Sozumuz a window opening to the life and heritage of the Turkish nation living in Iran and Türkili (Turkish populated northwest and adjacent provinces in Iran) ----- Sözümüz, İran ve Türkili'de (İran'ın Türk nüfuslu kuzeybatı ve komşu vilayetleri’nde) yaşayan Türk milletinin yaşam ve bırakıtına açılan bir ağızka.
Friday, March 29, 2019
نامهی تورکی شاه عباس دوم صفوی از مازندران به تزار روس میخائیل فییودوروویچ بنیانگذار سلسلهی رومانوف
Wednesday, March 27, 2019
سنه معلوم اولا کیم بنده، نمیتهرانم
Monday, March 25, 2019
نامهای تورکی افشارهای اورمیه در دیوان طرزی افشار و تصحیح و تشریح آنها
Saturday, March 23, 2019
علی احسان پاشایا
Wednesday, March 13, 2019
نامهی تورکیی سلطان ملکشاه سلجوقی (حاکمیت: ١٠٩٢-١٠٧٢) و رسمیت زبان تورکی در امپراتوریی تورک سلجوقی
نامهی تورکیی سلطان ملکشاه سلجوقی (حاکمیت: ١٠٩٢-١٠٧٢) و رسمیت
زبان تورکی در امپراتوریی تورک سلجوقی
مئهران باهارلی
SALÇUKLU SULAN MELİKŞAH’IN TÜRKÇE MEKTUBU VE SELÇUKLU İMPARATORLUĞUNDA TÜRKÇE’NİN RESMİ DİL STATÜSÜ
SELJUK SULTAN MELIKŞAH'S TURKISH
LETTER AND THE OFFICIAL LANGUAGE STATUS OF TURKISH IN THE SALJUK EMPIRE
MÉHRAN BAHARLI
خلاصه:
در این مقاله پاراگرافی را از کتاب « زُبَدَةِ اَلتَّوَارِيخ: اِخْبَارَ اَلاِمْرَاءِ وَ اَلْمُلُوكُ اَلسَّلْجُوقِيُّهُ » (تالیف شده قبل از سال ١٢٢٥ میلادی) را آوردهام که در آن گفته میشود سلطان ملکشاه (حاکمیت: ١٠٩٢-١٠٧٢) نامهای به تورکی به رئیس «دیوان انشاء و رسائل» نوشت. این روایت نشان میدهد که از تورکی به عنوان زبان مکتوب و رسمی در مناسبات داخلی امپراتوریی تورک سلجوقی استفاده میشد. «سلجوقیان» در میان اجداد ملل تورکیک اوغوزیی امروزی یعنی تورکها (ایران، عراق، سوریه، جمهوریی آزربایجان، تورکیه، قبرس، بالکان، گاگائوز، ...) و تورکمنها (تورکمنستان، ایران، افغانستان، ...) قرار دارند. آنها در قرن یازده به مدت سیصد سال بر بخش اعظم آسیای میانه و کل خاورمیانه و در این میان سرتاسر ایران مسلط شدند و یکی از بزرگترین امپراتوریهای تورک در تاریخ را به وجود آوردند. سلطان ملکشاه پسر آلپآرسلان فاتح آناتولی که خود برادرزادهی سلطان توغرول (طغرل) بنیانگذار امپراتوریی تورک سلجوقی بود است. در اواسط حاکمیت او، امپراتوریی تورک سلجوقی به یکی از پهناورترین امپراتوریهای زمان تبدیل شد. در میان دولتهای تورک، غزنویان و سلجوقیان، نقشی تعیین کننده در تبدیل تاجیکی-دری به زبان دیوانی و دولتی و ادبی در ایران و آناتولی داشتند. با این همه، زبان خاندان سلطنتی و دربار و اوردوی غزنوی و سلجوقی تورکی بود. اما این موقعیت زبان رسمی دوفاکتو که تورکی در این دوره صاحب آن بود، اغلب محدود به کاربرد شفاهی میشد. از همین رو روایت زبده التواریخ در بارهی نامهنویسیی سلطان ملکشاه به تورکی مهم است. زیرا کاربرد نوشتاریی زبان تورکی توسط شخص اول امپراتوری و به رئیس مهمترین نهاد دولتی را نشان میدهد. در این مقاله متن اصلی عربی روایت زبده التواریخ و ترجمههای فارسی و تورکی و انگلیسی آن را دادهام. سپس توضیحاتی در بارهی موسسهی دولتی «بیتیکچی» و یا «توغرا » (دارای نامهای گوناگون در تاریخ تورکی ایران) که مسئولیت نگارش متون و فرامین و مکاتبات داخلی و خارجی به زبانهای گوناگون و در این میان تورکی و ثبت و ترجمهی آنها به دیگر زبانها را بر عهده داشت عرضه کردهام.
