فضولی: قصیده ‌در مدح شاهِ دین سلطان سلیمانِ سعادت‌مند علیه ‌الرحمة و الغفران

قصیده ‌در مدح شاهِ دین سلطان سلیمانِ سعادت‌مند علیه ‌الرحمة و الغفران

مَحْمَدْ سولئیمان‌اوغلو بایات- باغدادلی فوضولی (فضولی)

شاهِ دین سلطان سلیمانِ سعادت‌مند

چێخدێ یاشێل پرده‌ده‌ن، عرض ائیله‌دی رُخسار گۆل

سیلدی مرآتِ ضمیرِ پاک‌دان ژنگار گۆل

جام تۇت ساقی، که گۆلبۆن‌له‌ر گۆل اظهار ائتدی‌له‌ر

سن داخێ بیر گۆلبۆنِ رعناسێن، ائت اظهار گۆل

گلدی اوْل دم کیم اوْلا اظهارِ حکمت قێلماغا

انشراحؚ صدر ایله‌ صدرِ صفِ ازهار گۆل

یئتدی اوْل موسم که ‌آچماغا گؤنۆل‌له‌ر مُلکۆنۆ

اوْلا گۆلشن‌ده ‌ریاحین خیلی‌نه‌ سردار گۆل

آدم ایسه‌ن باغێ سِیران ائیله‌ بۇ موسم‌ده‌ کیم

باغێ رنگ و بوی ایله ‌قێلدێ بهشت آثار گۆل

چارسویِ باغ سِیرانێ بۇگۆن مرغوب‌دۇر

کیم شکوفه ‌آندا صرّاف اوْلدۇ و عطّار گۆل

چێخمێش ایکه‌ن بزمِ گۆلشن‌ده‌ن، یینه‌‌ عودت ائدیپ

جامِ می‌ آخدێردێ اهلِ توبه‌یه ‌تکرار گۆل

حبس‌ده‌ن یوسوف چێخێپ سلطانِ مصر اوْلمۇش گیبی

اوْلدۇ، آچێپ غنچه‌سین آرایشِ گۆلزار گۆل

سان زولئیخا خلوتی‌دیر غنچه‌یِ در بسته‌ کیم

چێخدێ آندان دامنِ چاکێ‌یلا ‌یوسوف‌وار گۆل

چاک اوْلۇپ بۇلمۇش صفا بادِ سحرده‌ن ساناسێن

باددیر جبریل و قلبِ احمدِ مختار گۆل

شبنمِ گۆلزارِ رُخسارِ رسول الله‌دێر

نشرِ عطری‌یله‌ قێلێر هر دم آنێ اِشعار گۆل

درِّ شبنم ساچدێ رنگین برگؚ گۆل‌ده‌ن هر طرف

لعلِ خندان ائتدی خوب‌لار گیبی گوهربار گۆل

صورتِ حالێ‌نا حیران ائیله‌دی عارف‌له‌ری

آچدێ عرفان اهلی‌نه ‌گنجینه‌یِ اسرار گۆل

سبزه‌ اۆزره ‌گزدیریر بادِ صبا گۆل‌برگی‌نی

سانکێ سبزه ‌آسمان‌دێر، کوکبِ سیّار گۆل

قێلدێ پنهان غنچه‌نین لعب ایله ‌گؤزده‌ن حُقّه‌سین

بۇلماق اوْلماز هیچ رنگ ایله ‌زهی عیّار گل

یۆز چئویرمیش خاردان آیرێلماق ایسته‌ر بی سبب

منعمِ ناکس گیبی اصلی‌نده‌ن ائیله‌ر عار گۆل

خارِ غیرت نوْلا گر سانجێلسا گۆلبۆن باغرێ‌نا

آیرێلێپ آندان اوْلۇر هم صحبتِ اغیار گۆل

یئری‌دیر اوْدلارا یانسا حسرت ایله‌ حۇر کیم

آندان آلێر زیب و زینت، غیره‌ اوْلۇر یار گۆل

بی وفالێق عادتین تۇتمۇش، آنێن‌چۆن‌دۆر بۇ کیم

عمرده‌ن اوْلماز جهان باغێ‌ندا برخوردار گۆل

قانقێ بۆلبۆل قانێ تۇتمۇش بیلمه‌زه‌م، کیم متّصل

گه‌ اسیرِ خار اوْلۇر، گه ‌مبتلایِ نار گۆل

سیرِ باغ ائتدیم، سحر گؤردۆم آچێپ مجموعه‌سین

حفظ ادیپ بۇ مطلعی، ائیله‌ردی استظهار گۆل:

