داستانِ احمد حرامی
بسم الله الرحمن الرحیم
داستان احمد حرامی- اؤن‌سؤز، دوزه‌لتمه‌له‌ریم، اؤنه‌ری‌له‌ریم
https://sozumuz1.blogspot.com/2017/09/blog-post.html
داستان احمد حرامی- متن
https://sozumuz1.blogspot.com/2017/09/blog-post_3.html
داستان احمد حرامی- سؤزلوک
https://sozumuz1.blogspot.com/2017/09/blog-post_57.html
یالواریش
گؤرون ایمدی، بانا نئتدی زمانه
اه‌لیمی آلدی اوش، آتدی یابانا
نه‌دیر بونجا بانا جور و جفالار
مگر کیم قهر اوچون به‌سله‌دی آنا؟
سوچوم نه‌دیر، عجب نئتدیم، نه قیلدیم
قارا باغریم به‌نیم غرق اولدو قانا؟
هنوز داخی قیزیل گول غنچه‌سی‌نده‌ن
آچیلمادان، نه تئز دؤندو خزانا
جفا ایمیش بو دونیانین وفاسی
که بین یاخشی ایشی ده‌یمه‌ز یامانا
گؤرون بو چرخِ گردونو که به‌نی
ساپانا قویوبان آتدی یابانا
الٰهیٖ، دوشموش احوالین بیله‌ن حقّ
سانا سیغیندیم، ائی حیّ‌یِ توانا
داستانِ احمدِ حرامی
بسم
الله الرحمن الرحیم
بو
دستانی بوگون بنیاد ائده‌لیم
حق‌ین
قدر‌ت‌له‌رین بیز یاد ائده‌لیم
گه‌لین
، ائی معنی بحرین سیر ائده‌ن‌له‌ر
بو
دریا گوهری‌نده‌ن خیر ائده‌ن‌له‌ر
معانی‌ده
قیلی ایکی بیچه‌ن‌له‌ر
دیلی‌نده‌ن
دایما گوهر ساچان‌لار
گه‌لین
، باری بوگون صحبت قیلالیم
معانی
کانی‌نین دُرّون بولالیم
«اوْ»نون
بیرلییی‌نی ذکر ائیله‌یه دیل
خاطردا
قالمایا ذرّه‌جه مشکل
زیرا
کیم دیل‌له‌ری سؤیله‌ده‌ن «اوْل»دور
«اوْ»نون
حکمت‌له‌ری قول‌لارا بول‌دور
«او»نون
حکمت‌له‌ری‌نه عقل ائریشمه‌ز
ایشی‌نه
کیم‌سه‌نه هرگز قاریشماز
«او»نون
کیفیتی بیلینمه‌دی هیچ
مکانی
قان‌دادیر ، بولونمادی هیچ
نه
ظاهردیر «او» کیم ، گؤزده‌ن ایرالماز
نه
باطن‌دیر «او» کیم ، هرگز گؤرولمه‌ز
«او»نون
اوّلی‌نین اؤنو بیلینمه‌ز
«او»نون
آخری‌نین سونو بولونماز
نه
دیلیم وار «او»نو شرح ائیله‌یه‌م به‌ن
نه
بیلیم وار که ، شرحین سؤیله‌یه‌م به‌ن
«او»نون
دیل ذکری‌نی ، ائتمه‌ک گه‌ره‌ک‌دیر
«او»نون
دوغرو یولون ، گئتمه‌ک گه‌ره‌ک‌دیر
یوزوم
قارا ، سؤزوم قیسا ، سوچوم بول
بئلیم
اه‌یری ، یولوم دوغرو ، بویوم سول
شاشی
باخدیم ، جُدا دوشدوم به‌ن «او»ندان
به‌نیم
حالیم نئجه اولوسار «او»ندان
قووا
قووا گؤنول دونیایا ائردی
عؤمور
گئچدی ، ساقال و ساچ آغاردی
عبث
یئرله‌رده خرج ائتدیم یاشیم به‌ن
یئری‌دیر
داش‌لارا دؤیسه‌م باشیم به‌ن
همین
واردیر اومودوموز صفادان
مگر
مدد ائریشه «مصطفی»دان
اومودوموز
ایکی عالَم‌ده «اول»دور
«او»نون
شفقت‌له‌ری قول‌لارا بول‌دور
توکه‌لی
انبیا «نفسی» دیییسه‌ر
«او»
امّتی‌نین قیدین ییییسه‌ر
سلام
اولسون «او»نون یاران‌لاری‌نا
مدام
رحمت ائریشسین جان‌لاری‌نا
«ابوبکر»
و «عُمَر» ، «عثمان» ، «علی»دیر
اییی
دیرلیک‌لی‌دیر بون‌لار ، ولی‌دیر
وجودو
پاک و تازه ، اول ایکی گول
«حسین»
ایله «حسن» گلشن‌ده بلبل
بولار
توتمادی‌لار کِبر و کنایت
بولار
بیلدی نه‌دیر دین و دیانت
صفا
خاطرلا‌ر ایچی‌نده کین اولماز
کین
اولدوغو گؤنول‌له‌رده دین اولماز
سوره‌لیم
گؤنلوموزده‌ن کِبر و کینی
ییخارلار
کِبر ائده‌ن‌له‌ر مُلکِ دینی
گه‌ل
ایمدی «مصطفا»یا وئر صلوات
دئیه‌لیم
نئجه‌دیر ، آنلا حکایت
ائشیت‌گیل
بیر حرامی‌نین سؤزونو
اگر
گؤرور ایسه‌ن معنی یوزونو
اولورسا
حق تعالی‌دان عنایت
قیلام
بو قصّه‌یی بیر بیر حکایت
بیرینجی
اوتوروم-مجلس
مگر
کیم اوْل زمان‌دا بیر حرامی
ده‌ریپ
دئوشیرمیش ایدی چوخ حرامی
اؤزو
گوربوز دورور ، یاولاق باهادیر
باهادیرلیق
یولوندا گئی باهادیر
بیلیردی
سحر علمی‌نده‌ن به غایت
نجوم
علمی‌نده ده قادیردی غایت
گر
افسون اوخویوپ ، بیر که‌ز اوره‌یدی
اوْل‌اوق
دم آیی گؤک‌ده‌ن ایندیره‌یدی
علی
بوسینا علمی‌نده‌ن بیلیردی
شهاب
الدّین‌ه اوْل خدمت قیلیردی
قیلیج
چالسا بین اه‌ره ، ته‌پینه‌یدی
قاغان
آسلان گیبی کیم چاپینایدی
دئمیش‌له‌ر
آدی‌نا «احمد حرامی»
چاوی
دولموش ایدی ایل‌له‌ر تمامی
دوقوز
کیشی اونون یول‌داش‌لاری‌یدی
دون
و گوندوز بیله حال‌داش‌لاری‌یدی
ایگه‌ن
گوربوزله‌ر ایدی اول اه‌ره‌ن‌له‌ر
اولاری
قان قاشانیردی گؤره‌ن‌له‌ر
دوراق
ائدیپ‌دی‌له‌ر بیر سارپ آرایی
اولارا
کیمسه وارمایا آرایی
اول
آرادان یولو که‌سمیش‌له‌ر ایدی
نئچه
قافیله‌یی باسمیش‌لار ایدی
ته‌لیم
مال ییغلادی‌لار اوندا اولار
حسابی
یوخ قوماش و سیم و زرله‌ر
گئجه
گوندوز شکار ائده‌رله‌ر ایدی
گئری
اول قالایا گیره‌رله‌ر ایدی
بولارین
چاوی دوشدو روم‌ا ، شام‌ا
کیمه‌سنه
وارماز اولدو اوْل مقاما
چون
اون کیشی بو حالی بؤیله گؤردو
دانیشیق
ائتدی ، بیر بیرله اوتوردو
دئدی
احمد حرامی: «ائی یاران‌لار
به‌ن
ائشیتدیم که بغدادی گؤره‌ن‌له‌ر
اونون
سلطان‌ین زه‌نگین سؤیله‌دی‌له‌ر
اونون
مالین قاتی وصف ائیله‌دی‌له‌ر
گه‌لین
، بون‌دان بیز اینه‌لیم بغدادا
شکار
ائده و گئی آرقون آو ائده
اؤزوموز
شهر ایچی‌نده گیزله‌یه‌لیم
او
شاه‌ین خَزْنه‌سی‌نی گؤزلهیهلیم
کیم
اول سلطان‌ین آدییمیش شهنشاه
ایگه‌ن
چوخ مالی وارمیش ، اولدوم آگاه
کیلیت‌ین
آچالیم ، مالین آلالیم ،
جهان‌دا
بیز اونا بیر ایش قیلالیم
به‌نیم
هر یئرده افسونوم یازیلیر
کیلیت‌له‌ر
آچیلیر ، قاپی پوزولور
نه
دورورسوز ، دورون ، بیر بیر قوشانین!
نه
قاییرین ، نه قورخون ، نه اوشه‌نین!
آدی‌دیر
دونیادا قالان کیشی‌نین
اگر
اه‌رکه‌ک اولا و گر دیشی‌نین»
بولار
دورو گه‌لیپ ، دئدی که: «سرور!
جان
اوستونه نه دئرسه‌ن ، ائی دلاور»
خزینه
قاپی‌سین به‌رکیتدی‌له‌ر خوش
توتوپ
بغداد یولونو گئتدی‌له‌ر خوش
دونو
گونه قاتیپ بولار ، چو گئتدی
بئش
اون گونده بولار بغدادا یئتدی
بیر
اودا توتدولار شهرین اوجوندا
ایگه‌ن
آزاده و قاوقا یوخ اوندا
گونوزون
اؤزله‌رین گیزله‌رله‌ر ایدی
دون
اولسا یول‌لارین گؤزله‌رله‌ر ایدی
خزینه
قاندالیغین بیلدی بون‌لار
قولای
یول نه‌رده ایسه ، بولدو بون‌لار
اوتوردو
اول گئجه ، بون‌لار دانیشدی
قاچان
کیم دونون ایکی بخشی گئچدی
یئری‌نده‌ن
دوردو اوْل احمد حرامی
بیله
یاران‌لاری ، دوپ‌دوز تمامی
جئبه ، جئوشه‌ن ، سلاحی گییدی
اون‌لار
غزا
یولونا قویوپ باش و جان‌لار
خزینه‌ده‌ن
یانا عزم ائتدی‌له‌ر چون
کمین‌ده‌ن
چیخیپ ، اینیپ ، گئتدی‌له‌ر دون
گئده‌رکه‌ن
ائردی‌له‌ر بیر خوش آرایا
ایگه‌ن
گؤیچه‌ک یاپیلمیش بیر سارایا
یوجا
، محکم ، لطیف ، گئی خوش یاپیلمیش
زهی
معمار اونو آرا‌سته قیلمیش
فسون‌کاری
یاپیلمیش اوندا هر داش
قیزیل
آلتین سیوایلا خوش منقّش
مگر
سلطان قیزی ، اول خوب دلارام
گئجه
گوندوز قیلیردی اوندا آرام
به
غایت خوب ایدی اول شاهِ شه‌نگول
یوزو
گول ، سؤزو بلبل ، ساچی سنبل
«گول‌اندام»
ایدی اول نگارین آدی
شَکَرده‌ن
شیرین ایدی سؤزو دادی
اوتانیر
اینجی ، دیشی دانه‌سی‌نده‌ن
صدف
، آغزی‌نداکی دُرّ دانه‌سی‌نده‌ن
گوموش‌دور
، تازه بویْن بُلّورا به‌نزه‌ر
ایکی
جادو گؤزو سحّارا به‌نزه‌ر
اونون
گیبی کیمه‌سنه گؤرمه‌میشدی
اونو
گؤره‌ن نشانین وئرمه‌میشدی
یانار
ایدی [چو] شمع‌دانی ایلی‌نده
یازاردی
خط ، [قلم] توتموش اه‌لی‌نده
دیوانی
خط ایچی‌نده سحر ائده‌ردی
او
خط ایچی‌نده یعنی مِهْر ائده‌ردی
چیراق
شوقو قامو پنجره‌له‌رده‌ن
ساچاردی
شعله‌سین هر آرالاردان
نه
یئرده ایسه اود ، پنهان دئییل‌دیر
بولار
گیزله‌نمه‌یه امکان دئییل‌دیر
حرامی‌له‌ر
چون اوْل اودو گؤرورله‌ر
دانیشیبان
اول آرادا دورورلار
دئدی
احمد حرامی: «به‌ن واراییم
کیمه‌سنه
وار می بو کؤشک‌ده ، گؤره‌ییم»
کمند
آتدی ، یوخاری چیخدی اول دم
گؤرور
کیم اوتورور بیر خوبِ عالم
قلم
اه‌ل‌ده یازار یازی ، اوتورموش
یوزونده‌ن
گون گیبی برقع گؤتورموش
قاچان
کیم قیزی گؤردو ، دؤندو گئتدی
یینه
یول‌داش‌لاری قاتینا یئتدی
قیزی
اول وورمادی هرگز محالا
یئتیشمه‌دی
اونون فکری بو حالا
دئدی:
«یورون گئده‌لیم ، کیمسه یوخ‌دور
بیلین
کیم فتحیمیز بو یول‌دا چوخ‌دور»
ووروبان
لافی بون‌لار ، تدبیر ائتدی
ائشیت
تقدیر ایشی اون‌لارا نئتدی
روان
و چُست آرادان گئتدی‌له‌ر[دی]
خزینه‌ده‌ن
یانا عزم ائتدی‌له‌ر[دی]
گول‌اندام
سؤزله‌ری‌نی دویموش ایدی
اهلیندهن
قلمی‌نی قویموش ایدی
شوْل‌اوق
دم پنجره دیبی‌نه واردی
کمان
بیگی اه‌ییلدی ، باخدی ، گؤردو
گؤرور
اون کیشی قاتی‌راق گئده‌رله‌ر
خزینه‌ده‌ن
یانا [اوش] عزم ائده‌رله‌ر
دئدی:
«بون‌لار اگر بیزده‌ن اولایدی
بو
وقتین قانجاری سیران قیلایدی؟
مگر
بو کیشی‌له‌ر خیرسیز می اولا
اونون
اوچون دوشوپ گئده‌ر بو یولا؟»
شو
گه‌نج آسلان گیبی ، خوبِ زمانه
قاقیدی
خشم ایله ، اولدو دیوانه
شول‌اوق
دم بئلی‌نه قیلیج قوشاندی
بولاردان
قورخدو و نه هیچ اوشه‌ندی
بولار
چون خزنه قاپی‌سی‌نا یئتدی
یانی‌نجا
بون‌لارین سؤیله‌یی گئتدی
بیر
افسون اوخودو احمد حرامی
خزینه
اینله‌دی ، دوشدو تمامی
توکه‌لی
چون که آچیلدی قاپی‌لار
اوتالی
اوتالی چون گئتدی بولار
تاش
ائشیک‌ده قرار ائتدی نگارین
پناه
ائتدی ، نه‌دیر گؤر انتظارین
یالین
ائیله‌دی اول هیندی قیلیجی
گؤرون
نه قیلیر اول فتنه قیلیجی
گه‌له‌لیم
بیز حرامی‌له‌ر سؤزونه
بیله‌سیز
اونلارین فکری ، سؤزو نه؟
خزینه‌یه
بولار کیم گیردی‌له‌ردی
قوماش
، آلتین و آقجا آلدی‌لاردی
گوهر
، اینجی ، عقیق ، لعلِ بدخشان
قیزیل
، آلتین ، جواهر ، دُرّ و مرجان
هزاران
لون لون ، الوان‌لی داش‌لار
حساب‌سیز
داخی آلتین و گوموش‌له‌ر
گه‌ره‌یی‌نجه
بولاردان آلدی‌لاردی
گئری
گئتمه‌یه نیت قیلدی‌لاردی