اؤزهت:
بو مقالهده زبدة التواریخ: اخبار الامرا و الملوک السلجوقیه (١٢٢٥ میلادیدهن قاباق یازیلمیش) کیتابیندان بیر پاراگراف سوندوم و آنالیز ائتدیم. پاراگرافدا سالجوقلو سولطان ملیک شاهین (حاکمیت: ١٠٩٢-١٠٧٢) بیتیکچی – توغرا باخشیسینا (رئیس دیوان الرسائل) تورکجه بیر مکتوب یازدیغی بهلیرتیلیر. بو آنلاتی تورک سالجوقلو دولتینین ایچ ایشلهرینده تورکجهنین یازیلی بیر رسمی دیل اولاراق قوللانیلدیغینی گؤستهرمهکدهدیر. سالجوقلولار تورکلهر (ایران، عراق، سوریه، آزهربایجان جمهوریتی، تورکییه، قیبریس، بالقانلار، قاقاووزیئری، ...) و تورکمهنلهر (تورکمهنیستان، ایران، آفغانیستان، ...) اولماق اوزهره اوغوز میللتلهرینین اجدادیدیرلار. سالجوقلولار ١١.نجی یوزایلده اورتاآسیانین بؤیوک بؤلومونه و ایرانین هامیسی داخیل اولماق اوزهره بوتون اورتادوغویا حاکمیت قوردولار. سولطان ملیک شاه، تورک سالجوقلو دولتینین قوروجوسو سولطان توغرولون یییهنی اولان آنادولو فاتیحی آلپ آرسلانین اوغلودور. سلطنتینین اورتالارینا گهلیندییینده تورک سالجوقلو ایمپاراتورلوغو بوتون زمانلارین اهن گئنیش ایمپاراتورلوقلاریندان بیری حالینا گهلمیشدی. تورک سولالهلهریندهن غزنهلیلهر و سالجوقلولار، دری – تاجیک (سونراکی فارسجا) دیلینین آفغانیستان، ایران و آنادولودا رسمی، دولت و ادبیات دیلینه دؤنوشمهسینده بهلیرلهییجی رول اوینامیشلاردیر. بونا قارشین، غزنهلی و سالجوقلو خاقانلارینین عایلهسینین، سارایینین و اوردولارینین دیلی تورکجه ایدی. آنجاق بو دؤنهمده تورکجهنین صاحیب اولدوغو فعلی – دوفاکتو رسمی دیل ایستاتوسو چوخ واقت سؤزلو قوللانیملا سینیرلی ایدی. بو نهدهنله زبدة التواریخین روایتی اؤنهملیدیر. چونکو سولطان ملک شاهین تورکجهنی یازیلی اولاراق، ایمپاراتورلوغون اهن اؤنهملی دولت قورومونون باشقانینا خطابن یازدیغی مکتوبوندا ایشلهتدییینی گؤستهریر. بو مقالهمده زبدة التواریخین اوریژینال عربجه متنینین یانی سیرا فارسجا، تورکجه و اینگیلیزجه چئویریلهرینی ده سوندوم. آیریجا، بهلگهلهرین، فرمانلارین و ایچ و دیش یازیشمالارین تورکجه داخیل اولماق اوزهره چئشیتلی دیللهرده یازیلماسی، ثبت ائدیلمهسی و باشقا دیللهره چئویریلمهسینده ن سوروملو دولت قورومو و ایرانین تورک تاریخینده چئشیتلی آدلاری اولان بیتیکچی ویا توغرا قورومو حاققیندا آچیقلامالاردا بولوندوم.
