Sunday, June 5, 2016

قالینجا داغی QALINCA DAĞI (حاجی ریضوان HACI RİZVAN) کمیجان (کوموزان)- استان مرکزی- تورک‌ایلی- ٢٠٠٧

قالینجا داغی  QALINCA DAĞI
(حاجی ریضوان HACI RİZVAN)

قوشار: محمد کمیجانی
کمیجان (کوموزان)- استان مرکزی- تورک‌ایلی
دوزه‌ن‌له‌یه‌ن: مئهران باهارلی- اوراق آیی (جولای)- ٢٠٠٧

QOŞAR: MEHEMMED KOMİCÂNİ (KOMUZANLI)

MERKEZİ OSTANI, TÜRKİLİ

Düzenleyen: Méhran Baharlı- Oraq Ayı- (July)- 2007

ائی مه‌نیم داغ‌لاریم، ویقاریم، جانیم
ائی گؤزه‌ل آغ داش‌لی حاجی ریضوان
یم
طوفان وئره‌بیلمه‌ز سیزله‌ره تکان
بولوت‌لار ائیله‌ییپ باشین‌دا مکان

Éy menim dağlarım, viqarım, canım
Éy gözel ağ daşlı Hacı Rizvan’ım
Tufan vérebilmez sizlere tekan
Bulutlar éyleyip başında mekan

ایچی‌نده‌کی‌له‌ر

١- اؤن‌سؤز: ص ٢ (تورک‌جه: مئهران باهارلی)
٢- گیریش: ص ٣ (تورک‌جه چئویری: مئهران باهارلی)
٣- مدخل: ص ٥ (فارس‌جا: محمد کمیجانی)
٤- حاجی ریضوان: ص ٦ (اوریژینال: محمد کمیجانی؛ اؤلچوت تورک‌جه آچیق‌لامالار: مئهران باهارلی)

٥-دیپ‌نوت‌لار: ص ٣١ (محمد کمیجانی)
٦- سؤزلوک: ص ٣٣ (مئهران باهارلی)

اؤن‌سؤز- مئهران باهارلی

١- م. ح. شهریارین تورک‌جه یاپیت‌لاری (اثرله‌ری)، فارس‌جا یاپیت‌لاری ایله قارشی‌لاشدیریلان‌دا، اولدوق‌جا آز حجیم‌لی‌دیر. آنجاق بو آز حجمین تاباسی (علی رغم)، آبارتمادان و شیشیرتمه‌سیز، گئچه‌ن یوزایل‌ده تورک‌ایلی و ایران اؤته‌یی‌نده (تاریخی‌نده) کیمسه شهریار ده‌ن‌لی (قه‌ده‌ر) تورک دیلی و تورک گؤرک‌سؤزونه (اد‌بیاتی‌نا) قول‌لوق (خدمت) ائتمه‌میش‌دیر. شهریارین حئیده‌ربایایا سالام قوشاغی (منظومه‌سی)، دونیا گؤرک‌سؤز اؤته‌یی‌نده (ادبیات تاریخی‌نده) ته‌ک باشی‌نا یئنی بیر آشامانی باش‌لادابیله‌ن، تایی‌نا چوخ آز قارشی‌لاشیلان بیرجه و مه‌نگی (ابدی) گؤرکول (ادبی) یاپیت‌دیر.

٢- تورک‌ایلی، ایران و بوتون تورکیک دونیاسی‌ندا چوخ سایی‌دا قوشار (شاعیر) حئیده‌ر بابادان ا‌ه‌سین‌له‌نه‌ره‌ک اؤز بؤلگه و یوردلاری‌ندا یئرله‌شه‌ن چئشیت‌لی داغ و ته‌په‌له‌ر آدی‌نا قوشوق (شئعر) و قوشاق (منظومه) یاراتمیش‌لاردیر. دوغالین (البته) بو قوشمالارین گؤرکول (ادبی) ده‌یه‌رله‌ری تارتیشیلیپ، دیل و آغیز اؤزه‌ل‌لیک‌له‌ری اینجه‌له‌نه‌بیله‌ر. آنجاق بو قوشاق‌لار آراسی‌ندا تورک‌ایلی و اونون دیشی‌ندا تورک ائل‌گونونون (خالقی‌نین) یاشادیغی آیری بؤلگه‌له‌رده یازیلان قوشاق‌لار، گؤرکول (ادبی) ده‌یه‌رده‌ن باشقا، اولوسال (میللی) کیم‌لیک و اولوس‌لاشما (میللت‌له‌شمه) آچی‌سی‌ندان دا اؤنه‌م داشیییرلار.

٣- قوشارلاریمیز ساری‌سی‌ندان حئیده‌ربابادان اه‌سین‌له‌نه‌ره‌ک یازیلان قوشاق‌لاردان اوچو، داها اؤن‌جه سؤزوموزده یایین‌لانمیش‌دیر. بونلارین ایلکی تورک‌ایلی‌نین «قایا داشی» و «سئیید داغی» آدلی ایکی داغ آراسی‌ندا یئرله‌شمیش ماکی اوروندان (شه‌هه‌ری‌نده‌ن) اولان رحمت‌لیک عابباس (عباس) پناهینین یازدیغی «خانیم نه‌نه» [١]، ایکینجی‌سی عراق اوجقاراوبامیزدان کرکوک‌لو یازار و قوشار «ایسماعیل سه‌رت تورکمان»ین یازدیغی «گورگوربابایا سلام» [٢]، سونونجوسو ایسه خوراسان آوشاریورت اوجقاراوبامیزدان بئش بارماق داغی‌نین شه‌هه‌ری بوجنورددان اولان آراشدیرماجی و قوشار «علی اکبر سراجی»نین یازدیغی «یاد اولسون» [٣] قوشاق‌لاری‌دیر.

٤- حئیده‌ربابادان اه‌سین‌له‌نه‌ره‌ک یازیلان سون اثرله‌ردن بیری ده، تورک‌ایلی‌نین مرکزی اوستانی‌ندان گه‌لیر. بو قوشاغین آدی «قالینجا داغی» (حاجی ریضوان) اولوپ کوموزان‌لی (کومیجان‌لی) تورک آراشدیرماچی و قوشار و «کمیجان وئبلاق‌لاری»نین یییه‌سی سایین محمد کمیجانی طر‌فی‌نده‌ن قلمه آلینمیش‌دیر. محمد کمیجانی بو قوشاغی یازما نه‌ده‌نی‌نی بئله آچیق‌لاییر: «کومیجان`ین تورک دیلی‌نی یاشاتماق و قوروماق اوچون، حاجی ریضوان آدلی قوشاغی تورک دیلی‌نده قوشموشام» (برای ابقای زبان تورکی کمیجان، منظومه‌ای را تحت عنوان حاج رضوان به زبان تورکی سروده‌ام).

http://komijanhjrzvan.persianblog.ir/

٥- بو یاپیتین یارادیلماسی تورک و تورک‌ایلی‌ گؤرک‌سؤزونده (اد‌بیاتی‌ندا) اؤنه‌م‌لی بیر اولای ساییلمالی‌دیر. اونوتولمامالی‌دیر کی حئیده‌ربابایا دا اه‌سین قایناغی اولدوغو دوشونوله‌ن و یوز ایل بون‌دان قاباق ١٩٠٠ ده «موصطافا قولو» طرفی‌نده‌ن سؤیله‌نه‌ن «آپارما سئل، آمان‌دیر» [٤] قوشاغی دا، گینه تورک‌ایلی‌نین آزه‌ربایجان بؤلگه‌سی دیشی‌ندا اولان و بوگون مرکزی اوستانی آدلانان بؤلگه‌سی‌نده یارادیلمیش‌دی. بو یاپیت دا داها اؤن‌جه‌له‌ری سؤزوموز وئبلاق‌لار دیزی‌سی‌نده تانیتیلمیش‌دیر.



٦- «قالینجا داغی» (حاجی رضوان) تورک‌ایلی‌نین مرکزی اوستانی‌ندا کوموزان اورو (کومیجان شه‌هه‌ری) قوزئیی‌نده یئرله‌شه‌ن بیر داغین آدی‌دیر. تورک‌جه‌ده قالینجا، فارس دیلی‌نده فاخته آدلانان قوش‌دور. بو داغین یاماج‌لاری‌ندا «حاجی ریضوان» آدی‌ندا بیر یاتیر (مقبره) واردیر. حاجی ریضوان یاتیری، بؤلگه خالقی طرفی‌نده‌ن یئگ‌ائو (قوت‌سال یاپی، مکان مقدس) قبول ائدیلیپ، گؤروشگه (زیارت‌گاه) اولاراق قول‌لانیلیر.

٧- آشاغی‌دا قالینجا داغی قوشاغی، تایین‌جا (عینا) قوشارین اؤزونون ایش‌له‌تدییی یئرلی آغیزدا اوخویوجولارا سونولموش‌دور. آیری‌جا هر سطرین قاباغی‌ندا دیرناق‌آراسی‌ندا، طرفیم‌ده‌ن او سطرین آری (سره) تورک‌جه قارشی‌لیغی دا وئریلمیش‌دیر.

٨- سایین (حؤرمت‌لی) قوشارین یازدیغی متین‌ده فارس یازیمی (ایملاسی) ایش‌له‌دیلمیش‌دیر. مه‌نیم وئردیییم آری تورک‌جه متین ایسه، سؤزوموز تورک فونئتیک یازیمی ته‌مه‌لی‌نده‌دیر. آچیق‌لامالارداکی تورک‌جه سؤزله‌رین آنلامی، یازی‌نین سونوندا آیری‌جا بیر دیزین (لیست) اولاراق دا وئریلمیش‌دیر.

٩- "گؤروت"، "قالینجا داغی"، "حاجی ریضوان یاتیری"، "وه‌رد ده‌لییی"، "قارقالان یاریلقانی"، "ویستان بولاغی"، "آقایازلاق ده‌ره‌سی" و باشقا بیر نئچه یئرآد (توپونیم) حاققی‌ندا قوشارین فارس‌جا وئردییی قیسا آچیق‌لامالار (توضیحات)، طر‌فیم‌ده‌ن تورک‌جه‌یه چئوریله‌ره‌ک "گیریش" باش‌لیغی آلتی‌ندا بیر آرایا گه‌تیریلمیش‌دیر. قوشارین وئردییی اؤته‌کی آچیق‌لامالار ایسه، دیپ‌نوت اولاراق وئریلمیش‌دیر.

گیریش (دوزه‌ن‌له‌مه و تورک‌جه چئویری: مئهران باهارلی)

١- گؤروتGörüt :  بو گؤروت گئرچه‌ک‌ده اه‌سکی "اطلس مناظر ایران" پیتییی‌نده (کتابی‌ندا) چاپ ائدیلمیش بیر چیزیم (نقاشی)دیر. بو قایناق‌دا چیزه‌رین آدی ذکر اولونمامیش‌دیر. آنجاق چیزیم بئله تانیتیلمیش‌دیر: کوموزان و داغ زیروه‌سی‌نده بیر باشرااوغلو (ایمام‌زادا) یاتیری.

٢- قالینجا داغی Qalınca Dağı: حاجی ریضوان کوموزانین قوزئیی‌نده یئرله‌شه‌ن بیر داغین آدی‌دیر. تئهراندا یاشایان کوموزان‌لی‌لارین ییغینجاغی‌ندا اسدوللاه امینی به‌یین سؤیله‌دییی سؤزله‌ری‌نده‌ن و سؤیله‌دیک‌له‌ری‌نده سویورقانمیش (رحمت‌لیک) شهریارین حئیده‌ربابا داغی حاققی‌نداکی قوشوق‌لاری‌نا توخونماسی و حاجی ریضوان داغینی حئیدربابایا به‌نزه‌تمه‌سی‌نی دویدوغوم‌دان سونرا، بو قوشاغی یازمانین قیغیلجیم‌لاری بئینیم‌ده ووردو.

بو داغین کوموزان‌لی‌لار یانی‌نداکی قونومو، حئیده‌ر بابا داغی‌نین تورک‌ایلی‌نین آدلیم قوشاری، سویورقانمیش (رحمت‌لیک) م. ح. شهریار یانی‌نداکی قونومونا تای‌دیر. کوموزان‌لی‌لار، هابئله اورادان کؤچوپ باشقا ایلچه‌له‌رده یئرله‌شه‌ن کوموزان‌لی‌لارین چوخو، قالینجا داغی‌نین زیروه‌سی‌نه دیرمانمیش، یاماج‌لاری‌ندا گه‌زینمیش و اون‌دان چوخ‌لو آنی‌لاری واردیر.

٣- حاجی ریضوان یاتیریHacı Rizvan Yatırı : قالینجا داغی‌نین دوروغوندا، حاجی ریضوان آدلی قوتسال و تانری‌دان قورخان، چوخ یاخشی و اییی نیت‌لی بیر اه‌ره‌نه (اولیاء الله) منسوب ائدیله‌ن بیر یاتیر واردیر. بو یاتیر اوزون ایل‌له‌ر کوموزان و چئوره بؤلگه‌له‌رین دیرینی (اهالی‌سی) طر‌فی‌نده‌ن زیارت ائدیلیپ‌دیر. کوموزان و چئوره‌سی‌نده‌کی که‌ندله‌رده خالق آراسی‌ندا بو یاتیرین گئییک سوتونده‌ن یاپیلدیغی اینانجی یایقین‌دیر. خالق سؤیله‌نجه‌له‌ری‌نه گؤره یاتیرین چئوره‌سی‌نده سو اولمادیغیندان دولایی، اونون یاپیمی اوچون داغ گئییک‌له‌ری‌نین سوتو ساغیلاراق پالچیق یاپیلمیش‌دیر. بو سؤیله‌نجه ایکی گئرچه‌یی اورتایا چیخاردیر: گئچمیش‌ده بو بؤلگه‌ده جئیران و گئییین بول اولدوغونو، و رحمت‌لیک حاجی ریضوانین قوتسال‌لیق و تانری‌دان قورخارلیغیی.

٤- وه‌رد ده‌لیییVerd Deliyi : قالینجا داغی‌نین سارپ قایالیق‌لی دوغو یالچین‌لاری‌ندا وه‌رد ده‌لییی آدی‌ندا، نئچه آغیزلی بیر آلچی کؤیولو (غار آهک) واردیر. مه‌ن‌جه بو ماغارا گئچمیش‌ده بؤلگه‌نین زردوشت بوته‌م‌لی (دین‌لی) خالقی‌نین استودانی[1] ایدی.

٥- قارقالان یاریلقانی Qarqalan Yarılqanı: قالینجا داشی‌نین اوجا و قایالیق یالمان‌لاری‌ندا قارقالان آدی‌ندا یوکسه‌ک بیر یاریلقان واردیر. قار یاغدیغی دؤنه‌م‌له‌رده اه‌سه‌ن یئل، قاری سوموراراق یاریلقانین ایچی‌نه چه‌کیپ اورادا قالاییر. بئله‌جه قار، یای و ایسی دؤنه‌نجه‌له‌رده (فصل‌له‌رده) بیله گونه‌شین چاتمادیغی بو یاریلقان‌دا، بیر یول‌لوق قالارغی و یا توختاغان قار[2] اولور. گئچمیش‌ده خالق بورانی دوغال و اورکه بیر دوندوروجو اولاراق قول‌لانیپ یای‌لاردا اورانین قاری‌ندان یارارلانارمیش.
٦- ویستان بولاغی Vistan Bulağı: بو بولاق، کوموزانین اون‌لو سوتوختاتی پینارلاری‌نداندیر. اوشاق‌لیق‌دا اه‌ل و گؤوده‌له‌ری‌نده زیییل‌له‌ری اولان‌لار، ویستان بولاغی‌ندا یویونوپ بئله‌جه زیییل‌له‌ری سیلینه‌ردی.
٧- بوووس یولوBovus Yolu : وَفْس، یئرلی دیل‌ده بوووس آدلانان و بؤلگه‌نین اؤزه‌یی (مرکزی) اولان اون‌لو بیر که‌ندین آدیدیر. کوموزان - وفس آراسی‌ندا، وفس یاخین‌لیغی‌ندا قالینجا داشی و اونون اون‌لو گه‌دییی یئرله‌شیر. بو گه‌دییین یولو چوخ دؤنگه‌لی و بوروق‌لو ایدی و اورادا مینگه (ماشین) سورمه‌ک اولدوق‌جا چه‌تین و تودالی ایدی.

٨- آق‌آیازلاق ده‌ره‌سیAqayazlaq Deresi : کوموزانین قوزئیی‌نده یئرله‌شه‌ن بیر ده‌ره‌نین آدی‌دیر.
٩- بیارجمند اوروBiyarcmend Uru : بییارجمه‌ند اورو، سیمنان اوستانی‌ندا یئرله‌شه‌ن شاهرود ایلچه‌سی و مه‌یامه‌ی (میامی) اورونا باغ‌لی‌دیر. بییارجمه‌ندین، ایران یئرکیپی‌نده اوزون یان‌لاری اولان اینجه بیر اوچ‌یان بیچیمی‌نده گؤرونه‌ن، دق بیارجمند آدلی اون‌لو بیر چؤلو - کویری واردیر.

١٠- مه‌یامه‌ی اوروMeyamey Uru : میامی، شاهرودون سه‌کسه‌ن کیلومئترلیک دوغوسوندا، تئهران-مشهد آنا‌سورله‌یی اوزه‌ری‌نده یئرله‌شمیش بیر اورون آدی‌دیر.

سیزله‌ر ساغ اولون

مدخل- محمد کمیجانی

(١)- نقاشی: این عکس در واقع یک نقاشی قدیمی است که در کتاب اطلس مناظر ایران به چاپ رسیده و در آن منبع نیز به نام رسام اشاره نشده است. ولی نام نقاشی را این گونه نوشته‌اند: کمیجان و مقبره‌ی امام‌زاده‌ای بر فراز کوه. برای اولین گام آن عکس را به بیننده‌گان تقدیم می‌کنم.

(٢)- کوه حاجی رضوان: حاجی رضوان نام کوهی در شمال کمیجان است. پس از سخنانی که آقای اسدالله امینی در گردهمایی کمیجانی‌های مقیم تهران ایراد کرده و به اشعار مرحوم شهریار در باره‌ی حیدربابا اشاره کرده و حاجی رضوان را بدان تشبیه نمود، جرقه‌های این شعر بلند در ذهن من شراره زد. کوه حاجی رضوان برای مردم کمیجان همان جای‌گاهی را دارد که کوه حیدربابا برای مرحوم محمدحسین شهریار، شاعر نامی آزربایجانی داشت. اغلب مردم کمیجان و کسانی که هم اکنون دیگر از آن دیار کوچ کرده و در سایر شهرستان‌ها اقامت گزیده‌اند بر فراز این کوه رفته و در دامنه‌های آن قدم زده‌اند و از آن کوه خاطراتی دارند.