 

عاشق اوْلمۇش حُسنۆنه ‌ای سروِ خوْش‌رفتار گۆل

چاک چاک ائتمیش سنین‌چۆن سینه‌یِ افگار گۆل

 

گۆل نه ‌نسبت‌دیر سانا، سن‌ده‌ن آنا یۆز فرق وار

سن بوتِ پرده‌نشین‌سین، شاهدِ بازار گۆل

اؤیله ‌پنهان ائیله‌میش گؤیسۆنده‌ سرِّ عشقی‌نی

کیم آیاغێ‌ندان آسارلار، ائیله‌مه‌ز اظهار گۆل

توتیایِ چشم ایچۆن هر صبح‌دم یوْل‌لار تۇتۇپ

خاکِ درگاهێن صبادان ائیله‌ر استفسار گۆل

سیرِ گۆلزار ائتدییین پیکِ صبادان فهم ائدیپ

گنجؚ زر قێلمێش مهیّا، قێلماغا ایثار گۆل

برگؚ گۆل سانما، که‌ رنگین خشت‌له‌ر جمع ائیله‌میش

چکمه‌یه ‌اوْل گنجؚ زر حفظی‌نه‌ بیر دیوار گۆل

تا سریرِ سبزه‌یی تپره‌تمه‌یه ‌تحریکِ باد

سایه‌سی‌نده‌ن اۇردۇ هر لوحۇنا بیر مسمار گۆل

هر سحر گۆلزارِ لوحۇنا چکه‌ر یۆز دائره

غالباٰ منقارِ بۆلبۆل‌ده‌ن آلێر پرگار گۆل

عیش ایچۆن گۆلشن شبستانێن منوّر قێلماغا

هر آغاج‌دان آسدێ بیر قندیلِ پُر انوار گۆل

بۇنجا قندیلی فروزان ائیله‌دی، امّا نه‌ سود

دۇدِ دل‌ده‌ن قێلدێ بۆلبۆل روزگارێن تار گۆل

دارِ دنیایێ فضایِ جنّته‌ دؤنده‌ردی، لیک

غنچه ‌گیبی بۆلبۆله‌ دنیایێ قێلدێ دار گۆل

بیر زبانِ حال‌دێر هر یاپراغێ، فهم ائتسه‌له‌ر

پرده‌دارِ خاک اوْلان‌لاردان وئریر اخبار گۆل

بۆلبۆلِ زار ائتدییی فریادلار تاثیری‌دیر

بی سبب خوابِ عدم‌ده‌ن اوْلمامێش بیدار گۆل

باغبان! سلطانِ عادل دئوری‌دیر، تنبیه ‌قێل

اۇرماسێن گۆلزارا آتش، ظلم ائدیپ زینهار گۆل

جور الی‌یله‌ غنچه‌وش پیراهنین چاک ائتمه‌سین

جنبشِ نامعتدل‌ده‌ن قێلسێن استغفار گۆل

یوْخسا ناگه ‌صورتِ حالێ اوْلۇر سلطان‌ا عرض

قهره ‌اۇغرار مقتضایِ وعظِ ناهموار گۆل

اوْل گۆلِ باغِ خلافت کیم بهارِ دولتی

عالم افروز اوْلالێ گؤرمه‌ز جفایِ خار گۆل

اوْلدۇ دئوری‌نده‌ هوا محبوسِ زندانِ حباب

غالباٰ گؤرمۆش هوادان شمّه‌ای آزار گۆل

برگؚ گۆل گزدیرمه‌ز اوْلدۇ محملِ بادِ صبا

حدّی یوْخ کیم چکدیره‌ بادِ صبایا بار گۆل

صرصرِ قهرِ جهان‌سوزۇندان آگاه ‌اوْلالێ

آچماز اوْلدۇ بوستانِ فتنه‌یِ اشرار گۆل

خلوتِ لُطفۇنادێر نورِ دلِ مومن چراغ

گۆلشنِ قهری‌نده‌دیر داغِ دلِ کفّار گۆل

 