Özet
Bu makalede, "Zübdetü-t Tevârîh: Ahbâru-l Umerâ ve-l Mulûki-l Selçukiyye" (MS 1225'ten önce yazılmış) kitabından bir pasajı sundum ve analiz ettim. Pasajda, Saçuklu Sultanı Melik Şah'ın (hükümdarlığı: 1072-1092) "saray sekreterliği başkanına" (Bitikçi-Tuğra Bakşısına) Türkçe bir mektup yazdığı belirtiliyor. Bu anlatı, Türk Salçuklu Devleti'nin iç işlerinde Türkçenin yazılı bir resmi dil olarak kullanıldığını göstermektedir. Salçuklular, Türkler (İran, Irak, Suriye, Azerbaycan Cumhuriyeti, Türkiye, Kıbrıs, Balkanlar, Gagavuzyeri, ...) ve Türkmenler (Türkmenistan, İran, Afganistan, ...) olmak üzere günümüz Oğuz halklarının ecdatlarıdır. Salçuklular 11. yüzyılda Orta Asya'nın büyük bir kısmına ve İran'ın tamamı dahil olmak üzere tüm Orta Doğu'da üç yüzyıl boyunca hakimiyet kurdular. Sultan Melik Şah, Türk Salçuklu Devleti'nin kurucusu Sultan Tuğrul'un yeğeni olan Anadolu fatihi Alp Arslan'ın oğludur. Saltanatının ortalarına gelindiğinde Türk Salçuklu İmparatorluğu tüm zamanların en geniş imparatorluklarından biri haline gelmişti. Türk hanedanlarından Gazneliler ve Salçuklular, Deri-Tacik dilinin Afganistan, İran ve Anadolu'da resmi, devlet ve edebiyat diline dönüşmesinde belirleyici rol oynamışlardır. Buna rağmen Gazneli ve Salçukluların kraliyet ailesinin, sarayının ve ordularının dili Türkçeydi. Ancak bu dönemde Türkçenin sahip olduğu fiili resmi dil statüsü çoğu zaman sözlü kullanımla sınırlıydı. Bu nedenle Zübdetü't-Tevârih'in rivayeti önemlidir. Zira Sultan Melik Şah'ın Türkçeyi yazılı olarak, imparatorluğun en önemli devlet kurumunun başkanına hitaben yazdığı mektupta kullandığını anlatıyor. Bu makalemde Zübdetü't-Tevârih'in orijinal Arapça metninin yanı sıra Farsça, Türkçe ve İngilizce tercümelerini de sundum. Ayrıca belgelerin, fermanların ve iç ve dış yazışmaların Türkçe dahil olmak üzere çeşitli dillerde yazılması, kaydedilmesi ve başka dillere çevrilmesinden sorumlu devlet kurumu ve İran’ın Türk tarihinde çeşitli adları olan "Bitikçi" veya "Tuğra" kurumu hakkında açıklamalarda bulundum.
Abstract
In this article, I have presented and analyzed a passage
from the book "Zubadat al-Tawarikh: akhbar al-Umara va al-Muluk al-Saljuqiyah"
(written before 1225 AD). The passage states that Seljuk Sultan Melik Shah
(reign: 1072-1092) wrote a letter in Turkish to the head of the "court
secretariat". This narrative demonstrates that Turkish was utilized as a
written and official language in the internal affairs of the Turkic Seljuk
Empire. The Seljuks
are the ancestors of today's Oghuz Turkic nations, including the Turks (Iran,
Iraq, Syria, Republic of Azerbaijan, Turkey, Cyprus, Balkans, Gagauzia, ...)
and the Turkmens (Turkmenistan, Iran, Afghanistan, ...). In the 11th century,
they dominated most of Central Asia and the entire Middle East, including all
of Iran, for 300 years, creating one of the largest Turkic empires in history.
