متون تورکی و تاتاری و فارسی و عربی و اوردوی اعلامیه‌های جهاد سلطان
عوثمان‌لی در سال‌های جنگ جهانی اول
مئهران باهارلی
Birinci Dünya Savaşında Osmanlı Sultanının verdiyi Cihat bildirilerinin Türkçe, Tatarca, Urduca, Arapça ve Farsça metinleri
Méhran
baharlı
https://sozumuz1.blogspot.com/2024/10/blog-post.html
https://www.facebook.com/media/set/?set=a.1581717015713598&type=3
ملت تورک ساکن در ایران نخستین گروه که از جهاد سلطان عوثمان‌لی حمایت کرد: یکی از اسناد مهم در تاریخ معاصر ملت تورک ساکن در ایران و تورک‌ایلی، اعلامیه‌های جهاد سلطان عوثمان‌لی بر علیه قوای ائتلاف مثلث (روسیه، بریتانیا، فرانسه؛ و متحدان آن‌ها سیربستان و قاراداغ و قوای مسلحه‌ی ارمنی و آسوری و ...) در سال‌های جنگ جهانی اول است. ملت تورک ساکن در ایران اولین گروه غیر عوثمان‌لی بود که به این جهاد پاسخ مثبت داد و حمایت تام و کامل خود را از سلطان و اوردوی عوثمان‌لی اعلام کرد. بنا به توفیق به‌ی همدانی « نخستین پاسخ مثبت جهان اسلام به اعلان جهاد توسط سلطان عوثمان‌لی بر علیه ائتلاف مثلث، از جامعه‌ی ایرانی مقیم عوثمان‌لی آمد. آن‌ها بدین منظور و تنها دو روز پس از صدور اعلان جهاد توسط سلطان عوثمان‌لی، میتینگی باشکوه در میدان سلطان احمد استانبول برگزار کردند، در آن پیوستن خود به جهاد مقدس سلطان عوثمان‌لی را بیان، و سیاست‌ها و اهداف و مظالم دولت‌های بریتانیا و روسیه و فرانسه در ایران و جهان اسلام را محکوم نمودند»[1]. در آن دوره بیش از ٩٠ درصد جامعه‌ی ایرانیان مقیم عوثمان‌لی و استانبول را تورک‌ها از تورک‌ایلی و خارج آن، و اکثریت مطلق تورک‌های تورک‌ایلی را هم تورک‌های اهل آزربایجان تشکیل می‌داد.
فتاوای روحانیون اورمویی در حمایت از جهاد سلطان عوثمان‌لی: به دنبال آن دو خادم دینی شیعی برجسته‌ی تورک در اورمو، میرزه فضل‌الله ناصحی مجتهد اورمویی و میرزه مسیح افشار مجتهد اورمویی صدرالشریعه به پیروی از اعلان جهاد سلطان عوثمان‌لی در ژانویه‌ی ١٩١٥ به جهاد سلطان عوثمان‌لی پیوستند و بر علیه روسیه‌‌ی تزاری و بریتانیا و فرانسه‌ی اشغال‌گر و متحدین تجاوزگر و خون‌ریز مسیحی‌اش که آزربایجان و کل تورک‌ایلی و هم‌زمان قفقاز را تحت اشغال داشتند، اعلان جهاد دادند. میرزه فضل‌الله مجتهد و میرزه مسیح افشار که از شخصیت‌های برجسته‌ی «تورک میللی موجادیله‌سی»، و از سران «حزب اتحاد و ترقی اسلام - اتحاد تورک» در اورمو بودند، با پیوستن به جهاد سلطان عوثمان‌لی نقش موثری در دفع بلای جیلوها از اورمو و منطقه بازی کردند. این دو، مذهب و تعلق مذهبی خویش را بر علیه هویت ملی تورک و فارس‌سازی وی به کار نه‌بردند. بلکه بر عکس، آن‌ها را به خدمت هویت و منافع ملی تورک در آوردند. (حاجی میرزه فضل‌الله ناصحی هم‌چنین مدیر یکی از نخستین مدارس مودرن تماماً تورک در اورمو به اسم «خیر یوردو» و یا «صلاحیه» است).
جمشید خان سوباتای‌لی افشار اورمویی – مجدالسلطنه عامل صدور فتاوا در حمایت از جهاد سلطان عوثمان‌لی: رهبر ملی تورک جمشید خان سوباتای‌لی افشار اورمویی – مجدالسلطنه، عاملی است که صدور اعلان جهاد و فتوای شرکت در جهاد اکبر از سوی مجتهدین شهر اورمو را تامین کرد. او تمام مجاهدین شهر را گرد آورده به توجیه‌آن‌ها پرداخت و سپس اعلانیه‌های جهاد را چاپ و بین مردم پخش نمود. (در آن موقع جمشید خان افشار مجدالسلطنه حاکم سابق اورمو و خوی پس از ٩ سال اقامت در تفلیس در نتیجه‌ی تضییقات دولت روسیه چهار ماه بود که به اورمو آمده و از آن جا به طور موقت در ساووج‌بولاق (ساوجبلاغ، مهاباد بعدی) مستقر بود. وی در ساووج‌بولاق با خلیل پاشا ملاقات کرد، به همراه نیروهای منتظم و پارتیزانی تحت فرمانش به اوردوی نجات‌بخش اسلام - عوثمان‌لی به فرماندهی خلیل پاشا ملحق شد. خلیل پاشا در این دیدار، جمشید خان را به سمت مشاور قوای نظامی خود و به فرماندهی نیروهای تورک بومی (مجاهدین) منصوب کرد. جمشید خان اطلاعاتی در باره‌ی وضعیت آزربایجان، تمایلات روانی، اجتماعی و سیاسی اهالی و ... به خلیل پاشا داد، سپس این دو در باره‌ی نواحی ساووج‌بولاق و قوشاچای (میاندواب) تدابیری سیاسی و نظامی اخذ کردند)[2].