(٣)- مقبره حاجی رضوان: بر فراز کوه ( قلینجه داغی) حاجی رضوان مقبره‌ای است که به فرد مقدس و خداترسی به نام حاجی رضوان که انسان بسیار خوب و پاک‌نیت و از اولیاء الله بوده منسوب است. در میان اهالی کمیجان و روستاهای حوالی مشهور است که مقبره‌ای که بر بالای کوه مذکور قرار دارد با شیر آهو ساخته شده است و در باره آن روایت می‌کنند که چون در کنار آن مقبره آب وجود نداشت لذا برای ساختن گل و درست کردن و احداث آن مقبره از شیر آهوان کوهستان دوشیدند و گل درست کردند. این روایت از دو چیز حکایت می‌کند: اول وفور آهو و جیران در گذشته‌های این ناحیه، دوم تقدس و خداترس بودن مرحوم حاجی رضوان. به هرحال این مقبره سالیان سال است که به عنوان زیارت‌گاه اهالی روستاهای کمیجان و نواحی تابعه مورد زیارت قرار می‌گیرد.

 (٤)- ورد دلیگه (وه‌رد ده‌لییی): در دامنه‌های تیز و صخره‌ای شرقی کوه قلینجه یک غار آهکی با چند دهانه وجود دارد که به تصور بنده در گذشته‌های دور استودان مردمان زرتشتی ناحیه بوده است و آن را بنام غار ورد یا ورد دلیگه (وه‌رد ده‌لییی) می‌نامند.

(٥)- شکاف قارقالان: در دامنه‌های صخره‌ای و بلند کوه مذکور شکاف بلندی است که در زمان‌های بارش برف در اثر وزش باد برف به داخل آن شکاف وارد شده و انبار می‌شود. ولی چون در فصول گرم و تابستان هیچ‌گاه آفتاب به آن شکاف نمی‌تابد برف آن جا برای همیشه ماندگار می‌شود و به عنوان یکی از یخچال‌های طبیعی و دائمی در قدیم مورد استفاده مردم قرار می‌گرفت و مردم در تابستان‌ها از برف آن استفاده می‌کردند.

(٦)- ویستان بولاغی: این چشمه از چشمه‌های مشهور و آب‌درمانی کمیجان بوده و کسانی که در کودکی دست و بدنشان دارای زگیل بود خود را با آب آن چشمه می‌شستند و باین ترتیب زگیل‌هایشان از بین می‌رفت.

(٧) بوووس یولو: وفس، یک روستای معروف و مرکز بخش است و در زبان محلی بوووس گفته می‌شود. در حد فاصل کمیجان – وفس و در نزدیکی وفس کوه قلینجه و گردنه‌ی معروف آن قراردارد که راه پرپیچ و خم و خطرناکی داشت که راننده‌گی از آن بسیار سخت بود.

(٨) آقایازلاخ ده‌ره‌سی: نام دره‌ای هست در شمال کمیجان.

(٩) بیارجمند: شهر بیارجمند از توابع شهرستان شاهرود در استان سمنان و شهر میامی است و بیارجمند دارای کویر معروفی بنام دق بیارجمند است که در روی نقشه‌ی ایران مانند مثلثی باریک با اضلاع دراز نمایانده شده است.

(١٠)- میامی: میامی شهری است در فاصله ٨٠ کیلومتری شرق شاهرود و بر سر راه جاده‌ی اصلی تهران مشهد قرار دارد.

سیزلر ساغ اولون 

حاجی رضوان [حاجی ریضوانHACI RİZVAN ]

محمد کمیجانی 


ای منیم داغلاروم واقاروم جانوم [ائی مه‌نیم داغ‌لاریم، ویقاریم، جانیم]
ای گوزل آق داشله حاجی رضوانوم [ائی گؤزه‌ل آغ‌ داش‌لی حاجی ریضوانیم]
طوفان ویره بیلمز سیزلره تکان [توفان وئره‌بیلمه‌ز سیزله‌ره تکان]
بولوتلار ایله ییب باشیندا مکان [بولوت‌لار ائیله‌ییپ باشین‌دا مکان]
....

حاجی رضوان

حاجی رضوان جیرانلاری گلنده [حاجی ریضوان جئیران‌لارین گه‌له‌ن‌ده]
مقبره نی تورپاخلارون الی انده [یاتیری‌نین توپراق‌لاری‌نی اه‌له‌یه‌ن‌ده]
سوت ساقدوروب اونه پالچوخ ادنده [سوت ساغدیریپ اونو پالچیق ائده‌ن‌ده]
گوزل ایاخلارلا اونه یوغورسون [گؤزه‌ل آیاق‌لارلا اونو یوغورسون]
سونرا سنین مقبره نی یاپولسون [سونرا سه‌نین یاتیرین یاپیلسین]

سیل بولاغه ذیگیللره سیلاندا [قایان بولاغی زیییل‌له‌ری سیله‌ن‌ده]
سولار ویستان بولاغوندان آخاندا [سولار ویستان بولاغی‌ندان آخان‌دا]
پوینا تره دوره سینده چیخاندا [یارپیز ته‌ره‌سی چئوره‌سی‌نده چیخان‌دا]
بیز گلردیک زیارته حاج رضوان [بیز گه‌له‌ردیک گؤروشه حاجی ریضوان]
بیز چیخردیک سیاحته حاج رضوان [بیز چیخاردیق گه‌زینتی‌یه حاجی ریضوان]

چولده یلمیک زاد یریندن چیخاندا [چؤل‌ده یئلمیک نه‌مه یئرین‌ده‌ن چیخان‌دا]
توکلوجه داغدا گول ایدن زاماندا [توک‌لوجه داغ‌دا چیچه‌ک‌له‌نه‌ن چاغ‌دا]
توله کچلین ریشه سی دولاندا [توله‌کچیلین کؤکو دولان‌دا] [٥]
بیز گلردیک زیارته حاج رضوان [بیز گه‌له‌ردیک گؤروشه حاجی ریضوان]
بیز چیخردیک سیاحته حاج رضوان [بیز چیخاردیق گه‌زینتی‌یه حاجی ریضوان]

گدیگی اوچ بویوک پیچه واریده [گه‌دییین اوچ بؤیوک دؤنگه‌سی وار ایدی]
او پیچ، دولانماقا چوخ دا دار ایده [او دؤنگه، دولانماغا چوخ دا دار ایدی]
سواره یا پیاده نابار ایده [اورات‌لی یا یایا دارقینج ایدی] [٦]
بیز گلردیک زیارته حاج رضوان [بیز گه‌له‌ردیک گؤروشه حاجی ریضوان]
بیز چیخردیک سیاحته حاج رضوان [بیز چیخاردیق گه‌زینتی‌یه حاجی ریضوان]

ورد دلیگه [وه‌رد دلیییVerd Deliyi ]

ورد دلیگه هاواسونا گلمیشدیک [وه‌رد دلییی هاواسی‌نا گه‌لمیش ایدیک]
اونی صاف تیز قیه سینه چیخمیشدیک [اونون دوز، یالمان قایاسی‌نا چیخمیش ایدیک]
بیر قیه دن سیریلیب و دوشموشدیک [بیر قایادان سییریلیپ دوشموش ایدیک]
اوندان سورا قار قالانه گورموشدیک [اوندان سونرا قارقالانی گؤرموش ایدیک]
چیخیب بیر آز اوردا نفس آلموشدیک [چیخیپ بیر آز اورادا سولوق آلمیش ایدیک]

قارقالاندا مینلر گوگرچین وارده [قارقالان‌دا مین‌له‌ر گؤیه‌رچین وار ایدی]
ایاق آسته خلوار خلوار کووایده [آیاق اوسته خالوار خالوار ته‌زه‌ک ایدی] [٧]
چیخیب اوردان بوووس یولون گوزلردیک [چیخیپ اورادان بوووس یولونو گؤزله‌‌ردیک]
بیر موتورچون گدیگه جک ایزلردیک [بیر موتورچون گه‌دییه‌جه‌ک ایزله‌ردیک]

باخا باخا گیددیم قدیم زامانا [باخاباخا گئتدیم اه‌سکی چاغا]
عالام دیزه م گیلنن گلمیشدیک داغا [خالام، دایزام گیل‌ینه‌ن گه‌لمیشدیک داغا]
اششکلره یوکلیییب و مینمیشدیک [ائششه‌ک‌له‌ری یوک‌له‌ییپ مینمیش ایدیک]
خرره آغاج ایاقینده دوشموشدوک [داغداغان آغاجی‌نین آیاغی‌ندا دوشموش ایدیک] [٨]

ابوالحسن بیزیم چرخه گوتورده [اه‌بیل حسن بیزیم یئل‌آتی‌نی گؤتوردو]
اونا مینیب بیردن اوزون ایتیرده [اونا مینیپ بیرده‌ن اؤزونو ایتیردی]
چرخ الیندن چیخده، کوچیه قاشده [یئل‌آتی اه‌لی‌نده‌ن چیخدی، گئچییه قاچدی]
یره دوشده، آغزه قانا بولاشده [یئره دوشدو، آغزی قانا بولاشدی]

بتول باجی باشوندا چوخ آغلاده [بتول باجی باشی‌ندا چوخ آغلادی]
بیزه بیر جیغیرده، قارقوش ایلده [بیزه بیر چیغیردی، قارقیش ائیله‌دی]
منیم شانسوم اوزومدن تیزتر گیدر [مه‌نیم اوتوموم اؤزوم‌ده‌ن یئیین‌ره‌ک گئده‌ر]
کیم منیم دادام جوابونه ویرر؟ [کیم مه‌نیم ده‌ده‌مین یانیتینی وئره‌ر؟]

دوچرخه [یئل‌آتیYélatı ]

دوچرخه نین دوشققه سی سیننده [یئل‌آتی‌نین شاققا‌سی سینان‌دا] [٩]
اکبر قارداش گلیب اونه گورنده [اکبر قارداش گه‌لیپ اونو گؤره‌ن‌‌ده]
دادام بیزه او تقصیره اولدورار [ده‌ده‌م بیزی او سوچا اؤلدوره‌ر]
آمما اکبر اونی گیزلین دوزالدار [آنجاق اکبر اونو گیزلین دوزه‌لده‌ر]

دوچرخه ده بیزه داستان اولموشده [یئل‌آتی دا بیزه سورچه‌ک اولموشدو]
ذبیح عزت اونا حیران قالموشده [ذبیح عز‌ت اونا چاشقین قالمیشدی]
اکبر هرگون اونا بیر زاد تاخارده [اکبر هر گون اونا بیر نه‌مه تاخاردی]
پول دادامی جیبلریندن چیخارده [آقچا ده‌ده‌مین یان‌جیق‌لاری‌ندان چیخاردی]

بیر گون تزدن دادام چرخه گوتورده [بیر گون ائرکه‌ن‌ده‌ن ده‌ده‌م یئل‌آتی‌نی گؤتوردو]
باخده گورده یول گیدمیره، اوتورده [باخدی گؤردو یول گئتمیری، اؤتوردو]
اکبر چرخه بیرجه قوفول وورموشده [اکبر یئل‌آتی‌نا بیرجه ایشگیل وورموشدو]
داد ایلدی، او یوخودان دورموشده [چیغیردی، او یوخودان دورموشدو]

ساره کیلید اکبر داداما ویرده [ساری آچاری، اکبر ده‌ده‌مه وئردی]
دادام قوفله آچده، گنه جیغیرده [ده‌ده‌م قیفیلی آچدی، گه‌نه چیغیردی]
قوفله چرخدن سوکده، قیراقا آتده [قیفیلی یئل‌آتی‌ندان سؤکدو، قیراغا آتدی]
ویرده منه، ذبیح گیله یوللاتده [وئردی مه‌نه، ذبیح‌گیله یول‌لاتدی]

ذبیح گیله بیر کوچه دن گیچردیم [ذبیح‌گیله بیر گئچیک‌ده‌ن گئچه‌ردیم]
ایکی دانا بویوک ایتدن قورخادوم [ایکی سانی بؤیوک ایت‌ده‌ن قورخاردیم]
بیره مشه مامود قارا ایتیندن [بیری مه‌ش مامودون قارا ایتی‌نده‌ن]
بیره عابباس گیلی، داما باخاردوم [بیری عابباس‌گیلین، داما باخاردیم]

من قوفوله عزت گیله آپاردوم [مه‌ن قیفیلی عزت‌گیله آپاردیم]
شرم ایلیه اونه دالیا وردیم [اوتاناراق اونو دالی‌یا ووردوم]
دادام چرخه مینیب کدلره گیدده [ده‌ده‌م یئل‌آتی‌نا مینیپ که‌ندله‌ره گئتدی]
اکبر عزا توتده، قاپونه وورده [اکبر یاس توتدو، قاپی‌نی ووردو]

پسر دایی‌هایم [دایی‌اوغلولاریمDayıoğlularım ]

من و ناصر، حسین اینان مینمیشدیک [مه‌ن و ناصیر، حوسئین اینه‌ن مینمیشدیک]
قارا موتورونان داغا گیدمیشدیک [قارا موتورونان داغا گئتمیشدیک]
موتوره حاجی ایپک گیله قویموشدیک [موتورو حاجی ایپه‌ک‌گیله قویموشدوق]
اوردان یرده بیز ویستانا چیخمیشدیک [اورادان یئرده بیز ویستانا چیخمیشدیق]

حسین بیردن قیه لردن سیریلده [حوسئین بیرده‌ن قایالاردان سییریلدی]
سیریلدی و ال ایاقی قیریلده [سییریلدی و اه‌ل آیاغی قیریلدی]
یددی سککیز متیر دوشده جیغیرده [یئددی سه‌ککیز مئتیر دوشدو، چیغیردی]
داش تورپاغی شیرین دیلده سوگورده [داش توپراغی سوچون دیل‌ده سؤیوردو]

حسین داغدان دوشده، یولدان قیددیک [حوسئین داغ‌دان دوشدو، یول‌دان قاییتدیق]
آخسیا آخسیا تکیه یه گلدیک [آخسایا آخسایا تکیه‌یه گه‌لدیک ]
گیددیک یاواش یاواش موتور باشونا [گئتدیک یاواش یاواش موتور باشی‌نا]
میندیک اوچ ترکه له موتور قاشونا [میندیک اوچ تر‌که‌لی موتور قاشی‌نا]

گوردیک موتور گازه خراب اولوبده [گؤردوک موتور اوچونو پوزولوپ‌دور]
سیمی قریلیب تکیه سسدن دولوبده [تئلی قیریلیپ، تکیه سه‌س‌ده‌ن دولوپ‌دور]
باخ گور نجه بو امانت قالوبده [باخ گؤر نئجه بو بیراووز قالیپ‌دیر]
بیزدن قاباخ باشونا اوشاخ قونوبده [بیزده‌ن قاباق، باشی‌نا اوشاق قونوپ‌دور]

تکیه‌ده  Tekyede

بیرگون یقیلدیک رفیقلر باهارا [بیر گون ییغیلدیق آرخاداش‌لار یازا]
هر کس بیر وسیله داغا آپارا [هر کس بیر آراج داغا آپارا]
یحیی، عطا، ذبیح میسگر گلمیشده [یحیا، عطا، ذبیح پاخیرچی گه‌لمیشدی]
بیزیم اکبر منی ده آپارموشده [بیزیم اکبر مه‌نی ده آپارمیشدی]

ذبیح بیر گرامافون گتیرمیشده [ذبیح بیر قیرامافون گه‌تیرمیشدی]
بیر ینگه صفحه تهراندان چاتموشده [بیر یئنگی پیلاک تئهراندان چاتمیشدی]
شب میگون، شب میگون اوخورده ["شبِ می‌گون"، "شبِ می‌گون" اوخوردو]
قونشه قیزه بیر قالیچه توخورده [قونشو قیزی بیر قالیچا توخوردو]

***

بیزیم عم جان موتور هشتاد آلموشده [بیزیم آباقا‌جان موتور سه‌کسه‌ن آلمیشدی] [١٠]
اوغله عبدوللانی دا میندیرمیشده [اوغلو عبدوللانی دا میندیرمیشدی]
گلدی بیزیم قاپویا یاد ایلده [گه‌لدی بیزیم قاپی‌یا، آندی]
منی ده میندیرده دلشاد ایلده [مه‌نی ده میندیردی، سئویندیردی]

دالونا دا بیر آغ خورجون آلموشده [دالی‌نا دا بیر آغ خورجون آلمیشدی]
ایچینه ده ساره فلاکس قویموشده [ایچی‌نه ده ساری فیلاکس قویموشدو]
گیددیک تکیه ده کولگه ده دوشدیک [گئتدیک، تکیه‌ده کؤلگه‌ده دوشدوک]
گول قیراقوندا بیز چایولار ایشدیک [گؤل قیراغی‌ندا بیز چای‌لار ایچدیک]

سوگود آغاجونی آستوندا اوتدیک [سؤیوت آغاجی‌نین آستی‌ندا اوتوردوق]
چای ایچه رک فلاکسه بیز بوشاددیک [چای ایچه‌ره‌ک فیلاکسی بیز بوشالتدیق]
گول ایچینده مرغابیلر اوزورده [گؤل ایچی‌نده اؤرده‌ک‌له‌ر اوزوردو]
جوجه لرین اوز دالونا دوزورده [بالالاری‌نی اؤز دالی‌نا دوزوردو]

بیر گوشه دن کریز سویه گیریرده [بیر بوجاق‌دان آست‌آرخ سویو گیریردی]
بیر قیز اوخورایا سو دولدورورده [بیز قیز اوخویاراق؟ سو دولدوروردو]
ناهار اوچون نومورتا بیشیرمیشده [آشار اوچون یومورتا پیشیرمیشدی]
کد کره‌ سی اونا قاتوب یمیشده [که‌ند که‌ره‌سی‌نی اونا قاتیپ یئمیشدی ]

نه خوشمزه ناهار اوگون بیز ییدیک [نه دادلی آشار او گون بیز یئدیک]
اللریز وار اولسون هر کسه دیدیک [اه‌ل‌له‌رینیز وار اولسون هر کسه دئدیک]

داغا گئتمه‌ک  Dağa Gétmek

باهار، اکین درماقا چوخ قالاندا [یاز، اه‌کین ده‌رمه‌یه چوخ قالان‌دا]
بیر آز ایشلر یونگول اولان زاماندا [بیر آز ایش‌له‌ر یونگول اولان چاغ‌دا]
کندله هامه اششکلره یوکلرده [که‌ندلی هامی ائششه‌ک‌له‌ری یوک‌له‌ردی]
آروات اوشاقونان داغا گیدرده [آروات، اوشاق‌ینان داغا گئده‌ردی ]