Sultan Malek Shah, was the son of Alp Arslan, the conqueror of Anatolia (who
was nephew of Sultan Toghrul, the founder of the Turkic Seljuk Empire). By the
middle of his reign, the Turkic Seljuk Empire had become one of the most
extensive empires of all time. Among the Turkic dynasties,
the Ghaznavids and the Seljuks played a decisive role in transforming the Tajik-Dari
language into an official, state, and literary language in Afghanistan, Iran
and Anatolia. Despite this, the language of the royal family, court and armies
of the Ghaznavids and Seljuqs was Turkish. However, the de facto official
language status that Turkic held was often limited to oral use. Therefore, the
narration of Zubdat al-Tawarikh about Sultan Melik Shah's letter written in
Turkish is important, because it shows the written use of the Turkish language
by the first person of the empire addressed to the head of the most important
government institution. In this article, I have presented the original Arabic
text of Zubdat al-Tawarikh along with its Persian, Turkish, and English
translations. I have also offered explanations about the state institution
"Bitikchi" or "Tughra" (having various names in the Turkish
history of Iran) which was responsible for writing texts, decrees and internal
and external correspondence in various languages, including Turkish and
recording and translating them to other languages.
Saturday, March 9, 2019
ا. اسمیت و ه.گ.او. دووایت (١٨٣٣ میلادی): فارسی برای تورکها زبانی بیگانه؛ و پرشیا نامیدن ایران یک دروغ یونانی است. .بومی نبودن کوردها در اورمیه
ا. اسمیت و ه.گ.او. دووایت (١٨٣٣ میلادی):
فارسی برای تورکها زبانی بیگانه است
پرشیا نامیدن ایران یک دروغ یونانی است
مئهران باهارلی
در زیر بخشهایی از یک کتاب چاپ شده در سال ١٨٣٣ میلادی توسط دو میسیونر پروتستان - شرقشناس - آکادمیسین آمریکایی به نامهای الی اسمیت (Eli Smith) و هریسون گری اوتیس دووایت (Harrison Gray Otis Dwight) در بارهی «پرشین» نامیدن تورکهای کائن در ایران و نادرستی آن، خارجی بودن زبان فارسی برای تورکها و تهدید کوردی بر اورمیه را آوردهام.
این دو شخص که از طرف هیئت کومیسیونهای آمریکایی برای فعالیتهای میسیونری خارجی (American Board of Commissioners for Foreign Missions-ABCFM) در سال ١٨٣٠ یک سفر ١٦ ماههی اکتشافی در شرق تورکیه، قفقاز (ارمنستان، گورجستان، جمهوری آزربایجان فعلی) و ایران (منطقهی آزربایجان) برای مشاهده و ارزیابی وضعیت مسیحیان آن مناطق داشتند، نتیجهی مشاهدات خود را در یک کتاب دو جلدی به سال ١٨٣٣ در شهر بوستون آمریکا منتشر کردند[1].
تثبیتهایی مهم:
کتاب مذکور علاوه بر مطالب مهم و جالب در بارهی فعالیتهای میسیونرهای مسیحی خارجی در آزربایجان، حاوی تثبیتهای مهمی در بارهی تورکها، موقعیت زبان فارسی در میان آنها، تولرانس مذهبی آنها و .... است. از جمله بنا به مولفین کتاب:
١- در منطقهی آزربایجان، به جز کوردهای غرب و جنوب آن، همه تورک هستند و به مانند اهالی شمال رود ارس، به زبان تورکی سخن میگویند. این تورکها از نسل و محصول در هم آمیختهگی طوائف تورکی هستند که از دورهی توغرول بیگ سلجوقی در قرن یازده میلادی بر منطقه حاکم شدهاند. ارتش و طبقهی نجبای ایران عمدتا از آنها تشکیل یافته و حاکمیت فعلی قاجار هم یکی از آن طوائف تورک است.