شاهِ دین سلطان سلیمانِ سعادت‌مند کیم

کسب ائده‌ر خُلقِ خوشۇندان نزهتِ اطوار گۆل

 

باشا چالمێش مهری‌نی روزِ ازل‌ده‌ن چرخِ پیر

ائیله ‌کیم گۆل‌رُخ‌لار ائیله‌ر زینتِ دستار گۆل

انقلابِ دئورده‌ن بۇلمازدێ هرگز اختلال

آلسا آندان حکمۆنه‌ فرمانِ استمرار گۆل

ذوق بازارێ‌ندا بۇلمازدێ بۇ رنگ ایله ‌رواج

ائتمه‌سه‌یدی نقشِ مهرین سکّه‌ی دینار گۆل

اوْلماق ایچۆن مطربِ بزمی تۇتۇپ بیر دائره

اؤیره‌نیر هر صبح بۆلبۆل‌ده‌ن فنِ ادوار گۆل

مطبخِ جودۇنا، کیم دۇدۇنا سۆنبول‌دۆر غلام،

خارکش‌لیک صنعتین تۇتمۇش، دئییل بیکار گۆل

قۇرتۇلۇر فتح ائتدییی کشور بلایِ فتنه‌ده‌ن

کیم آچێلدێق‌دا تیکه‌ن‌ده‌ن آیرێلێر ناچار گۆل

شرح ائدیپ سوسن‌له‌ره‌ اوصافِ خُلقۇن، نیجه‌ کیم

غنچه‌ده‌ن هر صبح آچێپ گۆلش‌نده ‌یۆز تۇمار گۆل

قطره‌یِ شبنم می‌دیر؟ یا ال آچێپ سائل گیبی

خازنِ لُطفۆنده‌ن آلمێش لؤلویِ شهوار گۆل

قوْیمایێپ دئوری‌نده ‌ویران کارگاهِ گۆلبۆنۆ

بیر آیاق اۆزره ‌دۇرۇپ، اوْلمۇش آنا معمار گۆل

عدلی ایّامێ‌ندا شبنم سانمانێز، کیم بۆلبۆلۆن

آقچاسێن قوْینۇندا حفظ ائتمیش، اوْلۇپ غمخوار گۆل

دامنِ پاکێ‌یلا ‌اوْل بهجت‌فزایِ مُلک‌دۆر

گر جهان باغێ‌ندا جنّت گۆل‌له‌ری‌نده‌ن وار گۆل

وضعِ عالم‌ده‌ن فلک مقصودۇ اوْل‌دۇر کیم اوْلۇر

بسله‌مه‌ک‌ده‌ن خارێ منظورِ اولوالبصار گۆل

قدری‌نه ‌وئرمه‌ز خلل، خار ایله ‌قێلماق التفات

زیب و زینت وئردییی‌چۆن خارا اوْلماز خوار گۆل

میوه ‌اوْل سلطانِ عادل‌دیر نهالِ دولته

سابقاً گلمیش سلاطینِ فلک مقدار گۆل

نوْلا گر سابق‌له‌ر اوْلدۇیسا فنا، اوْل‌دۇر غَرَض

میوه‌ گؤسته‌ردیک‌ده ‌تؤکمه‌ک رسم‌دیر اشجار گۆل

 

قێل فضولی مدحین اوْل شاه‌ێن که باغِ مدحی‌نین

بۆلبۆلۆ اوْلۇردۇ بۇلسا قوّتِ گفتار گۆل

 

گرچی یوْخ‌دۇر اعتبارێن مدحین ائت اظهار کیم

عادتِ دورِ زمان‌دێر خارا وئرمه‌ک بار گۆل

وار اومیدیم نیجه ‌کیم رسمِ مدارِ دهردیر

یێل‌دا بیر کز عالمه‌ عرض ائیله‌مه‌ک دیدار گۆل

فتح باغێ‌ندان آنا هر دم خلافِ باغِ دهر

تازه‌ تازه‌ آچا لطفِ ایزدِ جبّار گۆل

 