مشه نقی دوچرخه سین مینه رده [مه‌شه ناقی یئل‌آتی‌نی مینه‌ردی]
یولی انین بویون بیردن گیدرده [یولون اه‌نینی، بویونو بیرده‌ن گئده‌ردی]
باش یوخاری یولدا رکاب وورارده [باش یوخاری یول‌دا باساریق ووراردی]
زنگه چالوب قودوقه هورکودرده [زه‌نگی چالیپ، قودوغو هورکوده‌ردی]

خرمن سورماق [اؤرتکون ساوورماقÖrtkün Savurmaq ]

اهمن بهمن ده یر نفس چکرده [اه‌همه‌ن-به‌همه‌نده یئر سولوق آلاردی] [١١]
بیز گیدردیک خرمنه باسدوراردیک [بیز گئده‌ردیک اؤرتکونو باسدیراردیق] [١٢]
ایاقلاردیک و دام داشه سوراردیک [آیاق‌لاردیق و دام داشی سوره‌ردیک] [١٣]
یای اولاندا اورا اکین توکردیک [یای اولان‌دا، اورا اه‌کین تؤکه‌ردیک]

اکین بیچماخ تامام باشا گلرده [اه‌کین بیچمه‌ک بوتون باشا گه‌له‌ردی]
خرمنی تپه سی گوگه گلرده [اؤرتکونون ته‌په‌سی گؤیه گه‌له‌ردی]
بیر جوت سغیر قونشودان بورج ایلرده [بیر قوشا سیغیر قونشودان بورج ائیله‌ردی]
جوته قوشوب خرمنلره سوررده [یووالاغا قوشوپ اؤرتکون‌له‌ری سوره‌ردی]

بیر ور آچوب اوستونه چان قویاردیک [بیر وه‌ر آچیپ اوستونه چان قویاردیق]
بیز اوشاقلار اوردا چانا مینردیک [بیز اوشاق‌لار اورادا چانا مینه‌ردیک]
یانونا دا بیر خاکانناز آلاردیک [یانی‌نا دا بیر کول‌آتان آلاردیق]
سغیرلر آغزونا بوخاو ووراردیک [سیغیرلارین آغزی‌نا بوخاو ووراردیق]

سغیر اگر بوغدا ییسه مرگ اولور [سیغیر آبانگ بوغدا یئسه، اؤلوم اولور]
گیدر چوخ سو ایچر، جوانمرگ اولور [گئده‌ر چوخ سو ایچه‌ر، گه‌نج‌که‌ن اؤلور]
الیمیزدا بویوک گووران آلاردیک [اه‌لیمیزه بؤیوک بیزلانقیج آلاردیق] [١٤]
بوغدا یین سغیره بیز ووراردیک [بوغدا یییه‌ن سیغیرا بیز ووراردیق]

سغیرلره بابام چاندان آچارده [سیغیرلاری آتام چان‌دان آچاردی]
سووارماقا بیزه گوله یوللارده [سووارماغا بیزی گؤله یول‌لاردی]
بیز ده گوله گیدیب بالوخ توتاردیک [بیز ده گؤله گئدیپ، بالیق توتاردیق]
گج قایدیب اوندان کوتک یییردیک [گئج قاییدیپ، اوندان کؤته‌ک یییه‌ردیک]

تعزیه محله سراب [ساراب یؤره‌سی آغیتیSarab Yöresi Ağıtı ]

بیزیم محلله ده شبیه چیخرده [بیزیم یؤره‌ده اوخشاق چیخاردی]
قیه خانوم یرینه سوپوررده [قایاخانیم یئری‌نی سوپوره‌ردی]
بیز آغلاردیک ، دادام ایمام اولارده [بیز آغ‌لاردیق، ده‌ده‌م باشرا اولاردی]
اکبرآقا، ایمام باشون کسرده [اکبر آقا، باشرانین باشی‌نی که‌سه‌ردی]

کوچه دن بیر گچه شاققه آلاردوم [گئچیک‌ده‌ن بیر گئچی بوینوزو آلاردیم] [١٥]
اله اکبر دییب حمله ادردیم [آللاهو اکبر دیییپ یوگوروش ائده‌ردیم]
شیمیر کیمی اوشاخلارا قزاردوم [شیمیر کیمی اوشاق‌لارا قیزاردیم]
دادام تکه شیمیرلره ووراردوم [ده‌ده‌م ته‌کی، شیمیرله‌ره ووراردیم]

قیه ماممد زینب گیریب آغلارده [قایا ماممه‌د زئینه‌ب گیریپ آغلاردی]
مشه رمض حمزه جیگر داغلارده [مه‌شه ره‌مه‌ض حمزه باغیر داغ‌لاردی]
از بس او گون مشه رمض آغلاده [او گون مه‌شه ره‌مه‌ض او ده‌ن‌لی آغلادی کی]
تامام خلخی گوینون اوگون داغلاده [بوتون ائل‌گونون گؤیلونو او گون داغ‌لادی]

گول ایچه شبیه‌سی [گؤل‌ایچی اوخشاغی Göliçi Oxşağı]

بیر ایککی پی گول ایچینه گیدمیشدیک [بیر ایکی یول گؤل ایچی‌نه گئتمیشدیک] [١٦]
اولار شبیه لرینه ده باخموشدیک [اونلارین اوخشاق‌لاری‌نا دا باخمیشدیق]
آمما بیزیم شبیه آیری شبیه ده [آنجاق بیزیم اوخشاق آیری اوخشاق‌دی]
بیزیم شیمیر سسه آیری سسیده [بیزیم شیمیرین سه‌سی آیری سه‌س ایدی]

میرز نبو الله اوردا ایمام اولارده [میرزه نبوللاه اورادا باشرا اولاردی]
عزت اوللا سسی میدان دولارده [عیززه‌توللا سه‌سی، آرالی دولدوراردی]
عل اکبرخان زینب تکی گلرده [عل اکبر خان زئینه‌ب ته‌کی گه‌له‌ردی]
رباب کیمین اصغرینی بلرده [روباب کیمی اصغری‌نی به‌له‌ردی]

ایمام آتا مینیب گوزدن ایترده [باشرا آتا مینیپ گؤزده‌ن ایته‌ردی]
اونه اصغرینان لشگر گوررده [اونو اصغرینه‌ن اوردو گؤره‌ردی]
حرمله آدله بیر کافر آتارده [حرمه‌له آدلی بیر اؤرتگه‌ن آتاردی]
بیر بویوک اوخ بوغازونا دگرده [بیر بؤیوک اوخ، بوغازی‌نا ده‌یه‌ردی]

ایمام آتدان انیب خیمه دالوندا [باشرا آت‌دان اه‌نیپ خه‌رگه دالی‌ندا]
اصغرینه تورپاقا تاپشورارده [اصغرینی توپراغا تاپشیراردی]
آمما بیزیم شبه آیره شبیه ده [آنجاق بیزیم اوخشاق آیری اوخشاق‌دی]
عزت اوللا سسه قشنگ سسیده [عیززه‌توللا سه‌سی، قه‌شه‌نگ سه‌س ایدی]

خیمه‌لره اوت ووردولار [چادیرلارا اود ووردولار  [Çadırlara Od Vurdular

مسجد قاباقوندا شبیه اولارده [یوکون‌له‌ک قاباغین‌دا اوخشاق اولاردی]
او میدانچا ملت اینن دولارده [او آرال‌جیق ائل‌گونونه‌ن دولاردی]
بیر طرف کیشیلر بیر طرف آرواد [بیر یان کیشی‌له‌ر، بیر یان آروات]
ایپکعلی دامونا دا چیخرده [ایپه‌ک علی دامی‌نا دا چیخاردی]

اورتادا بیر بویوک خیمه قورولموش [اورتادا بیر بؤیوک خه‌رگه قورولموش]
مسجددن ده آغاج منبر گلرده [یوکون‌له‌ک‌ده‌ن ده آغاج تومسه گه‌له‌ردی]
دادام ایمام اولوب منبره چیخده [ده‌ده‌م باشرا اولوپ، تومسه‌یه چیخدی]
آمما شیمیر گلیب خیمه نی یخده [آنجاق شیمیر گه‌لیپ، خه‌ر‌گه‌نی ییخدی]

نبوللا دا خیمیه اوت وورارده [نبوللا دا خه‌رگه‌یه اود ووراردی]
ترکه الده اوشاخلاره قووارده [ترکه اه‌ل‌ده اوشاق‌لاری قوواردی]
من ده او زامانلار اوشاق اولاردوم [مه‌ن ده او چاغ‌لار اوشاق اولاردیم]
ایمام خیمه سینده قانا بولاردوم [باشرا خه‌رگه‌سی‌نی قانا بولاردیم]

خیمه لره اوت ووراندا قاچوردوم [خه‌رگه‌له‌ره اود ووران‌دا قاچیردیم]
عاشورادا قیچچیم بیر داشا توتده [اونجادا قیچیم بیر داشا توتولدو]
یخیلدیم و هوشدان گیددیم بیر آندا [ییخیلدیم و باییلدیم بیر قیرپیم‌دا]
نبی گلیب باشوم اوستونده دورده [نبی گه‌لیپ باشیم اوستونده دوردو]

ابن سعد بیر دسته ترکه الینده [ایبن سعد بیر توتام ترکه اه‌لی‌نده]
گلیب منیم باشوما های وورورده [گه‌لیپ مه‌نیم باشیما های ووروردو]
عزیز اصغر منیم دادوما چاتده [سئویم‌لی اصغر مه‌نیم هاراییما چاتدی]
یردن قووزاده، یو مسجده گوتده [یئرده‌ن قاوزادی و یوکون‌له‌یه گؤتوردو]

قیه گوله [قایا گولوQaya Gülü ]

قیه گوله گه لین آتونا میننده [قایا گولو گه‌لین آتی‌نا مینه‌ن‌ده]
اوشاق اودوم، اونون دالونا میندیم [اوشاق ایدیم، اونون دالی‌نا میندیم]
گادومنان دا یحیی گیله گیدردیم [آراسیرا دا یحیاگیله گئده‌ردیم] [١٧]
پنجره ده آق پرده لر گورردیم [آغیزقادا آغ یاشیرقالار گؤره‌ردیم]

قیه گوله پرده لره تیکمیشده [قایا گولو یاشیرقالاری تیکمیشدی]
اوستونه ده گول باغچاسه توخموشده [اوستونه ده چیچه‌ک باخچاسی توخوموشدو]
نچه اوشاق دوغده هیچ بیر قالماده [نئچه اوشاق دوغوردو، هئچ بیری قالمادی]
یحیی اوچون سالوم قالان اولماده [یحیا اوچون ساغلام قالان اولمادی]

یحیی دا بیر قز سوماووردان آلده [یحیا دا بیر قیز سوماووردان آلدی]
گلده قیه گولینن اووده قالده [گه‌لدی قایا گولوینه‌ن ائوده قالدی]
قیه گوله جاوان جاوان سوقولده [قایا گولو گه‌نج گه‌نج سولدو] [١٨]
بیر گیجه ده گوزون باغلاده اولده [بیر گئجه‌ده گؤزونو باغ‌لادی، اؤلدو]

کوزه گری [سه‌نه‌ک‌چی‌لیکSenekçilik ]

قوربان دایه دامنا دوواخ چکرده [قوربان دایی دامی‌نا دوواق چه‌که‌ردی]
عم جانوما ده یانونا آلارده [آباقاجانیمی دا یانی‌نا آلاردی]
تزدندن آخشاما دوواخ اوینرده [ائرکه‌ن‌ده‌ن آخشاما دوواق اویناردی] [١٩]
تقی بابام باخارده غور وورارده [تاقی آتام باخاردی، دئیینه‌ردی]


بیزیم بابام کوزه گرلیک ایدرده [بیزیم آتا سه‌نه‌ک‌چی‌لیک ائده‌ردی]
کوزه نه بیر بویوک اوتاقا یه قرده [سه‌نه‌یی بیر بؤیوک اوتاغا ییغاردی]
اکبر گیدیب کوزه لره ده لرده [اکبر گئدیپ، سه‌نه‌ک‌له‌ری ده‌له‌ردی]
بابام دلیکلره توتوب گوله رده [آتام ده‌لیک‌له‌ری توتوپ، گوله‌ردی]

چولمک چاناق دا اوردا دوزه لرده [چؤلمه‌ک چاناق دا اورادا دوزه‌له‌ردی]
دووله کوزه کولدور قه ییری لرده [قووا، سه‌نه‌ک، کولدور قاییریلاردی] [٢٠]
هاموسه دوزه لیب آنبار دولاندا [هامی‌سی دوزه‌لیپ، ییغاق دولان‌دا]
کوره ده دوزولوب سورا بی شرده [کوره‌ده دوزولوپ، سونرا پیشه‌ردی]

پادگان چهل دختر [قیرخ قیز ساخلاویQırx Qız Saxlavı ]

سحر اولوب خوروزلار باینییاندا [دان اولوپ اؤته‌گه‌ن‌له‌ر بانلایان‌دا]
ساخساققانلار گلیب ساققوللیاندا [ساخساقان‌لار گه‌لیپ ساققیل‌لایان‌دا] [٢١]
نه نه م اونا خیره خبر دیندا [نه‌نه‌م اونا اییی‌ره‌ک سالیق دییه‌ن‌ده]
اوغلوم تویوندا بوغارسوق آتاندا [اوغلوم تویوندا باغیرساق آتان‌دا] [٢٢]

اکبر قارداش چل دوختردن گلنده [اکبر قارداش قیرخ قیزدان گه‌له‌ن‌ده]
الین کت آستوندا دالونا قویاندا [اه‌لین آرخالیق آستی‌ندا دالی‌نا قویان‌دا]
قیزلر اونی بوی بوسولونا باخسون [قیزلار اونون بوی پوسونا باخسین]
اکبره دی قیزیل ساحاتون تاخسون [اکبره دئ، قیزیل چولازیغی‌نی تاخسین]

دادام دامنا قارلاره کوریینده [ده‌ده‌م دام‌دان قارلاری کوره‌یه‌ن‌ده ]
من کوچه ده سحردن یوریینده [مه‌ن گئچیک‌ده داندان یورویه‌ن‌ده]
منه باخوب دامنا تقلید ایدیرده [مه‌نه باخیپ، دام‌دا یانسی‌لاردی]
ابوالمعصیم اونا باخوب گولورده [اه‌بیل معصیم اونا باخیپ گوله‌ردی]

باران سیل آسا [قایان ته‌ک یاغیشQayan Tek Yağış ]

بیر گون ناهار ننه م چورک یاپورده [بیر گون اؤیله‌ن نه‌نه‌م چؤره‌ک یاپیردی]
تننیردن تاززا چورک چاقادورده [ته‌ندیرده‌ن آجه‌ر چؤره‌ک چیخاردیردی]
بیز ناهارا نومورتا بیشیرمیشدیک [بیز آشارا یومورتا پیشیرمیشدیک]
سوفره سالوب هر زاده گتیرمیشدیک [ته‌رگی سالیپ هر نه‌مه‌نی گه‌تیرمیشدیک]

اکبر آقا شیمیر بیزه گلمیش ده [اکبر آقا شیمیر بیزه گه‌لمیشدی]
او سوفره کناروندا اوتورموشده [او ته‌رگی قیراغی‌ندا اوتورموشدو]
یوخاره چولده بیر زمینه وارده [یوخاری چؤل‌ده بیر تارلاسی واردی]
زمینه اکماقا شریک تاپورده [تارلانی اه‌کمه‌یه اورتاق تاپیردی]

بیردن بولوت گلدی و شاققوللاده [بیرده‌ن بولوت گه‌لدی و شاقییلدادی]
منیم کوچوک زهره مه ده پاتلاده [مه‌نیم کیچیک اؤدومو ده پات‌لاتدی]
بیر یاقوش باشلاده سیللر کیمی ده [بیر یاغیش باش‌لادی، قایان‌لار کیمی ایدی]
انگار دامنان داشدان سیللر آخورده [سانکی دام‌دان داش‌دان قایان‌لار آخیردی]

بیز ناهاری یاروسونه ییمیشدیک [بیز ایکیندی آشین یاری‌سی‌نی یئمیشدیک]
اکبرآقایه دا بویور دیمیشدیک [اکبر آقایا دا بویور دئمیشدیک]
بیر تیکه ده اکبرآقا ییمه ده [بیر تیکه ده اکبر آقا یئمه‌دی]
بیر کلمه ده من ییمیرم دیمه ده [بیر دئگی ده مه‌ن یئمیره‌م دئمه‌دی]

کوچه دن بیر نفر بیردن چاقورده [گئچیک‌ده‌ن بیر نفر بیرده‌ن چاغیردی]
محکم بیزیم قاپون چالده، باقورده [به‌رک بیزیم قاپی‌نی چالدی، باغیردی]
اوی موسه ییب سیل کوچه لره آلده [اوی موسه‌ییب، قایان گئچیک‌له‌ری آلدی]
تیز یتیشی سو اوویزه یقیلده [ته‌رک یئتیشین، سو ائوینیزه ییغیلدی]

دوردیک قاچدیک بیله کولنگه گوتدیک [دوردوق قاچدیق، بئلی، کولونگو گؤتوردوک ]
حاصار قاپسوندا بیر بویوک آرخ آچدیک [هؤرو قاپی‌سی‌ندا بیر بؤیوک آرخ آچدیق]
قازدیک، تورپاخلاره بیر یانا توکدیک [قازدیق، توپراق‌لاری بیر یانا تؤکدوک]
سیل قاباقون تورپاغونان باغلادیک [قایان قاباغی‌نی توپراق‌ینان باغ‌لادیق]

سیل خدابخشی [خودابخشی قایانیXudabexşi Qayanı ]

ننه م هنوز ایواندا اوتورورده [نه‌نه‌م هه‌له آیازلیق‌دا اوتوروردو]
بیزیم اوچون تاززا چورک یاپورده [بیزیم اوچون آجه‌ر چؤره‌ک یاپیردی]
قاچچا قاچچا گیددیم باباملار گیله [قاچا قاچا گئتدیم آتام‌لارگیله ]
باخام گورم اورا سیل زاد گلمیه [باخام گؤره‌م اورایا قایان نه‌مه گه‌لمه‌یه]

او کوچه ده بیر دانا سیلگا وارده [او گئچیک‌ده بیر سانی قایان‌لاق وار ایدی] [٢٣]
اگرچه سیل یوله اولاردا دارده [گرچی قایان یولو اولاردا دار ایدی]
حاجه راضا باغ دووارون چکمیشده [حاجی ریضا یئمیش‌لییی‌نه قاناسی‌نی چه‌کمیشدی]
دووار چکوب سیل یولونه توتموشده [قانا چه‌کیپ، قایان یولونو توتموشدو]

