Monday, May 29, 2023

حیدر علییئوین تورک خالقیمیزلا ایلگی‌لی یانلیش دولو قونوشماسی

 حیدر علییئوین تورک خالقیمیزلا ایلگی‌لی یانلیش دولو قونوشماسی

«بوتون جنوبی آزه‌ربایجان‌دا یاشایان شاعیرله‌ره ‌تاثیر گؤسته‌ریپ، باشا سالینیز کی تورک دئمه‌سین‌له‌ر، آزه‌ربایجان دیلی دئسین‌له‌ر. بو، بیرینجی‌سی سیزین بورجونوزدور. چون‌کو اون‌لار اؤزله‌ری‌نی آزه‌ربایجان‌لی سانیر، دیل‌له‌ری ده ‌آزه‌ربایجان دیلی‌دیر. بیز آزه‌ربایجان دیلی‌نی قبول ائتمیشیک .... نئجه‌کی بورادا واردیر، ائله‌جه ‌ده‌ جنوبی آزه‌ربایجان‌دا»

قایناق: ح. ع. علییئوین آزه‌ربایجان یازیچی‌لاری‌نین ٧. قورولتایی‌ندا نوطقو، کومونیست قه‌زئتی، ١٤ اییون ١٩٨١، نو ١٣٩.

گؤروت: آزه‌ربایجان یازیچی‌لاری‌نین ٧. قورولتایی‌ندا، آزه‌ربایجان کومونیست پارتی‌سی مرکز کومیته‌سی‌نین بیرینجی کاتیبی حیدر علییئوین چیخیشی. ٧ اییون ١٩٨١نجی ایل.

حیدر علییئو بو قونوشماسی‌ندا ایستالینیست آزه‌ربایجان‌چی‌لیغا اویقون اولاراق نئچه ‌یانلیش سؤیله‌میش‌دیر. تورک میللی آدی، تورک میللی کیم‌لییی و میللی دیلیمیزین آدی اولان تورک‌جه ‌بیزیم قیرمیزی چیزگیمیزدیر. بو قونوشمادا بون‌لار آشیلمیش‌دیر:

حیدر علییئو ایران‌دا یاشایان تورک خالقی‌نین اؤزونون میللی آد و میللی کیم‌لییی‌نی «آزه‌ربایجان‌لی» ساندیغینی ایددیعا ائتمیش‌دیر. بو دوغرو دئییل‌دیر. ایران‌دا تورک خالقی بوتون تاریخ بویونجا و بوگون ده ‌اؤزونو «تورک» آدلاندیرمیش‌دیر، آزه‌ربایجان‌لی دئییل‌دیر. باشقا بیر دئییش‌له، اونون «اؤزآدلاندیرماسی» و یا «اؤزآد»ی (اوتونیمی، ائندونیمی) هر زامان تورک اولموش‌دور.

آزه‌ربایجان‌لی‌نین ائتنیک آد اولاراق قول‌لانیلماسی سوویئت آزه‌ربایجانی و اورادا ایستالینیست روسیانین گئرچه‌ک‌له‌شدیردییی کولونییال میللت یاراتما سوره‌جی ایله‌ ایلگی‌لی‌دیر، ایران‌دا یاشایان تورک خالقی ایله، کی بام باشقا بیر میللت‌له‌شمه ‌– تورک‌له‌شمه ‌– سوره‌جی‌نده‌ن گئچمیش‌دیر، ایلگی‌لی دئییل‌دیر و اونو باغ‌لاماز.

ایران‌دا آزه‌ربایجان‌لی ائتنیک و میللی کیم‌لیک آدی دئییل‌دیر، آزه‌ربایجان بؤلگه‌سی‌نده ‌یاشایان تورک، کورد، تات، ائرمه‌نی، آسورو و.ب. فرق‌لی میللت‌له‌رده‌ن اولان شخص‌له‌رین او بؤلگه‌یه‌ ‌منسوب اولدوغونو گؤسته‌ره‌ن، کیرمان‌لی و یا خوراسان‌لی کیمی بیر آددیر. آزه‌ربایجان‌لی میللت آدی اولاراق سوویئت‌له‌رده‌ ایستالینیست میللت یاراتما پروژه‌سی‌نین اورونودور و ایران‌دا یاشایان تورک خالقی‌نی ایلگی‌له‌ندیرمه‌ز و اونو باغ‌لاماز.

حیدر علییئو ایران‌دا یاشایان تورک خالقی‌نین دیلی‌نین آزه‌ربایجان دیلی اولدوغونو ایددیعا ائتمیش‌دیر. بو دا یانلیش‌دیر. ایران‌دا تورک خالقی اؤز دیلی‌نی تورکی (لهجه‌له‌رده ‌تورکو، تورکوجه، تورکوجه‌ن، تورکوجان، ...) آدلاندیریر، اصلا آزه‌ربایجان دیلی آدلاندیرماز. ایران‌دا آزه‌ربایجان دیلی دییه ‌بیر دیل یوخ‌دور. آزه‌ربایجان دیلی ده ‌سوویئت آزه‌ربایجانی‌ندا باشقا بیر میللت‌له‌شمه ‌سوره‌جی اولان آزه‌ربایجان میللتی‌نی یاراتما ایستالینیست پروژه‌سی‌نین اورونودور. ایران‌دا یاشایان تورک میللتی‌نی ایلگی‌له‌ندیرمه‌ز و اونو باغ‌لاماز.