سؤزه
گه‌لدی ، دئدی احمد حرامی:
«قیلین
بیر دم ، ائ یول‌داش‌لار ، آرامی
دورون
، بیر دانیشیق وار ائیله‌یه‌لیم
ایشیمیزین
سونونو سؤیله‌یه‌لیم
نه
وار تانری بیر ایسه ، ایش ایکی‌دیر
اؤلوم
دئدیک‌له‌ری سانما ایکی‌دیر
مبادا
ایزیمیز دویولموش اولا
یولوموز
دؤرت یانا قاپ‌لانمیش اولا
اول
اوج‌دان منزیله ائرمه‌یه‌ووز [بیز]
اؤگوموز
، اوسوموز ده‌رمه‌یه‌ووز [بیز]
نشانیم
ته‌پره‌نیر ، ده‌کین دئییل‌دیر
بوگون
دامارلاریم ساکن دئییل‌دیر
بیرین
بیرین چیخین تاشرا ، وارینیز
اولون
حاضر ، یولونوزو گؤرونوز
اوچونوز
، دؤردونوز تاشرا وارینجا
بو
ایش معلوم اولور بیر دم دورونجا
هر
آدم سه‌سی‌نه وورون قولاغی
گؤز
آتیبا‌ن قیلین حاضر یاراغی
اونون
گیبی اولورسا ، یوگورون تئز
بانا
تئزجه‌ک گه‌لین ، خبر وئرین تئز
حذ‌ر
ائیله‌یه‌لیم بیز اول یاغی‌دان
به‌نه‌م
گوربوز یاغی‌لاری داغیدان
به‌نیم
نعره‌مه کیمسه دورماز ایمدی
نئچه
کیشی اونوم‌ده‌ن جانی وئردی»
بولار
گرچه ایشی تدبیر ائتدی
خدا
گؤر کیم نئجه تقدیر ائتدی
همان
اول بیری‌سی‌نه کیم بویوردو
یوزون
قاییرمادی ، قاپی‌یا سوردو
قاپی‌نین
ایکی‌سین چیخدی ، اه‌ییلدی
همان
تاش قاپی‌دا عؤمرو داغیلدی
باشین
چیخاردی کیم باخایدی اون‌دان
بوغازی‌ندان
چالار اول گولِ خندان
فلک
پیمانه‌سین اول دم‌ده ایچدی
باشی
وورولدو اونون ، تاشرا دوشدو
بیری
داخی ائریشدی اول شرابا
نه
شراب‌دیر ، عؤمور وئردی خرابا
مجال
وئرمه‌دی اونو ، داخی چالدی
همان
دم گؤوده‌سی‌نده‌ن باشین آلدی
قیلیج
ایله چون اونو داخی ییخدی
سورودو
گؤوده‌سین ، تاشرا بیراخدی
ده‌یه‌ر
نوبت یینه اونون بیری‌نه
واریر
اول داخی اونلارین یئری‌نه
هه‌له
نه سؤز اوزاداییم ، ائ سرور
دوقوزونون
باشین که‌سدی او دلبر
همان
احمد حرامی قالدی اوندا
قالانی
غرق اولوپ ، یاتیردی قان‌دا
بو
که‌ز اول داخی قاپی‌یا یورودو
قالان
یول‌داش‌لارین تاش‌دا سانیردی
قاپی‌نین
ایکی‌سین فی‌الحال چیخدی
ائریشدی
، تاش قاپی‌دان تاشرا باخدی
باشین
گؤسته‌ردی یینه ، چه‌کمیش اولدو
گول‌اندام
ایومه‌ک ایله اونو چالدی
ته‌په‌سی‌نین
ساچی‌نی ، ده‌ری‌سی‌یله
قیلیج
یئره بیراخدی سیله سیله
یینه
قالدیردی قیلیجی‌نی ، چالدی
چالامادی
، یوگوردو ، تاشرا گه‌لدی
اهلیندهن
قورتولور احمد حرامی
گؤرور
یول‌داش‌لاری دوپ‌دوز تمامی
نظر
قیلدی قیزا ، گؤردو که ، قیزدی
سارای‌دا
گؤردویودور ، بیلدی ، سئزدی
آییتدی
کیم: «ائ قیز ، ائتدین بانا سه‌ن
اگر
اؤلمه‌ز ایسه‌م ، ائده‌م سانا به‌ن»
همان
بونو دئدی و دؤندو گئتدی
گئری
، گه‌لدییی یولا عزم ائتدی
گول‌اندام
ده‌نگ اولوبان ، باتدی فکره
حق‌ه
یوز توتدو ، مشغول اولدو ذکره
تعجّب
ائیله‌دی ، بو ایشی گؤردو
دون
ایچی‌نده عجایب سرّه ائردی
دئدی
کیم: «ائی کریم ، قدرت سه‌نین‌دیر
تعالی
الله ، قامو حکمت سه‌نین‌دیر»
قیلیجی‌نی
سیلیپ ، قینی‌نا قاتدی
سارایی‌نا
گه‌لیبه‌ن ، گیردی یاتدی
او
گئجه صبحه ته‌کین قیلدی تشویش
عجایب
حال ایدی دئر بو اولان ایش
گئچیپ
اول دون ، یینه چون اولدو گوندوز
نور
ایله دولدو عالم یوزو دوپ‌دوز
قاچان
خورشید که مشرق‌ده‌ن گؤروندو
اولو
داغ‌لار قامو نور تاج ووروندو
نورا
باتدی قامو باش‌دان باشا ده‌ک
بو
جمله نه که ، قورودان یاشا ده‌ک
یینه
جنبش‌ده اولدو خلقِ عالم
قامو
وحش و طیور و جنّ و آدم
خزینه‌دار
داخی خزنه‌یه واردی
نظر
قیلدی ، نه آیدیم که نه گؤردو
قاپی‌سی
خزنه‌نین گؤردو آچیلمیش
گوموش
آلتین که یول‌لارا ساچیلمیش
دوقوز
کیشی یاتیر باشی که‌سیلمیش
قیلیج‌لاری
سینیپ ، یایی یاسیلمیش
چو
گؤردو بون‌لاری ، اول دوردو گئتدی
شهنشاه
حضرتینه ائردی ، یئتدی
دئدی
بیر بیر ، نئجه گؤردویسه حالی
شهنشاه
تان‌لادی ایش‌بو خیالی
دئدی
وزیرله‌ره: «دورون ، وارالیم
نئجه
حال‌دیر ، نه باش‌لاردیر ، گؤره‌لیم»
آلیپ
وزیرله‌ری‌نی گه‌لدی سلطان
بولاری
گؤردو ، تانا قالدی سلطان
خزینه‌دار
مالی ده‌ردی و بولدو
گئری
یئرلی یئری‌نجه ، شُکر قیلدی
«درست
گه‌لدی مالیم ، هرگز کمی یوخ
قامو
یئرلی یئری‌نجه ، اه‌کسییی یوخ»
اونو
گؤردو یینه سلطان ، آچیلدی
اوره‌یی
تازه‌له‌ندی ، سو ساچیلدی
بویوردو:
«قیغیرین ایل‌ده و شاردا
بولون
، ایسته‌ن ، آران اغیار و یاردا
بانا
بونون گیبی لطف ایش‌له‌یه‌ن کیم
بو
ده‌ن‌لی خزنه‌یی باغیش‌لایان کیم
نه
کیشی‌دیر ، گه‌تیرینیز ، گؤره‌ییم
نه
ده‌ن‌لی مال دیله‌ر ایسه ، وئره‌ییم»
آچیلدی
خلق ایچی‌نده ایش‌بو دفتر
اوخوندو
، خلقِ عالم قیلدی اه‌زبه‌ر
بولونمادی
، بیلینمه‌دی بو مشکل
که
هرگز حلّ اولونمادی بو مشکل
گول‌اندام
کیمسه‌یه سؤیله‌مه‌دی هیچ
بو
رازی خلقه فاش ائیله‌مه‌دی هیچ
ایکینجی
مجلسه آغاز ائده‌لیم
یینه
احمد حرامی‌یه گئده‌لیم
ایکینجی
اوتوروم - مجلس
قاچان
کیم اول زخیم‌لی اولدو ، قاچدی
نئچه
داغ‌لار ، نئچه صحرالار آشدی
دونو
گونه اولاییبان گئده‌ردی
آنیپ
یول‌داش‌لاری‌نی ، آه ائده‌ردی
دئر
ایدی: «قانی سئوگی‌لی یاران‌لار
نر
آسلان گیبی اول گوربوز اه‌ره‌ن‌له‌ر
اه‌لیم‌ده‌ن
غافلین چیخدی ، نئده‌یین
آواره
اولدوم ، اوش قان‌دا گئده‌یین»
بیر
ایکی گون قرار ائتدی ، اوتوردو
گؤرون
فکری‌نده نه نه‌سنه بیتیردی
روان
یینه یئری‌نده‌ن اؤرو دوردو ،
ساتین
آلدی و اون آت‌لار گه‌تیردی
مالین
، گنجین توکه‌لی اوندا ده‌ردی
او
آت‌لار اوستونه جمله‌سین ووردو
بزیرگان
شکلی‌نه دوزدو اؤزونو
قیریم‌ا
عزم ائدیپ ، توتدو یوزونو
قوماش
دوزدو قیریم‌دا تورلو ، الوان
نه
تورلو حیله[له‌ر] ائده‌ر اول نتوان
ته‌لیم
اوغلان‌لار آلدی آی صورت‌لی
گؤزو
نرگس ، یوزو گول ، بای سیرت‌لی
داخی
آلدی قیزاوغلان‌لار ، خلایق
سانیر
حوری گؤره‌ن بون‌لاری باییق
یاراغین
دوزدو ، قوشدو اول حرامی
قیریم‌دا
قالمادی آیریق آرامی
یینه
بغدادا ساری اولدو روانه
قولاق
وور بیللاهی بو داستانه
دونو
گونه اولاییبان گئده‌ردی
«بولام
می قیزی؟» دئیه فکر ائده‌ردی
مگر
بیر گون گؤروندو شهرِ بغداد
گیده‌ردی
قایقی‌سین ، اولدو گؤنول شاد
گه‌لینجه
خوجالار چاوین ائشیتدی
قامو
آت‌لاندی ، اونا قارشی گئتدی
ایراق‌دان
باخدی‌لار بیر توز گؤروندو
هوانین
یوزو توز ایله بوروندو
دئدی
کیم «بو نه چوخ‌لوق کیشی‌دیر
بزیرگان‌لیق
چئری‌نین نه ایشی‌دیر؟»
مگر
کیم بو بیر اقلیمین به‌یی‌دیر ،
سانیر
می‌سیز بونو بیزیم بیگی‌دیر
آتین
کیشنه‌مه‌سی و چان آوازی
دولو
اولموش ایدی اول اولو یازی
خوجالار
ایندی‌له‌ر آت‌لی آتی‌ندان
که
بونونلا گؤروشمه‌ک نیتی‌نده‌ن
بولارین
خاطری‌یچون اول دا ایندی
گؤروشدو
تئز ، گئری آتی‌نا بیندی
قیلیپ
مُرْوَت خوجایی گه‌تیریبه‌ن
قاموسو
اونا قول‌لوق یئتیریبه‌ن
گئچیپ
احمد بیییق بوردو ، اوتوردو
اوخودو
اولولاری‌نی ، گه‌تیردی
او
شهرین کدخداسی داخی بیله
به‌ده‌سته‌ن
کدخداسی اونون ایله
اهلینی
آلدی اونلارین ، گه‌تیردی
دیل
آچدی سؤیله‌دی ، پرده گؤتوردو
شهیر
کدخداسی‌نا دئر: «بیلیروه‌ن
اؤزون
یاخشی کیشی ، دولت اولوروه‌ن
گه‌تیردیم
آرماغان‌لار خانا یاخشی
بولار
دورور پادیشاه‌ین [اوش] بخشی
دانیشیق
ائیله‌یه‌لیم شاه ایله بیز
یامان‌لامان
بیزی ، بیلیشدیرین سیز
یئدی
اوغلان گه‌تیردیم آی‌دان آری
یوزو
گول‌دور ، شَکَردیر آغزی یاری
یئدی
داخی قیزاوغلان‌لار آی یوزلو
دیشی
اینجی گیبی ، گول شهد سؤزلو
یئدی
هیندی قیلیج ، یئدی گؤزه‌ل آت
یوگورسه
ائیله‌یه قارلانقیجی مات
هم
اوچ گوهر گه‌تیرمیشه‌م داخی اوش
قبول
ائتسین که گؤنلوموز اولا خوش
صباحین
خانا سه‌نین‌له وارالیم
مبارک
یوزونو خان‌ین گؤره‌لیم»
آییتدی
کدخدا: «دان‌لا گه‌له‌یین
تاپین
نه کیم بویورورسا قیلایین»
پیشیردی
خوش طعام‌لار ، هم بویوردو
قونوق‌لوق
ائتدی ، اون‌لاری دویوردو
ایچیلدی
شربت اوندا ، یئندی چون خون
اولولارا
گیییردی خلعت و دون
چون
آخشام ائریشیبه‌ن ، گون تولوندو
قامو
داغ‌لار باشی یاوی قیلیندی
گؤک‌ون
یوزونه اولدوزلار ساچیلدی
دانا
یاخین یینه بیر بیر آچیلدی
صباحین
کدخدا قول‌لوق یئتیردی
خبر
احمد حرامی‌یه گه‌تیردی
دئدی:
«خوجا ، یاراق‌لانین گئده‌لیم
بویور
نه قول‌لوغون وارسا ائده‌لیم»
آتا
آت‌لانیپ اول ایکی گؤنولدو
گؤره‌لیم
بو نصیب کیمه سونولدو
توکه‌لی
آرماغی‌نین آلدی ، واردی
شهنشاه
ائشییی‌نده گه‌لدی ، دوردو
همان
دم کدخداسی گیردی شاها
دئدی
بیر بیر بونو اول پادشاها
توکه‌لی
وصفی شاها ، قیلدی معلوم
اوخونوز
اونو دئدی شاهِ مخدوم
«گؤره‌لیم
کیم دورور ، نه خوجادیر اول
که
به‌نیم عشقیمه چه‌کمیش ته‌لیم یول»
چیخیپ
اول کدخدا آلدی و گه‌لدی
گؤروپ
سلطان حرامی‌یی شاد اولدو
اه‌لین
اؤپدو شاه‌ین احمد حرامی
ته‌لیم
لطف ایله سؤیله‌دی که‌له‌می
به‌له‌ک‌له‌رین
بوتون عرض ائتدی شاها
ایگه‌ن
خوش گه‌لدی غایت پادشاها
دئدی
«گرچه سیزه زحمت‌له‌ر اولدو
ولاکن
بیزله‌ره رحمت‌له‌ر اولدو»
دئدی
احمد حرامی شاها: «مطلق
یئر
ائتدی عشقینیز جان‌دا محقّق
سه‌نین
عدلین و انصافین ائشیتدیم
گؤنول‌ده
مِهری‌نی جان‌دا ایش ائتدیم
دیله‌ره‌م
که دورام قاپین‌دا به‌ن ده
ته‌لیم
قول‌لار قاپینیزدادیر بنده
قاتی
مشتاق ایدیم ، ائردیم قاپین‌دا
گؤنول‌ده‌ن
قول یازیلدیم اوش تاپین‌دا
بحمدالله
بوگون تاپینا ائردیم ،
سه‌نین
دولت‌لی یوزون ، شاها ، گؤردوم»
چون
اونو گؤردو شاه خُلقی‌له سؤیله‌ر
سخا
و لطف و عدلین شرح ائیله‌ر
قولاق
ووردو ، قاپیلدی سؤزله‌ری‌نه
نه
بیلسین شاه اونون بو سرّله‌ری نه؟!
