استفاده از
فرمهاي تورکي «تورک» و «آزربايجان»
سالها پيش يکي
از دوستان افغانستاني به کاربرد فرم ترک از طرف من اعتراض کرد و با ذکر دلايلش گفت
که در افغانستان در نشستي رسمي، تصميم بر اين گرفته شده که از فرم واحد «تورک»
استفاده شود (متن اين قرارداد را بعدا دوباره منتشر خواهم کرد). در آن زمان اين
تدبير- که در نوشتهاي در سؤزوموز نيز آنرا ذکر کرده بودم- به نظر من منطقي آمد.
بخصوص پس از ملاحظهي آنکه کردها نيز به جاي فرم کرد شروع به استفاده از فرم
«کورد» کردهاند، از آن به بعد من هم به جاي فرم ترک فرم «تورک» را، هر چند نه
هميشه، بکار بردم. اما اکنون که به موازات رشد شعور ملي «تورک»، انعکاس آن در
املاء فارسي هم، مانند کاربرد فرم «آزربايجان» به جاي آذربايجان فارسي-عربي ديده
ميشود، بهتر است که در ايران و زبان فارسي هم مانند افغانستان و زبان دري، فرم
«تورک» به جاي فرم ترک استفاده شده، همگاني و تثبيت شود.
من در مورد ايران
و آزربايجان، تصميمگيري در بارهي اين گونه مسائل را در حيطهي انحصاري
زبانشناسان، محققين و اهل فن و ديگر نخبگان نميدانم. اين مسائل بيشتر مسائل هويتي
و سياسي است و به شعور ملي تورک و منافع ملي تورک مربوط است که فعلا ادراک بر آنها
در ميان بسياري از نخبگان ما شامل زبانشناسان، محققين و اهل فن تورک در ايران و
آزربايجان در حکم کيمياست. کردهائي که بر فرم کورد و در افغانستان که بر فرم تورک
تصميم گرفتند زبانشناسان و ... نبودند. در تاريخ هم نادرشاه و مساوات و
آتاتورک ... که فرم آزربايجان را بکار
بردهاند هيچکدام زبانشناس نبودهاند. بر عکس، نخبگان ما معمولا و اصولا به عنوان
سد و ترمزي در مقابل حفظ و توسعهي شعور ملي تورک عمل کردهاند. مرجع و محل رجوع و
حل مسائل هويتي تودهي تورک در ايران از جمله تَرکِ فرمهاي فارسي تُرک و آذربايجان
و استفاده از فرمهاي تورکي «تورک» و «آزربايجان»، در يک کلام مردم و اجماع مردمي
است که به طور خودجوش در حال فرم گرفتن است.
No comments:
Post a Comment