٢- فارسی زبان بومی و مادری تورکها نیست و در آزربایجان کسی به زبان فارسی صحبت نمیکند، مگر به عنوان یک زبان خارجی و بیگانه. آشنائی با و یا به کار بردن زبان فارسی از طرف عدهای از تورکها، نتیجهی زبان تجارت و دولتی بودن فارسی و تدریس آن در مدارس است.
٣- «پرشیا» (فارسستان) نامیدن ایران و «پرشین» (فارس، فارسی) نامیدن ایرانیان، یکی از دروغهای یونانیان باستان و یک نامگذاری غلط است. زیرا در این کشور تورکها (و عربها و کوردها و لورها) فارس نیستند و کلمهای فارسی نمیدانند. حتی حاکمیت کشور، فارسی و یا پرشین نیست. هرچند اوروپائیان وقت به استفاده از این نامگذاریهای غلط یونانیان دروغگو ادامه میدهند، اما خود ایرانیان اطلاعی از مفاهیم پرشیا و پرشین ندارند. برای آنها فارس و یا فارسستان صرفا یک استان در جنوب این کشور است.
٤- مولفین میگویند کوردهای آزربایجان غارتگرانی خیانتکار و خونآشام و کاملا خارج از کونترول دولت ایران هستند. بنا به تثبیت بسیار دقیق و صائب آنها اورمیه، همیشه در صورت تضعیف دولت ایران به علل داخلی و یا خارجی، در معرض تهاجمات خصمانهی کوردهای یغماگر قرار میگیرد.
Wednesday, March 6, 2019
کریم خان زند و کاربرد رسمیی تورکی در مناسبات دیپلوماتیک و به عنوان زبان پرستیژ
کریم خان زند و کاربرد رسمیی تورکی در مناسبات دیپلوماتیک و به
عنوان زبان پرستیژ
مئهران باهارلی
در این نوشته پاراگرافی از کتاب رستم التواریخ[1] را آوردهام که در آن کاربرد زبان تورکی توسط کریمخان زند (فوت ١٧٧٩ - تولد ١٧٠٥، حاکمیت: ١٧٥١- ١٧٧٩) در مناسبات دیپلوماتیک به عنوان یک زبان رسمیی دوفاکتو و زبان پرستیژ روایت میشود. مولف کتاب رستم التواریخ، محمدهاشم آصف (متولد ١٧٦٦) ملقب به رستم الحکما (توسط پدرش) و سپس صمصام الدوله (توسط فتحعلی شاه)، از مورخین دورهی زندیه و اوایل قاجاریه است و کتاب وی حاویی تاریخ سیاسی و اجتماعیی تقریبا یک صدسال -از دورهی سلطنت شاه حسین قیزیلباش (صفوی)، استیلای افاغنه و دورههای افشاریه و زندیه، تا آغاز دورهی قاجاریه - میباشد. در زیر نخست پاراگراف مذکور و سپس توضیحاتی چند در بارهی آن را دادهام:
پاراگراف کتاب رستم التواریخ در مورد استفادهی کریم خان زند از تورکی به عنوان زبان رسمیی دیپلوماتیک و پرستیژ
بر اولوالالباب پوشیده مباد که به جهت محاربهای که در میانِ روم [عوثمانلی] و روس بود، سلطانِ عظمت توامانِ رومِ نیکو رسوم، ایلچی [وهبی افندی را] با نامهیِ اخوّت علامة [علامت] به دربارِ معدلت مدارِ دارایِ مُلْک آرایِ ممالک پیرایِ ایرانِ فیروزی نشان، والاجاه کریم خان وکیل الدولهیِ جم اقتدارِ زندِ کیانی نسب فرستاد. ....
عالیجاه میرزا جعفر [اصفاهانی] وزیرالوزراء و اعتمادالدولهاش به خدمتش عرض نمود که .....: «حاجتم آن است که در وقتی که ایلچی به خدمتت شرفیاب میشود، جامههایِ نویِ خود را بهپوش و خود را آراسته و پیراسته کن، و در وقتِ سخن گفتن به زبانِ زندی کری[2] کری مگو!». فرمود: «کری به چشم!». باز عرض نمود که: «در وقتِ مکالمه به پهلو مخواب و پایِ خود را دراز منما!». فرمود: «کری به چشم!».