سیل گلمیشده اوز یولونه آچموشده [قایان گه‌لمیشدی، اؤز یولونو آچمیشدی]
خولبون خراب اولوب دووار یخمیشده [سواولوغو داغیلیپ، قانانی ییخمیشدی] [٢٤]
سو نادعلی دووارونا دایانده [سو نادعلی قاناسی‌نا دایاندی]
سو مند اولده، یوخاریا قووزانده [سو بند اولدو، یوخاری‌یا قاوزاندی]

بیر مدتی دووار داوام گتیرده [بیر سوره‌نی قانا دیره‌ندی]
سورا سو اونی گوجونه بیتیرده [سونرا سو اونون گوجونو بیتیردی]
دوواره سو آلده اله اوستونه [قانانی سو آلدی، اه‌لی اوستونه]
یریندن قووزاده، یره یاتودده [یئری‌نده‌ن قاوزادی، یئره یاتیرتدی]

اوردان چیخدیک، داما یوخاره گیددیک [اورادان چیخدیق، داما یوخاری گئتدیک]
خدابخشه محله سینه گوردیک [خودابخشی یؤره‌سی‌نی گؤردوک]
اوردا سویی یولون تنگ ایتمیشدیلر [اورادا سویون یولونو دار ائتمیشدی‌له‌ر]
هاردا بیله بویوک سیل گورموشدولر [هارادا بئیله بؤیوک قایان گؤرموش‌دوله‌ر]

سو قاییدیب اولرینه گیریبده [سو قاییدیپ ائوله‌ری‌نه گیریپ‌دیر]
خدابخشه معله سینه یخیبده [خودابخشی یؤره‌سی‌نی ییخیپ‌دیر]
بیرامعلی طووله سینه سو گیرده [بایرام علی آخیری‌نا سو گیردی]
نچه دانا قویون قوزون اولدورده [نئچه سانی قویونو قوزونو اؤلدوردو]

کلب حسنی دووارلارونه یخده [کلب حسن‌ین هؤرگون‌له‌ری‌نی ییخدی]
اطاقلارا گیرده، حاصاردان چیخده [اوتاق‌لارا گیردی، هؤروده‌ن چیخدی]
هر یره پالچوخلاره دولدورموشده [هر یئره پالچیق‌لاری دولدورموشدو]
سیل گیدمیشده، اورا ویران اولموشده [قایان گئتمیشدی، اورا ییخینتی اولموشدو]

آروات اوشاق ناراحت آغلیورده [آروات اوشاق، دارقینج آغلاییردی]
اللر آچوب یوخاره قارقوشورده [اه‌ل‌له‌ر آچیپ، یوخاری قارقیشیردی]
بیزیم تافاقوموز نطر داغولده [بیزیم توفاغیمیز نه ته‌هه‌ر داغیلدی]
باخ گور قویونلاروم نطر بوغولده [باخ گؤر قویون‌لاریم نه ته‌هه‌ر بوغولدو]

اوچ دانا بوغولموش قویون گوروردوم [اوچ سانی بوغولموش قویون گؤروردوم]
بیرینی بوینوندا مونجوخ سایوردوم [بیرینین بوینوندا مینجیق ساییردیم]
بو مونجوخله قویون قوربان مالیده [بو مینجیق‌لی قویون، آداق مالی‌یدی]
سیل آی ناماز، قوربانه ده بوغوبده [قایان آیلاماز، آداغی دا بوغوپ‌دور]

سیل یاغوشی توتلیگینه باشلاده [قایان یاغیشی شیدیرقی‌ینان باش‌لادی] [٢٥]
آقایازلاخ دره سیندن داشلاده [آغ آیازلاق ده‌ره‌سی‌نده‌ن داش‌لاندی]
آمما او خولبونه توتانا لهنت [آنجاق او سواولوغونو توتانا قارقیش] [٢٦]
سیل یولونا دووار چکه نه لهنت [قایان یولونا قانا چه‌که‌نه قارقیش]

کوله چارشانبا [کوله اودگونوKüle Odgünü ]

من ایستیرم بوردا بیر پایا قویام [مه‌ن ایستیره‌م بورادا بیر دایاناق قویام]
تورکون شعرین درریسینه من سویام [تورکون قوشوغونون ده‌ری‌سی‌نی مه‌ن سویام]
بوغارسوقون ال دوورونه چولییام [باغیرساغی‌نی اه‌ل چئوره‌سی‌نه چولغایام] [٢٧]
پوف دنگینه پوفلیم و دولیام [پوف‌له‌یی‌نه  پوف‌له‌یه‌م و دولدورام] [٢٨]

کوله چارشانبادا داما چیخاردیک [کوله اودگونده داما چیخاردیق]
اوچ دورد کومما چوب چیلککه قویاردیک [اوچ دؤرد کوما چؤپ چه‌لیک قویاردیق] [٢٩]
بیر دامجه نفت سپردیک اوت ووراردیک [بیر دامجی یئریاغی سه‌په‌ردیک، اود ووراردیق]
اوتلار اوستوندن بیر بیر آتتولاردیک [اودلار اوستونده‌ن بیره‌ر بیره‌ر آتلایاردیق]

دادام دییر بو ایشلر جایز دگیل [ده‌ده‌م دیییر بو ایش‌له‌ر تابقین دئییل]
بیزنده اونا بو سنت ده، دیردیک [بیز ده اونا بو گه‌له‌نه‌ک‌دیر دیییردیک]
ننه م اته گینده فرخه گتیرده [نه‌نه‌م اه‌ته‌یی‌نده فرخی گتیردی] [٣٠]
چنگه چنگه قارا فرخه یی یردیک [توتام توتام قارا فرخی‌نی یییه‌ردیک]

مامود بولاغیMamud Bulağı

مامود بولاغی دره سه هارداده؟ [مامود بولاغی ده‌ره‌سی هارادادیر]
قوش دره نی بو یان کنارون داده [قوش‌ده‌ره‌نین بو یان قیراغی‌ندادیر]
قوش دره دن بیر سو گلر بیر ورگه [قوش‌ده‌ره‌سی‌نده‌ن بیر سو گه‌له‌ر بیر وه‌ره‌گه‌] [٣١]
سو آچارلار رعیتچیلر گوللره [سو آچارلار ایرقات‌لار گؤل‌له‌ره ]

دگیرمان دره سیندن سیل چوخ گلر [ده‌ییرمه‌ن‌ ده‌ره‌سی‌نده‌ن قایان چوخ گه‌له‌ر]
گوللری آرخونه اوردا سیندیرر [گؤل‌ل‌ه‌رین آرخی‌نی اورادا سیندیرار]
سیلاب گلیب گیچر گیدر یولونا [قایان‌سو گه‌لیپ گئچه‌ر، گئده‌ر یولونا]
گللر آرخونا شین ماسا دولدورار [گؤل‌له‌ر آرخی‌نا قوم، قاییر دولدورار]

باراتعلی داما چیخر جار چکر [بارات‌علی داما چیخار، جار چه‌که‌ر]
آهای ملت قوش دره دن سو گلر [آهای ائل‌گون، قوش‌ده‌ره‌ده‌ن سو گه‌له‌ر]
هرکس بیر بیل آلار بیر دسمال چورک [هر کس بیر بئل آلار، بیر یاغ‌لیق چؤره‌ک]
رعیت یقیلر قوش درییه گیدر [ایرقات ییغیلار، قوش‌ده‌ره‌یه گئده‌ر]

مامود بولاغونی یدده دره سی [مامود بولاغی‌نین یئددی ده‌ره‌سی ]
گوگرچینی، ککلیگی و فره سی [گؤیه‌رچینی، که‌کلییی و فه‌ره‌سی]
چیمنلر ایچینده پوینا تره سی [چه‌مه‌ن‌له‌ر ایچی‌نده یارپیز ته‌ره‌سی]
چومچه قاشوق قوباغانی ببه سی [چؤمچه قاشیق قورباغانین به‌به‌سی]

من و نورددین و عبدوللا گیددیک [مه‌ن و نوره‌ددین و عبدوللا گئتدیک]
بابام چاقورورده، بیزده ایشیددیک [آتام چاغیردی، بیز ده ائشیتدیک]
اینکلره چیمندلرده بوراخدیک [اینه‌ک‌له‌ری چه‌مه‌ن‌له‌رده بیراخدیق]
یاواش یاواش بایورلارا چیخیردیک [یاواش یاواش باییرلارا چیخیردیق]

اوگون بیر الوان چاناخ تاموشدیک [او گون بیر آلاجا چاناق تاپمیشدیق]
عتیقه بیر چاناخ گمان ایتمیشدیک [بایری بیر چاناق سانمیشدیق]
آستوندا بیر دانا ایلان یاتموشده [آستی‌ندا بیر سانی ایلان یاتمیشدی]
ایلانا باخ بیز چوخ اوندان قورخموشدیک [ایلانا باخ، بیز چوخ اون‌دان قورخموشدوق]

بیر داش گتددیک، چاناق اوستونه ووردیک [بیر داش گه‌تیردیک، چاناق اوستونه ووردوق]
گمان ایتدیک او ایلانه اولدوردیک [ساندیق او ایلانی اؤلدوردوک]
داش ووردیک و او چاناقه سیموشده [داش ووردوق و او چاناق سینمیشدی]
دیمه او لانجون توسباقا قالموشده [دئمه او لانجون ؟ توسباغا قالمیشدی] [٣٢]


او زامانلار بیز لاک پشته سوومزدیک [او چاغ‌لار بیز توسباغانی سئومه‌زدیک] [٣٣]
بیر داش ووردیک لاک کونه ده سیندیردیک [بیر داش ووردوق قینی‌نی دا سیندیردیق]

کتیرا چینی [کیکیرگه ییغماKikirge Yığma ]

گونلر بوغازون تیغ وورموشدولار [گه‌وه‌ن‌له‌ر بوغازی‌نی اولگوج‌له‌میشدی‌له‌ر] [٣٤]
چیخن کتیراسونه بیز یغیردیک [چیخان کیکیرگه‌سی‌نی بیز ییغاردیق]
یغیلن کتیرالاره او گون بیز [ییغان کیکیرگه‌له‌ری او گون بیز]
کوینکلریمیز جیبینه توکوردیک [کؤینه‌ک‌له‌ریمیزین یانجیغی‌نا تؤکوردوک]

بسکه گزدیک دولاندیک سوسوز اولدیک [او ده‌ن‌لی گه‌زدیک دولاندیق سوسوز اولدوق]
اگیلیب آرخلاردان بوز سو ایچیردیک [اه‌ییلیپ آرخ‌لاردان بوز سو ایچیردیک ]
بیز بیلمه دن کتیرانی توکوردیک [بیز بیلمه‌ده‌ن کیکیرگه‌نی تؤکوردوک]
تامام کیتیرالاره بیز ایتیردیک [بوتون کیکیرگه‌له‌ری بیز ایتیردیک]

بابام تقی یانونا بیز قاییددیک [آتام تاقی یانی‌نا بیز قاییتدیق]
اینکلره چیمنلردن یغیردیک [اینه‌ک‌له‌ری چه‌مه‌ن‌له‌رده‌ن ییغیردیق]
بابام اوردا اوت و علف دریرده [آتام اورادا اوت و یونجا ده‌ریردی]
بیز گورنده سکینه دن اوخورده [بیزی گؤره‌ن‌ده سکینه‌ده‌ن اوخوردو]

ای عموجان من سوسوزام دیییرده [ائی آباقاجان، مه‌ن سوسوزام دیییردی]
ای عموجان سو ایسته رم اوخورده [ائی آباقاجان، سو ایسته‌ره‌م اوخوردو]
اوراخچا الینده یونجا بیچیرده [اوراق‌چا اه‌لی‌نده یونجا بیچیردی]
ای عموجان من العطش دیییرده [ائی آباقاجان، مِن العطش دیییردی]

آن شب برفی سال نو ۱۳۸۳ [١٣٨٣یئنگیلین او قارلی گئجه‌سی 1383Yéngilin O Qarlı Gécesi ]

ینگه ایلی باهاروندان بللیده [یئنگی ایلی یازی‌ندان به‌ل‌لی‌دیر]
بوردان اورا گادومونان اللیده [بورادان اورایا آددیم‌لا اه‌للی‌دیر] [٣٥]
قار گلیب بیر میزان کورک بویوندا [قار گه‌لیپ ایریم‌له بیر کوره‌ک بویوندا] [٣٦]
قاری بویه متره گلسه اللیده [قارین بویو، مئتره گه‌لسه اه‌للی‌دیر]

هاوا بو بیرام چوخ قاروشوخ اولوب [ته‌نه‌ک بو بایرام چوخ قاریشیق اولوپ]
مسافر زاد چوخلار یولا چیخمایوب [یول‌چو نه‌مه چوخ‌لاری یولا چیخماییپ]
بیر ده که بیرام موحرم قاروشوب [بیر ده کی بایرام محرمه قاریشیپ]
مسافرلر هرکس اووونده قالوب [یول‌چولار هامی ائوی‌نده قالیپ]

بیز گلن گیجه چوخ سخت قار گلیرده [بیز گه‌له‌ن گئجه چوخ به‌رک قار گه‌لیردی]
فیریللانورده جاده یه سپیرده [فیریللانیردی، سورله‌یه سه‌پیردی]
یوله تامام توتوب یول گورسنمیرده [یولو بوتون توتوپ، یول گؤرسه‌نمیردی]
جعده نم نم او قاردا گیزله نیرده [سورله‌ک یاواش‌جا او قاردا گیزله‌نیردی] [٣٧]

بیز قورخا قورخا او گیجه یول گلدیک [بیز قورخاراق او گئجه یول گه‌لدیک]
یاواش یاواش ایمام پیچین دولاندیک [یاواش‌جا ایمام بوروغونو دولاندیق]
سوماووردا یول کاملن ایتمیشده [سوماووردا یول بوس‌بوتون ایتمیشدی]
قار الینده هرکس اووونه گیتمیشده [قار اه‌لی‌نده‌ن هامی ائوی‌نه گئتمیشدی]

اوردان گیچدیک فضل آبادا چاتاندا [اورادان گئچدیک، فضل‌اووایا چاتان‌دا]
قار سپیرده داغدان او کد باتاندا [قار سه‌پیردی داغ‌دان، او که‌ند باتان‌دا] [٣٨]
بیر اتوبوس روبرودان گلیرده [بیر اوتوبوس قانشاردان گه‌لیردی]
گلده گیچده قالدان اونی ایزیده [گه‌لدی، گئچدی، قالان اونون ایزی‌یدی]

بو اوچونجی دفعه یده قاردا قالدیک [بو اوچونجو یول‌دو، قاردا قالدیق]
یاواش یاواش بو قاره دا آتلاتدیک [یاواش یاواش بو قاری دا آت‌لاتدیق]
بیر گیجه سی چهل دختردن گیچیردیک [بیر گئجه‌سی قیرخ قیزدان گئچیردیک]
کرد کوی شهرینده تویا گیدیردیک [کوردکوی اوروندا تویا گئدیردیک]

بیر گیجه ده سمناندا اولان ایللر [بیر گئجه‌ده سیمنان‌دا اولان ایل‌له‌ر]
همکارونان بیارجمنددن گلیردیک [ایش‌ده‌ش‌ینه‌ن بیارجمه‌ند´ده‌ن گه‌لیردیک]
من سوروردم لندرووره مینیردیک [مه‌ن سوروردوم، لندرووئره مینیردیک]
گیجه میامی شهرینده قالوردیک [گئجه مه‌یامه‌ی اوروندا قالیردیق] [٣٩]

هاوا قیشده چوخ متلاطم اولار [ته‌نه‌ک قیش‌دا چوخ چالخانتی‌لی اولار]
بی احتیاطلیک آداما زار گلر [ساخینیم‌سیزلیق یالینیغا زار  گه‌له‌ر]
اجل هر یایدا یا هر قیشده گلسه [اؤلوم هر یای‌دا، یا دا هر قیش‌دا گه‌لسه]
دونیا او گون آدام اوچون دار گلر [دونیا او گون یالینیق اوچون دار گه‌له‌ر]

قصه‌های مش قیه محمد [مش قایا ماممه‌دین ناغیل‌لاریMeş Qaya Memmedin Nağılları ]

گیددیم گوردوم قیه ماممد اولوبده [گئتدیم گؤردوم قایا ماممه‌د اؤلوپ‌دور]
اوغلی قیزی اونا عزا توتوبده [اوغلو قیزی اونا یاس توتوپ‌دور]
جعفر اصغر قارا کوینک گیریبده [جعفر، اصغر قارا کؤینه‌ک گیییپ‌دیر]
آللاه حتمن اونا رحمت ایدوبده [تانری اونو بات سویورقاییپ‌دیر]

قیش گیجه سی مش قی ماممد گلرده [قیش گئجه‌سی مه‌ش قایا ماممه‌د گه‌له‌ردی]
بیزه گول ماممد نقیلین دییرده: [بیزه گول ماممه‌د ناغیلی‌نی دییه‌ردی]
قیرخ شاهزاده پاداشاها گیدرده [قیرخ تیگین، خاقانا گئده‌ردی]
شاه بابالاروندان اذین آلارده [خاقان آتالاری‌ندان تابقی آلاردی]

شاه بابا وصیتلریندن سورا [خاقان آتا توتروق‌لاری‌ندان سونرا]
شاهزاده لر شهرلریندن چیخرده [تیگین‌له‌ر اورلاری‌ندان چیخاردی]
آت قوودوروب داغه داشه گزیبلر [آت قوودوروپ، داغی داشی گه‌زیپ‌له‌ر]
گیجه کوینه دگیرماندا قالارده [گئجه اه‌سکی ده‌ییرمه‌ن‌ده قالاردی]

هامه خسته بیر کس نگهبان اولسون [هامی یورقون، بیر کیمسه قوروق‌چو اولسون]
پشک آتاندا گول ماممده دوشرده [پوشک آتان‌دا گول ماممه‌ده دوشه‌ردی]
هامه خسته شامون ییییب یاتارده [هامی یورقون، آجیتماسی‌نی یییپ، یاتاردی]
یوخودا یدده پادشاه گوررده [یوخودا یئددی خاقانی گؤره‌ردی]

گول ماممد کوچوک بارماغون کسرده [گول ماممه‌د کیچیک بارماغی‌نی که‌سه‌ردی]
کسیک بارماقونه دا دوز سپرده [که‌سیک بارماغی‌نا دا دوز سه‌په‌ردی]
تا بارماقه یاراسه سیزیللاسون [بارماق یاراسی سیزیللاسین دییه]
اویاق قالسون یوخلاماسون خطرده [اویاق قالسین، یوخلاماسین تودادا]

بیردن بیر سس قولاقونا چاتاندا [بیرده‌ن بیر سه‌س قولاغی‌نا چاتان‌دا‌]
گول ماممد بیر داش دالونا گیررده [گول ماممه‌د بیر داش دالی‌نا گیره‌ردی]
او سس یاواش یاواش یووخلاشارده [او سه‌س یاواش یاواش یاووق‌لاشاردی ]
بیر دیو گلیب دگیرماندا انه رده [بیر دئو گه‌لیپ ده‌ییرمه‌نه اینه‌ردی]

