شرق: ای معبدِ اسارت
اولان آدمیّته!
... سن نامزد می‌سین ابدی قهر و ذلتّه؟
تورک قوْشار: شیروان‌لی مَحْمَدْ هادی
Türk qoşar Şirvanlı Mehmed Hâdi
١٥ آغوستوس ١٩١١
غرب مدنیّتی. شرقِ حاضر
قارداشیم جلال‌ا
قارداشیم جلال‌ا
غرب
اولماسایدی مقبره بنزه‌ردی خاک‌زار
بو
قبّه‌یِ بلند اونا بیر هیکلِ مزار ...
هر
شئی سؤنه‌ردی، شمعه‌یِ ادراکیمیز گیبی
لوحِ
حیاتیمیز گیبی آفاق اولوردو تار.
تنظیر ائده‌ردی ارض، محیطاتِ مشرقی
یعنی: جهان اولوردو شب‌آلود بیر دیار ...
غرب‌ین افق‌لاریندا دوغان نورِ خواب‌سوز
آچدی جهانا بیر سَحَرِ آرزو فروز
ساچدی قلوبا شعشه‌یِ انقلابینی
هپ فکرله‌ر کسیلدی بیره‌ر مُشهَرِ فیوض
محصولودور او لمعه‌یِ افکار پرورین
مشرق‌ده رعشه‌دار ایشیق‌لی بیر اون تموز
مغرب بوگون بدایعین ان شان‌لی مُشهَری
گون‌ده‌ن گونه تکمّله آتلار هنرله‌ری!
بیر زمره‌یِ دهائتین اثمارِ فکری‌دیر
صحنِ منوّرینده‌کی آثارِ ازهری
بیر معکسِ صدایِ حیات ... ایشته بیر جهان:
آغوشِ نورپوشو حقیقت سَحَرله‌ری
شرق‌ین لقاسینی بوروموش‌دور بوگون سحاب
فکرین لسانی باغلی، دماغین یئرینده خواب!
سربست‌دیر دهانی ریاکار اولان‌لارین
بیلمه‌م نه اولدو شاهدِ سحّارِ انقلاب!
ای طالعی غنوده‌یِ حرمان اولان محیط!
سیزلار ایچیم بو حالینا ای کشورِ خراب!....
ای معبدِ اسارت اولان آدمیّته ...
سن نامزد می‌سین ابدی قهر و ذلتّه؟
بیلمه‌م نه‌دیر که سن‌ده بو جنّت‌لی اشتیاق ...
غرب‌ین مزارا گؤمدویو اوهاما، ظلمته؟
ای شرق! «اونوتما، بارقه‌له‌ر عصرِ فیضی‌دیر»
نقش ائتمه‌لی بو سؤزله‌ری الواحِ فکرته!...
شیروان‌لی محمد هادی،
١٥ آغوستوس ١٩١١- ایستانبول
سؤزلوک:
اثمار: یئمیش-میوه، اۆرون-محصول، آس-فایدا،
سونوج-نتیجه
ادراک: آنلاییش، واریش، باشا دوشمه، دۆشونمه،
اۇس، یئتیشمه، قاووشما، چاغینی بولما، اولقونلوغا ائرمه
آرزو فروز: ایسته‌ک اویاندیران
ازهر: پک آغ، بایاغی پارلاق
افکار پرور: دوشونجه‌نی بسله‌یه‌ن، دوشونمه‌یه
ایته‌ن
اوهام: قورونتولار، گره‌ک‌سیز و نده‌ن‌سیز
قورخولار، یانلیش دوشونجه و اینانج‌لار
ایچیم: درونم
بارقه: شیمشه‌ک، ایلدیریم پاریلتی‌سی
بدایع: ایلگی چکه‌ن و اؤووله‌ن پک
یئنی بیر نسنه،
تکمّل: ائوریلیپ گلیشمه، کمالا
ائریشمه
تنظیر: بنزه‌تمه، یانسیلاما،
اوخشاتما، بنزه‌ک (نظیره) یازما
جنّت‌لی: جین توتماسی، جین‌له‌نمه‌ک، دلی‌لیک
حرمان: یوخسون‌لاش‌ما، محروم اولما
خواب سوز: اویخویو قاچیران
دِماغ: بئیین، اۇس، بیلینج
دهائت: تتیک‌لیک، اوس‌لولوق، دها
رعشه‌دار: تیتره‌ک
سحاب: بولوت، بولوت گیبی گؤرونه‌ن، گؤز دومانی، بولوت
گیبی اوچوشان چکیرگه، قوش سوروسو، قارانلیق، قارانقولوق
سحّار: بویوجو، بویوله‌ییجی، آشیری
کرته‌ده بویو ائده‌ن
سربست: اؤزگور، ارکین، قازاق
سێزلاماق: درینده‌ن آغریماق، آجی وئرمه‌ک،
سانجیماق، اینجیتمه‌ک
شاهد: گؤزه‌ل، سئوگیلی، سئویت، آمراق
شب آلود: گئجه‌یه بولاشمیش، قارانلیق
شمعه: اینجه آوۇس -شمع
ظلمت: قارانلیق، قارانقولوق
غنوده: اۇیوموش، اۇیوقلامیش
فکرت: دوشونمه
فیض: داشما، قۇیما، بول‌لوق، ایله‌رله‌مه،
گلیشمه؛ ائتگی‌له‌نمه
فیوض: فیض‌له‌ر
قبّه: یوورالاق تاوان، گونبه‌ز
لقاء: اۆز، اوچراما، قاووشما، بولوشما، اوز اوزه گلمه،
قارشیلاشما،
لمعه: پاریلتی، ایشیلتی
لوح: اوزه‌رینده یازی یازیلان،
بیتیله‌ن دۆز نسنه
محیط: قوشاتان، ساران، چئوره‌سی
قوشاتیلمیش و ساریلمیش
محیطات: محیط‌له‌ر
مُشهر: اۆنله‌نمیش، آدلیم، چاولی، اۆنله
ندیره‌ن، ...
معکس: بیر نسنه‌نین عکس ائتدیریلدییی
و یانقی‌لاندیغی یئر
نورپوش: ایشیغی قاپاتان، اؤرته‌ن
هیکل: بارتیق-مجسمه
No comments:
Post a Comment