پیوستن مجتهدین شیعی فارس به جهاد سلطان عوثمان‌لی و مخالفت دولت ضد تورک مشروطه‌ی ایران با آن. این صرفا ملت تورک ساکن در ایران نه‌بود که به جهاد سلطان عوثمان‌لی بر علیه دولت‌های روسیه و بریتانیا و فرانسه پیوست. اکثریت ملت‌های کورد، گوران، فارس و ... هم از آن حمایت کردند و بدان ملحق شدند. روحانیون و مجتهدین شیعی در ایران و مخصوصا عراق هم جملتاً از اعلان جهاد سلطان عوثمان‌لی حمایت نمودند. در این دوره حدود ٥٩ فتوای جهاد در تائید و حمایت از جهاد سلطان عوثمان‌لی از طرف مجتهدین شیعه در عراق و ایران صادر شد. آن‌ها خواستار شرکت دولت ایران در این جهاد سلطان عوثمان‌لی هم شدند. اما دولت ایران که پس از خلع محمدعلی شاه تحت کونترول مشروطه‌طلبان ضد تورک (پان‌ایرانیست‌ها، بختیاری‌ها، گیلک‌ها، مازنی‌ها، ماسون‌ها، ازلی‌ها، زرتشتی‌ها، داشناک‌های ارمنی، ...) بود، از قبول این درخواست اجتناب کرد.
بنا به یک گزارش روزنامه‌ی تصویر افکار، مجتهدین شیعه در شهرهای تهران و سلطان آباد به وجوب اطاعت از امر خلیفه‌ی مسلمین سلطان عوثمان‌لی فتوا داده و حرکتی مردمی برای جمع اعانه به نفع اوردوی عوثمان‌لی ترتیب دادند:
«مجتهدین ایرانیه‌نین خطبه‌له‌ری. تصفیر افکار، چهارشنبه، ٨ جمادی الاول ١٣٣٣، ١١ مارت ١٣٣١، ٢٤ مارت ١٩١٥: بغداد ٩ مارت- خلیفه‌ی مسلمین‌ین جهاد امرِ جلیلی‌نه مطاوعت و مجروحینِ اسلامیه‌یه معاونت وجوبِ قطعیه‌سی‌نه دائر، تاهران و سلطان‌آباددا مجتهدینِ ایرانیه طرفی‌نده‌ن ایراد اولونان خطبه‌له‌ر، ایران‌لی دین‌داش‌لاریمیز اوزه‌ری‌نده عظیم انتباه‌لار حاصل ائتمیش، جهادا اشتراک ایچین نمایش‌له‌ر یاپیلدیغی گیبی، عوثمان‌لی هلالِ احمر جمعیتی‌نه ده مبالغِ کلّیه تبرّع ائدیلمیش‌دیر».
(ترجمه: بغداد ٩ مارت- خطبه‌هایی که از سوی مجتهدین [شیعی] ایرانی در تهران و سلطان‌آباد [اراک] در واجب قطعی بودن اطاعت از امر شامخ جهاد خلیفه‌ی مسلمین [سلطان عوثمان‌لی] و یاری به مجروحین اردوی اسلام [عوثمان‌لی] ایراد شده‌اند، در هم‌دینان ایرانیمان آگاهی عظیمی ایجاد کرده‌اند. علاوه بر تظاهرات برای پیوستن به جهاد، مبالغ قابل توجهی هم [از سوی آن‌ها] به جمعیت هلال احمر عوثمان‌لی به عنوان اعانه بخشیده شده است).
تاریخ‌نگاری آزربایجانی و سانسور پیوستن ملت تورک به جهاد سلطان عوثمان‌لی: در تاریخ‌نگاری‌های ضد تورک و پان‌ایرانیست‌نشان - صلیبی‌بنیان ایرانی و آزربایجانی، مجادله‌ی ملی تورک در ربع اول قرن بیستم مخصوصا در سال‌های جنگ جهانی اول سانسور و حذف و روایتی از این وقایع، بر اساس منافع ملی پان‌ایرانیست‌ها، و دولت‌های روسیه و انگلستان و فرانسه و ارمنستان بر مبنای ضدیت با تورک و عوثمان‌لی داده می‌شود. در این استقامت اعلامیه‌های جهاد سلطان عوثمان‌لی و روحانیون شیعی اورمو و ... مخصوصا آن‌هایی که به تورکی بودند (بقیه به زبان‌های فارسی، عربی، تاتاری، اوردو، ... بودند)، توسط آزربایجان‌گرایان و ایران‌گرایان (به عنوان نمونه در آثار رحیم رئیس نیا) بالکل مخفی نگاه داشته می‌شوند و به هیچ وجه بازنشر و در دست‌رس عموم مردم و محققین قرار نه‌می‌گیرند.
اسناد منتشر شده در این مقاله: در این نوشته چند اعلامیه‌ی مربوط به جهاد سلطان عوثمان‌لی در جنگ جهانی اول را برای استفاده‌ی عامه و محققین عرضه کرده‌ام. این‌ها شامل موارد زیر است:
١-متن
تورکی اعلان جهاد توسط سلطان عوثمان‌لی محمد رشاد – ١٣٣٠ قمری، همراه با متن تورکی
توضیحات جریده‌ی علمیه در باره‌ی آن
٢-متن
تورکی بیان‌نامه‌ی انور پاشا بعد از اعلان جهاد
٣-
متن تورکی بیانیه‌ی اعلان جهاد اکبر باب فتوای عوثمان‌لی– ١٣٣٣ قمری
٤-متن
تورکی فتاوای عوثمان‌لی در مورد جهاد – ١٣٣٣ قمری و متن تورکی توضیحات تصویر افکار
در باره‌ی این فتاوا
٥-عکس
بیانیه‌ی اعلان جهاد اکبر باب فتوای عوثمان‌لی به زبان‌های تاتاری، فارسی، اوردو
و عربی، ١٣٣٣ قمری
٦-عکس بیانیه‌های حمایت دو مجتهد شیعی مستقر در عتبات عالیات، محمد کاظم الطباطبائی و محمدتقی الشیرازی به زبان عربی از اعلان جهاد سلطان عوثمان‌لی
.png)
بیان‌نامه‌یِ همایون صورتی‌در :
اوردوما، دونانماما
دولِ معظّمه آراسی‌ندا حرب اعلان ائدیلمه‌سی اوزه‌ری‌نه هر دائم ناگهانی و حق‌سیز تجاوزلارا اوغرایان دولت و مملکتیمیزین حقوق وموجودیتی‌نی فرصت‌جو دشمن‌له‌ره قارشی ایجابی‌ندا مدافعه ائده‌بیلمه‌ک اوزه‌ره سیزله‌ری سلاح آلتی‌نا چاغیرمیشدیم. بو صورت‌له مسلّح بیر بی‌طرف‌لیک ایچی‌نده یاشاماق‌دا ایکه‌ن، قارا ده‌نیز بوغازی‌نا تورپیل قویماق اوزه‌ره یولا چیخان روس دونانماسی، تعلیم ایله مشغول اولان دونانمامیزین بیر قسمی اوزه‌ری‌نه آن‌سیزین آتش آچدی. حقوقِ بین الملله مغایر اولان بو حق‌سیز تجاوزون روسیا جانبی‌نده‌ن تصحیحه انتظار اولونورکه‌ن، گه‌ره‌ک مذکور دولت‌له‌رین متّفق‌له‌ری اینگیلته‌ره و فیرانسا دولت‌له‌ری سفیرله‌ری‌نی گئری چاغیرماق صورتی‌له دولتیمیزله مناسباتِ سیاسیه‌له‌ری‌نی قطع ائتدی‌له‌ر. متعاقباً روسیا عسکری شرق حدودوموزا تجاوز ائتدی. فیرانسا، اینگیلته‌ره دونانمالاری مشترکاً چاناق قلعه بوغازی‌نا، اینگیلیز گه‌می‌له‌ری عقبه‌یه توپ آتدی‌لار.