شونون
گیبی یئر ائتدی شاها اول اه‌ر
گئچیردی
یانی‌نا ، ائدیندی سرور
گؤنول‌ده‌ن
عشق ایله گئی سئودی جانی
قوماز
یانی‌ندان ائرته گئجه اونو
کیشی
گؤنلون‌ده‌کین ، کیشی نه بیله
نه
وار ایچی‌نده ، مگر فتنه قیلا
بیر
ایکی گون بونون اوستونه گئتدی
شهنشاه
گؤر نئجه بیر تدبیر ائتدی
وزیرله‌ری
ایله بیر گون دانیشدی
دئدی:
«شو خوجا عشقی بانا دوشدو
بو
ده‌ن‌لی که کرم‌له‌ر قیلدی بانا
قیزیمی
وئریریم شُکرانه اونا
بانا
بیر قول قانات اولسون ، اوتورسون
ایلی‌نه
گئتمه‌سین ، به‌نیم‌له دورسون»
وزیرله‌ر
مصلحت گؤردو سؤزونو
ولی
بیلمه‌دی‌له‌ر معنا اؤزونو
دئدی
سلطان که: «به‌ن بیلمه‌ز اولایین
اونا
سؤیله‌ن ، نه‌دیر فکری بیله‌یین
مبارک
دویون ائدیپ باش‌لایاووز
اونا
گؤره ایشیمیز ایش‌له‌یه‌ووز»
بونون
گیبی دانیشیق ائیله‌دی‌له‌ر
مگر
بیر گون وزیرله‌ر سؤیله‌دی‌له‌ر
دئدی‌له‌ر:
«خوجا ، سوردو سه‌نی سلطان
که
سه‌ن‌ده‌ن گؤردو ایی‌لیک ، مروت ، احسان
قیزین
ایسته‌یه‌لیم ، آلماق روا می؟
حلالین
، خاتینین اولماق روا می؟»
دئدی
احمد حرامی: «قاتینیزا
قول
اولوپ ، دوراییم حضرتینیزه
نه
کیم شه دئر ایسه ، مه‌ن اونا فرمان
نئچون
یوخ دیییوه‌ن نه کیم دئسه خان
قول
اولدوم ، گئتمه‌زه‌م قاتی‌ندان آیریق
مطیع‌ه‌م
بانا بویورورسا بویروق»
حرامی‌نین
خود ایسته‌دییی اولدو
فلک‌ده
ایسته‌دییین یئرده بولدو
جوابی‌نی
اونون چون آلدی بون‌لار
گینه
سلطان قاتینا گه‌لدی بون‌لار
نه
کیم احمد حرامی دئدی شاها
قامو
عرض ائیله‌دی‌له‌ر پادشاها
سئویندی
، آیدیر: «ایمدی نئیله‌یه‌لیم
هه‌له
بیر قیزا داخی سؤیله‌یه‌لیم
نه
تورلودور اونون گؤنلو ، گؤره‌لیم
پس
اون‌دان بو ایشه بنیاد وورالیم»
بیر
ایکی خادمِ خاصّی ده‌ریرله‌ر
ده‌ریبه‌ن
شاه قیزی‌نا گؤنده‌ریرله‌ر
سارایی‌ندا
خادم‌له‌ر دورموش ایدی
خادم‌له‌ر
هم قاپی‌یا وارمیش ایدی
مگر
خادم‌له‌ری بیر دایه گؤردو
خبر
اول دم‌ده گولانداما وئردی
دئدی
یاقوت و گوهر لالا: «ائی جان
دورور
قاپی‌دا ، ایسته‌ر گیره فرمان»
دئدی
اول دایه‌یه اول دم گول‌اندام:
«نئچون
قیلیر ائشیک‌ده اون‌لار آرام؟
آلین
گه‌لین اولاری» ، دئر «گؤره‌ییم
نه‌یه
گه‌لدی ، خبرله‌رین سوراییم»
هزاران
عذریله اون‌لار اوتوردو
شول‌اوق
دم ماحضر نعمت گه‌تیردی
بولار
خانی ییییپ ، شکر ائیله‌دی‌له‌ر
دوعا
قیلیپ ، بو سؤزو سؤیله‌دی‌له‌ر
دئدی
مرجان لالا: «ائی شوخِ شه‌نگول
که
سه‌ن‌سین جنّت‌ین باغی‌ندا بلبل
آتان
ده‌ریپ ایدی بیز قول‌لاری‌نی
خزان‌دان
ساخلاسین حق گول‌له‌ری‌نی
شول
اولو خوجا که گه‌لمیشدی بون‌دا
قاتی
حرمت‌لی‌دیر آتان قاتیندا
آتانیز
سیزی اونا وئره‌یین دئر
قیزیم
داخی نه دئر ، بیر گؤره‌یین دئر
بو
دورور دانیشیغی گئجه گوندوز
روا
گؤردو اومودو داخی دوپ‌دوز
بویور
سه‌ن داخی نه دئرسه‌ن ، گؤره‌لیم
خبر
وئر بیزه شاها ده‌ییره‌لیم»
گول‌اندام
بو سؤزو بیر بیر ائشیتدی
اؤزونه
عقلی‌نی بیر بیر ائش ائتدی
آییتدی:
«نه عجب سؤز سؤیله‌دینیز
به‌نی
بون‌دا قاتی ده‌نگ ائیله‌دینیز
جهان‌دا
یوخ مودور بیر شاه‌زاده
که
وئریرله‌ر به‌نی بیر خویراتا؟
نیته
روا گؤرور هیچ اونو باری
که
شاهینی اولا قارقا شکاری؟
بو
نه سؤزدور که سؤیله‌رسیز قاتیم‌دا
وقاریم
یوخ مودور قایری قاپیم‌دا؟»
بولار
آیدیر: «ائ محبوبِ زمانه
ایگیده
کیمسه بولوماز بهانه
قاغان
آسلان گیبی یاخشی ایگیت‌دیر
گؤزه‌ل‌دیر
صور‌تی ، نقشی ایگیت‌دیر
یوزو
گؤیچه‌ک ، یئری‌نجه عقلی کامل
بین
آرتیق قول قاراواش که‌ندی‌نین بیل»
گول‌اندام
دئدی که: «ائی لالا ، دینله
سؤزومه
گؤره بیر ایش ائت که آنلا
خبر
وئر آتاما کیم ، اونو آلسین
به‌نیم
کؤشکومه یاخین قارشی گه‌لسین
ایراق‌دان
گؤسته‌رین اونو گؤره‌ییم
که
مه‌ن اون‌دان سیزه خبر وئره‌ییم»
بولار
آلقیش ائیله‌دی ، اکرام ائتدی
گول‌اندام‌ین
اهلینی اؤپدو ، گئتدی
گئری
سلطان قاتینا ائردی بون‌لار
گول‌اندام
خبری‌نی وئردی بون‌لار
گه‌له‌لیم
بیز گول‌اندام‌ین سؤزونه
نه‌دیر
حالی ، نه‌دیر فکری ، سؤزو نه؟
هزاران
تورلو اندیشه ائده‌ردی
مدام
فکری حرامی‌یه گئده‌ردی
دئر
ایدی کیم «بولاری قیرمیش ایدیم
بیرین
اؤلدورمه‌ییپ ، قورتارمیش ایدیم
عجب‌دیر
بو خوجا دئییل ایسه اول
مدام
سریم‌ده بودور آچیلان یول»
بو
فکر ایله یئدی غصّه نگارین
کیشی‌نین
کیم بیلیر گؤنلونده وارین
گئچیبه‌ن
اول گئجه چون [که] صبح اولدو
دوروپ
احمد حرامی ، شاها گه‌لدی
چو
گه‌لدی پادشاه‌ین حضرتینه
روان
سلطان سوار اولدو آتی‌نا
بیله
احمد حرامی بیندی آتا
قیزین
کؤشکونه یاخین گه‌لدی آتا
بیری‌سی
گه‌لدی خادم‌‌له‌رین اوندا
اونو
گؤسته‌ردی‌له‌ر اول خون‌بخته
اه‌ییلیپ
، باخدی کؤشکونون تاشی‌ندان
بیلیر
اونو شول‌اوق دم جنبشی‌نده‌ن
دئدی:
«بونو بانا زنهار ، گهرهکمهز
کیشی
که‌ندی جانین اودا بیراخماز
اگر
آتام به‌نی بونا وئریرسه
حلال
اولسون قانیم ، کیم اؤلدورورسه
به‌نی
اونا وئریرسه حال دشوار
که
بو حال‌دا عجایب تورلو ایش وار»
چو
لالا بو سؤزو اون‌دان ائشیتدی
ته‌لیم
عذر ایله گؤر نه ایش ائتدی
دؤنوپ
دئدی: «اَیا مستورِ عالم
که
سه‌ن‌سین جهان ایچره خوبِ عالم
سیزه
گه‌لدیییمیز عیب ائتمه‌یه‌سیز
آتان
حکمویله گه‌لدیک قاتینا بیز»
بونو
دئدی و خادم دوردو گئتدی
گول‌اندام‌ین
سؤزون شاها ایله‌تدی
بو
که‌ز سلطان دوروپ گه‌لدی قیزی‌نا
قیزی
قارشی واریر سلطان یوزونه
گؤرور
کیم آتاسی گه‌لیر یالیقیز
گه‌لیر
الّا ملول ، خاطری یاووز
ملول
گؤردو آتاسین ، اولدو پرغم
ایله‌ری
ایودی ، اه‌لین اؤپدو اول دم
ته‌لیم
عزّت‌له آلدی و گه‌تیردی
گئچیپ
، تخت اوستونه سلطان اوتوردو
شهنشاه
دئدی: «ائی جانیم پاراسی
که
سه‌ن‌سین گؤزومون آغی ، قاراسی
روا
می‌دیر به‌نیم سؤزوم سییاسین؟
گهرهکمهز
اول اه‌ری بانا ، دییه‌سین؟
عیالیم‌سین
به‌نیم سه‌ن ، هم جانیم‌سین
جگریم‌سین
، داماریم ، هم قانیم‌سین
غرض
بیر خوش‌لوق ایسه بو زمان‌دا
نئچون
ایسته‌مه‌یه‌سین اونو سه‌ن ده؟!
ایراق
یئره سه‌نی وئریر اولورسام
بانا
بیر درد دورور سه‌ن‌سیز اولورسام
سه‌نی
بو ایگیده که‌بین ائده‌م به‌ن
یوزونو
گؤره دورام دم به دم به‌ن
سؤزوم
یانلیش اولور ایسه اوتانام
عیالیم‌سین
، سانا یاووز مو سانام؟!»
آتاسین
دینله‌دی اول مهربانی
قیزاردی
گول گیبی به‌نزی ، اوتانی
ته‌ری
دُرّ گیبی یوزونده دیزیلدی
گؤزو
نرگس‌له‌یین اول دم سوزولدو
یاناغی
گول گیبی اؤیله قیزاردی
آتاسی‌ندان
اوتانیر ، هم قیزاردی
اد‌ب
بیرله دئر: «ائی دولت‌لی آتا!
سخاو‌ت
کانی ، ائی مروت‌لی آتا!
