Sozumuz a window opening to the life and heritage of the Turkish nation living in Iran and Türkili (Turkish populated northwest and adjacent provinces in Iran) ----- Sözümüz, İran ve Türkili'de (İran'ın Türk nüfuslu kuzeybatı ve komşu vilayetleri’nde) yaşayan Türk milletinin yaşam ve bırakıtına açılan bir ağızka.
Monday, February 27, 2017
تروئيکايي براي استقلال آزربايجان ايران، اتحاد با قفقاز و ايجاد دولتي تورک تحت الحمايهي عثماني در سال ۱۹۱۸
Sunday, February 26, 2017
تورکلهشمه زامانی
تورکلهشمه زامانی
٠٢-٢٦-٢٠١٧
مئهران باهارلی
ییرمینجی یوز ایلین باشلاریندا گونئی قافقازدا موساوات فیرقهسی، اؤز سییاسی ایستهک - شوعارینی «آزهربایجانلیلاشما» دئییل، ضییا گؤک آلپدان اهسینلهنهرهک «تورکلهشمه» (و «ایسلاملاشما، موعاصیرلهشمه») دییه سئچمیشدی. بورادا تورکلهشمهکدهن آماج، سییاسیلهر و آیدینلارین تورک میللی کیملییینه قاییدیشی؛ سوسیال قوروملار، قهزئتهلهر، سییاسی تشکیلاتلار، یئرهل دئولهت اورگانلارینین تورکلهشدیریلمهسی (آدلارینا «تورک» کلیمهسی آرتیریلاراق تورکلهره عایید اولدوقلارینین وورقولانماسی، دیللهرینین تورکجهلهشدیریلمهسی، تورکلهرله یؤنهتیلمهسی، ...) ایدی. مهنیمسهنهن بو دوغرو شوعار و ایستیراتئژی قیسا سورهده، آیدینلاردا تورک میللی بیلینجینین اویانیشی و اهن باشدا «تورک عدمِ مرکزیتچی فیرقهسی» اولماق اوزهره، تورک سییاسی تشکیلاتلارین یارانماسینا نهدهن اولوپ، آردیندان «آزهربایجان خالق جومهورییهتی»نین قورولماسینا گهتیریپ چیخاردی.
بوگون بیز ایراندا یاشایان تورک خالقی دا تورک آیدین و سییاسیلهرده تورک میللی بیلینجلهنمهنین کؤک سالماسینی یئیینلهشدیرمهک و «تورک» آدلی سییاسی و کولتورهل تشکیلاتلارینین قورولماسینی باشلاتماق اوچون، «آزهربایجانلیلاشما» دئییل، قاتیقسیز بیر «تورکلهشمه» (و «دئموکراتیکلهشمه، سئکولارلاشما») سورهجینه ائحتییاجیمیز واردیر.
مودئرن تاریخده ایراندا یاشایان تورک خالقینین آدیندا «تورک» کلیمهسینی ایچهرهن نئچه تشکیلات وار اولموشدور. بونلاری بیرینجی دونیا ساواشی ایللهری و سونراسی ایله یئنی دؤنهمده یاراتیلانلار اولاراق ایکی بؤلومه آییرماق اولار:
١-بیرینجی دونیا ساواشی و سونراسی: «تورک اتحاد فیرقهسی» (حزب اتحاد تورک، جمشیدخان سوباتایلی افشار اورومی - ١٩١٨)، تورکایلیده عوثمانلی «تورک اوجاغی»نین شؤعبهلهری (اؤرنهیین آستارادا ١٩٢٣ ایلینده، «میر فتاح»، «میر عباسقلی» و «غیره» اؤندهرلییینده)، «اورمو تورکوفیل کومیتهسی» (معظم السلطنه اورومی و ....، ١٩٢٥)،
٢-یئنی دؤنهمده: یاریم یوزایللیک بیر آرادان سونرا «ایرانین مترقی
تورک روشنفکرلهر جمعیتی» (دوکتور زهتابی، ١٩٧٥)، سانال دونیادا «تورک
دئموکراتیک پیلاتفورمو» (٢٠٠٣، مئهران باهارلی)، آمئریکادا قورولان «ایران
تورکلهری کونگرئسی» ایله «ایران تورکلهری آراشدیرما مرکزی» (دوکتور
علیرضا نظمی افشار اورومی، ٢٠٠٩)، «تورک قادینلار جمعیتی» (سیمین صبری،
...)، و یئنیجه ایران مجلیسینده یارادیلان «تورکلهرله مسکون بؤلگهلهر
نومایندهلهری فیراکسییونو» (فراکسیون مناطق ترکنشین، ٢٠١٦، ۹ آبان سال ۱۳۹۵)، .....