بؤیله یک‌دیگری‌نی ولی ائده‌ن خائنانه دشمن‌لیک آثاری اوزه‌ری‌نه اؤته‌ده‌ن به‌ری آرزو ائتدیییمیز صلحو ترک ائده‌ره‌ک آلمانیا و آووستوریا - ماجاریستان دولت‌له‌ری‌له متفقاً منافعِ مشروعه‌میزی مدافعه ایچون سلاحا ساریلماغا مجبور اولدوق. روسیا دولتی اوچ عصرده‌ن به‌ری دولتِ علّیه‌میزى مُلکاً په‌ک چوخ ضررله‌ره اوغراتمیش، شوکت و قدرتِ ملّیه‌میزی آرتیراجاق انتباه و تحدّد آثاری‌نی حرب ایله و بین تورلو حیل و دسائس ایله هر دفعه‌سی‌نده محوه چالیشمیش‌دیر. روسیا، اینگیلته‌ره و فیرانسا دولت‌له‌ری ظالمانه بیر اداره آلتی‌ندا این‌له‌تدیک‌له‌ری میلیون‌لارلا اهلِ اسلامی دیانةً و قلباً مربوط اولدوق‌لاری خلافتِ معظّمه‌میزه قارشی هیچ بیر وقت سوءِ فکر به‌سله‌مه‌ک‌ده‌ن فارغ اولمامیش‌لار و بیزه متوجّه اولان هر مصیبت و فلاکته مسبّب و محرّک بولونموش‌لاردیر.
ایشته بو دفعه توسّل ائتدیییمیز جهادِ اکبر ایله بیر طرف‌ده‌ن شانِ خلافتیمیزه، بیر طرف‌ده‌ن حقوقِ سلطنتیمیزه قارشی ایقاع ائدیله‌گه‌لمه‌ک‌ده اولان تعرّض‌لارا ان شاء اه تعالىٰ الى الابد نهایت وئره‌جه‌ییز. عون و عنایتِ باری و مددِ روحانیتِ پیغمبری ایله دونانمامیزین قارا ده‌نیزده و جسور عسکرله‌ریمیزین چاناق قلعه و عقبه ایله قافقاس حدودوندا دشمن‌له‌ره اوردوق‌لاری ایلک ضربه‌له‌ر حق یولونداکی غزامیزین ظفرله تتوّج ائده‌جه‌ییى حقّی‌نده‌کی قناعتیمیزی تزیید ائیله‌میش‌دیر. بوگون دشمن‌له‌ریمیزین مملکت و اوردولاری‌نین متّفق‌له‌ریمیزین پایِ جلادتی آلتی‌ندا اه‌زیلمه‌ک‌ده بولونماسی بو قناعتیمیزی تأیید ائده‌ن احوال‌دان‌دیر .
قهرمان عسکرله‌ریم:
دینِ مبینیمیزه، وطنِ عزیزیمیزه قصد ائده‌ن دشمن‌له‌ره آچدیغیمیز بو مبارک غزا و جهاد یولوندا بیر آن عزم و ثبات‌دان، فداکارلیق‌دان آییریلمایینیز. دشمنه آرسلان‌لار گیبی صولت ائدینیز. زیرا هم دولتیمیزین هم فتوایِ شریفه ایله جهادِ اکبره دعوت ائتدیییم اوچ‌یوز میلیون اهلِ اسلام‌ین حیات و بقاسى سیزله‌رین مظفّریتینیزه باغ‌لی‌دیر. مسجدله‌رده، جامع له‌رده کعبة اللّه‌دا حضورِ ربّ العالمینه کمالِ وجد و استغراق ایله متوجّه اوچ‌یوز میلیون معصوم و مظلوم مؤمن قلبی‌نین دعا و تمنّیاتی سیزینله برابردیر .
عسکر اولادلاریم:
بوگون عهده‌نیزه ترتّب ائده‌ن وظیفه شیمدی‌یه قادار دنیادا هیچ بر اوردویا نصیب اولمامیش‌دیر. بو وظیفه‌یی ایفا ائدرکه‌ن، بیر وقت‌له‌ر دنیایی تیتره‌تمیش اولان عوثمان‌لی اوردولاری‌نین خیرالخلف‌له‌ری اولدوغونوزو گؤسته‌رینیز که دشمنِ دین و دولت بیر داها مقدّس توپراق‌لاریمیزا آیاق آتماغا، کعبة اللّه‌ى و مرقدِ منوّرِ نبوی‌یی احتوا ائده‌ن اراضی‌یِ مبارکه‌یِ حجازی‌نین استراحتی‌نى اخلالا جرأت ائده‌مه‌سین. دینی‌نی، وطنی‌نی، ناموسِ عسکری‌سی‌نی سلاحی‌له مدافعه ائتمه‌یی، پادشاه اوغروندا اؤلومو استحقار ائیله‌مه‌یی بیلیر بیر عوثمان‌لی اوردو و دونانماسی موجود اولدوغونو دشمن‌له‌ره مؤثّر بیر صورت‌ده گؤسته‌رینیز. حق و عدل بیزده، ظلم و عدوان دشمن‌له‌ریمیزده اولدوغوندان دشمن‌له‌ریمیزى قهر ائتمه‌ک ایچون جنابِ عادلِ مطلق‌ین عنایتِ صمدانیه‌سی و پیغمبرِ ذیشانیمیزین امدادِ معنوی‌سی بیزه یار و یاور اولاجاغی‌ندا شبهه یوخ‌دور. بو جهاددان ماضی‌سی‌نین ضررله‌ری‌نی تلافی ائتمیش شان‌لی و قوی بیر دولت اولاراق چیخاجاغیمیزا امینیم. بوگون‌کو حرب‌ده بیرلیک‌ده حرکت ائتدیییمیز دنیانین اه‌ن جسور و محتشم ایکی اوردوسویلا سلاح آرخاداش‌لیغی ائتدییینیزی اونوتمایینیز.
