فهرست عمومی مناطق زیست تورکان ایران‌زمین - ژنرال دوکتور پناهیان، عدم پذیرش و رد کردن «ملت آزربایجان» و «زبان آزربایجانی»، و قبول و دفاع از منطقه‌ی ملی تورک «تورک‌ایلی»

فهرست عمومی‌ی مناطق زیست تورکان ایران‌زمین 

ژنرال دوکتور پناهیان، عدم پذیرش و رد کردن «ملت آزربایجان» و «زبان آزربایجانی»، و قبول و دفاع از منطقه‌ی ملی تورک «تورک‌ایلی» 

مئهران باهارلی 

(بازنویسی متن اصلی نوشته شده در ٢٠٠٢)

سؤزوموز

بنا به عادت مالوف، برخی از هم‌کشوری‌های فارس و بوروکرات‌ها، سیاسیون و قلم به دستان ایشان از زبان فارسی به عنوان زبان «ملی» (به دو معنی «سراسری» و زبان «ملت ایران») و از دیگر زبان‌های رایج در ایران فله‌وار با صفت «محلی» و «قومی» یاد می‌کنند. و این در حالی است که در هیچ کدام از کشورهای منطقه مشابه همچو ادعای آبسوردی مطرح نه‌می‌شود. به عنوان نمونه در عراق و یا افغانستان نه دولت این کشور و نه مقاماتشان هرگز ادعا نه‌کرده‌اند که به ترتیب زبان عربی و یا پشتون زبان‌های ملی در سراسر کشور و یا زبان ملی تمام ملل ساکن در آن‌ها هستند. این که آیا دولت‌مردان و قانون‌نویسان منسوب به قوم فارس اساسا حق نمایاندن زبان قومی و محلی خود فارسی و یا تعیین هر زبان دیگری را به عنوان زبان ملی (و نه رابط) ملت‌های ساکن در ایران دارا می‌باشند یا نه، موضوعی است که دیر یا زود می‌بایست در گسترده‌ترین سطح در کشور بحث و حل شود.

اما من امروز نه به این موضوع، بلکه به ادعای «محلی» یعنی محدود به منطقه‌ای کوچک بودن زبان تورکی در ایران می‌پردازم و بدون اطاله‌ی کلام، بخشی مربوط از کتاب «فرهنگ جوغرافیائی ملی تورکان ایران‌زمین» (چهار جلد، به همراه یک جلد حاوی نقشه. ژنرال دوکتور محمود پناهیان. سال ١٣٥١) را عینا در زیر نقل می‌کنم. داده‌های کتاب «فرهنگ جوغرافیائی ملی تورکان ایران‌زمین» بر اساس «فرهنگ جوغرافیایی ایران» (ده جلد، از انتشارات دایره‌ی جوغرافیائی ستاد ارتش ایران، تهران، ١٣٢٨- ١٣٣١) تدوین شده، و از نخستین و معدود بررسی‌های موثق موجود در باره‌ی پراکنده‌گی تورک‌های ساکن در ایران و دقیق‌ترین تخمین‌ها در باره‌ی شمار آن‌ها است.

همان‌گونه از مطالعه‌ی داده‌های این اثر بدست می‌آید زبان تورکی، به جز بخشی از جنوب شرق کشور در مجاورت کشور هم‌سایه‌ی پاکستان، در تمام سطح ایران به صورت متراکم ویا پراکنده و به طور تاریخی و طبیعی گسترده شده و حضور دارد. بنابراین زبان تورکی در ایران یک و به واقع تنها «زبان سراسری» این کشور است.

محلی نامیدن تورکی، یعنی تنها زبان سراسری در ایران، اگر که ناشی از بی‌اطلاعی از جوغرافیای انسانی ملت‌های ساکن در ایران نه‌باشد، نشان‌گر تمایلات قومیت‌گرایانه‌ی افراطی قوم مسلط فارس بر دولت و کشور ایران است. انعکاس این ادعای نادرست در قوانین کشور مانند قانون اساسی - که بر خلاف واقعیت‌های فعلی و مصالح آتی کشور و دلبخواهانه زبان فارسی را «ملی» و دیگر زبان‌ها و از جمله زبان سراسری تورکی را «محلی» شمرده ویا «تعریف» کرده است - خطایی فاحش و مسئله‌ساز برای کشور و مردم آن است که هر چه زودتر می‌بایست اصلاح شود.