بعد مجلسِ سلطنت را چنان چه شاید و باید آراستند و ایلچییِ با طمطراقِ رومی را خواستند. چون ایلچی [روم، وهبی افندی] واردِ پیشگاهِ خاقانی شد، از رویِ ادب و تواضع کمالِ تعظیم و تکریم به جا آورد. آن والاجاه [کریم خان زند] به زبانِ تورکی به ایلچی تفقّدات بسیار نمود و استفسارِ احوالِ پادشاهِ روم فرمود. .... ناگاه دست بر قبضهیِ شمشیر به پهلو خوابید و چون شیرِ نر میغرّید و یک پایِ خود را دراز کرد. تونبانِ قَصَبِ[3] قرمزِ مندرسی به پا نموده که سرِ کاسهیِ زانویِ آن پاره و آسترش نمودار بود. بعد ایلچی را به دارالضیافه فرستاد و ... (صص ٣٦٦-٣٦٧)
چند توضیح
Sunday, March 3, 2019
سطحیت، عامیانهگی، بیگانهگی با عقلانیت، بریدهگی از واقعیتها، شعارزدهگی، ...آفتهایی مهلک در اندیشه و مشی سیاسی آزربایجانگرایان
سطحیت، عامیانهگی، بیگانهگی با عقلانیت، بریدهگی از واقعیتها، شعارزدهگی،
...آفتهایی مهلک در اندیشه و مشی سیاسی آزربایجانگرایان
Tuesday, November 20, 2012
مئهران باهارلی
آقای
نادئر نادیر ن.پ.ت؛ با تشکر از نقدتان. لازم است چند نقطه یادآوری شود:
١- در بارهی شناخته شدن رسمی و حقوقیی وجود و هویت خلق تورک در ایران.
شناخته شدن رسمی و حقوقیی یک ملت در یک کشور، مسالهای جدا از مرزهای سیاسیی مستقل و پرچم و یا دولت ملیی وی است. این مسائل یکی نیستند و بنابراین میباید جداگانه مدیریت و متحقق شوند. چنانچه علی رغم ایجاد دولت منطقهایی کوردستان در عراق، باز هم کوردها بر گنجانده شدن رسمی هویت مستقل کورد در قانون اساسیی این کشور اصرار کردند و موفق به گنجاندن آن هم شدند. در تورکیه هم کوردها اکنون خواستار گنجاندن و شناخته شدن رسمیی هویت کورد در قانون اساسیی تورکیهاند، در حالیکه کوردهای این کشور در حال حاضر دارای پرچم و دولت و مرز ملیی شناختهی شدهی خود نیستند. چرا که اینها حقوق متفاوتیاند و هرکدام میباید جداگانه بدست آورده شوند. بدست آوردن هر یک نیز به معنیی عدم احتیاج به دیگری نیست. حتی اگر کوردها - مانند نمونهی عراق - دارای مرز و پرچم و دولت ملیی مستقل خود باشند، بنا به خواست و استراتژی آنها میبایست هویت مستقل کورد در قانون اساسیی این کشور هم و به لحاظ حقوقی – قانون اساسی به رسمیت شناخته شود.