سیزه
بیز قارشی سؤیله‌مه‌ک عاییب‌دیر
اولولار
بو سؤزو بؤیله دیییپ‌دیر
بیزه
سؤز سؤیله‌مه‌ک دوشمه‌ز قاتیندا
همان
قول‌لوق گه‌ره‌ک‌دیر حضرتین‌ده
نه
دییه‌یین ، آتا ، فرمان سه‌نین‌دیر
اگر
دردلی ایسه‌م درمان سه‌نین‌دیر»
قیزی‌ندان
چون که سلطان دینله‌دی سؤز
دعا
قیلدی و دئدی: «ائی گؤزه‌ل یوز»
هزاران
تورلو اونا آلقیش ائتدی
اه‌سه‌ن‌له‌دی
قیزی‌نی دوردو ، گئتدی
آتاسی
گئدیجه‌ک ، آرتیردی دردین
بو
سؤزون سانما کیم اولایدی سه‌ردین
ملول
، غمگین قآلیبان اول نگارین
ساراردی
گول یوزونون نوبهارین:
«دریغا
، گؤر آتام به‌نیم‌له نئتدی
اه‌لیم
آلدی ، به‌نی یابانا آتدی»
گول‌اندام‌ین
دگرگون اولدو حالی
حرامی‌دیر
دونو ، گونو خیالی
یاتیر
اول گئجه غمگین ، زار و تنها
ایچی‌نده‌ن
گئچیریر نه سؤز ، نه قاوقا
چو
صبح اولدو یئری‌نده[ن] دوردو سلطان
اوخودو
به‌ی‌له‌ری‌نی ، ده‌ردی اول خان
دویون
ساچی‌سی‌نا گه‌لدی اولولار
اکابرله‌ر
، امیرله‌ر ، بخت‌لی‌له‌ر
قامو
به‌ی‌له‌ر گه‌لیر ، اوندا ائریشیر
دویون
اوچون یاراق ائدیپ ، دوروشور
گه‌له‌ن
خلقی یئدیردی ، توی‌لادی خوش
تمام
قیرخ گون دویونو ائیله‌دی خوش
عجایب
تورلو تورلو نعمت و خان
یئدی‌له‌ر
قورت و قوش ، قالمادی مغبون
گوموش
، آلتین ایدی ، ته‌پسی چاناق‌لار
دولو
دولو ، ایچی نعمت تاباق‌لار
هریسه
، قالیا و دانه ، توتورقان
قوش
اه‌ت‌له‌ری‌یله قویون ، جمله بُریان
چو
دویون ساوولوپ ، آخرا ائردی
حرامی
اول گئجه گه‌رده‌یه گیردی
ائشیت
ایمدی بو یانادان عجب‌له‌ر
ائشیده‌ن‌له‌ر
اونو یاولاق عجب‌له‌ر
گول‌اندام‌ین
مگر بیر رازداشی
وار
ایدی ، خوش ایدی اونونلا باشی
گؤزه‌ل
بیر قیز دورور که‌ندی‌یه مانند
سئچیلمه‌ز
بیر بیری‌نده‌ن ، سؤزله‌ری قند
بیر
آلما سانا ایدین اؤزله‌ری‌نی
گؤره‌یدین
ماهِ تابان یوزله‌ری‌نی
بیری
بیری‌نه به‌نزه‌ر ایدی مطلق
یاراتمیش
صنعی بیرله اون‌لاری حق
کوچوجوک‌ده‌ن
بیله اولالمیش ایدی
گول‌اندام‌ین
خویونو آلمیش ایدی
گول‌اندام
اونا بیر بیر وصفِ حالین
اوتوردو
دردی‌نی ، دئدی خیالین
دئدی
اول قیزا: «گئت تئز ، وار ، دونان ، گه‌ل
به‌نیم
قایقی‌لاریمی یابانا سال
به‌نیم
شکلیم اولوبان ، گه‌رده‌یه گیر
سه‌نین‌له
آرادا اولسون بو تدبیر
ساخین
بو رازی کیمسه‌یه دئمه‌گیل
بو
سؤزو کیمسه‌یه فاش ائیله‌مه‌گیل»
دئدی
اول قیز: «ائ محبوبِ زمانیم
فدا
اولسون یولوندا دادلی جانیم
باشیم
اوستونه ، نه کیم بویورورسان
سؤزونده‌ن
چیخمایام گر اؤلدورورسه‌ن»
واریپ
قیز دونانیپ ، گه‌لدی اوتوردو
بولار
بو فکر ایله نه ایش بیتیردی
قاچان
کیم اول دؤشه‌ک وقتی اولوردو
دونانیردی
، اول ایشه قیز گه‌لیردی
گول‌اندام
یئری‌نه اول قیز واریردی
چو
حاشا! جارییه واریپ گؤروردو
نیته
کیم اول گئجه اولوردو حاجت
قیز
ایله اولور ایدی اول حکایت
تمام
بیر ایل بو رسمه واردی بو ایش
بونون
اوستونه گئچدی بو یاز و قیش
گؤرون
بو چرخِ غدّارین ایشی‌نی
بو
مکّارین گه‌ل آنلا جنبشی‌نی
قیزا
بیر گون ائریشدی عمرِ تقدیر
که
پوزولدو بو یوزده‌ن رای تدبیر
گول‌اندام
قیلدی شؤیله زارِ تنها
ملامت
ایچره قالدی ده‌نگ و شیدا
ائشین‌ده‌ن
آیریلیپ ، حال اولدو دشوار
دئر
ایدی: «قانی اول یارِ وفاکار؟»
چو
یاخدی هجر اودونا که‌ندؤزونو
حق‌ه
ایسمارلادی اول دم اؤزونو
دیلی‌نی
توتدو ، اه‌بسه‌مجه‌ک اوتوردو
وفاسی
یوخ جهانین ، چون که گؤردو
گه‌له‌لیم
بو اوچونجو مجلسه بیز
خبریم‌ده‌ن
ائشیدین چون خبر سیز
اوچونجو
اوتوروم - مجلس
مگر
احمد حرامی بیر گون آزدی
گؤرون
کیم خاطری‌نده اول نه دوزدو
شهنشاه‌ا
دئر: «ائی به‌ی‌له‌ر به‌یی ، سه‌ن
جهان
ایچی‌نده دائم اول‌گیل اه‌سه‌ن
ته‌لیم
نعمت‌له‌رین خوش یئدیم ، ایچدیم
ته‌لیم
عشرتلهر ائتدیم ، شادی گئچدیم
یامان
گون گؤرمه‌دیم هرگز قاپین‌دا
اؤزوم
یاخشی گئچیردیم حضرتین‌ده
ولی
بیر حاجتیم وار سؤیله‌یه‌م به‌ن
بو
گون حالی سیزه شرح ائیله‌یه‌م به‌ن
مالیم
، مُلکوم به‌نیم چوخ‌دور قیریم‌دا
اؤکوش
گنج و خزینه‌م وار یئریم‌ده
اجاز‌ت
به‌ن قولونا وئر ، گئده‌ییم
واریبان
، اون‌لاری هه‌پ جمع ائده‌ییم»
شهنشاه
آیدیر کیم «دستور وئره‌ییم
اؤته
نه وقت گه‌لیرسین [به‌ن] بیله‌ییم»
آییتدی
کیم «اگر دیری قالیرسام
بوچوق
ایل اه‌یله‌نه‌م ، گر چوخ اولورسام
بوچوق
ایل منتظر اولون بیزه سیز
تاپینا
آلتی آی‌دا ائره‌ووز بیز»
چو
بدفعل و ابتر دستور آلدی
گول‌اندام‌ین
قاتینا سوردو ، گه‌لدی
دئدی
کیم: «ائی به‌نیم ، یاریم ، نگاریم
وفاداریم
، حلالیم ، غم‌گساریم
آتان‌دان
دستور آلدیم شاهِ شه‌نگول
قیریم‌ا
گئتمه‌یه ، ائی یوزو گؤرکول
قاپین‌دان
آیری بانا گون گهرهکمهز
بشارت
، شادلیق و دویون گهرهکمهز
چون
اولدوق سه‌ن و به‌ن ، معشوق و عاشق
بولونماز
دونیادا بیر یارِ صادق
کرم
ائیله ، سؤزوم‌ده‌ن چیخما ، ائی دوست
به‌نی
حسرت اودونا یاخما ، ائی دوست
بیله
گه‌ل گئده‌لیم بو قوت‌لو یولا
اولا
کیم تانری خیرین وئرمیش اولا»
گول‌اندام
آیتدی: «ائی مه‌نیم حلالیم
تاپین‌دیر
باغچه و مُلک ایله مالیم
نه
کیم سیز بویورورسوز ، خیر اگر شر
اونو
توتماق یئری‌نجه بیزه دوشه‌ر
آغالار
دئدییین توتماق گه‌ره‌ک‌دیر
آغی
سونار ایسه ، یوتماق گه‌ره‌ک‌دیر»
اینانیپ
سؤزونه اول ماه‌پیکر
ییدیلدیم
سؤزونه ، دئدی ائ سرور
آتاسی‌یلا
آناسی‌یلا گؤروشدو
بو
که‌ز گئتمه‌ک‌لیک یاراغی‌نا دوشدو
دئدی
گؤنلون‌ده‌‌ن «اول کافر دئییل بو
عجب
می گئتسه دِل‌ده‌ن اول یاووز خو
نئجه
بیر کین توتا ، ترک ائتدی اولا
ایچی‌نده‌ن
کبری ، کینی گئتدی اولا»
او
دادلی سؤزله‌ره گؤنلو قاپیلدی
اوره‌یی
تازه‌له‌ندی ، سو سه‌پیلدی
گه‌لیر
باشی‌نا نه کیم یازسا تقدیر
آدم
دئدییی اولماز جمله تدبیر
قیلان
بو ایش‌له‌ری جمله خدا‌دیر
اگر
قدرت دورور ، اگر قضادیر
نگارین
نابکارا اولدو چون صید
دوزه‌ر
احمد حرامی یول اوچون قید
همان
بیر قیرناق آلدی و ایکی قول
گؤروشدو
شاه ایله ، توتدو همان یول
گول‌اندام‌ی
آلیپ ، گئتدی ایشی‌نه
گؤرون
نه گه‌لیسه‌ر اونون باشی‌نا
چو
بون‌لار اولدولار یولا روانه
قولاق
وور بیللاهی بو داسیتانه
ائریرله‌ر
اصفهان شهری‌نه بیر گون
بیله‌سی‌نجه
گول‌اندام خوب و موزون
قودو
احمد حرامی اوندا رختی
اول
ایکی قولو ، قیرناغی بیراخدی
گول‌اندام‌ی
یالیقیز آلدی گئتدی
ائشیت
ایمدی حرامی اوندا نئتدی
گؤزه‌تمه‌دی
ساغی‌نی و سولونو
همان
اول توتدو گورجوستان یولونو
گول‌اندام‌ین
یوزونه باخماز ایدی
گؤنول
عشقی‌نه هرگز یاخماز ایدی
اونون
ایله یاخین‌لیق ایسته‌مه‌زدی
زیرا
کبر[ی] ایچی‌نده‌ن گئتمه‌ز ایدی
هنوز
باکردی اول خوبِ زمانه
نصیب
اولمادی قیز اول قالتابانا
سؤزو
سؤیله‌ییجه‌ک سه‌رت سؤیله‌ر ایدی
فساد
ائتسه گؤنول‌ده‌ن ائیله‌ر ایدی
اونون
جنبشی‌نی گؤردو گول‌اندام
بو
معنا سرّی‌نه ائردی گول‌اندام
دئدی
که‌ندؤزونه: «آه نئیله‌دیم به‌ن
آغی‌یی
گؤز گؤره نوش ائیله‌دیم به‌ن
نه‌ده‌ن
قورخار ایسه‌م ، اونا ساتاشدیم
سمندر
گیبی اودلارا توتوشدوم»
ته‌لیم
فکر ائیله‌ییپ ، غمگین گئده‌ردی
آنیپ
شهزاده‌لییین آه ائده‌ردی
حرامی
اوندا قوندو بیر ده‌ره‌یه
که
انسان اوغرامازدی اول آرایا
گولانداما
دئدی: «دئوشیر اؤگونو
بیلیر
می‌سین بانا سه‌ن ائتدییینی؟
آدیم
دئییل می‌دیر احمد حرامی؟
قانی
یول‌داش‌لاریمین انتقامی؟
اه‌ره‌ن‌له‌ره
قیلیج وورماق نئجه‌دیر؟
اوغورلایین
ایگیت قیرماق نئجه‌دیر؟
سه‌نه
گؤسته‌ره‌ییم بیر بیر بوگون به‌ن
اگر
گؤسته‌رمه‌ز اولسام ، اه‌ر دئییله‌م
ایش
ائده‌ییم سانا عالم‌ده دوپ‌دوز
که
اونون گیبی ایش هیچ گؤرمه‌میش گؤز»
گول‌اندام
آیدیر: «ائی شهرتِ آفاق
اگر
سوچ‌لو ایسه‌م ، سه‌ن تانری‌یا باخ
اه‌ره‌ن‌له‌رین
ایشی مروت دئییل می؟
بوگون
دنیا ، یارین آخرت دئییل می؟!
ائشیتدیم
به‌ن سه‌نی بیزه ائرینجه‌ک
سه‌نین
هر تورلو جراتین گؤرونجه‌ک
آتاما
سرّینی فاش ائتمه‌دیم به‌ن
خزینه
آچدیغین {تاش} ائتمه‌دیم به‌ن
دیله‌ردیم
به‌نیم ایله یار اولایدین
نه
بیلیردیم بؤیله اغیار اولایدین
هله
مروتینه نه سیغسا ، ایش‌له
گه‌ره‌ک
اؤلدور ، گه‌ره‌ک جانیم باغیش‌لا
حق‌ه
سالدیم ، گؤره‌ییم حق نه ایش‌له‌ر
بونون
گیبی باشا چوخ گه‌لیر ایش‌له‌ر»
گول‌اندام‌ین
سؤزونو آلمادی هیچ
زهی
ظالم ، عینینه گه‌لمه‌دی هیچ
یانی‌ندان
دؤرت ده‌میر قازیق چیخاردی
شهنشاه‌ین
قیزین چارمیخا گه‌ردی
توخودو
دؤرت قازیق ، دؤرت یانا محکم
زهی
جور و جفادیر ، زهی ستم
گول‌اندام‌ی
اهلیندهن ، آیاغی‌ندان
سارار
محکم ، چه‌که‌ر باغ‌لی باغی‌ندان
دئدی:
«سانا داخی گؤر نئده‌ره‌م به‌ن
هه‌له
داغا اودونا گئده‌ره‌م به‌ن
بودور
قصدیم ، سه‌نی اودا یاخام به‌ن
ایراق‌دان
خوش تماشانا باخام به‌ن»
بیر
آتا بیندی ، بیری‌سی‌نی یه‌ددی
واریپ
داغ‌دان اودون آلماغا گئتدی
گول‌اندام
قالدی اول افغان ایچی‌نده
فغان
و زار ائدیپ گریان ایچی‌نده
ساناسین
کیم ، خزان یاپراغی دوشدو
یا
بیر ته‌ر گول سولوپ ، توپراغا دوشدو
نه‌له‌ر
قیلیر گؤرون بو چرخِ غدّار
قیلیر
درده نئچه‌له‌ری گرفتار
گول‌اندام
که‌ندی بیرله سؤیله‌نیردی
حق‌ین
بیرلییی‌نی ذکر ائیله‌نیردی
دئدی
کیم: «ائی کریمِ کارسازا
خداو‌ندِ
قدیم و بی‌نیازا
مدد!