دیو دور و پرینه میزان باخارده [دئو چئوره‌سی‌نه ایریم ایله باخاردی] [٤٠]
یاتان شاهزاده لره دیو گوررده [یاتان تیگین‌له‌ری دئو گؤره‌ردی]
گوینوندن بیر خطرله ایش گیچمه میش [گؤنلون‌ده‌ن بیر تودالی ایش گئچمه‌میش]
گول ماممد اونون باشونه کسرده [گول ماممه‌د اونون باشی‌نی که‌سه‌ردی]

گل محمد ۲

قارداشلار هاموسه یوخودا قالده [قارداش‌لار هامی‌سی یوخودا قالدی]
گول ماممد آتونا مینیب گیدرده [گول ماممه‌د آتی‌نا مینیپ گئده‌ردی]
بیر شهره چاتوب و شهره گزرده [بیر اورا چاتیپ اورو گه‌زه‌ردی]
قارره ننه قاپسوندا آتدان انه رده [قاری نه‌نه قاپی‌سی‌ندا آت‌دان اینه‌ردی]

قرره ننه بیر قازان پولاو قویوب [قاری نه‌نه بیر قازان پیلاو قویوپ]
دیولر گلیب قازان قازان یییرده [دئوله‌ر گه‌لیپ قازان قازان یییه‌ردی]
گول ماممد قارانلوخدا گیزله نرده [گول ماممه‌د قارانلیق‌دا گیزله‌نه‌ردی]
دیو قرره یه بیله بیله دییرده [دئو قاری‌یا بئله بئله دییه‌ردی:]

قرره ننه، آدام آدام اینسه گلیره [قاری نه‌نه، آدام آدام اییی‌سی گه‌لیری]
قرره ننه ، یاغلی بادام اینسه گلیره [قاری نه‌نه، یاغ‌لی بادام اییی‌سی گه‌لیری]
آدام هاردا، بادام هاردا، شامی یی [آدام هارادا، بادام هارادا، آجیتمانی یئ]
یاغ توکولوب اوتا، قرره دییرده [یاغ تؤکولوپ اودا، قاری دییه‌ردی]

قرره ننه بیر تولوخ شربت ویریب [قاری نه‌نه بیر تولوق ایچیرتی وئریپ]
دیو توخ اولوب دوروب اوودن گیدرده [دئو توخ اولوپ، دوروپ ائوده‌ن گئده‌ردی]
سورا گول ماممد قرره دن اذن آلوب [سونرا گول ماممه‌د قاری‌دان تابقی آلیپ]
گجه چیخیب او شهر ایچین گزرده [گئجه چیخیپ او اور ایچی‌نی گه‌زه‌ردی]


گل محمد ۳

بیر پادشاه قصره بویوک قصریمیش [بیر خاقان باراقاسی، بؤیوک بیر باراقایمیش]
کنگره له اوجا دووار چیخیرده [که‌نگه‌ره‌لی اوجا هؤرگون چیخاردی]
قصر ایچینده اللی اطاق سالوبلار [باراقا ایچی‌نده اه‌للی اوتاق سالیپ‌لار]
هر اطاقدا شازدا خانوم یاتورده [هر اوتاق‌دا ته‌ریم خانیم یاتیردی]

شازدا خانوملار یوخودا یاتوبلار [ته‌ریم خانیم‌لار یوخودا یاتیپ‌لار]
هر بیرینی یانوندا دیب گوررده [هر بیری‌نین یانی‌ندا دئو گؤره‌ردی]
قیرخینجی اطاقدا بیر قیز یاتوبده [قیرخینجی اوتاق‌دا بیر قیز یاتیپ‌دیر]
آیا چیخمه من چیخیرم دییرده [آیا چیخما، مه‌ن چیخیرام دیییردی]

اونون یانوندا دا بیر دیو یاتموشده [اونون یانی‌ندا دا بیر دئو یاتمیشدی]
گیدیب دیوی باش قولاقون کسرده [گئدیپ دئوین باش قولاغی‌نی که‌سه‌ردی]
باش قولاقه دستمالونا باغلیوب [باش قولاغی یای‌لیغی‌نا باغ‌لاییپ]
باغچادا گول بوتا دیبینه قویورده [باخچادا چیچه‌ک بوتا دیبی‌نه قویاردی]

بیر ده قیزه باخوب جماله گوروب [بیر ده قیزا باخیپ، گؤرکونو گؤروپ]
عاشق اولوب انگشترین آلارده [وورقون اولوپ، اوزویونو آلاردی]
اوردان چیخیب قصریده ترک ایدنده [اورادان چیخیپ، باراقانی ترک ائده‌ن‌ده]
انگشتری بارماقونا تاخارده [اوزویو بارماغی‌نا تاخاردی]

گول ماممد بو ایشلره تامام ایدیب [گول ماممه‌د بو ایش‌له‌ری بیتیریپ]
قصردن چیخیب اوز آتونا مینه رده [باراقادان چیخیپ اؤز آتی‌نا مینه‌ردی]
آته یورقا سوروب یولا دوشه رده [آتی یورقا سوروپ یولا دوشه‌ردی]
قارداشلاره یاتان یره گیدرده [قارداش‌لاری یاتان یئره گئده‌ردی]

اوردا گیریب بیر یاتاقدا یاتارده [اورادا گیریپ بیر یاتاق‌دا یاتاردی]
اوزون آغور بیر یوخویا وورارده [اؤزونو آغیر بیر یوخویا ووراردی]
بویوک قارداش یوخودان اویاناندا [بؤیوک قارداش یوخودان اویانان‌دا]
گلیب گول ماممده تپیک وورارده [گه‌لیپ گول ماممه‌ده ته‌پیک ووراردی]

گول محمد ۴

صاباح خوروز دوراندا باینیاندا [ائرته خوروز دوران‌دا، بان‌لایان‌دا]
قصر اوضاعسی بیر بیرینه دگرده [باراقا دورومو بیر بیری‌نه ده‌یه‌ردی]
سر و صدا اطاقلاره دولدوروب [های کوی اوتاق‌لاری دولدوروپ]
کوچوک خانوم تز یوخودان دورارده [کیچیک خانیم چابوق یوخودان دوراردی]

باخوب هر زاد بیربیرنه وورولموش [باخیپ هر نه‌مه بیربیری‌نه وورولموش]
دیوی باشه کسیلیب اولدورلموش [دئوین باشی که‌سیلیپ، اؤلدورولموش]
الینه باخوب منیم اوزوگیم هاردا ؟ [اه‌لی‌نه باخیپ، مه‌نیم اوزویوم هارادا]
بارماقونی بوش یرنی گوررده [بارماغی‌نین بوش یئری‌نی گؤره‌ردی ]

نگهبانلار دوروب تعجب ایدر [قوروق‌چولار دوروپ شاشیرار]
ایتلر هانی؟ ایتلر هارداده؟ دیر [ایت‌له‌ر هانی؟ ایت‌له‌ر هارادا؟ دییه‌ر]
کیم بو پلوان؟ دیولره اولدوروبده [کیم بو باهادیر، دئوله‌ری اؤلدوروپ‌دور]
بیزه بیر زحمتدن راحت ایدوبده [بیزی بیر چیله‌ده‌ن قورتاریپ‌دیر]

شاید اورغه گلیب قصره گیریبده [اه‌رینج اوغرو گه‌لیپ باراقا گیریپ‌دیر]
خبرلر حضرت شاها گیدرده [سالیق‌لار خاقان ایدیزی‌نه گئده‌ردی]
گه زی، گوری، کیم دیولره اولدوروب؟ [گه‌زین، گؤرون کیم دئوله‌ری اؤلدوروپ؟]
شاه وزیره، وزیر وکیله، دییرده [خاقان باخانا، باخان سایلاوا دییه‌ردی]

اعلان عمومی و جستجوی جوان شجاع [گئنه‌ل دویورو و قورخماز ایگیدی آختارماGenel Duyuru Ve Qorxmaz İgidi Axtarma ]

باراتعلی میداندا جار چکرده [بارات‌علی آرال‌دا جار چه‌که‌ردی]
بو خبره اوجا سسله سسلرده [بو سالیغی اوجا سه‌س‌له سه‌س‌له‌ردی]
هرکس گلسه دیسه دیوه اولدوروب [هر کس گه‌لسه، دئسه دئوی اؤلدوروپ]
شاه قیزینه او جوانا ویررده [خاقان قیزی‌نی او گنجه وئره‌ردی]

قیزلری ایستین جوانلار گلده [قیزلاری ایسته‌یه‌ن گه‌نج‌له‌ر گه‌لدی]
هر کس من اولدوردوم دیوه دییرده [هر کس مه‌ن اؤلدوردوم دئوی دییه‌ردی]
شاه و وزیر هر کسه که اینانماز ! [خاقان و باخان هر کسه اینانماز کی]
جاوانلاردان بیر نیشانا ایسته رده [گه‌نج‌له‌رده‌ن بیر به‌لگی ایسته‌ردی]

ایتلره کیم دیسین نطر اولدورب؟ [ایت‌له‌ری کیم دئسین نه ته‌هه‌ر اؤلدوروپ؟]
دیولری باش قولاقون کیم آپارده ؟ [دئوله‌رین باش قولاغی‌نی کیم آپاردی؟]
کوچوک خانوم انگشتره یوخ اولموش [کیچیک خانیمین اوزویو یوخ اولموش]
هارا گیدیب اوزوک ؟ کیملر گوتورده ؟ [هارایا گئدیپ اوزوک، کیم‌له‌ر گؤتوردو؟]

آگاهی ۴۰ برادر از ماجرا [قیرخ قارداشین اولایی اؤیره‌نمه‌له‌ریQırx Qardaşın Olayı Ögrenmeleri ]

قیرخ قارداشلار دوروب شهره گیرنده [قیرخ قارداش‌لار دوروپ اورا گیره‌ن‌ده]
بو خبردن چوخ تعجب ایدرده [بو سالیق‌دان چوخ شاشیراردی]
اولار بیر بیردن های سئوال ایدیرلر [اونلار بیر بیری‌نده‌ن هئی سوراردیلار]
کیم بو جوان؟ نطر بو ایش اولارده؟ [کیم بو گه‌نج؟ بو ایش نه چئشیت اولاردی؟]

بیر نگهبان اونلار قاباقون کسده [بیر قوروق‌چو اونلارین قاباغی‌نی که‌سدی]
دورون دورون بو گون بو شهرده سسده [دورون دورون، بوگون بو اوردا سه‌س‌دیر]
هارادان گلمیشیز؟ بوردا نه ایشیز وار؟ [هارادان گه‌لمیش‌سینیز، بورادا نه ایشینیز وار؟]
بو شهره ایچینده گور نه غوغا وارده ! [بو اور ایچی‌نده گؤر نه قاوقا واردیر]

بازپرسی و خواستگاری [سورقولاما و قیزا ائلچی گئتمهSorqulama Ve Élçi Gétme ]

قیرخ قارداشیک، شهرمیزدن گلمیشیک [قیرخ قارداشیق، اوروموزدان گه‌لمیشیک]
گلین تاپماخ توی ایتماقا گلمیشیک [گه‌لین تاپماق، توی ائتمه‌یه گه‌لمیشیک]
بوگون تاززا بیز بوشهره گیرمیشیک [بوگون یئنی‌جه بو اورا گیرمیشیک]
گلماقدان اونجه بیز خبر ورمیشیک [گه‌لمه‌ک‌ده‌ن اؤنجه بیز سالیق وئرمیشدیک]

گول ماممد گلدی پادشاه قاپسونا [گول ماممه‌د گه‌لدی خاقان قاپی‌سی‌نا]
دیده وزیر گلسین زحمت ایدرده [دئدی باخان گه‌لسین، یورقو ائده‌ردی؟]
من گلمیشدیم شازده خانومه گورم [مه‌ن گه‌لمیشدیم ته‌ریم خانیمی گؤره‌م]
قارداشلارومی باش تاجونه گورم [قارداش‌لاریمین باش جیقاسی‌نی گؤره‌م]

دونن گیجه من قرره گیلده قالدوم [دونه‌ن گئجه مه‌ن قاری‌گیل‌ده قالدیم]
یوخلامادوم او واخ قالدوم اویاندوم [یوخلامادیم، اویاق قالدیم، اویاندیم]
قرره منه شاهدان حکایت ایتده [قاری مه‌نه خاقان‌دان اؤیکو آییتدی]
قیرخ گوزل قیزیندن روایت ایتده [قیرخ گؤزه‌ل قیزدان آنلاتی آییتدی]

من ده گیتدیم دیولر باشونه کسدیم [مه‌ن ده گئتدیم دئوله‌رین باشی‌نی که‌سدیم]
اولار باشونا طوفان کیمی اسدیم [اونلارین باشی‌نا بوران کیمی اه‌سدیم]
ایندی اگر حضرت اجازه ویرسه [ایندی آبانگ ایدیز تابقی وئرسه]
قیزلرینی هاموسونه ایسته دیم. [قیزلاری‌نین هامی‌سی‌نی ایسته‌دیم]

پاسخ وزیر اعظم به خواستگاری [اولوباخانین ائلچی‌یه یانیتیUlu Baxanın Élçiye Yanıtı ]

وزیر دیده یاواش جوان صبر ایله [باخان دئدی یاواش گه‌نج، دؤز]
نشانه ویر، قانع ایله، بعد بیله [به‌لگی وئر، ایناندیر، سونرا بئله] [٤١]
اوندان سورا باخک گورک ایشلره [اوندان سونرا باخاق، گؤره‌ک ایش‌له‌ره]
توی تاماشا سوزه گلسین دیشلره [توی تاماشا سؤزو گه‌لسین دیش‌له‌ره]

نشانه‌های گل محمد و ارائه مدرک [گول ماممه‌دین به‌لگی‌له‌ری و به‌لگه سونوموGül Mamédin Belgileri Ve Belge Sunumu ]

گول ماممد سول الین قاباخدا توتده [گول ماممه‌د سول اه‌لی‌نی قاباق‌دا توتدو]
بارماقوندان او اوزوگه چاقاتده [بارماغی‌ندان او اوزویو چیخارتدی]
دیده گیدی قصرده گول باغچادا [دئدی، گئتدی باراقادا چیچه‌ک باخچادا]
دستمالده که باش قولاخلاره گتده [یای‌لیق‌داکی باش قولاق‌لاری گه‌تیردی]

دووار اوستوندن آتلادوم دون گیجه [هؤره‌ک اوستونده‌ن آتلادیم دون گئجه]
ایتلره بیهوش ایلدیم دون گیجه [ایت‌له‌ری باییلتدیم دون گئجه]
تامام اطاقلاری گزدیم دون گیجه [بوتون اوتاق‌لاری گه‌زدیم دون گئجه]
دیولره ده من اولدوردوم دون گیجه [دئوله‌ری ده مه‌ن اؤلدوردوم دون گئجه]

حرف شاهانه و مراسم عروسی [خاقان‌جا سؤز و توی شؤله‌نیXaqanca Söz Ve Toy Şöleni ]

وقتیکه سوز اوز یرینه یتیشده [سؤز اؤز یئری‌نه یئتیشدییی‌نده]
شاه و وزیر اوز سوزونه دیمیشده [خاقان و باخان اؤز سؤزونو دئمیش‌دی]
قدیم زمان شاه سوزه شاه سوزیده [اه‌سکی چاغ‌لاردا خاقان سؤزو، خاقان سؤزویدو]
توی تاماشا توتان شاهلار قیزیده [توی تاماشا توتان خاقان‌لار قیزییدی]

ییییرده و ایچرده ، مرادونا یتیرده [یئدیرتدی و ایچیرتدی، دیله‌یی‌نه یئتیردی]
قارداشلار قصره گیریب ، سوگولوسون تاپورده [قارداش‌لار باراقایا گیریپ، سئوگی‌لی‌سی‌نی تاپیردی]
شاهدان فرمان یتیشده ، یددی گون توی توتولده [خاقان‌دان یارلیق یئتیشدی، یئددی گون توی توتولدو]
خلق تامام جشن توتدولار، ساز و دوگول چالونده [بوتون خالق، سور توتدولار، قوپوز و داوول چالیندی]

زمستانی که پدرم به همدان رفته بود [آتامین هه‌مه‌دانا گئتدییی قیشAtamın Hemedana Gétdiyi Qış ]

بیر قیش دادام همه دانا گیدمیشده [بیر قیش ده‌ده‌م هه‌مه‌دانا گئتمیشدی]
قار گلمیشده یوللاری باغلانموشده [قار گه‌لمیشدی، یول‌لاری باغ‌لانمیشدی]
ننه م دوغوم سانجوسونه توتموشده [نه‌نه‌مین دوغوم سانجی‌سی توتموشدو]
آغلایوب و بیزه ده آغلاتموشده [آغلاییپ، بیزی ده آغلاتمیش‌دی]

ننه م آرغودان یاتمادی، اوتورده [نه‌نه‌م آغری‌دان یاتمادی، اوتوردو]
اکبر گیدده روقیه نه چاقورده [اکبر گئتدی، روقییه‌نی چاغیردی]
روقییه گلده بیزه حاله گورده [روقییه گه‌لدی، بیزیم دورومو گؤردو]
دده م وای دیده اوولرینه دونده [ده‌ده‌م وای دئدی، ائوله‌ری‌نه دؤندو]

یردن گویده سیل تک یاغوش یاغورده [یئرده‌ن گؤی‌ده‌ن، قایان ته‌ک یاغیش یاغیردی]
بیزیم بویوک اوتاق دامه دامورده [بیزیم بؤیوک اوتاق دامی دامیردی]
بو یا آللاه دی ین ابرام دبیر ده [بو، "یاآللاه" دییه‌ن ایبرام اؤیره‌تمه‌ن‌دی]
اوجادان اکبر قارداشه چاقورده... [اوجادان اکبر قارداشی چاغیردی]

رفتن به دنبال قابله [اه‌به آردینجا گئتمهEbe Ardınca Gétmek ]

هر بیره بیر اوزون پالتاو گیردیلر [هر بیری بیر اوزون پالتوو گییدی‌له‌ر]
دوردولار آقداش کوچه دن گیددیلر [دوردولار آغ‌داش گئچیک‌ده‌ن گئتدی‌له‌ر]
یاغوش چوخ توند یاغورده دام باجادان [یاغیش چوخ یئیین یاغیردی دام باجادان]
بیر آزدان خیست اولوب تز قاییددیلر [بیرآزدان ایسلانیپ، چابوق قاییتدی‌لار]

نطر اولده شیرین خانوم هارداده؟ [نه ته‌هه‌ر اولدو، شیرین خانیم هارادا؟]
دونوب بیزه بیله جواب وردیلر [دؤنوپ بیزه بئله یانیت وئردی‌له‌ر]
یول باغلوده سیل دونیانه توتوبده [یول باغ‌لی‌دیر، قایان دونیانی توتوپ‌دور]
بو یاغوش سیله یوله باغلویوبده [بو یاغیش قایانی یولو باغ‌لاییپ‌دیر]

ابرام دبیر دیده دییین صبر ایله [ایبرام اؤیره‌تمه‌ن دئدی: دییین دؤزگونه‌ن]
سحر اولسون بلکه سیل آرام اولا [دان اولسون، اه‌رینج قایان دینه ]
روقییه داد ایتده کیشه اوتان گید [روقییه باغیردی: کیشی اوتان، گئت]
باخ گور منیم بختیم نجه یاتوبده.... [باخ، گؤر مه‌نیم قوتوم نئجه یاتیپ‌دیر...]