شهیدله‌رینیز شهدایِ سالفه‌یه مژده‌یِ ظفر گه‌تیرسین! ساغ قالان‌لارینیزین غزاسی مبارک، قیلینجی که‌سکین اولسون! .
۲۲ ذی الحجه۳۳۲ و ۲۹ تشرین اول ۳۳۰
محمد رشاد
باش‌قوماندان‌لیق وکالتی‌نین بیان‌نامه‌سی صورتی‌در :
آرخاداش‌لار
سئوگی‌لى باش‌قوماندانیمیز، خلیفه‌یِ ذی‌شان اه‌فه‌ندیمیز حضرت‌له‌ری‌نین اراده‌یِ سنیّه‌له‌ری‌نى تبلیغ ائدییوروم. اللّه‌ین عنایتی، پیغمبریمیزین امدادِ روحانی‌سی و مبارک پادشاهیمیزین خیر دعاسی‌له اوردوموز دشمن‌له‌ریمیزی قهر ائده‌جه‌ک‌دیر. بوگونه قادار قارادا و ده‌نیزده ضابط و عسکر قارداش‌لاریمین گؤسته‌ردیک‌له‌ری قهرمان‌لیق‌لار دشمن‌له‌ریمیزین پریشان اولاجاق‌لاری‌نا اه‌ن بویوک دلیل‌دیر.
آنجاق هر ضابط، هر عسکر اونوتمامالی‌دیر که حرب میدانی فداکارلیق میدانی‌دیر. اورادا هانکی عسکر داها ایله‌ری آتیلیر، هانکی عسکر دشمنین شاراپنئل و قورشون‌لاری‌ندان ییلمایاراق آیاق دیره‌ر، سونونا قادار ثبات ائدرسه، او عسکر مطلقا قازانیر. تاریخ شاهددیر که عوثمان‌لی عسکری‌نده‌ن ثبات‌لی، عوثمان‌لی عسکری‌نده‌ن فداکار هیچ بیر عسکر یوخ‌دور. هه‌پیمیز دوشونمه‌لیییز که باشیمیزین اوجوندا پیغمبریمیزین و صحابه‌یِ گُزین اه‌فه‌ندی‌له‌ریمیزین روح‌لاری اوچویور، شان‌لی بابالاریمیز باش‌لاریمیزین اوجوندا بیزیم نه یاپاجاغیمیزا باخییور. اگر اونلارین حقیقى اولادى اولدوغوموزو گؤسته‌رمه‌ک، بیزده‌ن سونرا گه‌له‌جه‌ک‌له‌رین لعنت‌له‌ری‌نده‌ن قورتولماق ایسترسه‌ک، چالیشالیم .
زنجیرله‌ر آلتی‌ندا اینله‌یه‌ن اوچ‌یوز میلیون اسلام و اه‌سکى وطن‌داش‌لاریمیز هه‌پ بیزیم مظفّریتیمیزه دعا ائدییور. اؤلوم‌ده‌ن کیمسه قورتولمایاجاق‌دیر.
نه
موت‌لو ایله‌ری گئده‌ن‌له‌ره!
نه
موت‌لو دین و وطن یولوندا شهید اولان‌لارا!
ایله‌ری!
دائما ایله‌ری که ظفر، شان، شهادت، جنّت هه‌پ ایله‌ری‌ده، اؤلوم و ذلّت گئری‌ده‌دیر.
مبارک و مقدّس شهیدله‌ریمیزین روحونا فاتحه!
پادشاهیم
چوخ یاشا!
باش‌قوماندان وکیلی انور
صورتِ خطِ همایون
ایشبو بیان‌نامه‌نین کافّه‌یِ اقطارِ اسلامیه‌ده نشر و اعلانی‌نی اراده ائده‌ریم. ٤ محرّم ۳۳۳
محمد رشاد
[جریده‌یِ علمیه آچیق‌لاماسی]
خطِ همایون ایله توشیح و امضایِ خلافت‌پناهی ایله تزیین بویورولان و بین اوچ‌یوز اوتوز اوچ سنه‌یِ هجریه‌سی محرّمین ایکینجى جمعه‌ائرته‌سی گونو بابِ فتوادا منعقد مجلسِ عالی‌یِ علمی طرفی‌نده‌ن تنظیم و امضاء ائدیلمیش اولان ایشبو بیان‌نامه مسلمین‌ین دعوت ائدیلدییی جهادِ عُلْوی، اسلامیت‌ین دشمنی اولوپ عداوت‌له‌ری‌نی مقامِ خلافتِ اسلامیه‌یه هجوم و صولت‌له‌ری‌له اظهار و اثبات ائده‌ن‌له‌ره قارشی اولدوغو و حکومتِ سنیه ایله بین‌له‌ری‌نده‌کی عهودا رعایت و ابرازِ آثارِ مودّت ائیله‌یه‌ن دولِ سائره تبعه‌له‌ری‌له متقابلاً حسنِ معاشرت اسلام‌ین شعارِ عدل و مسالمتی ایجابی‌ندان بولوندوغو بیانی‌له مقامِ مشیختِ اسلامیه‌جه تعمیماً تبلیغ ائدیلمیش‌دیر .
بیان‌نامه - جهاد اکبرِ بابِ فتوا
ملل و اقوام ایچون مواهبِ سبحانیه‌ده‌ن اولان نعمِ استقلالى امحایا چالیشاراق بشریّتی تحتِ اسارته آلماق ایسته‌یه‌ن و عصرله‌رده‌ن به‌رى سعادتِ بشریه‌نین غدّار بیر دشمنِ بی‌امانی اولان موسقوف حکومتی‌نین شرقِ قریب و بعیدده حدوثونا سببیت وئردییی مصائب‌ده‌ن بو دفعه مرکزی آوروپادا آزاده قالامایاراق اشتعال ائده‌ن حربِ عمومی‌ده میلیون‌لارجا مسلمانی ربقه‌یِ اسارتی‌نده بولوندورماغی غرورِ ملّی‌له‌ری‌نین اه‌ن آهنگ‌دار ذوقو عدّ ائده‌ن و شو حاکمیتِ ظالمه‌یِ غیر مشروعه‌له‌ری‌نین تحتی‌نده غَصبِ حرّیت و تأمینِ منفعت گیبی تورلو تورلو آمالِ خسیسه به‌سله‌یه‌ن و بناءً علیه عالمِ اسلام‌ین نقطه‌یِ استنادی‌نی تشکیل ائیله‌دییی و اسلامیت‌ین مدارِ قوامی بولوندوغو ایچون خلافتِ جلیله‌یِ اسلامیه‌یی سارسماق و بو مقامِ عالی‌یی ممکن اولدوغو قادار ضعفه اوغراتماق حسِّ کین‌آلودونو سینه‌له‌ری‌نده‌ن بیر آن آییرمایان اینگیلته‌ره و فیرانسا حکومت‌له‌ری‌نی ده که‌ندی‌سی‌نه پیرو قیلمیش‌دیر .