، دینله سؤزوم ، مدد خدایا!
الهی!
، دفع وئر سه‌ن بو قادایا!
یورور
ایکه‌ن طاوس‌بال باغ ایچی‌نده
بوغولدوم
، قالدیم اوش ایرماق ایچی‌نده»
بونو
دئدی ، خدایا توتدو یوزون
بو
شعری باش‌لادی ، سه‌ن دینله سؤزون
اینیلتی
ایله بیر که‌ز ائیله‌دی آه
آییتدی:
«سانا سیغیندیم ، یا آللاه!»
یالواریش
«گؤرون
ایمدی بانا نئتدی زمانه
اه‌لیمی
آلدی اوش آتدی یابانا
نه‌دیر
بونجا بانا جور و جفالار
مگر
کیم قهر اوچون به‌سله‌دی آنا؟
سوچوم
نه‌دیر ، عجب نئتدیم ، نه قیلدیم
قارا
باغریم به‌نیم غرق اولدو قانا
هنوز
داخی قیزیل گُل غنچه‌سی‌نده‌ن
آچیلمادان
نه تئز دؤندو خزانا
جفا
ایمیش بو دنیانین وفاسی
که
بین یاخشی ایشی ده‌یمه‌ز یامانا
گؤرون
بو چرخِ گردونو که به‌نی
ساپانا
قویوبان ، آتدی یابانا
الهی!
، دوشموش احوالین بیله‌ن حق!
سه‌نه
سیغیندیم ، ائی حیّ‌یِ توانا!»
بونو
سؤیله‌ردی و زاری قیلاردی
گهی
عقلی گئده‌ردی ، گاه گه‌له‌ردی
شو
رسمه کیم ، قیلیردی آه و افغان
گؤزونده‌ن
یاش یئری‌نه تؤکولور قان
اول
اقلیم‌له‌ر ایسیزلیق اولموش ایدی
کیمه‌سنه
اوغراماز ، دویولموش ایدی
حرامی‌ده‌ن
او یول ایش‌له‌مه‌ز اولدو
او
یول‌دان کاروان که‌سیلدی ، قالدی
ولی
حق تانری‌نین لطفو ته‌لیم‌دیر
کریم‌دیر
و رحیم‌دیر و عظیم‌دیر
مگر
بیر قافله یول آزمیش ایدی
گونون
ایکی اولوسو گئچمیش ایدی
وار
ایدی بون‌لارین ایچی‌نده بیر اه‌ر
قاتی
گوربوز باهادیر ایدی ، سرور
آتی
یوگروک ایدی ، که‌ندی یاراق‌لی
اوره‌ک‌لی
ایدی اول ، گؤزو چیراق‌لی
خیتایی
یای اه‌لی‌نده ، اوخ دولو کیش
باهادیرلیق
اونا اولموش ایدی ایش
گئدیپ
اؤنجه قاراوول اولموش ایدی
آدی‌نی
«خوجا روسته‌م» آلمیش ایدی
قولاق
ووروپ نگاری‌نین سؤزونه
روان
سالیغین آلدی اوموزونا
نه‌یی
که دیییبه‌ن به‌لین‌له‌یی‌ره‌ک
گه‌لیردی
چئوره یانین دینله‌یی‌‌‌ره‌ک
بیر
آدم‌دیر که جانی یوخ ایچی‌نده
گول‌اندام‌ی
گؤرور چارمیخ ایچی‌نده
گؤرور
کیم ، خصمی گئتمیش‌دیر قاتی‌ندان
شول‌اوق
دم آت‌لاییپ ایندی آتی‌ندان
گول‌اندام‌ین
قاتینا گه‌لدی ، سوردو
گول‌اندام
، حالین اونا آیدی‌وئردی
«غریبهم»
دئدی «بو ایل‌ده ، سوچوم یوخ
بو
چرخِ دون بانا جور ائیله‌دی چوخ»
ایگیت
چون بیر بیر ائشیتدی سؤزونو
حق‌ه
ایسمارلادی اول دم اؤزونو
اونون
شئشدی اهلینی ، آیاغی‌نی
توکه‌لی
گیده‌ریر بندی ، باغی‌نی
آتی‌نین
آردی‌نا آلدی نگاری
حوری
یوزلو بشر ، اول گل‌عذاری
یوگوروبه‌ن
ائره‌ر یول‌داش‌لاری‌نا
دئدی
احوالی اول حال‌داش‌لاری‌نا
قاچان
یول‌داش‌لاری قیزی گؤرورله‌ر
قاموسو
قورخوبان جان‌دان گئچیرله‌ر
اوشه‌نیرله‌ر
، حرامی دویا دئرله‌ر
گه‌له
بیزی قیرا و سویا دئرله‌ر
ایگیت
آیتدی: «اوشه‌نمه‌ن ، قورخو یئمه‌ن
بیزه
قارشی حرامی دورا دئمه‌ن»
دئدی
که«به‌ن بونو قارداش ائدینه‌م
وئره‌م
بیر ایگیده ، یول‌داش ائدینه‌م»
اورالاردان
بولار دورمادی ، گئتدی
ائشیت
ایمدی حرامی اوندا نئتدی
ایکی
آت یوکو اودون واریپ آلدی
گول‌اندام‌ی
اودا وورماغا گه‌لدی
گه‌لیر
گؤرور یئری‌نده‌ن گئتمیش اول قیز
سوار
اولدو آتی‌نین بیری‌نه تئز
یولا
گیردی ، ایزین چالدی بولارین
قیزی
آلیپ گئده‌ن اول خوجالارین
جانی‌نا
اود دوشوپ ، سان که قودوردو
ساقالین
یولدو ، گؤیسونو چوخ ووردو
یوگوردو
آتی‌نی ، مهمیزه ووردو
بولارین
ایزله‌رین گؤزه‌تدی ، گؤردو
ایراق‌دان
حرامی‌یی گؤردو اون‌لار
دانیشدی
بیر بیری‌یله ، دوردو اون‌لار
دئدی‌له‌ر:
«اول حرامی بو کیشی‌دیر
اؤزونو
بین اه‌ره وورماق ایشی‌دیر»
قاتیندا
بون‌لارین گور ساز وار ایدی
گؤل
ایچی‌نده چوخ اؤرده‌ک ، قاز یؤروردو
ایگیت
آیدیر که «قیزی گیزله‌یه‌لیم
حرامی‌یی
یالیقیز گؤزلهیهلیم
گه‌لیپ
سؤیله‌رسه جه‌نگه ، دوروشه‌لیم
اونونلا
جه‌نگ ائده‌لیم ، ووروشالیم
نئچون
یوز دؤنده‌ره‌لیم بیر کیشی‌ده‌ن
نه
دیییسه‌ر بیزی ، آییدین ائشیده‌ن
اؤنوردو
مسکنت‌له ، سؤیله‌یه‌لیم
به‌جیت
اولور ایسه ، جه‌نگ ائیله‌یه‌لیم»
قیزی
گیزله‌دی‌له‌ر اول دم‌ده سازا
سیغیندی‌لار
قدیمِ بی‌نیازا
قیدله‌رین
یئدی‌له‌ر اول گه‌لینجه
یاراق‌لاندی
قامو حال‌لی حالی‌نجا
قیلیجی‌نی
چه‌کیپ ، ائردی حرامی
ائشیت
، گؤر نه جواب وئردی حرامی
آییتدی
بون‌لارا کیم «دورونوز ، های!
که
بوگون باشینیزا گه‌لیسه‌ر وای
قیدسیز
خوش گئده‌رسیز ، سؤیله‌مه‌زسیز
ساغ
اه‌سه‌ن گئچمه‌یه شُکر ائیله‌مه‌زسیز
اه‌لیم‌ده‌ن
سیزله‌ر آلیرسیز آویمی
داخی
ائشیتمه‌دینیز می چاویمی؟»
آییتدی
خوجا روسته‌م: «ائی ایگیت سه‌ن
آوینی
گؤرمه‌دیک ، هیچ توتما بیزده‌ن
نه
آدین بیلیرووز ، نه خود نگارین
نئچون
اهلیندهن آلاووز شکارین؟
نه
ایسته‌ردین یئتیردین ، بیلمه‌زیز بیز
یازیق‌دیر
، بیزه بهتان قیلمانیز سیز
یوزوموز
سویویلا گؤیچه‌ک گئده‌رووز
بیز
آیریغین شکاری‌نی نئده‌رووز؟»
بولارین
اوستونه باخدی ، ایناندی
شول‌اوق
دم اول آرادان گئتدی ، دؤندو
ایچی‌نی
توتدو اود ، ایسته‌ردی قیزی
اووا
و داغ و مئشه و یازی
آرادی
چوخ ، نه بولدو و نه دویدو
بیر
آتا بیندی ، اول بیری‌نی قویدو
یینه
دوشدو بولارین آردلاری‌نجا
آتین
چاپیپ ، سه‌ییردیر سوی‌لاری‌نجا
دئدی:
«نئچون ایناندیم به‌ن بولارا
بولار
خود بانا قیلمیش‌دیر مدارا
یینه
بیر داخی اون‌لارا واراییم
آلاییم
مالین ، اون‌لاری قیراییم»
گه‌لیرکه‌ن
ناگهان[دان] یولو آزدی
یول
اوچ بخش اولدو ، اول بیری‌نه گئتدی
شیراز‌ا
توتدو یوز[و] ، گئتدی کاروان
بیله‌یدی
اول گول‌اندام شاهِ خوبان
سؤز
اؤکوش ، عاقبت شهره واریرلار
حق‌ه
شُکر ائیله‌ییبه‌ن یوز وورورلار
بیر
اولو خانا گه‌لدی ، قوندو بون‌لار
دوشو
وئریپ ، قاموسو ایندی بون‌لار
قوماش
کاروان‌سارایی ایچره دولدو
اوتوروپ
هر بیری آرامی قیلدی
گئچیبه‌ن
خوجا روسته‌م چون اوتوردو
اوخویوبان
گول‌اندام‌ی گه‌تیردی
آییتدی
کیم «ائ مستورِ زمانه
باخار
می‌سین بو چرخِ آسمانه؟
کیمه‌سنه‌یه
وفا قیلماز بو دنیا
اولور
فانی ، بقا قیلماز بو دنیا
ملول
اولما ، ائ یوزو گول و لاله
بایاغی‌ندان
شوکور ائیله بو حاله
به‌ن
آخْر‌ت‌لیک سه‌نی قارداش ائدیندیم
گؤنول‌ده‌ن
یار و هم یول‌داش ائدیندیم
یئمه‌دیم
قصد ایله مه‌ن هیچ حرامی
که
گه‌زدیم روم‌و و شام‌ی تمامی»
آییتدی:
«سؤزوم ائشیت ، ائی یوزو گول
شوکور
قیل پادشاها ، آغلاما! ، گول!
نه
اندیشه ایچی‌نده‌سین ، حالین دئ
نه
دیله‌ر گؤنلون ، احوالین بانا دئ
به‌نیم
شهریمه عزم ائده‌ر می‌سین سه‌ن؟
ایراق‌راق‌دیر
ایلیم ، گئده‌ر می‌سین سه‌ن؟
یاخود
آتانا می قاووشدوراییم؟
قدم
بغداد یولونا می ووراییم؟
سه‌نین‌له
حق اوچون یئدیک دوز اه‌کمه‌ک
نه‌دیر
دئرسین ، نه‌دیر دورماق [می] گئتمه‌ک؟»
گول‌اندام
آیدیر: «ائی کانِ سخاو‌ت ،
ایمان‌لی
کیشی‌ده اولور شفاعت
نه
کیم ائتدین به‌نیم حقّیم‌ده احسان
عوض
وئره سانا اول یوجا سبحان
به‌نی
چون اول حرام‌زاده حرامی
یینه
بولماز ایسه ، قیلماز آرامی
آراییراق
به‌نی قاتیندا بولور ،
اوغورلایی
گه‌لیر ، بیر دون‌له آلیر
یاخود
بیر گون که یولو ساتاشیر اول
گئجه
گوندوز به‌نیم اوچون چه‌که‌ر یول
بانا
کَرَم بویور ، بون‌دان گئده‌ییم
زوال‌لی
باشیما درمان ائده‌ییم
بو
شهرین حاکمی کیم‌دیر ، سوراییم
قاراواش
اولوبان اوندا دوراییم
خاتینی
حضرتینه ائریشه‌ییم
اه‌لین
اؤپوپ اونونلا گؤروشه‌ییم
مدد
اولورسا بانا ، اون‌دان اولور
گئری
درمان بانا سلطان‌دان اولور»
آییتدی
که: «خوجا روسته‌م ، ائ جانیم!
اؤزون
بیلیر ، اَیا روحِ روانیم!