آمدن قابله و تولد یک دختر [اه‌به‌نین گه‌لیشی و بیر قیزین دوغوموEbenin Gelişi Ve Bir Qızım Doğumu ]

او یازوخلار گنه یولا دوشدولار [او یازیق‌لار گه‌نه یولا دوشدوله‌ر]
یاغوش آستوندا مقصده قاشدولار [یاغیش آستی‌ندا ائره‌یه قوشدولار]
خیابان طرفنده سیل داغولموش [اورام یانی‌ندا قایان داغیلمیش]
داغولان سیلی نه گوجه آز اولموش [داغیلان قایانین نه گوجو آز اولموش]

شیرین خانوم گلده ننه م قیز دوغده [شیرین خانیم گه‌لدی، نه‌نه‌م قیز دوغوردو]
آمما او قیز او گجه بیزه بوغده [آنجاق او قیز او گئجه بیزی بوغدو]
دادام همداندان گلن زاماندا [ده‌ده‌م هه‌مه‌داندان گه‌له‌ن چاغ‌دا]
منیم مهین باجه بیر آیلیک اولده.... [مه‌نیم مهین باجی، بیر آی‌لیق اولدو]

حیاط خانه ی ما [بیزیم ائوین آولوسوBizim Évin Avlusu ]

بیزیم حاصاردا بیر حوووض وار ایده [بیزیم هؤروده بیر گؤل‌جوک وار ایدی]
بیر قونشوموز آده توووز وار ایده [بیر قونشوموز آدی توووز وار ایدی]
حسن آباد سویه گلیب دولارده [حسن‌اووا سویو گه‌لیپ دولاردی]
ننه م اوردا قاب قاشوقون یویارده [نه‌نه‌م اورادا قاب قاشیغی‌نی یویاردی]

اوککوش پی بیز دوشموشودوک حوووضا [ایکی اوچ یول بیز دوشموشدوک گؤل‌جویه] [٤٢]
گویا ننه م سودا باشارارده اووزا [سؤزده نه‌نه‌م سودا باشاراردی اوزه]
آتتولموشده حوووض ایچینه توتموشده [ آتیلمیش‌دی گؤل‌جوک ایچی‌نه توتموش‌دو] [٤٣]
دادام قورخوب، حوووضه دولدورموشده [ده‌ده‌م قورخوپ، گؤل‌جویو دولدورموش‌دو]

حوووض یرینه حاصاردا باغچا اکده [گؤل‌جوک یئری‌نه هؤروده باخچا اه‌کدی]
آغاجدان نرده دوره سینه چکده [آغاج‌دان چوق چئوره‌سی‌نه اه‌کدی]
ایچینه بولده سبزه سوغان اکده [ایچی‌نده بول دا گؤیه‌ره‌نتی، سوغان اه‌کدی]
بیر یان توروب بیر یاندا ریحان اکده [بیر یان آجیرقا، بیر یان‌دا رئیحان اه‌کدی]

بیر یان تره بیر یان جعفری سپده [بیر یانا ته‌ره، بیر یانا جعفری سه‌پدی]
کریز قازده، کریزدن سو چاقارتده [آست‌آرخ قازدی، آست‌آرخ‌دان سو چیخارتدی]
کریز سویون دول طنفی چکردیک [آست‌آرخ سویونو آشیرما ایپی ایله چه‌که‌ردیک]
باغچیا بیر آبپاشونان سپردیک [باخچایا بیر سوچیله‌رینه‌ن سه‌په‌ردیک]

کوزه گر در کوزه شکسته آب میخورد [سه‌نه‌ک‌چی، سینیق سه‌نه‌ک‌ده سو ایچه‌رSenekçi Sınıq Senede Su İçer ]

کوزه گرلر ، دیرلر کولدورده سو ایچرلر [سه‌نه‌ک‌چی‌له‌ر، دییه‌رله‌ر کولدورده سو ایچه‌رله‌ر] [٤٤]
مشه بارات جار چکر قوش دریه گیدرلر [مه‌شه بارات جار چه‌که‌ر، قوش‌ده‌ره‌یه گئده‌رله‌ر]
قوش دره دن سو گلر گللره گیدر دولار [قوش‌ده‌ره‌ده‌ن سو گه‌له‌ر، گؤل‌ل‌ه‌ره گئده‌ر دولار]
گللر نمه اوتورسا ، حسن آباد سویه گلر [گؤل‌ل‌ه‌ر نه‌مه اؤتورسه، حسن‌اووا سویو گه‌له‌ر]

یای اولاندا یوز دی ییب [یای اولان‌دا یوز دیییپ]
یوز اولاندا اوز دی ییب [یوز اولان‌دا، اوز دیییپ]
چیخرلر چول ایچینده [چیخارلار چؤل ایچی‌نده]
اوراخ الده، اکینلرین بیچرلر [اوراق اه‌ل‌ده، اه‌کین‌له‌ری‌نی بیچه‌رله‌ر]

سحر خیزی و نان پختن [ائرکه‌ن اویانما و چؤره‌ک پیشیرمهÉrken Oyanma Ve Çörek Pişirme ]

بیزیم دگیرمانچی اگر تز دورا [بیزیم ده‌ییرمه‌نچی آبانگ ائرکه‌ن دورا]
دولیانا دان توکه، دولاندورا [دولیانادان ؟ تؤکه، دولاندیرا]
اون گتیره ننه م خمیر یوغورا [اون گه‌تیره، نه‌نه‌م یوغروق یوغورا]
قالاخ سالوب تنیره، اوت یاندورا [قالاق سالیپ ته‌ندیره، اود یاندیرا]

سحردن تاززا چورکه چیخرده [ائرته‌ده‌ن آجه‌ر چؤره‌یی چیخاردی]
اینک دوغوب اونی سوتون ساغارده [اینه‌ک دوغوروپ، اونون سوتونو ساغاردی]
اول که سوتونه آغوز بولارده [ایلک سوتونه آغوز بولاردی]
آغوز اوواخ نه خوشمزه اولارده [آغوز او واخت نه دادلی اولاردی]

خوروز سسه گله، یوخودان دورا [اؤرتگه‌ن سه‌سه گه‌له، یوخودان دورا]
دستمازون آلوب، نامازا دورا [یوآرینی‌نی آلیپ، یوکونجه دورا]
بیر باقا یونجانه، الینده بورا [بیر باغ یونجانی اه‌لی‌نده بورا] [٤٥]
بورما قیرن کسه، اینه گه ورا.... [بورما‌قیران که‌سه، اینه‌یه وورا] [٤٦]

عروس آوردن و سیب انداختن [گه‌لین گه‌تیرمه و آلما آتماGelin Getirme Ve Alma Atma ]

گلین خانوم قیرمیزه آتا میننده [گه‌لین خانیم قیزیل آتا مینه‌ن‌ده]
داماد بیر آلما دیشلیییب آتاندا [کوره‌که‌ن بیر آلما دیش‌له‌ییپ آتان‌دا]
قاچچوب گیدیب بویوک داما چیخاندا [قاچیپ گئدیپ، بؤیوک داما چیخان‌دا]
خلق یغیلیب اوردا هاوار چکندا [خالق ییغیلیپ اورادا هاوار چه‌که‌ن‌ده]

من قورخاردوم یخیلماقدان ازیلم [مه‌ن قورخاردیم ییخیلماق‌دان، اه‌زیله‌م]
ایاقلار آستوندا قالام پوزولام [آیاق‌لار آستی‌ندا قالام، پوزولام]
ایراخدا دورانا آلما زاد یتیشمز [ایراق‌دا دورانا آلما نه‌مه یئتیشمه‌ز]
داماد گوزه ایراخداکونا ساتوشماز [کوره‌که‌ن گؤزو، ایراق‌داکی‌نا ساتیشماز]

بگ یانوندا ایککی ساقدوش دورارده [به‌ی یانی‌ندا ایکی ساغدیش دوراردی]
آمما بگلیگ هله اولارا یاراشماز [آنجاق به‌ی‌لیک هه‌له اونلارا یاراشماز]
شولوخلوقدان بیز قورخاردیک دوشسونلر [شولوق‌لوق‌دان بیز قورخاردیق دوشسون‌له‌ر]
آمما هیچ بگ او گیجه دامنان دوشماز... [آنجاق هئچ به‌ی، او گئجه دام‌دان دوشمه‌ز]

بوته کنی و خارکنی [بوتا قوپارتما و تیکان توپلاماBura Qopartma Ve Tikan Toplama ]

گون چیخمه دن دوروب یولا دوشه رده [گون چیخمادان دوروپ، یولا دوشه‌ردی]
دسته دسته جوان وره گه گیدرد ه [بؤلوک بؤلوک گه‌نج وه‌ره‌گه‌یه گئده‌ردی]
وره گچه لر آق دره دن گلنده [وه‌ر‌ه‌گه‌چی‌له‌ر آغ‌ده‌ره‌ده‌ن گه‌له‌ن‌ده]
سورره گلیب دایانارده بو کنده [سورو گه‌لیپ، دایاناردی بو که‌نده]

وره گچیلر چوخدان ورگ قازوبلار [وه‌ره‌‌گه‌چی‌له‌ر چوخ‌دان وه‌ره‌گه‌ قازیپ‌لار]
سار باقلیوب اششکه یوکلیوبلار [سار باغ‌لاییپ ائششه‌یه یوک‌له‌ییپ‌له‌ر] [٤٧]
کوله بیله سار ایچینه سوخوبلار [کوله بئلی سار ایچی‌نه سوخوپ‌لار] [٤٨]
یورقون یورقون یوله یرده گلیبلار [یورقون یورقون یولو یئرده گه‌لیپ‌له‌ر]

خرمنجیگه لره چاتان زاماندا [اؤرتکون‌لوک‌له‌ره چاتان چاغ‌دا] [٤٩]
هر وره گچی خرمنه گیدن زاماندا [هر وه‌ره‌گه‌چی اؤرتکونه گئده‌ن چاغ‌دا]
اوز سارونا بیر خرمنه سالارده [اؤز ساری‌نی بیر اؤرتکونه سالاردی]
طنفه یقیب خورجونونا قویارده... [ایپی ییغیپ اؤز خورجونونا قویاردی]

سیماق ناهار چوپانی [سیماق، گودوک‌چو آشاریSımaq, Güdükçü Aşarı ]

ناهاردا سوررونه یاتاقا وورارده [اؤیله‌ن سورونو یاتاغا ووراردی]
اوچ داواردان بیر کاسا سوت ساقارده [اوچ داواردان بیر چاناق سوت ساغاردی]
اوت یاندوروب داشلاره قزیدیررده [اود یاندیریپ داش‌لاری قیزدیراردی]
سوت ایچینه سالوب سیماق بیشرده [سوت ایچی‌نه سالیپ سیماق پیشه‌ردی]

نوباتچی داواره بیر یره ییقارده [کئشیک داواری بیر یئره ییغاردی]
چوپان نوباتچوسونه چاقورارده [گودوک‌چو کئشییی‌نی چاغیراردی]
بلینده کی سوفره سینی آچارده [بئلی‌نده‌کی ته‌رگی‌سی‌نی آچاردی]
سیماق بیشه نه چورگه دورقارده... [سیماق پیشه‌نه چؤره‌یی دوغراردی]

برگشت گله از صحرا [سورونون چؤل‌ده‌ن قاییتماسی Sürünün Çölden Qayıtması ]

سورره آخشام کنده یووخلاشارده [سورو آخشام که‌نده یاووق‌لاشاردی]
چوپان های شوت چالوب آغاج توولارده [گودوک‌چو های شوت چالیپ، آغاج توولاردی]
قوزوله قویونلار اوجا مله رده [قوزولار قویون‌لار اوجا مه‌له‌ردی]
آللاه قووات ویرسین هر کیم دییرده [تانری گوج وئرسین هر کیم دییه‌ردی]

قویون گیچه بیر بیر حاصاره گیررده [قویون گئجه بیره‌ر بیره‌ر هؤرگویه گیره‌ردی]
ننه م گلیب اولار سوتونه ساقارده [نه‌نه‌م گه‌لیپ اونلارین سوتونو ساغاردی]
سورا اوولاقه ، قوزونه بوراخارده [سونرا اوغلاغی، قوزونو بیراخاردی]
او حیوانلار گلیب امجک امرده.... [او ایلخی‌لار گه‌لیپ اه‌مجه‌ک اه‌مه‌ردی]

قصه‌های شبانه دوران کودکی [اوشاق‌لیغیمین گئجه اؤیکوله‌ریUşaqlığımın Géce Öyküleri ]

اوشاقودیک باهانه لر توتاردیک [اوشاق ایدیک، نه‌ده‌نسی‌له‌ر توتاردیق]
ننه م نقیلیندن سورا یاتاردیک [نه‌نه‌مین اؤیکوسونده‌ن سونرا یاتاردیق]
گیجه ننه م بیزه نقیل دییرده: [گئجه نه‌نه‌م بیزه آنلاتی دییه‌ردی:]
گیچه اوودن چیخیب چوله گیدرده [گئچی ائوده‌ن چیخیپ، چؤله گئده‌ردی ]

گیچه نی اوش دانا اوشاقه وارده [گئچی‌نین اوچ سانی اوشاغی واردی]
شنگول منگول گول دسته آدلی وارده [شه‌ن‌گول، مه‌ن‌گول، گول‌دسته آدلی واردی]
گیچه اوشاقلاره چوخ زاد تاپشورار [گئچی اوشاق‌لارا چوخ نه‌مه تاپشیرار]
سفارشدن سورا اووندن چیخار [تاپشیریق‌دان سونرا ائوی‌نده‌ن چیخار]

هیچ کیمسیه بو قاپونه آچمایون [هئچ کیمسه‌یه بو قاپی‌نی آچمایین]
اوودن چیخیب بیر واخ چوله قاچمایون [ائوده‌ن چیخیپ، بیر واخت چؤله قاچمایین]
من گیدیرم چوللرده اوت زاد درم [مه‌ن گئدیره‌م، چؤل‌ل‌ه‌ره اوت نه‌مه ده‌ره‌م]
سوت بیشرم سیزه ییمک گتیرم... [سوت پیشیره‌م، سیزه یئمه‌ک گه‌تیره‌م]

باز ماندن در همان و.... همان [ایشته قاپی‌نین آچیق قالماسی و..... ایشته İşte Qapının Açıq Qalması Ve İşte ]

اوشاخ باشه اویونا بند اولارده [اوشاق باشی اویونا قاتیشاردی]
ننه سفارشه یاددان چیخارده [نه‌نه تاپشیریغی‌نی به‌ل‌ده‌ن چیخاردی]
شنگول گیدیب اوو قاپوسون آچارده [شه‌ن‌گول گئدیپ ائوین قاپی‌سی‌نی آچاردی]
قورد دا گلیب ایککی سینه یییرده [قورت دا گه‌لیپ ایکی‌سی‌نی ییه‌ردی]

گیچه، آخشام چولدن دونوب باخارده [گئچی، آخشام چؤل‌ده‌ن دؤنوپ باخاردی]
قاپو سینیب اوشاخلار یوخ، گوررده [قاپی سینیپ، اوشاق‌لار یوخ، گؤره‌ردی]
ساچون یونوب اوجا اوجا آغلارده [ساچین یونوپ، اوجا اوجا آغلاردی]
قونشولاری هاموسونه یه غرده..... [قونشولارین هامی‌سی‌نی ییغاردی]

بازجویی از سگ و روباه [ایت و تولکونو سوروشدورلاماİt Ve Tülkünü Soruşdurma ]

کیم منیم اوومه گیریب ظلم ایدیب؟ [کیم مه‌نیم ائویمه گیریپ، گوجه‌م ائدیپ]
اوشاقلاروم ایتیب، قاپوم سیندیریب؟ [اوشاق‌لاریم ایتیپ، قاپیمی سیندیریپ]
قاچچوب گیدیب ایت قاپوسون چالارده [قاچیپ گئدیپ ایتین قاپی‌سی‌نی چالاردی]
ایت ده گلیب اوو قاپوسون آچارده [ایت ده گه‌لیپ ائو قاپی‌سی‌نی آچاردی]

کیم منیم قاپوم سیندیریب دییرده [کیم مه‌نیم قاپیمی سیندیریپ، دییه‌ردی]
ایتدن من بیلمیرم جاواب آلارده [ایت‌ده‌ن مه‌ن بیلمیره‌م یانیتی‌نی آلاردی]
تولکولر قاپسونا اوردان قاچارده [تولکوله‌ر قاپی‌سی‌نا اورادان قاچاردی]
شاخلارینان او قاپونه دوگرده [بوینوزلاری‌ینان او قاپی‌نی دؤیه‌ردی]

دیشه تولکه گلیب قاپون آچارده [دیشی تولکو گه‌لیپ، قاپی‌نی آچاردی]
گیچه ، تولکودن ده سوز سوروشارده.... [گئچی، تولکوده‌ن ده سؤز سوروشاردی]
تولکه باشون های ترپدیب یوخ دییر [تولکو باشی‌نی هئی ته‌رپه‌دیپ، یوخ دییه‌ر]
گیچه دونوب قورد قاپسونا گیدرده [گئچی دؤنوپ قورت قاپی‌سی‌نا گئده‌ردی]

بازجوئی از گرگ [قوردون سورقولانماسیQurdun Sorqulanması ]

قاپی سسینه قورد یوخودان دورارده [قاپی سه‌سی‌نه قورت یوخودان دوراردی]
قاپونه آچوب گیچینه اوردا گوررده [قاپی‌نی آچیپ گئچی‌نی اورادا گؤره‌ردی]
سن گلمیشی منیم اوویمه یخمیشای؟ [سه‌ن گه‌لمیشه‌ن، مه‌نیم ائویمی ییخمیشان؟ ]
اوشاخلاروم هاردا گیچه دییرده [اوشاق‌لاریم هارادا؟ گئچی دییه‌ردی]

چوخ دانوشسای سنی یییه رم دییرده [چوخ دانیشسان سه‌نی یییه‌ره‌م دییه‌ردی]
الین چکیب اوز قارنونا قورد دییرده [اه‌لی‌نی چه‌کیپ اؤز قارنی‌نا، قورت دییه‌ردی]
اوشاخلاری ایککیسینه من ییدیم [اوشاق‌لارین ایکی‌سی‌نی مه‌ن یئدیم]
اولیا اولیا بو سوزلره دییرده [اولایا اولایا بو سؤزله‌ری دییه‌ردی]

رفتن به دادگاه [یارقی‌یا گئتمه‌کYarqıya Gétmek ]

گیچه اووینه قایدمیش، گول دسته سین تاپارده [گئجه ائوی‌نه قاییتمیش گول دسته‌سی‌نی تاپاردی]
بیر دووله قاتوق چالوب، قاضی گیله گیدرده [بیر کوله‌ک قاتیق چالیپ، یارقیچی‌گیله گئدره‌ردی]
او نامرد قورد الیندن، بیر شکایت یازارده [او آلچاق قورت اه‌لی‌نده‌ن یاخینما یازاردی]
شکایته قدله ییب، قاضی بیگه ویررده [یاخینمانی قات‌لاییپ، یارقیچی به‌یه وئره‌ردی]

قاضی قاتوقه آچوب، قیماقونه گوررده [یارقیچی قاتیغی آچیپ، قایماغی‌نی گؤره‌ردی]
قاضی چوخ زادلار بیلر، گیچه یه اورگه درده [یارقیچی چوخ نه‌مه‌له‌ر بیلیر، گئچی‌یه اؤرگه‌ده‌ردی]
سحر قورده چاقوررام، بوردا محکمه قوررام [ائرته قوردو چاغیرارام، بورادا یارقی قورارام]
سو باشونا یوللارام، تا سو ایچز دییرده [سو باشی‌نا یول‌لارام، سو ایچه‌ دییه‌ردی]
.....