حیدر علییئوین قونوشماسی‌ندا اوچ قونو داها واردیر کی بون‌لار یانلیشین دا اؤته‌سی‌نده‌دیر:

حیدر علییئو سوویئت آزه‌ربایجانی یازارلاری‌نا ایران‌دا یاشایان تورک خالقی‌نی اؤز دیلی‌نه ‌تورک دیلی یئری‌نه‌ آزه‌ربایجان دیلی دئمه‌له‌ری گه‌ره‌کدییی‌نی باشا سالمالاری‌نی ایسته‌میش‌دیر. بو، ایران دولتی‌نین تورک‌جه‌نین آدی‌نی زورلا آزه‌ری‌جه‌یه ‌ده‌ییشدیرمه‌سی‌نه ‌به‌نزه‌ر بیر ایش و دوپه‌دوز تورک‌جه‌ و تورک میللتی‌نه‌ دوشمان‌لیق‌دیر. باشا سالینماسی گه‌ره‌که‌ن حیدر علییئو و به‌نزه‌ری آزه‌ربایجان رئسپوبلیکاسی‌ندان اولان‌لاردیر کی اؤز دیل‌له‌ری‌ آدی‌نین روس‌لار طرفی‌نده‌ن تورک‌جه‌ده‌ن آزه‌ربایجان دیلی‌نه ‌ده‌ییشدیریلدییی‌نی قاوراسینلار.

آیری‌جا اون‌لار آنلامالی‌دیرلار کی باشقا بیر میللت‌له‌شمه ‌سوره‌جی‌نده‌ن گئچه‌ن سوویئت آزه‌ربایجانی – آزه‌ربایجان رئسپوبلیکاسی، ایران‌دا یاشایان تورک خالقی‌نین میللی کیم‌لییی اولان تورک و دیلی اولان تورک‌جه‌نین آدلاری‌نی ده‌ییشدیرمه‌یه ‌یئتگی‌لی دئییل‌دیر.

حیدر علییئو آزه‌ربایجان رئسپوبلیکاسی‌نین آزه‌ربایجان دیلی تئرمینی‌نی قبول ائتدییی‌نی سؤیله‌میش‌دیر. اویسا گئرچه‌ک بودور کی تورک‌جه ‌یئری‌نه قول‌لانیلان ‌آزه‌ربایجان دیلی سوویئت‌له‌رین قافقازدا تورک خالقی‌نا یاپدیغی ائتنیک و کولتوره‌ل سوی قیریم سونوجوندا تحمیل ائدیلمیش و زورلانمیش بیر «یادآد» و «یادآلاندیرما» (زئنونیم، ائگزونیم)دیر.

حیدر علییئوین بو بیانی اونون روسیانین قافقازدا تورک خالقی‌نا یاپدیغی ائتنیک سوی‌قیریمی تائید ائتدییی‌نی گؤسته‌ریر.

حیدر علییئو قونوشماسی‌ندا سوویئت یاپیمی اولان جنوبی آزه‌ربایجان قاورامی‌نی ایش‌له‌تمیش‌دیر. اویسا ایران‌ین قوزئی باتی‌سی‌ندا تورک توپراق‌لاری و تورک وطنی – تورک‌ایلی – آزه‌ربایجان‌لا سینیرلی دئییل‌دیر؛ اونون ایکی قاتی‌دیر. جنوبی آزه‌ربایجان قاورامی‌نی ایش‌له‌تمه‌ک، اونو ایش‌له‌ده‌نین وطن شعورونا صاحیب اولمادیغی‌نی، تورک وطنی‌نین هارا اولدوغونو بیلمه‌دییی‌نی گؤسته‌ریر.

2 comments:

  1. حیدر علیف زامان زاکان موختلیف موناسبت لرده جور به جور افاده لر وئریب منجه بونون سبیبی آذربایجانین سیاسی اقتصادی و شراینده ن آسیلی دیر بیرزامان آزربایجان رئسپولیکاسینی و اوردا یاشایان خالقی ایران اسلام رئسپولیکاسینین قدیم رعیت لری دئییب و باشقا تعبیرلر بئله دوشونوره او مطلق آذربایجان هر طورلی حاکمیتی و قدرتی الده ساخلاق اوچون بو سوزلری دئمیشدی

    ReplyDelete
    Replies
    1. بو قونونون سانمیرام گونلوک و یا قیسا وعده لی سیاسی توتوم و مانئورالارلا ایلگیسی اولسون. بو، سوویئتله رین ایستالینیست مهندسی قومی سی سیاستی دوغرولتوسوندادیر، بونون سونوجوندا قافقازدا تورکله رده ن آزه ربایجان میللتی و قاراده نیزین قوزئی باتیسیندا رومئنله رده ن مولدووئن میللتینی یاراتدیلار. بوگون آزه ربایجان رئسپوبلیکاسیندا مه نیمسه نه ن رسمی میللی کیملیک، بو ایستالین قوندارماسی اولان آزه ربایجان میللتیدیر. حئیده ر علییئو ده اونو ساوونور .....

      Delete