فضولی

 

تورک‌جه اؤوگو قوشوق‌لاری-مدحیه‌های تورکی:

شعر نصیر باکویی به تورکی شرقی در مدح سلطان اوْلجای‌تۇ خۇربان اۇۇدا (خدابنده) ایلخان‌لی

https://sozumuz1.blogspot.com/2020/06/xurban-uuda.html

کتیبه‌ی تورکی با خط اویغوری در صومعه‌ی سوریانی-آسوری مار بهنام  موصل- عراق

https://sozumuz1.blogspot.com/2020/01/blog-post_30.html

سید لقمان اورموی: در مدح سلطان محمد فاتح و ستایش فتح استانبول

https://sozumuz1.blogspot.com/2019/12/blog-post_69.html

سید لقمان اورموی: آلِ عثمان نورِ چشمِ عالمند، و مدح سلطان سلیم دوم

https://sozumuz1.blogspot.com/2020/06/blog-post.html

فضولی: قصیده ‌در مدح شاهِ دین سلطان سلیمانِ سعادت‌مند علیه ‌الرحمة و الغفران

https://sozumuz1.blogspot.com/2021/04/blog-post_25.html

مدحیه شاه اسماعیل دوم

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/09/blog-post_11.html

مدحیه‌ی ولی‌قلی بیگ شاملو در ستایش شاه‌ عباس دوم

https://sozumuz1.blogspot.com/2021/02/blog-post_5.html

تبریزلی شیخ رمزی بابا افندی: ای دولتِ عثمانیه‌نین مخلصِ خاصی - وی ملّتِ اسلامیه‌نین یارِ معینی

http://sozumuz1.blogspot.com/2020/11/blog-post_27.html

قصيده‌ی تورکی کونسول قاجار در شام در مدح فخرِ شاهان، حضرتِ سلطان حميد

https://sozumuz1.blogspot.com/2018/11/blog-post.html

میللی شاعیر معلم فیضی: عوثمانلی سلطان عبدالحمیدخان و قاجار مظفرالدین شاه اؤیگوسونده

https://sozumuz1.blogspot.com/2019/10/blog-post_4.html

اوجان‌لی معلم احمد فیضی افندی‌ده‌ن میللی بیر تورکو : تورک باهادیرلاری حرب شرقی‌سی [ساواش تورکوسو]

https://sozumuz1.blogspot.com/2018/09/blog-post.html

شیخ الرئیس قاجار تبریزی: در ستایش خلیفه‌ی اعظم، سلطان معظم مَحْمَتْ رشات عثمانی

https://sozumuz1.blogspot.com/2019/10/blog-post_16.html

تبریزلی علی: ائی تورکییه ملّتی، ائی قهرمان ملّت!

https://sozumuz1.blogspot.com/2020/02/blog-post_13.html

محمدشاه غازی قاجار اؤوگۆسۆنده: مدحیه‌ی تورکی ابوالقاسم نباتی برای محمدشاه غازی، مفخر قاجار

https://sozumuz1.blogspot.com/2020/08/blog-post_29.html

مدحیه‌ی تورکی قُمْری دربندی در ستایش ناصرالدین شاه قاجار

https://sozumuz1.blogspot.com/2020/01/blog-post.html

قدم قویدو فغفور و خاقانیمیز- شعر تورکی میرزا مهدی شکوهی در استقبال ورود مظفرالدین میرزا به مراغه

https://sozumuz1.blogspot.com/2020/01/blog-post_18.html

شاعر ملی معلم فیضی افندی، سراینده‌ی مرثیه‌ی سعید سلماسی است

https://sozumuz1.blogspot.com/2019/08/blog-post_92.html

سِنْجه بير طفلِ صغير، عقل و فطانت‌جه کبير؛ تختِ ايرانا جلوس ائتدی بو دم «احمدشاه»

https://sozumuz1.blogspot.com/2018/11/blog-post_22.html