پیشکشی گرگ برای قاضی [قوردون یارقیچی‌یا وئردییی آرماغانQurdun Yarqıcıya Vérdiyi Armağan ]

قورد بیر دانا بوش دوله گوتوررده [قورد بیر سانی بوش قاب‌جیغی گؤتوره‌ردی]
دوله یه بیر بویوک نخود سالارده [قاب‌جیغا بیر بؤیوک بورچاق سالاردی]
پسسیلادوب دوله نه دولدورارده [پیسی‌لادیپ قاب‌جیغی دولدوراردی]
دستمالونان آغزونه باغلیارده [یای‌لیغی‌نان آغزی‌نی باغ‌لایاردی]
گتوروب قاضیا پیشکش ویررده [گه‌تیریپ یارقیچی‌یا آرماغان وئره‌ردی]
جناب قاضی دوله نه آلارده [ایدیر یارقیچی قاب‌جیغی آلاردی]
آغزوندا که آق دستمالی آچارده [آغزی‌نداکی آغ یای‌لیغی آچاردی]
گوزون تیکیب دووله ایچینه باخارده [گؤزونو تیکیپ قاب‌جیغین ایچی‌نه باخاردی]

نخود دگیب بیر گوزدن کور اولارده [بورچاق ده‌ییپ، بیر گؤزده‌ن قاراغی اولاردی]
..........

مجازات مجرم [سوچ‌لونون قییین‌لانماسیSuçlunun Qıyınlanması ]

سودان میزان توخ اولموش محکمه یه دونرده [سودان توپ‌توخ اولموش، یارقی‌یا دؤنه‌ردی]
جنگ ایله یین تا گوروم ، کیم اوولاغه ییییبده [ساواشین گؤروم کیم اوغلاغی یییپ‌دیر]
گیچه ایراخدا دوروب شاخلارونه ایتتیدیب [گئچی ایراق‌دا دوروپ بوینوزلاری‌نی ایتیلدیپ]
بیر حمله ده او قورتی، بویوک قارنون قیررده [بیر یوگوروش‌ده ده او قوردون بؤیوک قارنی‌نی قیراردی]

قورتی قارنی قیریلده، چاق درریسه جریلده [قوردون قارنی قیریلدی، چاق ده‌ری‌سی جیریلدی]
شنگول و منگول بیردن قورد قارنوندان چیخیرده [شه‌ن‌گول و مه‌ن‌گول بیرده‌ن قورت قارنی‌ندان چیخاردی]
هاموسه خوشحال اولوب اولرینه دونرده [هامی‌سی سئوینیپ، ائوله‌ری‌نه دؤنه‌ردی]
ییییب ایچیب توخ اولوب، مورادونا یترده [یییپ ایچیپ، توخ اولوپ، دیله‌یی‌نه یئته‌ردی]
.....

سیزده بدر [گزینتی گونوGezinti Günü]

سیزده بدر گونه قاچچاقانوندا [گه‌زینتی گونو قاچاغانی‌ندا] [٥٠]
قاچچاردیک و قزلره ایته لردیک [قاچاردیق و قیزلاری ایته‌له‌ردیک]
اوغلان و قیز کریز باشونا گیدردیک [اوغلان و قیز آست‌آرخ باشی‌نا گئده‌ردیک]
تپه باشه توز اولار اوخیاردیک ["ته‌په‌باشی توز اولار" اوخویاردیق]

دسته دسته قز اولار اوخیاردیک ["دسته دسته" قیز اولار اوخویاردیق]
اوی قز سنی بویماقی قیریلیبده [اوی قیز، سه‌نین بویون‌باغین قیریلیپ‌دیر] [٥١]
اوتوروب مونجوقونه دوشورردیک [اوتوروپ مینجیغی‌نی دئوشیره‌ردیک] [٥٢]
اوی قز بو چرقد سنی نه دوشوبده [اوی قیز، بو چارقات سه‌نین می دوشوپ‌دور؟] [٥٣]

اگیل دسمالی گوتور قز دییه ردیک [اه‌ییل یای‌لیغینی گؤتور قیز، دییه‌ردیک]
.....

تخم مرغ بازی [یومورتا اویونوYumurta Oyunu ]

کوینه قلعه حامامونی داموندا [اه‌سکی قالا یوواناغی‌نین دامی‌ندا]
جوانلار یغلیب نومورتا اوینار [گه‌نج‌له‌ر ییغیلیپ یومورتا اوینار]
مجید نومورتاسون قویوب قاطارا [مجید یومورتاسی‌نی قویوپ قاتارا]
بیر پشک آتار آتموش نومورتا اورتار [بیر پوشک آتار، آلتمیش یومورتا اوتار]

بیز ده قاطاردا چوخ اوتوزدوراردیک [بیز ده قاتاردا چوخ اوتوزاردیق]
گادومنان دا پشکلر بیزه دوشاندا [آراسیرا دا پوشک‌له‌ر بیزه دوشه‌ن‌ده] [٥٤]
اووده بول یاغلی نیمرولار یییردیک [ائوده بول یاغ‌لی یاغ-یومورتا یییه‌ردیک]
....

قرعه کشی [چکیلیشÇekiliş ]

باهار اولاندا سبزیلار چیخاندا [یاز اولان‌دا، گؤیه‌ره‌نتی‌له‌ر چیخان‌دا]
رفیقلرینن باهم چوله گیدردیک [آرخاداش‌لارلا بیرلیک‌ده چؤله گئده‌ردیک]
چولده خلقی دییم اکینه ایچینده [چؤل‌ده خالقین دئم اه‌کینی ایچی‌نده]
گزردیک و اوت و سبزه درردیک [گه‌زه‌ردیک و اوت-گؤیه‌ره‌نتی ده‌ره‌ردیک]

هر کس بیر کومما اوت اورتیا قویموش [هر کس بیر کوما اوت اورتایا قویموش]
اوت کومماسه اوستونه پشک آتاردیک [اوت کوماسی اوستونه پوشک آتاردیق]
خدابخشیلر پشک ده چوخ اوستاده [خودابخش‌لی‌له‌ر پوشک‌ده چوخ اوزمان ایدی]
بیز معمولن پشکده اوتوزدوراردیک [بیز گئنه‌ل‌ده پوش‌ک‌ده اوتوزاردیق]
...

عید قربان و منجوق اندازی [آداق بایرامی و مینجیق آتماAdaq Bayramı Ve Mıncıq Atma ]

قوربان گیجه لره هامه جوانلار [آداق گئجه‌له‌ری هامی گه‌نج‌له‌ر]
بیر اووده یغیلیب مونجوق سالاردیک [بیر ائوده ییغیلیپ مینجیق سالاردیق]
مونجوقلاره بیر دولیا سالاردیک [مینجیق‌لاری بیر گویومه سالاردیق]
سوله دوله نه بیر میخدن آساردیک [سولو گویومو بیر چیوی‌ده‌ن آساردیق] [٥٥]

او میخ گرگ شوردنگ آستوندا اولسون [او چیوی گه‌ره‌ک یاغمورلوق آستی‌ندا اولسون] [٥٦]
یاغوش سویه گلسین کریزلر دولسون [یاغیش سویو گه‌لسین، آست‌ارخ‌لار دولسون]
گیجه تزدنه جک اولدوز سایاردیک [گئجه ائرته‌نه ده‌ک اولدوز سایاردیق]
صاباح بیرام قوربانلارون که سنده [یارین بایرام آداق‌لاری‌نی که‌سه‌ن‌ده]
یغیلیب دووله نه میخدن آلاردیک [ییغیلیپ گویومو چیوی‌ده‌ن آلاردیق]

بیر آق چادور خوشبخت گلین چادوره [بیر آغ چادیر، موت‌لو گه‌لین چادیری]
مونجوقله دووله اوستونه چکردیک [مینجیق‌لی گویومون اوستونه چه‌که‌ردیک]
بیر خوش زبان گوزل خانوم گلرده [بیر دیلجیمه‌ن گؤزه‌ل خانیم گه‌له‌ردی]
قز و اوغلان، اونی دوورون آلاردیک [قیز و اوغلان اونون چئوره‌سی‌نی آلاردیق]

گوزل خانوم بیر گوزل شعر اوخورده [گؤزه‌ل خانیم بیر گؤزه‌ل قوشوق اوخوردو]
اوشاق دووله دن بیر مونجوق چاقارده [اوشاق گویوم‌ده‌ن بیر مینجیق چیخاردی]
او شعری معناسون تفسیر ایله رده [او، قوشوغون آنلامی‌نی یوروم‌لایاردی]
مونجوق صاحبینی فاله بیلردیک [مینجیق یییه‌سی‌نین ایرکی‌نی بیله‌ردیک]
......

رقص چرپی [چه‌ربی بییی‌سیÇerbi Biyisi ]

ماممد حنیفه دای چرپی گیدیرده [ماممه‌د حنیفه دایی چه‌ربی گئدیردی]
عطاب گیدیب اونی بورکون گوتورده [عطاب گئدیپ اونون بؤرکونو گؤتوردو]
دووره له بورکه اوز باشونا قویورده [چئوره‌لی بؤرکو اؤز باشی‌نا قویاردی]
الینه بیر ایپک دستمال ویریرده [اه‌لی‌نه بیر ایپه‌ک یای‌لیق وئره‌ردی]

دوگولچه هوچ چاواش چاواش دیییرده [داوول‌چو هوچ چاواش، چاواش دییه‌ردی]
عرراضا گلینه آت دا گلیرده [علی‌ریضا؟ گه‌لینی آت‌دا گه‌لیردی ]
.....

دیپ‌نوت‌لار

-١http://xatun.blogspot.com/2003_09_01_archivé.html#106379043824695342#106379043824695342

http://kérkuk-az.blogspot.com/2006/07/1965-byk-air-yazar-ismail-sérttrkmén.html

http://xorasan.blogspot.com/2006_10_01_archivé.html#116020566931199593#116020566931199593

http://mérkézi-az.blogspot.com/2005/04/blog-post.html

٥-توله‌کچلین: به معنای نوعی ریشه‌ی گیاه است که شبیه تربچه‌ی سفید بوده و پس از کندن پوست آن می‌جویدند و مانند آدامس می‌شد.

٦-نابار: بدبار و ناراحت را می‌گویند

٧-کووا: کود و در اینجا به معنای آن است که در زیر پایمان خرووارها کود حیوانی کبوترها بوده که طی سالیان دراز در آن محل جمع شده بوده است

٨-خرره آغاج: نوعی درخت است که من نمونه‌ای از آن را در مناطق رودخانه‌ی رامه‌ی گرمسار دیدم و به داغ داغان مشهور بود و مردم بر آن دعا و بریده‌های پارچه می‌آویختند.

٩-دوچرخه نین دوشققه سی: به معنای دوشاخه‌ی دوچرخه است

١٠-موتور هشتاد: به معنای موتور یاماها 80 است

١١-اهمن بهمن ده یر نفس چکرده: گویا ده روز آخر دی ماه را اهمن می‌گفتند و سپس بهمن شروع می‌شد که در این مدت زمین یک نفسی می‌کشیده است

١٢-باسدورماق: فشرده کردن. پس از جمع کردن خرمن و اطراف آن بر روی هم یک خرمن سست ایجاد می‌شد که در اثر وزش هر بادی ممکن بود مقداری از آن به همراه باد برود ولی پس از جمع کردن آن را کمی با پهنه‌های لاواشون که وسیله‌ی دندانه‌دار چوبی است فشرده می‌کردند تا باد نبرد.

١٣-سورماق: راندن، گرداندن است

١٤-گووران: به معنای گوران. گاوران یعنی چوب یک متری باریکی است که با آن گاو را می‌راندند

١٥-شاققه: به معنای شاخ بز است که از کله‌ی بریده بز کنده می‌شد تا کله در دیگ جا بشود برای پخته شدن کله پاچه‌ی آن حیوان زبان بسته

١٦-بیر ایککی پی گول ایچینه گیدمیشدیک: به معنای یکی دو بار بدرون حوض یا استخر و یا آب‌گیر رفته بودیم است. ایککی = دو، پی = بار، گول = آب‌گیر، ‌استخر و یا حوض است

١٧-گادومنان: به معنای گاه‌گاهی است

١٨-سوقولده: به معنای سوقولماق، پژمردن است. قیه گلی نام زن یحیی بوده که در جوانی بعلت بیماری ناشناسی پژمرد و مرد

١٩-تزدن دن آخشاما دوواخ اوینرده: به معنای از صبح تا عصر بازی دوواخ‌بازی می‌کردند که شبیه نوعی دوزبازی است

٢٠-کولدور: کوزه‌ی شکسته است

٢١-ساخساققانلار: به معنای ساخساققان، نوعی پرنده است که شبیه کلاغ سفید است و به نظرم همان زاغ می‌باشد ولی آواز آن بگونه‌ای است که در زبان محلی ساققوللاماق است و آن نشانی از خبر خوش آمدن مسافری در راه است.

٢٢-بوغارسوق: روده‌ی گوسفند یا انسان را می‌گویند و بدین معنی است که ای زاغ زیبا خبر خوبی برایم آوردی قول می‌دهم که وقتی در عروسی پسرم گوسفند قربانی کردم روده‌ی پر چرب آن را برایت بر پشت بام اندازم تا تو بخوری و مژده‌گانی این خبری که امروز برایم آورده‌ای باشد

٢٣-سیلگا: سیل‌گاه، مسیل، محل عبور سیل است

٢٤-خولبون: سوراخ راهاب است

٢٥-سیل یاغوشی توتلیگینه باشلاده: به معنای باران سیل‌آوری آغاز شده و در گرفته بود است

٢٦-خولبون: سوراخ راهاب است و نفرین بر کسی است که سوراخ راه آب را بسته (زیرا بر و بچه‌ها از آن سوراخ وارد باغ طرف می‌شدند و میوه‌هایش را می‌چیدند، مالک باغ آن سوراخ را مسدود کرده بود) و مانع از عبور آب شده و ناگزیر آب بند آمده و بدرون خانه‌های مردم نفوذ کرده است.

٢٧-بوغارسوقون ال دوورونه چولییام: بوقارسوق = روده، چولییام = بپیچانم، چولاماق = پیچاندن و دور چیزی پیچیدن است و در کل به معنای آن است که روده‌هایش را بدور دستم ببندم.

٢٨-پوف دنگینه پوفلیم و بولیام: از درون امعا و احشای گوسفند چیزی شبیه بادکنک در می‌آمد که به ما بچه‌ها می‌دادند و ما در درون آن فوت می‌کردیم و مانند بادکنک باد می‌شد. دولیام = پرکردن است

٢٩-چوب چیلک که: چوب چیلککه، چوب و خار و خاشارک است

٣٠-فرخه: فرخی و نوعی کشمش قرمز رنگ حاصل از انگور فرخی است که در مقابل نور خورشید خشک می‌کردند است و یعنی مادرم در دامنش قدری کشمش فرخی می‌آورد.

٣١- ورگه: در آبیاری اصطلاحی بنام ورگه است که به مفهوم یک بند آب آبیاری است. یک نهر آب قابل کنترل یک مرد آبیار را می‌گویند و مقدار آن حدود 30 تا 50 لیتر در ثانیه می‌باشد.

٣٢- لانجون توسباقا: لاک پشت، یعنی توسباقایی که لانجون یا لانجین بر پشت دارد.

٣٣- در مورد لاک پشت باور محلی بر آن بود که در زمان‌های قدیم زنی در حال نان پختن بود، یک‌باره متوجه شد که بچه‌اش خود را کثیف کرده است و او که دستش بند بوده یک چونه خمیر برداشته و کثافت بچه‌اش را با آن پاک می‌کند. بخاطر اهانتی که به خمیر و نان کرده بود لانجین خمیر به امر خدا برگشته و به پشت او چسبید و آن زن بدکردار به لاک پشت تبدیل شد.