گئده‌رسه‌م
به‌ن ، اه‌سه‌ن قال سه‌ن ائ سرور
نه‌ره‌ده‌یسه‌ن
چالاپ سه‌نین‌له رهبر»
قولاغی‌ندا
نه کیم وار ایدی جوهر
اه‌لی‌نده
، آیاغی‌ندا هه‌پ ، او سرور
خوجا
روسته‌م‌ه جمله بخشش ائتدی
«آناسیز
بیزی» دئدی ، دوردو گئتدی
سه‌ن
اوش دؤردونجو مجلسه نظر قیل
گؤرون
کیم ، نه‌یه واریر ایش‌بو منزل
دؤردونجو
اوتوروم - مجلس
مگر
سلطانی اول شهرین به غایت
عجایب
گؤرک‌لویدو ، بی‌نهایت
هنوز
اوغلان ایدی ، اون یئدی یاشی
ولی
کیرپییی اوخ ، یای ایدی قاشی
یاراتمیش
صنعی بیرله اونو چون حق
ملک
دورور دئیه‌یدین اونو مطلق
یوزو
گول ، بویو سرو و به‌نزی لاله
گؤزو
نرگس ، قاشی به‌نزه‌ر هلاله
آتاسی
دنیادان نقل ائتمیش ایدی
آتا
تختی‌نی که‌ندی توتموش ایدی
هنوز
داخی دیری ایدی آناسی
گؤنول‌ده
یوخ ایدی ذرّه‌جه پاسی
او
روحِ صالحه مستوره خاتین
نئچه
توتساق اسیر آلمیشدی ساتین
نئچه
قول‌لاری آزاد ائیله‌میش‌دی
یالین
دونادیپ ، آج‌لار توی‌لامیش‌دی
اونون
قاپی‌سی‌نا واردی گول‌اندام
تاش
ائشیک‌ده اوتوردو ، قیلدی آرام
مگر
قاپی‌چی‌لار اونو گؤرورله‌ر
شول‌اوق
دم خاتین‌ا خبر وئریرله‌ر
دئدی‌له‌ر
«گه‌لدی بیر کیشی عبالی
دورور
قاپی‌دا ، بیلمه‌زیز نه حالی؟
ایچه‌ری
گیرمه‌یه‌دیر میلی اونون
بیلین
حالین او خاتینِ زمانین»
چیخیپ
بیر خادم ، اونو آلدی گه‌لدی
یوزون
توتوپ ، گول‌اندام تاپی قیلدی
اؤرو
دوردو ، سلامین آلدی خاتین
ملک‌زاده
ایدییی‌نی بیلدی خاتین
آلیپ
یانی‌نا ، تختی‌نه چیخاردی
اولوپ
حیران ، جمالی‌نا باخاردی
دئدی
خاتین که: «نه‌دیر ، سؤیله حالین
یوموپ
قرعه ، نئجه آچیلدی فالین؟!»
دئدی:
«ائشیت ، ائ خاتینِ زمانه
دییه‌م
حالیمی ، گه‌تیره‌م بیانه
پیچاق
سومویه ائردی ، نئیله‌یه‌یین
باری
رازیمی بیر بیر سؤیله‌یه‌یین
باشیما
بیر زوال گه‌لدی ، نئده‌یین
بیله‌مه‌زه‌م
که قانجاری گئده‌یین
قیزی‌یام
شاهِ بغدادین ، بیله‌سین
گه‌ره‌ک
بو دردیمه درمان قیلاسین
تؤکولمه‌دیک
دورور یوزوم سویو هیچ
یاووز
نه‌سنه‌یه گؤنلوم اولمادی پیچ»
دئدی
خاتین‌ا بیر بیر حالی‌نی قیز
نه‌یه
اوغرادیغین ، احوالی‌نی قیز
حرامی‌ده‌ن
نئجه قورتولدوغونو
حرامی‌یه
نه ایش‌له‌ر قیلدیغی‌نی
تؤکه‌ردی
قان‌لی یاشین ، آغ‌لار ایدی
باشی‌نا
گه‌له‌نی شرح ائیله‌ر ایدی
قیزین
سؤزله‌ری‌نی خاتین ائشیتدی
ایچی
آجیلدی چون ، بیر که‌ز آه ائتدی
دئدی
کیم «حیف ائی مستور ، اؤزونه
که
توز قونا ایدی اول گول یوزونه
هه‌له
یازی ایدی که گه‌لدی باشا
از‌ل‌ده‌ن
یازیلان پوزولا ، حاشا
دریغا!
گؤر نه یازیلمیش بو یازی
نه
ایشین ایدی گه‌زمه‌ک داغی ، یازی
سونو
خیر اولا ، غصّه یئمه جانیم
کریم
ائده کَرَم ، ائی مهربانیم»
گول‌اندام‌ی
گؤنول‌ده‌ن سئودی خاتین
دئدی:
«اولما ملول ، ائی خوبِ موزون»
گول‌اندام
یوزونو چون کیم آچاردی
سارایین
ایچی‌نه شعله ساچاردی
باخار
ایدی خاتین اونون یوزونه
قالیر[دی]
واله اول محبوب یوزونه
دئر
ایدی کیم «گئجه گوندوز آراسام
سراسر
دونیایی بیر بیر تاراسام
بونون
گیبی لطیف قان‌دا بولایدیم
که
اوغلوما اونو که‌بین قییایدیم»
ائشیتدیک
کیم اونون بیر خوب سلاله
وار
ایدی اوغلو ائریشمیش کماله
یاشی
اون یئدی‌سی‌نده ، که‌ندی مَه‌رو
یوزون
گؤره‌ن‌ده قالماز ایدی قایقی
جمالی
گونه‌شه رونق باغیش‌لار
ضیاسی
عالَمه {مطلع} باغیش‌لار
هنوز
ائوله‌ن[مه]میش‌دی اول جوان‌بخت
آتاسی‌ندان
اونا قالمیش ایدی تخت
نشان‌لی‌سی
وار ایدی ، اؤلموش ایدی
آناسی
بو فکرده قالمیش ایدی
شیراز
اقلیمی شاهی‌یدی آتاسی
ائوه‌رمه‌ک
نیتی‌نده‌یدی آناسی
«گول‌افروخ»
ایدی آدی اول عیالین
شیراز
سلطانی اوغلو ، خوب جمالین
آناسی
اونو قاتینا قیغیردی
قیزین
وصفین اونا بیر بیر ده‌ییردی
دئدی:
«گه‌لدی بیزه ، بیر جان پاراسی
که
اولدور گؤزله‌رین آغی ، قاراسی»
یئری‌نجه
اول قیزی خاتین اؤیه‌ردی
که
یعنی اوغلونون گؤنلون ا‌ه‌یه‌ردی
دئر
ایدی: «یوخ‌دور اونون هیچ نظیری
آتاسی
شهرِ بغدادین امیری
بولونماز
حُسْن ایچی‌نده اونا مانند
یوزو
گول‌دور ، سؤزو بلبل گیبی قند»
گول‌افروخ
آیدیر اونا: «گؤسته‌ر اونو
گؤره‌یین
به‌ن داخی بیر اه‌نی قونو
دئدییین
ده‌ن‌لی وار می‌دیر ، گؤره‌یین
اگر
جانیم سئوه ، گؤنول وئره‌یین»
دئدی
خاتین: «یورو ، وار کؤشکونه چیخ
قامو
پنجره‌له‌ری‌نی ائیله آچیق
به‌ن
اول محبوبه‌نین اه‌لین آلایین
سه‌نین
حضرتینه قارشی گه‌له‌یین
تفرّج
ائیله کؤشکونده‌ن گؤره‌سین
نئجه
محبوبه‌دیر اول جان پاراسین»
گول‌افروخ
شاه یوخاری تخته چیخدی
آچیپ
پنجره‌له‌ری‌نی ، تاشرا باخدی
آلیر
خاتین گول‌اندام‌ین اهلینی
گه‌لیر
سروی دالی گیبی سالینی
ساناسین
طاوس ایدی باغ ایچی‌نده
یا
حوری قیزی‌دیر اوچماق ایچی‌نده
بویو
به‌نزه‌ر ایدی سرو و چنارا
یوزو
گوله ، یاناغی گولِ نارا
گول‌افروخ
گؤردو چون اونون جمالین
تفرّج
قیلدی اول حسنِ کمالین
گول‌اندام
گؤنلون اونون قیلدی یاغما
گول‌افروخ
شاها دوشدو عشق و سودا
یینه
خاتین آلیپ گئتدی نگاری
گول‌افروخ‌ون
گئده‌ر صبری ، قراری
همان
دم دایه‌سین ده‌ریپ ، آییتدی
«آلین
، گه‌لین آنامی بورا» دئدی
اوخودولار
، آناسی گه‌لدی شاها
گؤرور
اوغلانی دوشموش تورلو آها
دئدی:
«آنا ، گؤروپ سئودیم مه‌ن اونو
اونون
عشقی بولوپ‌دور گؤنلو ، جانی»
«بو
دردین دئ نه‌دیر ، نه‌یه ساتاشدین
که
بو عشق اودونا یانیپ توتوشدون
بیر
ایکی آی صبر ائیله ، گؤره‌لیم
آتاسی‌نا
دا خبر گؤندره‌لیم
ائشیتسین
آتاسی ، داخی سئوینسین
قیزی‌نین
غصّه‌له‌ری‌نده‌ن آوینسین»
گول‌افروخ
دئر: «پیچاق سؤمویه ائردی
نه
صبر ائده‌م ، چو فرصت اه‌له گیردی
بیر
ایش وار کیم ، اونو تعجیل ائده‌رله‌ر
بیر
ایش وار کیم ، اونو تاجیل ائده‌رله‌ر»
چو
خاتین اوغلونو گؤردو بو حال‌دا
گؤنول
گئتمیش ، گؤزو قالمیش خیال‌دا
شول‌اوق
ساعت گینه گه‌لدی سارایا
نگاریله
اوتوردو بیر آرایا
دئدی:
«خوب‌لارین ائی جانانی سه‌ن‌سین
گه‌لین
ائدینیره‌م سه‌نی ، نه دئرسین؟
مثل‌دیر
«سئوه‌نی سئومه‌ک گه‌ره‌ک‌دیر»
اییی
نیت‌له‌ره ائرمه‌ک گه‌ره‌ک‌دیر»
گول‌اندام
بون‌لارین فکری‌نی بیلدی
باشین
آشاغا اه‌ییپ ، فکره دالدی
حیاسی‌ندان
قیزاردی ، اؤیله ته‌رله‌ر
ساناسین
کیم ، دیزیلدی گوله دُرّله‌ر
دؤنوپ
دئدی کیم: «ائی خاتینِ سرور
هُما
ایدیم ، ولی اوش تؤکموشه‌م پر
غریبهم
، مسکین‌ه‌م ، شیمدی یتیم‌ه‌م
اونا
لایق اولاسی به‌ن دئییله‌م
خصوصاً
کیم بانا بیر کیشی دوشمن
اگر
بولسا به‌نی ، هیچ وئرمه‌ز امان
اولا
کیم ، عاقبت بیر گون گه‌له اول
ایگه‌ن
ظالم دورور ، بیر ایش قیلا اول
به‌نیم
اوجوم‌دان اول شهزاده‌یه بیر
الم
ائریشه ، بودور فکر و تدبیر
به‌نیم
خود بو فراقیم بانا یئته‌ر
مر‌ض
اولا ایچیمه داخی به‌ته‌ر»
دئدی
خاتین: «نه جانی وار ، گه‌له اول
که
بیزیم قاپیمیزا ده‌ک بولا یول
اگر
قوش اولوبان اوچار اولورسا
ده‌نیزله‌ر
آشیبان گئچه‌ر اولورسا
گه‌لیمه‌ز
بون‌دا ائی خوب‌لار گزینی
گئییک
باسماز اولور آسلان ایزی‌نی»
گول‌اندام
داخی سؤیله‌مه‌دی تکرار
«حقیقت
تینماماق‌لیق اولور اقرار»
روان
موشتولادی‌لار شاها اونو
گول‌افروخ
ائشیدیپ ، شاد اولدو جانی
بویوردولار
یاراق ائدین دویونه
خبر
اولدو توکه‌لی ائله ، گونه
اولو
، کیچی اونو قاموسو بیلدی
دویون
قوت‌لولاماغا جمله[سی] گه‌لدی
بدخشان‌ین
شاهی هم ، اوندا گه‌لدی
گوویئگویه
ده اوندا ، ساغدیج اولدو
اولو
به‌ی‌له‌ر قامو گئچدی ، اوتوردو
نقیب‌له‌ر
اول ساعت خان‌لار گه‌تیردی
یئمه‌ک‌له‌ر
گه‌لدی اوندا تورلو الوان
ده‌نه ، پیرینج و زرده ، حَبِّ رمّان
گه‌ره‌ک‌جه
پیشدی قایلا و بورانی
شو
ده‌ن‌لی تؤکدوله‌ر ، یوخ‌دور اورانی
گه‌لیر
دانه و ائریشیر هریسه
داخی
زرده و هر نه آش اه‌ریسه
گئییک
و داوشان و که‌کلیک اه‌تی بول
قونولدو
دؤرت یانا ، خوش ساغ ایله سول
دولو
نعمت ، گوموش ، آلتین چاناق‌لار
سینی‌له‌ر
، ته‌پسی‌له‌ر ، بیر بیر تاباق‌لار
بونا
به‌نزه‌ر داخی چوخ تورلو میوه
شَکَر
، بادام ، گلاب و شیر و خرما
چالینیردی
نی و دومبور ا، تنبور
ایچیلیر
ایدی دولو آبِ انگور
یئمه‌ک
ایچمه‌ک ، ته‌لیم عشرتلهر اولدو
سؤز
اؤکوش ، قیرخ دون و گون توی‌لار اولدو
تماشا
و دویون ، صحبت‌له‌ر اولدو
دویون
آخرا ائردی و داغیلدی
گول‌افروخ
اول گئجه گه‌رده‌یه گیردی
گول‌اندام
اکرام ائدیپ ، دورو گه‌لدی
زهی
دولت ، بو که‌ز بولدو ایکی شاه
گونه‌ش
قوینونا گیردی اول یوزو ماه
جواهر
معد‌نی گنجه ساتاشدی
دیکه‌ن‌سیز
بیر گلِ گلزارا دوشدو
بولوشدو
بلبل ایله گول‌سیتانی
سوروشدو
طوطی‌له شَکَّرسیتانی
ساناسین
اونلارین فرشته بیری
بیری
سان کیم بهشت ایچی‌نده حوری
چو
هر لذ‌ّت که بال یاغا قاریشدی
اؤپوشدو
و قوجوشدو و سوروشدو
دولاشدی
سروی دالی‌نا سنوبر
بولوشدو
اول ایکی بدرِ منوّر
صباحا
ده‌ک بولار هیچ گؤزله‌ری‌نی
اویومادی
، یوموپ نرگس‌له‌ری‌نی
منوّر
اولدو جمله صبحِ صادق
{و
جوشا} گه‌لدی چون انسانِ ناطق
قامو
به‌ی‌له‌ر قورو قاپی‌یا گه‌لدی
دیوان
باغ‌لاندی و جمله جمع اولدو
گول‌افروخ
شاه سوار اولدو آتی‌نا
بیله
ساغدیجی حمّام نیتی‌نه
گه‌لیپ
حمّام ایچی‌نده یوندولار خوش
چون
ایش‌له‌ر حاصل اولدو دؤندوله‌ر خوش
گول‌افروخ
شاه سارایا گئری گه‌لدی
گوله
گوله اه‌لین اه‌لی‌نه آلدی
اه‌ل
آلیشیپ ، یینه تخته چیخارلار
یینه
عشق اودونو جان‌دا یاخارلار
قونوشدو
شمس ایله چون ماهِ تابان
بیری
بلقیس ، بیری سان کیم سلیمان
بویوردو
چون که قیرناق‌لار اوتوردو
مغنّی‌له‌ر
اه‌ل ابریشیمه ووردو
گه‌لیر
{آوازه} تورلو صوتِ پرده
ائشیده‌ن‌له‌ر
بولور درمانی درده
عراق
و اصفهان ، نوروز و شهناز
ائده‌ردی
بیر بیری‌نه ایکی شاه ناز
نهفتی
و حسینی و حجازی
دیله
گه‌لیپ چالاردی تورلو سازی
هم
اون ایکی مقامی سیر ائده‌رله‌ر
دوازده
و شش اونو {دور} ائده‌رله‌ر
نهفت
ائیله‌ییبه‌ن چه‌نگی دیزیلدی
قوپوز
و شسته آوازی دوزولدو
دوهنگ
آوازی‌نین وزنی به‌لیردی
{اونولده‌یی
نفیرین نای} قیلیردی
شو
کیمسه‌له‌ر چالاردی عود و تمبور
گؤزه‌ل
محبوبه‌له‌ر هر بیری‌سی حور
بئش
اون گون چون بولار عشرتلهر ائتدی
ائشیت‌گیل
معنی‌یی ، آنلا که نئتدی
مگر
بیر گون گول‌اندام آیدیر: «ائی شاه!