ائتلافِ مثلث نامی‌نى داشییان ایشبو هیئتِ جبابره گئچه‌ن عصرده هیندیستان‌داکی آسیایِ وسطاداکی آفریقانین اکثر جهاتی‌نداکی اقوامِ اسلامیه‌یی کافّه‌یِ حاکمیت و حکومت‌له‌ری‌نده‌ن و حتّى حرّیت‌له‌ری‌نده‌ن محروم ائتدیک‌له‌ری گیبی، یاریم عصری متجاوز بیر زامان‌دان به‌ری یک‌دیگری‌نه ظهیر اولاراق ممالکِ عثمانیه‌نین په‌ک قیمت‌دار بیر تاخیم اقسامی‌نی ضیاعا اوغراتمیش‌لار و داها دون دئه‌جه‌ک قادار یاخین بیر زامان‌دا داخی قومشولاریمیزی تشجیع و حمایه ائده‌ره‌ک وقوعا گه‌تیردیک‌له‌ری بالقان حربی‌نده نیجه یوز بین نفوسِ معصومه‌یِ اسلامیهنین هدر اولماسی‌نا و بین‌له‌رجه پاک‌دامن مخدّرات اسلامیهنین جوهرِ عصمت‌له‌ری‌نین چاک چاک ائدیلمه‌سی‌نه و مقدّسات جلیله‌یِ اسلامیهنین بازیچه‌یِ هوسات اولماسی‌نا معناً و مادّةً سبب اولدوق‌لاری گیبی، بو دفعه ده بوتون کره‌یِ ارضی بیر محشرِ هیجا حالی‌نا گه‌تیره‌جه‌ک اولان هر نوع اختلاطاتی التزاما و بو آتشِ جنگ و جدالین اه‌ن دل‌سوز شراره‌له‌ری‌نی یینه قلب‌گاهِ امّتِ محمّده دوغرو ساچماغا باش‌لامیش‌لار و ترتیباتِ ملعنت‌کارانه‌له‌ری‌له العیاذ باللّه نورِ مبینِ الٰهی‌یی اطفایا ساعی بولونموش‌لاردیر .
یرِیدُونَ أَنْ یطْفِوا نُورَ اللَّه بِأَفْوَاهِهِمْ وَیأْبَى اللَّه إِلَّا أَنْ یتِمَ نُورَه وَلَوْ کرِه الْکافِرُونَ .
قوّتِ قادره و قدرتِ قاهره‌سی‌نى ادراک‌دا عقولِ بشرین عاجز و قاصر بولوندوغو فرمان‌فرمایِ اکوان خدایِ بی‌چونِ عظیم الشانین سعادتِ دارَیْنِ بشریّت ایچون نورِ گُزینِ الٰهی‌سى اولان و صیانتِ جلیله‌یِ صمدانیه‌سی‌له مبشّر بولونان دینِ مبینِ اسلاما قارشی اظهارِ عداوت ائیله‌یه‌ن‌له‌رین ائرگئچ غَضَبِ الٰهی‌یه دوچار و معناً و مادةً تارومار اولاجاق‌لاری درکار اولوپ؛ خادم الحرمین الشریفین خلیفه‌یِ مسلمین ایّد اللّه بالنّصر المبین حضرت‌له‌رى قرّة العیونِ مؤمنین بولونان بیت اللّه الحرام و روضه‌یِ مطهّره‌یِ فخر الانام ایله قدسِ شریفی و نجف و کربلا و مرکزِ خلافتِ علیایی، حاصلی مقاماتِ انبیا، مراقدِ اولیا، منازلِ شهدا اولان بوتون دارالاسلامى مستعیناً بتوفیق اللّه شأمتِ تسلّط‌ده‌ن صیانت و ناموسِ دینِ مبینی شوائبِ مذلّت‌ده‌ن حمایت ائتمه‌ک و اِعلاءِ کلمة اللّه فریضه‌یِ مهمّه‌سی‌نین با کمالِ شهامت استکمالِ مقتضیاتی‌نا توسّل ائیله‌مه‌ک اوزه‌ره عامّه‌یِ مسلمینی بو باب‌داکی فتاوایِ شریفه احکامِ منیفه‌سی‌نه توفیقاً جهادِ عمومی‌یه دعوت و سالف الذکر اعدایِ اسلامیت‌ین قهر و تدمیرى ایچون قهّار ذوانتقام اولان جنابِ مُنزل القرآن‌دان نیازِ نصرت و عنایت ائیله‌مه‌ک خصوصونو خلافتِ جلیله‌یِ اسلامیهنین اعظم وظائفی‌نده‌ن بیلمیشدیر، مقامِ خلافت قلمرویِ حکومتی‌نده بولونان تبعه‌یِ عثمانیه‌نین ییرمى یاشی‌ندان قیرخ بئش یاشی‌نا قادار اولان‌لاری‌نی بلا استثنا تحتِ سلاحا دعوت ائده‌ره‌ک، بحوله تعالى تجهیز ائیله‌دییی اوردو و دونانمایِ همایون ایله شیمدی‌یه قادار عمرله‌ری‌نی نشرِ علمه وقف ائتمیش بولونان علما، مدرّسین و معلّمین اومیدِ استقبالِ دین و ملّت اولان بالعموم طلبه‌یِ علوم و فنون ایله قسمِ اعظمِ مأمورین، بی‌کس عائله‌له‌رین، شیخِ فانى پدرله‌ری‌نین و والده‌له‌رین دست‌گیرى اولان شبانِ وطن بوگون پی‌درپی مناطقِ جهادا تحشید ائدیلمه‌ک‌له برابر، بالعموم مؤمنین ایشبو جهادِ اکبرده‌ن حصّه‌مندِ ثواب اولماق ایچون و انفرُوا خِفَافًا وَثِقَالاً وَجَاهِدُوا بِأَمْوَالِکمْ وَأَنْفُسِکمْ حکمونه اتباعاً بدناً و مالاً جهاد ائتمه‌ک اوزره نفیرِ عام امری‌نی آلمیش‌دیر. بنابرین قیریم، قازان، تورکوستان، بوخارا، خیوه، هیندیستان گیبی حکوماتِ ظالمه‌یِ مذکوره‌نین قبضه‌یِ تسلّط‌له‌ری‌نده بولونان و چین و افغان و ایران ایله آفریقادا و سائر اقطارِ ارض‌ده متمکّن اولان بالعموم مسلمین‌ین على قدر الاستطاعه ایشبو جهادِ اکبره بو باب‌داکی فتاوایِ شریفه مؤداسی‌نجا عوثمان‌لی‌لارلا برابر مالاً بدناً اشتراکا مسارعت ائدیپ، نستعیذ باللّه:
« یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَا لَکمْ إِذَا قِیلَ لَکمُ انْفِرُوا فِی سَبِیلِ اللَّه أَنَّا قَلْتُمْ إِلَى الْأَرْضِ أَرَضِیتُمْ بِالْحَیوةِ الدُّنْیا مِنَ الْآخِرَةِ فَمَا مَتَاعُ الْحَیوةِ الدُّنْیا فِی الْآخِرَةِ إِلَّا قَلِیلُ ، وَ إِلا تَنْفِرُوا یعَذِّبْکمْ عَذَاباً آلِهَا وَیسْتَبْدِلْ قَوْماً غَیرَکمْ وَلَا تَضُرُّوه شَیئًا وَاللَّه عَلَى کلِّ شَی قَدِیرُ ، وَ قُلْ إِنْ کانَ آبَاؤُکمْ وَأَبْنَاؤُکمْ وَإِخْوَانُکمْ وَأَزْوَاجِکمْ وَعَشِیرَ تُکمْ وَأَمْوَالُ اقْتَرَ فَتُمُوهَا وَنِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ کسَادَهَا وَمَسَا کنْ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَیکمْ مِنَ اللَّه وَرَسُولِه وَجِهَادِ فِی سَبِیلِه فَتَرَ بَصُوا حَتَّى یأْتِی الله بأمره،
آیاتِ کریمه‌له‌ری‌نی تأمّل ائده‌ره‌ک دنیا و آخرت‌ده توجّه ائده‌جه‌ک عذابِ الیم‌ده‌ن تخلیصِ گریبان و اکتسابِ سعادتِ جاودان ائیله‌مه‌له‌رى اه‌ن بویوک فرائضِ دینیه‌له‌ری‌نده‌ن، هه‌له بو دشمن‌له‌رین زیرِ تابعیت‌له‌ری‌نده‌کی اولادِ مسلمینی تحتِ سلاحا آلیپ خلیفه‌یِ مسلمین‌ین و یا معاون و متّفق‌له‌ری‌نین علیهی‌نه سوق ایله شرق و غرب معرکه‌له‌ری‌نین اه‌ن آتش‌بار منطقه‌له‌ری‌نده اتلاف ائتدیرمه‌له‌ری، داها دوغروسو دینِ اسلام علیهی‌نه اولان جنایت‌له‌ری‌نى یینه اهلِ اسلام اه‌لی‌له یاپماق خصوصوندا بین تورلو احتیالات لئیمانه گؤسته‌رمه‌له‌رى، مؤمن قلبی‌نین تحمّل ائده‌مه‌یه‌جه‌یى اه‌ن دل‌سوز بیر بلوی اولماق ملابسه‌سی‌له، شو قارعه‌یِ مدهشه‌یه بیر آن اوّل چاره‌ساز اولماق ایچون، عالم اسلام‌ین هر نوع فداکارلیغی اقتحام ائتمه‌سی و بو باب‌دا اه‌ن شدید اکراه‌لارا بیله متوکّلاً على اللّه صبر ائیله‌مه‌سى، اقدمِ وظائف و اهمّ عبادات‌دان‌دیر. دینِ مبینِ الٰهی‌سی نامی‌نا جهادا شتابان اولان مسلمینی هر بیر خصوص‌دا مظهرِ فوز و نصرت بویوراجاغی عنایت و الطافِ جلیله‌ی صمدانیه‌ده‌ن موعود و شریعتِ غرّاىِ احمدیه‌نین اِعلایِ شانی ایچون فدایِ جان و مال ائیله‌یه‌ن امّتِ ناجیه‌سی‌نه ظهیر و دست‌گیر اولماق ایچون روحانیّتِ مقدّسه‌یِ نبویّه حاضر و موجوددور .
ائی
امّتِ محمّد :
وَکذَلِک جَعَلْنَاکمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَکونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَیکونَ الرَّسُولُ عَلَیکمْ شَهیداً
آیتِ جلیله‌سی حکمونجا دینِ مبینِ اسلام‌ین سرِّ نزولو، سیرِ جمیله‌یِ جناب رسالت‌مأبا اتباع و نوع انسانی‌نین حائز اولماسى لازم گه‌له‌ن فضائل و مزیّاتی اکتساب ایله بین البشر نمونه‌یِ امتثال اتّخاذ اولوناجاق بیر امّتِ فاضله تأسیسی اولدوغونا گؤره، مبناسی وحدت و توحید، شعاری علم و عمل، هدفى حقّ و سعادتِ بشر اولان بو دینِ عالی‌نین هانکی قوما، هانکی اقلیمه، هانکی حکومته منسوب اولورلارسا اولسون‌لار کافّه‌یِ افرادی قلب‌لری اللّه‌ا، یوزله‌رى کعبة اللّه‌ا متوجّهاً لواء الحمدِ محمّدى آلتی‌ندا توپ‌لانمیش و ناصیه‌له‌ری‌نه « إِیاک نَعْبُدُ وَإِیاک نَسْتَعِینُ » نشانه‌یِ احتشامى یازیلدیغی‌ندان دولایی یالنیز حضورِ ربّ العالمین‌ده سرنگونِ خضوع اولموش بیر امّتِ معظّمه‌یِ وحدانیه حالی‌ندا یاشامالارى و جامعه‌یِ شوکت‌له‌ری‌نه تعدّى ائتمه‌ک ایسته‌یه‌ن اهلِ بغى و فسادا دائما یقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِه صَفًّا کأَنَّهُمْ بنیان مرصوص، سیمایِ مهابتی‌نی گؤسته‌ری وئرمه‌ک خصیصه‌سی‌نه مالک بولونمالارى ایجاب ائده‌ر .
