ترانه‌های تورکی از کوره‌نگ- کبودرآهنگ (همدان- تورک‌‌ائلی)

ترانه‌های تورکی از کوره‌نگ- کبودرآهنگ (همدان- تورک‌‌ائلی)

Tuesday, August 24, 2010

از ترانه‌های گاه‌گدار مادرم

فرياد ناصری

شاعر

همدان- کبودراهنگ

http://hemedan-az.blogspot.com/
http://www.google.com/profiles/faryad.naseri

بایاتی‌لارین کوروشه ایچینده‌ عره‌ب و لاتین الیفبالاریندا اؤلچون (ایستاندارد) تورکجه‌له‌ری، سؤزوموز طره‌فینده‌ن آرتیریلمیشدیر. فارسجا چئویریله‌ر، شاعیر فریاد ناصری‌نین یاپدیغی بیره‌بیر اولمایان اؤزگور چئویری‌له‌ردیر (ترجمه‌ی آزاد). مئهران باهارلی

-----------------------------------------

از ترانه‌های گاه‌گدار مادرم

فرياد ناصری- شاعر- همدان- کبودراهنگ

دوستان تفاوت لهجه را در مورد شعرهای عامیانه از یاد نبرید. معیاری اگر باشد در شعرهای عامیانه، یکیش همین تفاوت رنگ‌ها و لحن‌هاست. بله داشتن معیار مهم است، اما زنده بودن و پویایی در حفظ همین تفاوت‌هاست. این‌که "گلیر" در لهجه‌ای که این شعر را سینه به سینه آورده "گلی" شده، یا "یاریمین" را "یاروموی" کرده است، همان تفاوت است. کاری به درست و غلط روند این متفاوت شدن ندارم. این شعرها جایی که من هستم این‌طور خوانده می‌شوند. حالا شاید با هزار دلیل تاریخی و زبان‌شناسانه شما ثابت کنید که این لهجه غلط است و نباید باشد و باید به معیار برگردیم. اما یک سوال، سعی در یک‌دست کردن امور تحت عنوان معیار چه نامی می‌تواند داشته باشد؟

بولاغ باشو بوز باقلار [بولاق‌ باشی بوز باغلار Bulaq başı buz bağlar]
دورد دورو یارپوز باقلار [دؤرت دؤورو یارپیز باغلار Dört dövrü yarpız bağlar]
اوغلان قیزی دردیندن [اوغلان قیزین دردینده‌ن Oğlan qızın derdinden]
یاراسونا دوز باقلار [یاراسینا دوز باغلار Yarasına duz bağlar]

برگردان:

زمستان‌ها یخ می‌بندد
بهارها، دسته دسته پونه
چشمه‌ای که می‌جوشد
پسر جوان هم از درد عشق‌اش
نمک به زخم می‌بندد

سو گلی ایلان دیلی [سو گلیر ایلان دیلی Su gelir ilan dili]
گؤل بخچن گؤل‌لندیری [گؤل باخچا گول.له ندیریر Göl baxça güllendirir]
یاروموی شیرین دیلی [یاریمین شیرین دیلی Yârımın şirin dili]
دیل‌سیزی دیل‌‌لندیری [دیل‌سیزی دیلله‌ندیریر Dilsizi dillendirir]

برگردان:

آب‌ها چون زبان مار می‌آیند و
باغ و باغچه‌ها را به گل می‌اندازند
زبان شیرینی که یار من دارد
لال هم که باشی
صدایت را در می‌آورد!

سو گلی آخ‌ماقونان [سو گلیر آخماق‌یلان Su gelir axmağılan]
داش قه‌ین ییخ‌ماقونان [داش قایا ییخماق‌یلان Daş qaya yıxmağılan]
یار یاردان نئجه دویسو [یار یاردان نئجه دویسون Yar yardan néce doysun]
دال‌دادان باخ‌ماقونان [دالدادان باخماق‌یلان؟ Daldadan baxmağılan]

برگردان:

آب‌ها، با شتاب می‌آیند و
سنگ و صخره‌ها را به‌هم می‌زنند
عاشق،
چطور سیر شود از یارش
به دزدیده نگاه کردن‌ها؟

بولاغ باشوندا دورما [بولاق باشیندا دورما! Bulaq başında durma]
بولاغو بولاندورما [بولاغی بولاندیرما! Bulağı bulandırma]
آدام اولو قان دوشو [آدام اؤله‌ر، قان دوشه‌ر Adam öler qan düşer]
گؤزلری دولاندورما [گؤزله‌رین دولاندیرما! Gözlerin dolandırma]

برگردان:

بر سر چشمه نایست
چشمه را به‌هم نزن
خون به پا می‌شود آخر
این‌قدر، چشم‌هایت را نچرخان

بو کوچه دار اولایدو [بو کوچه دار اولایدی Bu küçe dar olaydı]
او گلن یار اولایدو [او گله‌ن یار اولایدی O gelen yâr olaydı]
ایکی‌میزه بیر کوینک [ایکیمیزه بیر کؤینه‌ک İkimize bir köynek]
یخه‌سی دار اولایدو [یاخاسی دار اولایدی Yaxası dar olaydı]

برگردان:

کاش این کوچه تنگ بود و
آن‌که می‌آید تو بودی ای یار!
پیراهنی
به تن هر دوتامان
با یقه‌ای تنگ
تنگ‌تر حتا از حلقه‌ی یک دار!

کهلیگی پیچاخلادوم [ککلییی پیچاقلادیم Kekliyi pıçaqladım]
توکونو ساچاخلادوم [توکونو ساچاقلادیم Tükünü saçaqladım]
یوخوددا گوردوم یارو [یوخودا گؤردوم یاری Yuxuda gördüm yarı]
یئرینی قوجاخلادوم [یئرینی قوجاقلادیم Yérini qucaqladım]

برگردان:

کارد بر فرشی کبکی‌‌ام نهادم و
رشته رشته موهای‌اش را بافتم
آه! خواب یار را دیدم و
جای خالی‌اش را بغل کردم.

اوغلان آدوی ممّدی [اوغلان آدین ممه‌د`دیر Oğlan adın Memeddir]
ممه‌لر دولو قندی [ممه‌له‌‌ر دولو قنددیر Memeler dolu qenddir]
بیر ال‌دادام جانوی‌چو [بیر ال دادام جانین‌چون Bir el dadam canınçün]
اورگ، اورگه بندی [اوره‌ک اوره‌یه بنددیر Ürek üreye benddir]

ای پسر! به نام‌ات که محمد است
به این سینه‌ها که پر از قندند
به‌جان تنها برادرم
دل‌ام اسیرت شده است.

اوغلان آدوی دی‌گینن [اوغلان آدین دئ‌گیل‌ه‌ن Oğlan adın dégilen]
وئریم ریحان یی‌گینن [وئریم رئیحان یئ‌گیل‌ه‌ن Vérim réyhan yégilen]
بابای اوودن گئدنده [بابان ائوده‌ن گئده‌نده Baban évden gédende]
تئز گل منه دی‌گینن [تئز گل منه دئ‌گیل‌ه‌ن Téz gel mene dégilen]

برگردان:

پسرجان! نام‌ات را به من بگو
تا کمی ریحان، در دهان‌ات بگذارم
پدرت که از خانه می‌رود
زود
زود خبر کن مرا