بیلیپ
سرّینی به‌ن‌ده‌ن ، اول‌گیل آگاه!
بویور
کیم ، بیر اولو کؤشک ائیله‌سین‌له‌ر
خانای‌لار
بیری بیر اوزره قوسون‌لار
داخی
قیرخ آیاق اولسون نردیبانی
ته‌لیم
ترتیب ایله دوزسون‌له‌ر اونو
آیاق‌دان
آیاغا بیر قول اوتورسون
اه‌لی‌نده
هر بیری حربه گؤتورسون
ایکی
سوفا یاپیلسین تاش قاپی‌دا
ایکی
آسلان مدام دورسون‌لار اوندا
بیر
ایکی قول دا اوندا حاضر اولسون
اول
آسلان‌لارا دائم ناظر اولسون
بو
ایش بیتمه‌زسه ، گؤنلوم ساکن اولماز
یوزوم
گوله‌رسه ، جانیم بیل که گولمه‌ز
گئجه
گوندوز بیزی خوش به‌ک‌له‌سین‌له‌ر
حرامی‌نین
شری‌نده‌ن ساخ‌لاسین‌لار»
گول‌اندام
چون که بو سؤزله‌ری دئدی
گول‌افروخ
شاه اونون قیدی‌نی یئدی
بویوردو
چون که معمارلار ده‌ریلدی
بیر
اولو کؤشک اوچون بنیاد وورولدو
گئجه
و گوندوز استادلار دوروشور
یاخین
گونده تمام اولور ، ائریشیر
یوجا
، محکم ، مرتّب ، خوش دوزولدو
مصوّر
نقش ایچی ، داشی یازیلدی
اه‌زیلدی
لاجورد ایله ته‌لیم رنگ
مُذَهَّب
ایش‌له‌ری گؤره‌ن قالیر ده‌نگ
خیتایی
یاپراغی‌یلا رومی شمسه
یازیلدی
، گؤرمه‌دی اول رسمه کیمسه
هم
آلتین ایدی هر بیر پنجره‌سی
آغ
اینجی‌ده‌ن به‌زه‌ندی هر یؤره‌سی
فوسوس‌کاری
دؤشه‌ندی فرشی دوپ‌دوز
کیم
اونون گیبی صنعت گؤرمه‌دی گؤز
قیزیل
، آلتین ایدی هم شادروانی
گوموش
حوضا آخار اونون روانی
زبرجدده‌ن
هم اؤرده‌ک‌له‌ر دوزولدو
کناری‌نا
سویون چئوره دیزیلدی
مصنّف‌له‌ر
ته‌لیم رسم وورموش ایدی
حریرده‌ن
پرده‌له‌ر کیم گه‌رمیش ایدی
نه
کیم گؤز وار ایدی هه‌پ‌سی قورولدو
تمام
اولدی و هم بنیاد وورولدو
گول‌افروخ
شاه گول‌اندام ایله شادان
چیخار
کؤشکه اول ایکی ماهِ تابان
گؤرورله‌ر
جمله ایش یئرلی یئری‌نجه
بین
آرتیق اولدو اون‌لار دئدییی‌نجه
بو
ترتیبی گؤروپ ، شادی قیلیرلار
گه‌زیپ
، سیران ائدیپ ، گئری گه‌لیرله‌ر
بو
مجلسی بو یئرده قِصر ائده‌لیم
بو
که‌ز بئشینجی مجلسه گئده‌لیم
بئشینجی
اوتوروم - مجلس
یینه
احمد حرامی‌ده‌ن خبر بیل
نیته
اولدو حکایت آنلا ، عاقِل
نه‌دیر
آنلایاسین اونون زوالین
ایشی
، گوجو و فعلی فتنه حالین
اوتورمازدی
گئجه گوندوز ، آراردی
گول‌اندام‌ی
نه بولوردو ، نه گؤردو
نه
اوشه‌نیردی ، نه یول‌دان آزاردی
بولام
دئیه گول‌اندام‌ی گه‌زه‌ردی
قرار
ائیله‌مه‌ییپ دون ، گون گئده‌ردی
نگاری‌نا
یاووز اندیشه ائده‌ردی
گیده‌رمه‌زدی
دِلی‌نده[ن] کِبری ، کینی
کین
اهلی‌دیر ییخان‌لار مُلک و دینی
دئر
ایدی: «گر اونو بیر که‌ز بولایدیم
اونا
به‌ن بیلیر ایدیم نه قیلایدیم؟!
اگر
اول سحریله آیا ساغارسا
اگر
زهره اولوپ گؤک‌ه آغارسا
جان
اه‌لیم‌ده‌ن به‌نیم اول قورتارا می؟
مگر
به‌ن دئییله‌م احمد حرامی!»
بونو
بؤیله دیییپ ، گه‌زه‌ردی دوپ‌دوز
آراردی
ایل‌له‌ری دون ایله گوندوز
زهی
بد اصل و مردار ، گورِ مغبون
حرام‌زاده
، فضول ، محروم و محزون
اودا
یانیجی دشمن ، یئل قوووجو
اه‌تینی
دیش‌له‌ییپ ، گؤیسون ووروجو
دئمه‌زدی
کیم ، اولان اولدو و گئتدی
او
کین‌دارلیق ، ائشیت کیم اونا نئتدی
یامان‌لیق
سانسا بیر کیشی ایشی‌نه
سونوجو
ساندیغی گه‌لیر باشی‌نا
مَثَل‌دیر
«که‌ندی دوشه‌ن آغلاماز» ، دئر
«آخان
دریایی کیمسه باغ‌لاماز» ، دئر
تمام
بیر ایل آرادی اول نگاری
لطیف
و سیمیته‌ن اول گول‌عذاری
کیمه‌سنه‌ده‌ن
خبر آلمادی هرگز
نئجه
کیم ایسته‌دی ، بولمادی هرگز
ائشیدیلمه‌دی
اون‌دان بیر آوازه
یولو
بیر گون مگر ائردی شیراز‌ه
گؤرور
کیم شهر ایچی‌نده بیر اولو باغ
یئمیش‌له‌ر
دوپ‌دولو ، آخاردی ایرماق
دولو
ریحان و نسرین و چه‌مه‌ن‌له‌ر
بیتیپ‌دیر
تورلو نرگس‌له‌ر ، سمن‌له‌ر
حرامی
اول باغی قاچان که گؤردو
اینیپ
آت‌دان ، گه‌لیپ ایچه‌ری گیردی
بولوشدو
باغبان ایله ، گؤروشدو
بیری
بیری‌سی‌نین حالین سوروشدو
دیله‌ر
کیم بیر خبر اون‌دان آلایدی
گول‌اندام‌ی
نه یئرده‌دیر ، بیله‌یدی
شول‌اوق
دم باغبان سفره گه‌تیردی
گه‌لیبه‌ن
، گئچدی دیز به دیز اوتوردو
بونون
ایله یییه‌ره‌ک ، سؤیله‌شه‌ره‌ک
بیر
ایکی سؤز که‌له‌جی اه‌یله‌شه‌ره‌ک
حرامی
آیدیر: «ائی یارِ یگانه
سورونجام
وار ، گه‌تیره‌ییم لسانه
بو
شهرین کیم‌دیر آییت! پادشاهی
بو
خلقین کیم اولور میرِ سپاهی؟»
آییتدی
باغبان «ائی مردِ مردان
ائشیت‌گیل
کیم دورور بو شهره سلطان
بیزیم
اوّ‌ل‌کی سلطانیمیز اؤلدو
گول‌افروخ
کیم اونون اوغلو ، شاه اولدو
اؤکوش‌دور
عدلی ، شاکر خلق اون‌دان
قامو
خوشنود دورور ، کافر ، مسلمان»
دئدی:
«اوغلان می ، ایگیت ، یا قوجادیر
یا
اه‌رگه‌ن می ، یا ائولی ، حال نئجه‌دیر؟»
آییتدی
کیم «هنوز اوغلان‌دیر ، ائی یار
یاشی
اون سه‌کیزی‌نده ، ائی وفادار
تمام
بیر ایل اولوپ‌دور ائوله‌نه‌لی
گول‌اندام‌ی
سئویبه‌ن اول آلالی»
دئدی:
«کیمین نه‌سین آلیپ دورور اول
کیمین
قیزی‌نا جفت اولوپ دورور اول؟»
آییتدی:
«شاهِ بغدادین قیزی‌نی
آلیپ
دورور ، سئویپ‌دیر خوب یوزونو»
دئدی
کیم ، «نه سبب‌ده‌ن آلدی اونو؟
آراییبان
، یا قان‌دا بولدو اونو؟»
آییتدی
کیم «سه‌ن اونو آنلار ایسه‌ن
دییه‌یین
وصفِ حالین ، دینله‌ر ایسه‌ن
اونو
بیر آل ایله حرامی آلمیش
تمام
بیر ایل اونون ایله دیریلمیش
آتاسی‌ندان
آییرمیش بیر گون اونو
آتاسی
بیلمه‌میش نه‌دیر معانی
آلیپ
واریپ اونو چارمیخا گه‌رمیش
ناگاه
بیر قافیله اوستونه ائرمیش
آلیبان
اول حرامی‌نین اهلیندهن
گؤیه‌رچینی
دوغانین {منقاری‌ندان}
گه‌لیر
سون‌اوجو بو شهرِ شیراز‌ه
گؤرور
شاه‌زاده اونو تازه تازه
اصیل‌ده
هم اولو ، هم حُسنو کامل
داخی
زیره‌‌ک و هر دم عقلی کامل
گؤریجه‌ک
یوزونو بین جان و دل‌ده‌ن
گول‌افروخ
سئودی اونو بین گؤنول‌ده‌ن
دویون
ائیله‌دی ، که‌بین ائتدی ، آلدی
عجب
بودور اونو هم بکر بولدو
بدخشان
شاهی ساغدیج اولدو اونا
قولاق
وور دییه‌یین وصفی‌نی سانا
گول‌افروخ
بویورور کیم تئز اول‌اوق دم
که
بیر کؤشک یاپدیریرلار یوجا ، محکم
نه
آیدام که نئجه دوزدوله‌ر اونو
ائشیتدیم
قیرخ آیاق‌دیر نردیبانی
هر
آیاغی‌ندا بیره‌ر قول اوتورور
اه‌لی‌نده
قیلیج و حربه گؤتورور
ایکی
آسلان قاپی‌دان اه‌یره‌شیرله‌ر
بیری
بیری‌نه قارشی اییره‌شیرله‌ر
اگر
نرّه دیو اولسا ، گؤرله‌ر اونو
چه‌که‌ر
، ییرتار ، هلاک ائده‌رله‌ر اونو
حرامی
گه‌له دییه احتیاط یئر
اونون
اوچون دورور دوزگون قاپی ، {دَر}
ناگاه
بیر گون که آن‌سیز گه‌له دئرله‌ر
گئجه
گوندوز اونون قیدی‌نی یئرله‌ر»
حقی‌نجه
دینله‌دی بیر بیر حرامی
بو
که‌ز بولدو یینه اول نیک‌نامی
سئویندی
، ده‌ری‌سی‌نه سیغماز اولدو
گؤنول‌ده‌ن
غصّه گئتدی ، شادی گه‌لدی
گؤرون
اول ظالمی که نه قصد ائتدی
آتی‌نا
بیندی ، داغا دوغرو گئتدی
واریر
داغ‌دا ، بولور آوچی ایگیت‌له‌ر
آوی
خود خوش بیلیر آوچی ایگیت‌له‌ر
چیخاردی
وئردی چوخ آلتین بولارا
دؤنوبه‌ن
سؤیله‌دی اول آوچی‌لارا
دئدی:
«ایکی دیری گئییک گه‌ره‌ک‌دیر
توتو
وئرین بانانی ، تیزره‌ک‌دیر»
یاییلدی
اول ایگیت‌له‌ر جمله داغا
شکار
ایسته‌یه باخیپ سولا ، ساغا
سؤز
اؤکوش ، ایکی گئیییی توتارلار
آغیر
بها ایله اونا ساتارلار
گئییک
چون اه‌له گیردی ، گئری دؤندو
گه‌لیپ
شهر اوجونا ، بیر یئره قوندو
دونون
یاری‌سی‌نا ته‌کین اوتوردو
شو
ده‌ن‌لی کیم قامو خلقی یاتیردی
دورو
گه‌لدی ، یینه گؤنلو قراری
داخی
هیچ قالمادی صبر و قراری
یاراق‌لاندی
، به‌لیک‌له‌ندی ، دوناندی
یوزو
قاراردی ، گؤزو قانا دؤندو
قیلیج
قوشاندی اول دم‌ده بئلی‌نه
گؤرون
کیم نه گه‌لیر اونون یولونا
گئییک‌له‌رین
آیاق‌لاری‌نی بوکدو
ایکی
قولتوغونا اون‌لاری آلدی
گؤنولدو
، گیردی اول غزا یولونا
ایشین
بیلمه‌ز کیشی سونرا یولونا
سوروپ
اول نابکار ، چون کؤشکه گه‌لدی
حیاطین
قاپی‌سی‌نی چون که بولدو
یینه
افسونونو اوخودو ، اوردو
قاپی
آچیلدی ، اول ایچه‌ری گیردی
آسلان‌لاردان
یانا یوز توتدو ، گئتدی
قاچان
کیم اونلارین قاتینا یئتدی
اولار
دیله‌ردی کیم ، حمله ائده‌له‌ر
بونو
قییناق ایله ییرتیپ دیده‌له‌ر
گئییک‌له‌ری
شول‌اوق دم آتی وئردی
بولارین
حمله‌سین اوستونده‌ن ایردی
اول
آسلان‌لار گئییک‌له‌ری گؤروجه‌ک
مقیّد
اولمادی اونا گیریجه‌ک
گئچه‌ر
، اون‌دان گیریر قول‌لار قاتینا