Thursday, February 23, 2017
Haradan Haraya هارادان هارايا
Tuesday, February 21, 2017
خانم معلم و صندوق جریمهی تکلم به زبان تورکی، و بؤیوک آنامین ناماز چادراسی
خانم معلم و صندوق جریمهی تکلم به زبان تورکی، و بؤیوک آنامین ناماز
چادراسی
نویسنده: قایاقیزی، شهربانو باقرموسوی
2008-02-20
(حکایتهای شهربانو-زن متولد ماکو) - پنجشنبه ٢ اسفند ۱۳۸٦
http://gayagizi.blogspot.com/2008/02/blog-post_20.html
http://sozumuz1.blogspot.com/2017/02/blog-post_21.html
سخن از دوم اسفند و روز زبان مادری به میان آمد، بیاختیار یاد خانم معلم و قلّک سفالیاش افتادم ... هر کسی که اشتباه میکرد و کلمهای به زبان مادری (تورکی) ادا میکرد، میبایست یک ریال داخل قلّک بیاندازد. مگر بچهی آن وقتها چقدر پول توجیبی میگرفت که یک ریالش را هم توی قلّک خانم معلم بیاندازد؟ با یک ریال میتوانستیم مداد یا مدادتراش یا پاککن و دفتر بیست برگی کوچک بخریم. انصاف نبود که به گناه نکرده مجازات شویم.
Sunday, February 19, 2017
Saturday, February 18, 2017
مورد ایران: نژادپرستی زبانی، نسلکُشی زبانی و زبانکُشی دولتی
مورد ایران: نژادپرستی زبانی، نسلکُشی زبانی و زبانکُشی دولتی
مئهران باهارلی
٠٧ یئلین آی، تویوق ایلی، ٢٠٠٥
آنچه امروز در عرصهی زبانی و ملی در ایران اتفاق میافتد
آنچه امروز در عرصهی زبانی و ملی در ایران اتفاق میافتد و در جریان است، مصداق بارز نژادپرستی کلاسیک و نهادینه بوده و میتوان آن را در «نژادپرستی زبانی»، «نسلکُشی زبانی»، «زبانکُشی دولتی» و «استعمار داخلی» خلاصه نمود.
پس از تاریخ ١٨٩٨- ١٩٢٠، دولت ایران با خیانت به اتباع و شهروندان تورک خود، از ایجاد و توسعهی شبکهی مدارس فارسیزبان در مناطق تورکنشین ایران و بویژه تورکایلی، و تدریس و تعلیم و تعلم اجباری و انحصاری به زبان فارسی، به عنوان ابزاری برای ریشهکن کردن تورکی که یکی از دو زبان عمومی و رسمی – دولتی در تاریخ هزار سال اخیر ایران بود، تغییر جبری زبان مادری و ملی تورکها به فارسی، نسلکُشی زبانی و قومکُشی ملی تورکها، و آسیمیلاسیون - فارسسازی اجباری آنها استفاده کرده است و میکند. در همین راستا، رسمی و دولتی ننمودن زبان عمومی تورکی در مقیاس سراسری و دولت مرکزی (و زبانهای دیگر ملل باشنده در کشور کثیرالملهی ایران در مناطق ملی خود)، عمدهترین تدبیر دولتی برای ریشهکن کردن زبان تورکی، و رسمی و دولتی نمودن انحصاری زبان فارسی در مقیاس سراسری و دولت مرکزی و در تمام مناطق ملی غیر فارس، عمدهترین تدبیر دولتی برای جایگزین کردن زبان تحمیلی و قاتل فارسی در ایران است (دولت ایران پس از انقلاب مشروطیت - کودتای غیر قانونی رضاخان، به دست خود موقعیت و منزلت قبلا مقبول و خوشایند زبان فارسی برای تورکها و تورکایلی را دیگرگون کرده و با موفقیت آن را به یک زبان تحمیلی، استعماری و قاتل تبدیل نموده است).
به
عنوان نمونه طبق ١٩ سند - گزارش رسمی مربوط به سالهای ١٣٠١-١٣٠٤ از وزارتخانههای
امور خارجه، جنگ و معارف دورهی سردار سپه که قبلا در سؤزوموز منتشر شدهاند (۱) و
اَسناد اعتراف رسمی به وجود سیاست دولتی آسیمیلاسیون فرهنگی - ملی اجباری تورکها و
زبانکُشی – قومکُشی تودهی تورک پس از کودتای سوم اسفند -١٩٢٠ در ایران میباشند،
هدف غائی دولت ایران از ترویج زبان فارسی به زور و گسترش شبکهی مدارس فارسی در مناطق
تورک نشین و از جمله در آزربایجان به جبر، صراحتا به صورت «منسوخ کردن زبان تورکی
و جایگزین کردن فارسی به جای تورکی در اندک مدت» اعلان شده است. این، تعریف دقیق زبانکُشی
است. از آنجائی که زبان تورکی، رکن اساسی هویت ملی ملت تورک ساکن در ایران است، منسوخ
کردن زبان تورکی، مساوی است با نابود کردن هویت ملی تورک و ملت تورک. این نیز تعریف
نسلکُشی ملی است. هرچند صرف این واقعیت که یک تودهی ٣٠-٤٠ میلیونی تورک در
ایران توسط دولت و بیش از یک صد و ده سال از داشتن نظام تحصیلی تورک، حتی یک مدرسهی
تورک نیز محروم نگاه داشته شده، دلیلی کافی بر وجود سیاست آسیمیلاسیون اجباری تورکها،
فارسسازی دولتی آنها و نسلکُشی زبانی در ایران است.