زیر ا به رسمیت شناخته شدن قانونیی هویت و حقوق ملی یک ملت در قانون اساسی کشوری چندملتی، یکی از ضمانتهای همان مرز و پرچم و دولت ملی است که شما از آن صحبت میکنید. شناخته نشدن هویت خلق تورک در قانون اساسیی ایران – به همراه عوامل دیگر - بود که باعث گشت در سالهای جنگ جهانی اول دولت تورک اتحاد - بیرلیک به صدارت رهبر ملی تورک جمشیدخان سوباتایلی افشار اورومی - مجدالسلطنه پس از خروج اوردوی نجاتبخش عثمانلی، همچنین در سالهای جنگ جهانی دوم دولت حکومت ملیی آزربایجان پس از خروج ارتش اشغالگر شوروی، علی رغم داشتن مرز و پرچم و دولت منطقهای و امضاء کردن توافقاتی با دولت مرکزی، به سادهگی و در یک چشم به هم زدن سقوط کند. زیرا هویت ملیی خلق تورک در قانون اساسی کشور به رسمیت شناخته نشده بود و به لحاظ قوانین داخلی از پشتوانهی حقوقی و ضمانت قانونی برخوردار نبود.
میپرسید «رسمی شدن هویت و وجود ملت در زیر پرچم بیگانه چه معنائی میتواند داشته باشد؟». قبول رسمیی هویت و وجود یک ملت از طرف دولت مرکزی، معانیی متعددی دارد که فوقا به برخی از آنها اشاره کردم. اینها و دیگر معانیی آن را میتوان با مطالعهی خواستهای کوردها در ترکیه و عراق و سوریه بهتر متوجه شد.
اینکه فرمودهاید «خواست شناخته شدن رسمیی هویت و وجود خلق تورک در قانون اساسی از اساس غلط است»، خود فرمایشی از اساس غلط است. مخاطب هر حرکت ملی، در گام اول اوتوریتهی رسمی است که میباید آن ملت را به رسمیت بشناسد؛ و مجادلهی ملی در هر جای جهان نیز در عمل و مقدمتا با مطرح کردن و به پیش راندن همین خواست آغاز میشود. پس از قبول و یا رد این خواست از سوی همان اوتوریته است که مجادلهی ملی برای گام برداشتن در مسیرهای مقتضی، دلیل و مشروعیت و حقانیت بدست میآورد.
اینکه
فرمودهاید «این خواست ملت تورک آزربایجان نیست»، نادرست است. اساسا بدین سبب که ملت
ما «تورک» نام دارد و نه «ملت تورک آزربایجان». در ایران ملتی به اسم ملت
آزربایجان و یا ملت تورک آزربایجان وجود ندارد. این اصطلاحات بافندهگیهای
نیروهای استعماری و ماشههای مانقورت و گؤزماقان آنها است. خواستهای مطرح شده
مربوط به همهی خلق تورک ماست و نه صرفا بخشی از آن که در آزربایجان ساکن است.
تلاش برای تجزیهی ملت تورک ساکن در ایران به ملت آزربایجان و یا ملت تورک
آزربایجان و ملتکهای تورک غیر آزربایجان با ماسک آزربایجانپرستی و ... یک دسیسهی
پانایرانیستی - انگلیسی – روسی - داشناکی است. آزربایجانگرایان باید از این خیانت
ملی دست برداشته و به خوش خدمتی به پانایرانیسم پایان دهند.
اینکه فرمودهاید «خواست شناخته شدن رسمیی هویت و وجود خلق تورک در ایران ائتلاف با پانایرانیست و پانفارس است»، ادعایی کلا بیاساس و نامربوط، بلکه مهمل است. مطرح کردن خواست رسمیت زبان تورکی در ایران، حتی قبول شدن آن از سوی دولت ایران و یا تحمیل آن به دولت ایران، به معنیی ائتلاف و... با کسی نیست. ائتلاف بین نیروهای سیاسی یک چیز است، مطرح کردن خواستهای ملیی راهبردی چیزی دیگر. وانگاه مگر اکنون که پکک و دیگر گروههای کورد خواست شناخته شدن هویت کوردی را از دولت تورکیه مطالبه میکنند، میخواهند با دولت تورکیه و یا با پانتورکیستها ائتلاف کنند؟ و یا خواست تورکهای قبرس برای شناخته شدن رسمیی خود از طرف دولت روم قبرس، به معنی ائتلاف آنها با بخش روم و افراطیون پانهلنی است؟ این چه سفسطه و مغلطهی خنکی است که آزربایجانگرایان بدان متوسل میشوند؟