٣٤-گونلر بوغازون تیغ وورموشدولار: به معنای گلوی گون‌ها را تیغ زده بودند است که برای گردآوری کتیرا آن کار را می‌کردند

٣٥-بوردان اورا گادومونان اللیده: از اینجا تا آنجا به قدم انسان 50 گام است

٣٦-قار گلیب بیر میزان کورک بویوندا: به معنای برف آمده است به ارتفاع یک پارو است و برای سنجش مقدار برف بکار می‌رفته که قریب 25 سانتمتر ارتفاع بارش برف بوده است

٣٧-جعده نم نم او قاردا گیزله نیرده: به معنای جاده کم کم از آن برف پوشانده و مستور می‌شده است

٣٨-قار سپیرده داغدان او کد باتاندا = به معنای ؟ است

٣٩-گیجه میامی شهرینده قالوردیک: به معنای شب را در شهر میامی بیتوته کردیم است

٤٠-میزان: دقیق و با دقت است

٤١- بیله: به معنای این‌جوری است

٤٢-اوککوش پی: به معنای دو سه بار است

٤٣-آتتولموشده حوووض ایچینه توتموشده: به معنای آتولماق، پریدن و جهیدن است و در اینجا به معنای شیرجه زدن بدرون حوض بکار رفته است

٤٤-کولدور: به معنای کوزه شکسته است

٤٥-بیر باقا یونجانه، الینده بورا: به معنای یک بسته یونجه خشک را با دستش بپیچاند و خرد کند است

٤٦-بورما قیرن: وسیله‌ای بود مثل گیوتین و یا ساطور بلندی است که از یک سر به تخته‌ای متصل بوده و در سر دیگرش دسته‌ی چوبی داشته و یونجه‌ی خشک شده را با آن خرد می‌کردند و به مصرف حیوانات می‌رساندند

٤٧-سار باقلیوب: به معنای نوعی بسته‌بندی بوته‌های خار و یا گندم‌های درو شده است و بیشتر در مورد بوته‌کنی بکار می‌رفته است

٤٨-کوله بیل: به معنای بیل کوتاه و مخصوص بوته‌کنی که مستطیل شکل بوده و ابعاد بیل 12 در 25 سانت بود و در بالا با حلقه فازی به دسته چوبی متصل میشده است

٤٩-خرمن‌جیگه: به معنای خرمن جایگاه است

٥٠-قاچچاقان: قاچ چاقان یک کلمه است و به معنی محل فرار و دنبال یک‌دیگر کردن است

٥١-بویماق: به معنای گردن‌بند است که از منجوق‌های رنگی درست می‌کردند

٥٢-اوتوروب مونجوقونه دوشورردیک: به معنای جمع کردن و گردآوری است یعنی جمع کردن دانه‌های مونجوق گردن‌بند یا تسبیح است

٥٣-اوی قز بو چرقد سنی‌نه دوشوبده: به معنای افتادن است یعنی ای دختر آیا این روسری توست که افتاده ؟

٥٤- گادومنان: به معنای گاه‌گاهی است

٥٥-سوله دوله: به معنای یک کوزه‌ی دهانه گشاد آب‌دار است

٥٦- شوردنگ: به معنای ناودان است


سؤزلوک

 

آباقا Abaqa: (آباجا- آماجا- آمجا) عمو

آبانگ Abañ: اگر

آتا Ata: بابا، پدر

آجه‌ر Acer: تازه (نان، میوه،...)

آجیتماAcıtma :  شام (چوبان‌لارین آخشام چاشتی، فریدن)

آجیرقاAcırqa :  تربچه

آچار Açar: کلید

آچیق‌لاماAçıqlama:  توضیحات

آخیر Axır: طویله

آداق Adaq: قربان

آدلیمAdlım :  مشهور، معروف (شخص)

آراج Arac: وسیله

آراسیرا Arasıra: گاه‌گاهی

آرال Aral: میدان

آرال‌جیق Aralcıq:  میدان‌چه

آرخاداش Arxadaş: رفیق

آرخالیقArxalıq :  کوت

آردینجا Ardınca: به دنبال

آرماغانArmağan :  ارمغان، هدیه، پیش‌کش

اره‌ن Eren: اولیا الله

آستارخAstarx  (آستAst + آرخArx ):  کهریز

آشارAşar  (آشقارAşqar ):  نهار

آشیرماAşırma :  سطل (برای کشیدن آب از چاه)

آغیت Ağıt:  تعزیه

آغیزقا Ağızqa: پنجره

آقچا Aqça: پول

آلاجا Alaca: الوان، رنگارنگ

آلچاقAlçaq :  نامرد، پست

آلچیAlçı :  آهک

آنجاق Ancaq: اما

آنلاتیAnlatı :  داستان، روایت

آنلام Anlam: معنی، معنا

آنی Anı: خاطره

اه‌به Ebe: قابله

اه‌رینج Erinc: بلکه، شاید

اه‌سکیEski  کهنه، قدیمی

اه‌سین Esin: الهام

اه‌سین‌له‌نمه‌ک Esinlenmek: الهام گرفتن

او ده‌ن‌لی O denli: از بس که، آنقدر

اؤتگه‌ن:Ötgen  خروس

اؤته‌ک Ötek: تاریخ

اوتوم Utum: شانس

اوجقاراوبا Ucqaroba: دیاسپورا

اوچون Uçun: گاز

اوچ‌یانÜçyan :  مثلث

اوخشاق Oxşaq: شبیه (مراسم ماه محرم)

اؤد Öd: زهره

اودگون Odgün: چهارشنبه

اور Ur: شهر

اورات‌لی Uratlı [اورUr  + آت‌لیAtlı ]:  سواره (بر ماشین)

اورام Uram: خیابان

اورتاق Ortaq: شریک

اؤرتکون Örtkün: خرمن

اؤرتگه‌ن Örtgen: کافر

اؤرده‌ک Ördek: مرغابی

اوردو Ordu:  لشگر

اورکهÜrke :  دائمی

اوزمان Uzman: ماهر

اؤزه‌کÖzek :  مرکز

اوزوک Üzük: انگشتر

اولای Olay: ماجرا

اؤلچوت Ölçüt: معیار

اولگوج‌له‌مه‌کÜlgüclemek :  تیغ زدن

اولو Ulu: اعظم

آولوAvlu :  حیاط

اولوباخانUlubaxan : صدراعظم

اؤن‌سؤزÖnsöz :  مقدمه، پیش‌گفتار

اون‌لوÜnlü :  مشهور، معروف (چیز، محل)

اؤیره‌تمه‌ن Öyretmen: معلم، دبیر، آموزگار

اؤیکوÖykü : داستان، قصه، حکایت

اؤیله‌نÖylen :  ظهر

آیازلیق Ayazlıq: ایوان، بالکون، تراس

ایپ İp: طناب

ایچیرتی İçirti: شربت

ایدیزİdiz :  حضرت، جناب

ائرته Érte: صبح

ایرقات Irqat: رعیت

ایرکİrk :  فال

ائرکه‌ن Érken: زود

ائرکه‌ن اویانما Érken Oyanma : سحرخیزی

ائره‌ک Érek: مقصد، غایه

ایریم‌له İrimle: به دقت، دقیقا

ایسلانماق Islanmaq: خیس شدن

ایشته İşte: اینک، همان

ایش‌ده‌شİşdeş :  هم‌کار

ایشگیلİşgil :  قفل

ایکیندی آشİkindi aş :  نهار

ایگید İgid: شجاع، جسور

ایل‌چهİlçe :  شهرستان

ائل‌چی گئتمه Élçi gétme: خواست‌گاری

ایلخی Ilxı: حیوان

ائل‌گونÉlgün :  خلق، مردم

اییی‌ره‌ک İyirek: خیر

باتBat :  حتما، یقینا

باخان Baxan: وزیر

باراقاBaraqa : سرای، کاخ، قصر

باساریق Basarıq: رکاب

باشرا Başra: امام

باشرااوغلوBaşraoğlu :  امامزاده

باغیر Bağır: جگر

باغیرماق Bağırmaq: داد کشیدن

باقا:Bağa باغا، دسته

باهادیر Bahadır: پهلوان، قهرمان

بایریBayrı : عتیقه، باستانی

باییلماق Bayılmaq: از هوش رفتن، بیهوش شدن

به‌رک Berk: محکم

به‌لBel :  یاد

به‌لگه Belge: مدرک

به‌لگی Belgi: نشانه

بوته‌مBütem : دین

بوتون Bütün: تمام، کاملا

بوجاق Bucaq: گوشه

بورانBoran :  توفان

بورچاقBurçaq :  نخود

بورماBurma :  دسته یونجه و علف

بوروق Buruq: پیچ

بوس‌بوتونBüsbütün : کاملا، تماما

بوغارسوق:Bağırsaq  باغیرساق

بولاقBulaq :  چشمه

بؤلوکBölük :  دسته، گروه

بویماق:Boymaq  بویون‌باغی، گردن‌بند

بویماقBoymaq:  گردن‌بند (بویون‌باغی ← بویونباغ ← بوینباغ ← بوینماغ ← بویماغ)

بوینوز Boynuz: شاخ

بیرجه Birce: یگانه

بیرلیک‌ده Birlikde: باهم

بیروووز Birovuz: امانت

بیریول‌لوقBir Yolluq :  برای همیشه

بیزلانقیجBizlanqıc :  گاوران، سیخی که حیوان را با آن می‌رانند

بیییBiyi : رقص، دانس

پاخیرچی Paxırçı: مسگر

پوشک:Püşk  قرعه

پوفده‌نگ:Püfdeng  پوفله‌ک، بادکنک

پوفله‌ک:Püflek  بادکنک

پیتیک Pitik: کتاب

پینارPınar :  چشمه

تاباسی Tabası: علی رغم

تابقی Tabqı: اذن، اجازه

تابقین Tabqın: جایز

تاپشیریق Tapşırıq: سفارش

تارلا Tarla: مزرعه، زمین، کشت‌زار

تانری Tanrı: خدا، الله

تایین‌جاTayınca : عینا

ته‌رک Terk: سریع، به سرعت، تند، زود

ته‌رگی Tergi: سفره

ته‌ریم Terim: شاهزاده خانم

ته‌زه‌کTezek :  کود حیوانی

توپ‌توخToptox :  کاملا سیر

توتام Tutam: دسته

توتروق Tutruq: وصیت

تودا Tuda: خطر

تودالی Tudalı: خطرناک

تومسه Tümse: منبر

تیگین Tigin: شاه‌زاده

تئل Tél: سیم

جیقا Cıqa : تاج

چابوق Çabuq: فوری

چاشقین Çaşqın: حیران

چاغ Çağ: زمان، وقت

چاناقÇanaq :  کاسه

چوق Çuq: نرده

چولازیق Çolazıq: ساعت مچی

چولاماقÇolamaq : چولقاماق، دولاماق

چیچه‌ک Çiçek: گول

چیزه‌ر Çizer: نقاش

چیزیم Çizim: نقاشی

چیله Çile:  زحمت

چیلیکÇilik : چه‌لیک

چیلیکگهÇilikge : چیلیک، چه‌لیک

چئوره Çévre: اطراف، دورو بر

چیوی Çivi: میخ

چئویری Çéviri:  ترجمه

خاقان Xaqan: پادشاه، شاه

خاقان‌جا Xaqanca: شاهانه

خه‌ر‌گه Xerge: خیمه

دادلی Dadlı: خوشمزه، لذید

دار Dar: تنگ

دارقینجDarqınc :  ناراحت، ناآرام

دان Dan: سحر

دایزهDayze : (دایی ائجه- دایی ائزه) خاله

ده‌ن‌لیDenli :  قدر، اندازه

دوروق Doruq: قله

دوروم Durum: اوضاع

دؤزمه‌ک Dözmek: صبر و تحمل کردن

دوغالینDoǧalın : طبیعتا، البته

دؤنگه Dönge: پیچ

دویورو Duyuru: اعلان

دیرناق‌آراسی Dırnaqarası: پارانتز

دیرینDirin : اهالی

دیزین Dizin: لیست، اندکس

دئگی Dégi: کلمه

دیلجیمه‌ن Dilcimen: خوش زبان، خوش صحبت

دیله‌کDilek :  مراد

دئوشیرمه‌ک Dévşirmek:  چیدن و جمع آوری کردن با هم‌دیگر

دئیینمه‌ک Déyinmek: غر زدن

ساخلاو Saxlav: پادگان

ساخین!Saxın : احتیاط!

ساخینیم‌سیزلیق Saxınımsızlıq:  بی احتیاطی

سارSar : بسته‌ی خار و گندم درو شده

ساغلام Sağlam: سالم

سالیق Salıq: خبر

سانکی Sankı: انگار

سانماق Sanmaq: گمان کردن

سانی Sanı: دانه، عدد

ساواشماق Savaşmaq: جنگ کردن

سایلاوSaylav : وکیل، نماینده

سایین Sayın: محترم

سه‌کسه‌ن Seksen: هشتاد

سه‌نه‌ک Senek: کوزه

سه‌نه‌ک‌چی‌لیک Senekçilik: کوزه‌گری

سواولوغوSu Oluğu : سوراخ راهاب، خولبون

سوتوختاتی Sutoxtatı (سوSu +توختاتیToxtatı ):هیدروتراپی، آب‌درمانی

سوچSuç :  تقصیر، گناه، جرم

سوچون Süçün: شیرین

سوچیله‌رSuçiler :  آب‌پاش

سورچه‌کSürçek :  داستان

سورقولاما Sorqulama: بازپرسی

سورله‌ک Sürlek: جاده

سورماق Sormaq: سوال کردن، پرسیدن

سورهSüre :  مدت

سوروشدورما Soruşdurma: بازجوئی

سؤزده Sözde: گویا

سؤزلوک Sözlük: لغت‌نامه

سوقولماقSoqulmaq : سولماق

سولوق Soluq: نفس

سولوقSuluq :  سطل آب

سونوم Sunum: ارائه، تقدیم

سویورقاماقSuyurqamaq :  رحمت کردن

سویورقانمیشSuyurqanmış : مرحوم

سئویم‌لی Sévimli: نازنین، دوست داشتنی، عزیز

سئویندیرمه‌ک Sévindirmek: دل‌شاد و خوشحال کردن

شؤله‌ن Şölen: مراسم

شیدیرغیŞıdırqı : به سرعت، یک آلت موسیقی با سه تار (اوچ تئللی چیتیرقی)

فیرتینا Fırtına: توفان

قاب‌جیقQabcıq :  سطل برای حمل حبوبات

قاراغیQarağı :  کور

قارقیشQarqış :  لعنت

قالینجاQalınca : فاخته

قاناQana :  دیوار و بند خاکی در باغات و مزارع

قانشار Qanşar: روبرو

قایان Qayan: سیل

قایان‌سوQayansu : سیلاب

قایان‌لاقQayanlaq:  سیل‌گاه، مسیل

قایناقQaynaq :  منبع

قاییر Qayır: ماسه

قوپوز Qopuz: ساز

قوتQut :  بخت

قوروق‌چو Qoruqçu: نگه‌بان

قوشا Qoşa: جفت

قوشار Qoşar: شاعر

قوشاق Qoşaq: منظومه

قوشوق Qoşuq: شعر

قوم Qum: شن

قوواQova :  سطل (هر نوع سطل)

قیرپیم Qırpım: آن، لحظه

قیغیلجیم Qığılcım: جرقه

قییین‌لانماق Qıyınlanmaq: مجازات شدن

کوره‌که‌ن Küreken: داماد

کول آتانKül Atan :  خاک انداز

کوله‌کKülek :  سطل چوبی

کؤیولKöyül : غار

کئشیک Kéşik: نوبت‌چی

کیکیرگهKikirge :  کتیرا

گه‌زینتی Gezinti: سیاحت

گه‌زینتی گونو Gezinti günü: سیزده بدر

گه‌له‌نه‌ک Gelenek: سنت

گه‌نج Genc: جوان

گوج Güc: قوت، نیرو

گوجه‌م Gücem: ظلم

گودوک‌چو Güdükçü: چوپان

گؤرک Görk: جمال، زیبائی

گؤرک‌سؤز Görksöz (گؤرکGörk + سؤزSöz ): ادبیات

گؤرکول Görkül: ادبی

گؤرکولGörkül : ادبی

گؤروت Görüt: عکس

گؤروش Görüş: زیارت

گؤروشگه Görüşge: زیارت‌گاه

گؤل Göl: آبگیر، دریاچه

گؤل‌جوک Gölcük: حوض، استخر

گؤوده Gövde : بدن

گؤیه‌ره‌نتی Göyerenti: سبزی

گئچیک Géçik: کوچه

گیریشGiriş :  مدخل

گئنه‌ل Genel: عمومی

گئنه‌ل‌دهGenelde :  معمولا

مه‌نگی Mengi: ابدی

موت‌لو Mutlu: خوشبخت

می Mi: آیا

مینگهMinge : ماشین

نه‌ده‌ن‌سی Nedensi: بهانه

نه‌مه Neme: زاد، شئی، چیز

هارای Haray: داد، فریاد

های کوی Hay küy: سرو صدا

هوچ چاواشHoç çabaş : معادل هه‌ش شاباش

هؤره‌کHörek :  دیوار (خانه)

هؤرو Hörü: حصار

وورقون Vurqun: عاشق

یاپیت Yapıt: اثر

یاتیر Yatır: مقبره

یاخینماYaxınma :  شکایت

یاخینماقYaxınmaq :  شکایت کردن

یارپیز Yarpız: پونه

یارقیYarqı :  محکمه، دادگاه

یارقیچی Yarqıçı: قاضی

یارلیق Yarlıq: فرمان شاه

یاریلقان Yarılqan: شکاف بزرگ در بدنه کوه

یارین Yarın: فردا

یاز Yaz: بهار

یاس Yaz: عزا

یاشیرقا Yaşırqa: پرده

یاغ‌لیق Yağlıq: دست‌مال

یاغمورلوقYağmurluq :  ناودان

یاغ-یومورتا Yağ-yumurta: نیمرو

یالمان Yalman: سینه‌کش تند و تیز کوه

یالینیق Yalınıq: انسان، آدم، بشر

یان Yan: طرف، ضلع

یانجیق Yancıq: جیب

یانسی‌لاماق Yansılamaq: تقلید کردن

یانیت Yanıt: پاسخ، جواب

یایا Yaya: پیاده

یوآرین Yuarın: وضو

یورقوYorqu : زحمت

یورقون Yorqun: خسته

یؤره Yöre: محله

یوروم‌لاماق Yorumlamaq: تفسیر کردن

یوغروقYoğruq : خمیر

یوکونج Yükünc: نماز

یوکون‌له‌ک Yükünlek: مسجد

یوگوروش Yügürüş: حمله

یول‌چو Yolçu: مسافر

یونجا Yonca: علف

یووالاق Yuvalaq: جوت

یوواناق Yuvanaq: حمام

ییخینتی Yıxıntı: ویرانه

یئرآدYérad :  توپونیم

یئرکیپYérkip  (یئرYér + کیپKip ): نقشه، خریطه

یئرلیYérli :  محلی

یئریاغی Yéryağı:  نفت

ییغاق Yığaq: انبار

یئگ‌ائو Yégév: مکان مقدس

یئل‌آتی Yélatı: دوچرخه

یئمیش‌لیکYémişlik :  باغ میوه

یئنگیلYéngil : سال نو

یئنی‌جه Yénice: به تازه‌گی

یییه Yiye: صاحب

یئیین Yéyin: تند، شدید



[1]استودان:  دخمه و مقبره‌ی گبران

[2] Toktağan kar: Kutuplar çevresinde ve dağların yüksek kesimlerinde hava sıcaklığı düşük seviyelerde erimeden kalan kar örtüsü

No comments:

Post a Comment