ائى اللّه‌ین مطیع قول‌لاری اولان مسلمان‌لار :
فلاح و نجاتِ موحّدین ایچون جهادا گئده‌ن‌له‌رده‌ن ساغ قالان‌لارین نصیبی سعادت، عقبایا رحلت ائده‌ن‌له‌رین رتبه‌سی شهادت‌دیر. اِحیایِ حق یولوندا فدایِ جان ائده‌ن‌له‌رین وعدِ جلیلِ الٰهی موجبی‌نجه دنیاسی عزّت، عقباسی جنّت‌دیر. ائی عزّت و سعادته تشنه و دل‌داده و ائی اِعلایِ حق یولوندا بذلِ مال و جان ائده‌ره‌ک هر تورلو مهالک و مخاطراتا مجاهدانه گؤیوس وئرمه‌یه آماده اولان مسلمان‌لار، ایکی جهان‌دا سعادتی بیزیم ایچون تقدیر ائتدییی‌نی قرآنِ کریمی‌نده وعد و تبشیر ائده‌ن اللّهِ عظیم الشانین، وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ الله‌جَمِیعاً وَلَا تَفَرَّقُوا آیتِ جلیله‌سی‌نده‌کی امرِ سبحانی‌سی‌نه امثالاً گؤنول بیرلییی‌له تختِ عالى‌یِ سلطنت‌ین اطرافی‌نا توپ‌لاناراق و اهل بیرلییی‌له کرسی‌یِ معلّاىِ خلافتین آیاق‌لاری‌نا ساریلاراق بیلینیز که دولتیمیز بوگون اسلامیت‌ین عدوّ جانی اولان موسقوف، اینگیلیز و فیرانسیز حکومت‌له‌ری و متفق‌له‌ری‌له محارب بولونویور. امیر المؤمنین و خلیفه‌یِ مسلمین حضرت‌له‌ری سیزی جهادا دعوت ائدییور .
ائی مجاهدینِ اسلام: جنابِ حقّ‌ین نصرت و عنایتی و نبی‌یِ محترمیمیزین مددِ روحانیتی‌له اعدایِ دینی قهر و تدمیر و قلوبِ مسلمینى سرمدى سعادت‌له‌رله تسریر ائیله‌مه‌نیز وعدِ جلیلِ الٰهی ایله مؤیّد و مبشّردیر.
قَاتِلُوهُمْ یعَذِّبْهُمُ اللَّه بِأَیدِیکمْ وَیخْزِهِمْ وَینْصُرْکمْ عَلَیهِمْ وَیشْفِ صُدُورَ قَوْمٍ مُؤْمِنِینَ
صدق اللّه العظیم
شیخ الاسلام و مفتى الامام سابقا: موسی کاظم؛ شیخ الاسلام و مفتى الانام سابقا: ضیاء الدین؛ شیخ الاسلام و مفتى الانام: خیری؛ قاضی العسکر عطاء افندی‌زاده: محمد شکری؛ قاضی العسکر: عمر خلوصی (بالفعل)؛ امین الفتوى: على حیدر؛ شیخ الاسلام و مفتى الانام سابقا: اسعد؛ قاضی العسکر نجم الدین (ترشیجی‌زاده احمد مختار افندی‌زاده اسبق عدلیه ناظری)؛ قاضی العسکر محمد اسعد (استانبولی)؛ قاضی العسکر احمد خلوصى (طربزونی)؛ قاضی العسکر مصطفى توفیق (آدالی خواجه محمد افندی‌زاده اسبق مکتوبى‌ی مشیخت علیا)؛ قاضی العسکر ابراهیم السعد (سابقا فراشت شریفه وکیلی)؛ مستشار المشیخة الإسلامیة اولیازاده ابراهیم اولیا؛ قاضی العسکر عصمت (اوزونجا‌آباد خاص‌کوی‌لو موسی افندی‌زاده)؛ قاضی العسکر وامین الفتوى سابقا توفیق؛ قاضی العسکر محمود اسعد (سیدی شهرلی امین افندی‌زاده شورای دولت تنظیمات دائره‌سی رئیسی)؛ رئیس مجلس التدقیقات الشرعیة حسین کامل؛ وکیل الدرس على؛ القاضی بدار الخلافة العلیه مصطفى رضا؛ السلطانیة المقرر الرابع للمدرس بالحضرة طرنوه‌لی محمد علمی؛ السلطانیة المقرر الثالث للدرس بالحضرة نصوح افتدی‌زاده مصطفى عاصم؛ السلطانیة المقرر الأول للدرس بالحضرة محمد اشرف؛ السلطانیة المقرر الثامن للدرس بالحضرة ایوب؛ السلطانیة المقرر السادس للدرس بالحضرة آیدوسلی سعد الله؛ السلطانیة المقرر الخامس للدرس بالحضرة ولدان؛ مدیر الاعلامات الشرعیه عالى؛ رئیس المسودین احمد اسعد؛ رئیس مجلس المشایخ محمد اسعد؛ مکتوبی المشیخة الإسلامیة ماردینی یوسف صدقی افندی زاده ابو العلا.