تانا
قالدی بولارین هیبتی‌نه
اول
اوتوراق‌دا کیم قول‌لار اوتورموش
قیلیجی
، حربه‌له‌ر اه‌ل‌ده گؤتورموش
کیمی
یالین پیچاق اه‌لی‌نه آلمیش
ایشی‌نده
هر بیری‌سی حاضر اولموش
بیر
افسون اوخویوپ توپراغا اوردو
بولارین
اوستونه اونو ساووردو
قاموسو
اویخویا واردی‌لار اون‌لار
او
قیرخ سرهنگ ، یاراق‌لی اوتوران‌لار
آشاغی
دورانین که‌سدی باشی‌نی
گؤرون
بو چرخِ غدّارین ایشی‌نی
اونو
قویدو ، بیری‌سین داخی که‌سدی
قانا
غرق اولدو نردیبانین اوستو
بیری‌سی‌نین
بوغازین یینه توتدو
بوغازلادی
اونو ، گؤتوردو آتدی
قاموسونو
بولارین شؤیله گؤزله‌ر
کیمین
بوغار و کیمی‌نی بوغازلار
سؤز
اؤکوش ، بولاری بیر بیر قیردی
تنی‌نده‌ن باش‌لارین جمله آییردی
بولارین
دیرلییی‌نی چون که ییخدی
روان
که‌ندی یوخاری کؤشکه چیخدی
چون
اول قیرخ کیشی‌نین قانی‌نی ایچدی
یوخاری
چیخدی ، کؤشک قاپی‌سین آچدی
دیله‌ر
ایدی گیره‌جه‌ییز بولارا
وورا
ایدی شول‌اوق دم زخم و یارا
گول‌اندام
ایله شاهی اؤلدوره‌یدی
داخی
هر کیمی بولورسا قیرایدی
بو
خشم ایله ایچه‌ری گیردی اول ایت
سرانجامی
نه‌یه ائریشدی ، ائشیت
مگر
دوش گؤرور اول گئجه گول‌اندام
او
دوشون هیبتی‌نده‌ن تیتره‌ر اندام
بو
ایدی گؤردویو دوش اول نگارین
گؤرور
بیر قارا ایت گه‌زه‌ر کنارین
گه‌لیبه‌ن
خشم ایله اوستونه دوردو
ایسیرا
ایدی ، یعنی کیم دالاردی
آیاغی‌ندان
گول‌اندام ایتی توتدو
یئره
چالدی ، گؤتوردو تاشرا آتدی
گول‌اندام
قورخدو ، به‌لین‌له‌ر ، اویانیر
اونون
جگری‌نه قورخو بویانیر
دئدی
کیم «ائی کریم ، خیر ائت دوشومو
گؤنول‌ده‌ن
سه‌ن گیده‌رگیل تشویشیمی»
بونو
دئدی ، گؤزونده‌ن آخدی یاشی
یینه
سؤکولدو اول دم باغری باشی
گول‌افروخ
آیدیر: «ائی دل‌دارِ مستور
نه
سؤزدور بو دئدییین ، عقلی‌نی ده‌ر»
هه‌له
بیر دم دوشو تکریر ائده‌ردی
یینه
خیره یوروپ ، تعبیر ائده‌ردی
یینه
غفلت باسار بون‌لار اویورلار
گؤرور
هم چوخ عجب تورلو سیرله‌ر
قاپی‌یی
چون که آچدی اول حرامی
ایچه‌ری
گیردی ، قالمادی آرامی
یالین
قیلیج اه‌لی‌نده اژدهادیر
حرامی‌دیر
، ولی گوربوز باهادیر
شفاعت‌سیز
دورور ، یوخ‌دور امانی
نه
دین بیلیر او ظالم ، نه ایمانی
ایمان‌لی
کیشی‌ده اولور شفاعت
ایمان‌سیزدا
نه دین وار ، نه دیانت
یاپیشدی
اول نگارین چون اه‌لی‌نه
که
یعنی قصد ائده اول جان گولونه
به‌لین‌له‌دی
نگاری ، حورِ ثانی
گؤرور
اوستونده دورموش اول زبانی
گولانداما
دئدی کیم «نه دورورسون
به‌ن
احمد حرامی‌یی کیم گؤرورسون؟
اه‌لیم‌ده‌ن
جان قاچان قورتاراسین سه‌ن
دئ
ایمدی ، ائیله باشین چاره‌سین سه‌ن
دوقوز
یول‌داشیمین که‌سدین باشی‌نی
هلاک
ائدیپ بیتیردین هم ایشی‌نی
سه‌نی
به‌ن داخی آلاییم ، گئده‌ییم
نه
کیم سه‌ن بانا ائتدین ، به‌ن ائده‌ییم
گؤزونه
قارشی بونو اؤلدوره‌ییم
بانا
ائتدییین ایشی بیلدیره‌ییم»
گول‌اندام
آیتدی کیم «بونون سوچو نه؟
ایشی
ائتمه‌ک گه‌ره‌ک لایق سوچونا
نه
سه‌ن بونو بیلیرسین ، نه سه‌نی بو
اه‌ر
ایسه‌ن ، به‌نی اؤلدورگیل ، بونو قو
هنوز
بو ایدی قول‌لارین[ی] قیردین
قیدسیز
گه‌لدین اوش سارایا گیردین»
حرامی
آیدیر: «ایمدی یاتما ، تئز دور
نه
ایش‌له‌یه‌م بو یول‌دا سانا ، بیر گؤر
گه‌ره‌ک
بو دم سه‌نی آلام ، گئده‌م به‌ن
نه
اوچون بو ایگیده قصد ائده‌م به‌ن»
دورو
گه‌لدی گول‌اندام ، گئی پریشان
ایچی‌نده
درد اودو ، جگر دولو قان
اول
آرادان فراق ایله گؤنولدو
ازل
بزمی‌نده اونا اول سونولدو
ایچی‌نده‌ن
گئچیریر درد ایله آهین
او
درد اودوندان اه‌رییه‌یدی آهن
دئدی
کیم «ائی خدایا ، دردمنده‌م
مدد
قیل ، مه‌ن ضعیف‌ه‌م ، مستمنده‌م
بوگون
بانا بو وئرمه‌ز هیچ امانی
الهی
، به‌ن‌ده‌ن آییرما ایمانی»
بونو
دئر ، آخیدیر یاش گؤینه گؤینه
او
گول‌اندامِ خوب ، اول یوزو آینه
حرامی
اؤنجه ، آردی‌نجا گول‌اندام
قیلیج
اه‌ل‌ده توتوپ ، گئده‌ر او بدنام
یوجا
تانری کریم‌دیر ، ایش‌له‌ر ایش‌له‌ر
خیرلی
قول‌لارین خیرین باغیش‌لار
گه‌له‌لیم
بیز گول‌اندام‌ین سؤزونه
بیله‌سین
وصفِ حالی نه ، سؤزو نه؟
گه‌لیرله‌ر
، نردیبانین چاق باشی‌نا
قولاق
وور سه‌ن گول‌اندام‌ین ایشی‌نه
توکّل
ائیله‌دی اول دم حق‌ه چوخ
باخار
چئوره‌یه ، کیمسه‌ده‌ن مدد یوخ
یوزون
دؤندو ، حق‌ه قیلدی نیازی
مناجات
ائیله‌دی ، دینله بو رازی:
«سیغیندیم
سه‌ن کریم و کردگارا
کریم
، ایشی کَرَم پرو‌ردگارا»
بو
که‌ز آلتینجی مجلسه گیره‌لیم ،
گول‌اندام
نه قیلیر ، اونو گؤره‌لیم
آلتینجی
اوتوروم - مجلس
توتوپ
جان قولاغین بو سؤزو دینله
نه‌یه
واریر بو ایشین سونو ، آنلا
گول‌اندام
اوسونو باشا گه‌تیردی
حق‌ه
سیغیندی ، گؤر نه ایش بیتیردی
روان
اول قیرخ آیاق‌لی نردیبان‌دان
ایته‌ر یایاق حرامی‌یی [اوش] اون‌دان
اوچوردو
یئر یوزونه اول حریفی
[ذی
؟] گه‌نج آسلان ، دلاور ، گور ظریفی
چو
سوروچدو آیاغی اول نابکارین
اوره‌یی‌نه
سو سه‌رپیلدی نگارین
گهی
باشی دؤنه‌ر ، گاهی آیاغی
او
گئدیش‌ده کیشی نئده‌ر دایاغی
یئره
توخوندو اول دم ، ایندی چون باش
داغیلدی
، اولدو بئینی خُرد و خشخاش
جانین
ایسمارلادی جهنّمه اول ،
پارالاندی
آیاغی ، باشی ، اه‌ل ، قول
نه
کیم آییتدی ، ایمدی تانری وئردی
گول‌اندام‌ی
مرادی‌نا ائریردی
کیشی
بیر یاووز ایشه ائتسه بنیاد
سون‌اوجو
اون‌دان آلیر حق‌ّین استاد
قاچان
کیم دادی‌نی آلدی گول‌اندام
گول‌افروخ
شاها گه‌لدی اول دلارام
ائریپ
تعجیل ایله ، ایچه‌ری گیردی
هنوز
داخی گول‌افروخ شاه اویوردو
ایگه‌ن
غفلت‌ده اویخو توتموش ایدی
بو
حالی دویمادی نه ائتمیش ایدی
ایگه‌ن
خوش اولدو کیم دویمادی اونو
گؤروپ
اول ظالمی ، هورکمه‌دی جانی
گول‌اندام گه‌لدی آیدیر: «هئی دور آخی!
حرامی‌یه نه‌له‌ر ائتدیم ، گؤر آخی»
گول‌افروخ
شاه آیدیر: «ائی نگاریم!
ده‌ل
اولدون اولا می ، گؤزو خماریم؟
سانا
ائرته بیتی‌له‌ر یازدیراییم
حکیمه
داخی شربت دوزدوره‌ییم
خیالین‌دیر
که قورخارین همیشه
بو
سؤزه انسان عقلی نه ائریشه؟!»
گول‌اندام
آیدیر: «ایمدی دور ، گؤره‌سین
بانا
اون‌دان بیتی‌له‌ر یازدیراسین»
چیخار
گؤرور نه قول وار ، نه رعیت
دؤنوپ
سوردو که «هئی ، نه‌دیر حکایت؟»
گول‌اندام
سؤیله‌دی کیم «اول بداختر
یوزو
قارا حرامی‌یِ قارا اه‌ر
نه
کیم به‌ک‌چی ، قولون وار ایدی ، قیرمیش
گه‌لیپ
تا کیم سرِ قاتیما گیرمیش
اویور
ایکه‌ن سه‌نی دؤشه‌ک‌ده قویدوم
سه‌نی
ساخیندیغیم‌دان اونا اویدوم
به‌نی
آلیپ گئده‌رکه‌ن ناگهانی
باشی‌ندان
نردیبانین ایتدیم اونو
همان
اول دم ییخیلدی ، ایندی اون‌دان
کوپورتوسون
ائشیتدیم بیر زمان‌دان
مدارا
اهلی‌دیر ، سِحری ته‌لیم‌دیر
که
اول مکّار کیشی‌دیر ، حق علیم‌دیر
دیری
می ، اؤلو مو بیلمه‌زه‌م اونو
نه‌دیر
، بیلمه‌ک گه‌ره‌ک اول قالتابانی»
گول‌افروخ
خلقی‌نه اول دم چیغیردی
«یاراق‌لانین
، گه‌لین!» دییه قیغیردی
یاراق‌لاندی
ائشیده‌ن ، اوندا گه‌لدی
قاپی‌دا
جمله‌جییی حاضر اولدو
یاخیبان
شمع‌دان‌لار ، گؤردو اون‌لار
اول
آسلان‌لار گئییک یئر ، گؤردو اون‌لار
تعجّب
ائیله‌ییپ ، جمله دورورلار
او
قوُل‌لارین حالین اوندا گؤرورله‌ر
قویون
گیبی قیریلمیش ، یاتیر اون‌لار
روان
آخار ایدی سئل گیبی قان‌لار
حرامی
اولموش ایدی خُرد و خشخاش
نه
قوْل قالمیش ، نه بوت قالمیش ، نه خود باش
دیزیلدی
خلق حرامی‌نین قاتینا
تانا
قالدی‌لار اونون قامتی‌نه
گول‌افروخ
اونو گؤردو ، اولدو هم شاد
چو
دوشمن اؤلدو ، غم‌ده‌ن اولدو آزاد
بویوردو
تئز ناقارالار وورولدو
خبر
اولدو ، چو شهرین خلقی گه‌لدی
سئوینیپ
جمله‌سی شادان اولورلار
یوز
ووروبان حق‌ین شُکرون قیلیرلار
او
گئجه صبحه ده‌ک عشرت ائده‌رله‌ر
صباح
اولوجاغیز گؤر که نئده‌رله‌ر
باشین
احمد حرامی‌نین که‌سه‌رله‌ر
داخی
گؤوده‌سی‌نی بورجا آسارلار
آلیپ
به‌ی‌له‌ر باشین میدانا چیخدی
نشان
اوچون قاباق یئری‌نه دیکدی
تماشایی
گؤرور اول گون امیرله‌ر
اولو
، کیچی ، سپاهی‌له‌ر ، وزیرله‌ر
اوخا
دیکدی‌له‌ر اول دشمن باشی‌نی
سون‌اوجو
نولدو گؤر اونون ایشی‌نی
یاووز
سانی‌لاری باشی‌نا گه‌لدی
نه
کیم سانیردی خلقه ، که‌ندی بولدو
No comments:
Post a Comment