[تصفیر افکاراین سونومو]
٣٠٠ میلیون اسلام‌ین حجّتِ استخلاصی. امّتِ اسلامیه‌یی جهادا دعوت ائده‌ن فتاوایِ شریفه‌نین اصلی‌نده‌ن مستنسخ صورتِ منیفه‌سی:
«جهاد فی سبیل اللّه»ین بوتون مومنین و مسلمین اوزه‌ری‌نه فرضِ دین اولدوغونو مبیّن اولان فتاوایِ شریفه، اؤیله یازدیغیمیز وجه‌له جدّ امجدِ حضرتِ خلافت‌پناهی جنّت‌مکان سلطان محمود خان ثانی حضرت‌له‌ری جانبی‌نده‌ن خزینه‌یِ خاصّه‌یه چیراغ بویورولان قول‌اوغول‌لاری به‌ی‌له‌ری‌نده‌ن السید محمد شاکر به‌یه احسان اولونوپ، مومی الیه‌ین حفیدی آمدی‌ی دیوانِ همایون مفید به‌ی مرحوما و آن‌دان دا مخدومو مجلسِ مالیه اعضاسی‌ندان مرحوم حاجی نوری به‌یه انتقال ائیله‌یه‌ن و شیخ الاسلام خیری اه‌فه‌ندی حضرت‌له‌ری‌نه اهدا ائدیله‌ن تاریخی قلم ایله گئچه‌ن چهارشنبه گونو شیخ الاسلام و مفتی الانام طرفی‌نده‌ن امضا اولونموش و بو تاریخی قلم اثنایِ امضادا اه‌ن معروف خطّاط‌لاریمیزدان عارف اه‌فه‌ندی طرفی‌نده‌ن بیر اعتنایِ مخصوص ایله آچیلمیش‌دیر. تاریخِ اسلام‌ین فصلِ مسعودِ استخلاصی‌نی قید ائده‌جه‌ک اولان و اوچ‌یوز میلیون اسلام‌ین حجّتِ قیام و جهادی اولان بو فتاوایِ منیفه‌نین کمالِ حرمت و تکریم ایله فوتوغراف‌چی‌میز طرفی‌نده‌ن آلینان صورتِ شریفه‌له‌ری‌نی بالایِ ستونِ احترام و تعظیمیمیزده انظارِ عامّه‌یِ اسلامیانا وضع ایله شیمدی‌یه قادار انواعِ مظالم و مزاحم ایچی‌نده پویان اولان اهلِ اسلاما بو امکانِ قیام و جهادی احسان ائیله‌یه‌ن بارگاهِ کبریاپناها کمالِ خشوع و خضوع ایله عرضِ شکران و محمدت ائیله‌ریز.
جهادِ اکبر فتاوایِ شریفه صورتی
منه توفیق
بو مسئله بیانی‌ندا ائمه‌یِ حنیفه‌ده‌ن جواب بو وجه‌له‌دیر که:
اسلامیت علیهی‌نه تهاجمِ اعدا واقع و ممالکِ اسلامیهنین غصب و غارتی و نفوسِ اسلامیهنین سی و اسیر ائدیلمه‌له‌ری متحقّق اولونجا پادشاهِ اسلام حضرت‌له‌ری نفیرِ عام صورتی‌له جهادی امر ائتدیک‌ده و «انفروا خفافاً وثقالاً وجاهدوا باموالکم وانفسکم» آیتِ جلیله‌سی حکمِ منیفی‌نجه کافّه‌یِ مسلمین اوزه‌ری‌نه جهاد فرض اولوپ گه‌نج و اختیار، پیاده و سواری اولاراق بالجمله اقطارداکى مسلمین‌ین مالاً و بدناً جهادا مسارعت ائیله‌مه‌له‌ری فرضِ عین اولور مو؟
الجواب بیان بویورولا، الله تعالی اعلم: اولور .
بو صورت‌ده الیوم مقامِ خلافتِ اسلامیه و ممالکِ محروسه‌یِ شاهانه‌یه سفائنِ حربیه و عساکرِ برّیه‌سی‌له هجوم ائتمه‌ک صورتی‌له خلافتِ اسلامیه‌یه عدو و نعوذ باللّه تعالىٰ نورِ عالى‌یِ اسلامیت‌ین اطفا و امحاسی‌نا ساعی بولوندوق‌لاری متحقّق اولان روسیا و اینگیلته‌ره و فیرانسا ایله آنلارا معین و ظهیر اولان حکومت‌له‌رین تحتِ اداره‌له‌ری‌نده بولونان کافّه‌یِ مسلمین‌ین داخى مذکور حکومت‌له‌ری‌نین علیهی‌نه اعلانِ جهاد ائده‌ره‌ک بالفعل غزایا مسارعت ائیله‌مه‌له‌ری فرض اولور مو؟
الجواب بیان بویورولا، اللّه تعالی اعلم: اولور.
بو صورت‌ده مقصودون حصولو جمیعِ مسلمین‌ین جهادا مسارعت ائتمه‌له‌ری‌نه متوقّف ایکه‌ن، بعضی‌له‌ری نعوذ باللّه تعالىٰ تخلّف ائتسه‌له‌ر تخلّف‌له‌ری معصیتِ عظیمه اولوپ غضبِ الٰهی‌یه و بو معصیتِ شنیعه‌نین جزاسی‌نا مستحقّ اولورلار می؟
الجواب بیان بویورولا، اللّه تعالیٰ اعلم: اولورلار .
بو صورت‌ده حکومتِ اسلامیه ایله محاربه ائده‌ن حکوماتِ مزبوره اهالی‌یِ اسلامیه‌سی‌نین که‌ندی‌له‌ری‌نی قتل و حتّى جمیعِ عائله‌له‌ری‌نی محو ایله اکراه و اجبار ائدیلمیش اولسالار بیله، حکومتِ اسلامیه عساکری‌له محاربه ائتمه‌له‌ری، شرعاً حرامِ قطعی ایله حرام اولوپ قاتل اولمالاری‌لا نارِ جحیمه مستحقّ اولورلار می؟
الجواب بیان بویورولا، اللّه تعالیٰ اعلم: اولورلار.
بو صورت‌ده حربِ حاضرده اینگیلته‌ره و فیرانسا و روسیا و سیربیا و قاراداغ حکومت‌له‌ری‌له ظهیرله‌ری‌نین تحتِ اداره‌له‌ری‌نده اولان مسلمان‌لارین حکومتِ سنیه‌یِ اسلامیه‌یه معین بولونان آلمانیا و آووستوریا علیهی‌نه حرب ائتمه‌ه‌له‌ری خلافتِ اسلامیهنین مضرّتی‌نى موجب اولا‌جاغی‌ندان أثمِ عظیم اولماق‌لا عذابِ الیمه مستحقّ اولورلار می؟
الجواب بیان بویورولا، اللّه تعالیٰ اعلم: اولورلار
کتبه الفقیر الیه تعالى خیری بن عونى الارکوبی عفى عنهما
[1] س. م. توفیق به‌ی
همدانی: میتینگ میدان سلطان احمد ایرانیان در پیوستن به جهاد سلطان عوثمان‌لی و
اعتراض به به دار آویختن یک صد و یازده تن در اورمو توسط روس‌ها
[2] اعلان جهاد میرزه فضل‌الله
ناصحی اورمویی و میرزه مسیح افشار بر علیه روسیه و بریتانیا، پیوستن جمشید خان
افشار اورمویی و پارتیزان‌های وی به اوردوی خلیل پاشا
Selam ve saygılarımla sevgili dostum. Benim sizinle bir sorunum var, neden biz Azerbaycan'ın, İran'ın Sünni Türkleri hakkında bir şey söylemiyorsunuz???
ReplyDelete