چند نکته‌ی مربوط:

١-در کتاب «فرهنگ جوغرافیائی ملی تورکان ایران‌زمین»، ژنرال دوکتور محمود پناهیان تاکید می‌کند که در آمار داده شده بعضی از تورک‌ها ملحوظ نه‌شده‌اند و در نتیجه جمعیت واقعی تورک‌ها در ایران، از رقم داده شده در این کتاب (٥،١٨٤،٨٤٦ نفر) بیشتر است. از جمله «در تمام شهرها و موسسات صنعتی و وسایل ارتباطات اراضی دیگر، آن چه تورک‌زبان وجود دارد، و هم‌چنین کوچ‌نشین‌ها (قشقائی‌ها و غیره) جزو آمار نیامده‌اند». هم‌چنین «به این رقم باید یک سوم جمعیت تهران را افزود». با این وصف برای به دست آوردن آمار واقعی جمعیت تورک‌های ساکن در ایران، می‌بایست به رقم ذکر شده در این کتاب (٥،١٨٤،٨٤٦ نفر) دسته‌جات زیر افزوده شود:

الف)- تورک‌های ساکن در شهرهای خارج آزربایجان (مشهد، اصفهان، شیراز، ...)

ب)-شهرهای مرزی (کرج، و،.....)،

پ)-موسسات صنعتی و وسایل ارتباطی

ج)- کوچ‌نشین‌های تورک؛

د)- تورک‌های کلان‌شهر تهران

الف- در سال ١٩٥٠ جمعیت تهران ١،٠٤٠،٠٠٠ نفر بود که یک سوم آن ٣٤٦،٦٦٧ نفر می‌شود. بنابراین جمعیت تورک‌ها در آبادی‌ها و تهران در سال مذکور مجموعاً عبارت بود از: ٥،٥٣١،٥١٣ نفر (٥،١٨٤،٨٤٦+ ٣٤٦،٦٦٧). البته جمعیت تورک‌ها در متروپول تهران، حدود نصف اهالی است. یک سوم و یا تخمین دوکتور پناهیان، یک تخمین حداقل است.

ب- طبق آمار یونسکو در سال‌های مورد بحث حدود ٢٢٪ از تورک‌های ساکن در ایران کوچ‌نشین بوده‌اند. بنابراین به رقم ٥،٥٣١،٥١٣ (با ضرب کردن در ٧٨/٢٢) می‌بایست رقم ١،٥٦٠،١٧٠ یعنی تعداد تقریبی کوچ‌نشینان تورک افزوده شود. با این وصف جمعیت تورک‌ها در آبادی‌ها، به علاوه‌ی تورک‌های تهران و کوچ‌نشیان تورک در سال‌های مذکور مجموعا عبارت بود از:  ٥،٥٣١،٥١٣+١،٥٦٠،١٧٠= ٧،٠٩١،٦٨٣ نفر

ج- در سال‌های ١٣٢٩- ١٣٣١ جمعیت کل کشور ١٨،٧٠٠،٠٠٠ نفر بود. با این وصف جمعیت کل تورک‌ها در ایران با احتساب تورک‌های کوچنده و تورک‌های ساکن تهران و بدون احتساب ساکنان تورک مراکز شهری در آن سال‌ها، حداقل ٣٧،٩٪ جمعیت کل کشور بود.

٢-پراکنده‌گی تورک‌های ساکن در ایران بر حسب منطقه‌ی جوغرافیایی، بر اساس کتاب ژنرال پناهیان به حسب زیر است:

الف-تورک‌های شمال غرب کشور - «تورک‌ایلی»: ٨٠،٤٪ از کل جمعیت تورک‌های ایران، ٣٠،٥٪ از کل جمعیت ایران

ب-تورک‌های جنوب و مرکز ایران – شامل «قاشقای‌یورت» و ....: ١١،٥٤٪ از تورک‌های ایران، ٤،٣٨٪ از کل جمعیت ایران

ج-تورک‌های شمال شرق کشور - شمال خراسان «آفشاریورت»: ٨،٠٧٪ از تورک‌های ایران، ٣،٠٦٪ از کل جمعیت ایران

٣- ژنرال پناهیان در کتاب خویش مناطقی تورک‌نشین مانند سایین قالا (شاهین دژ و یا صایین قلعه) را کوردنشین شمرده، که نادرست است.

٤- ژنرال محمود پناهیان، بر خلاف فرقه‌ی دموکرات آزربایجان - حکومت ملی آزربایجان، به هویت ملی تورک و به یک‌پارچه‌گی ملی توده‌ی تورک در سراسر ایران، فارغ از جوغرافیای سکونت و یا لهجه اعتقاد داشت. او نام ملت ما را «تورک»، نام زبان وی را «تورکی» و همه‌ی منطقه‌ی پیوسته‌ی تورک‌نشین در شمال غرب ایران را که از تهران شروع و به مرزهای تورکیه - شوروی ختم می‌شد «وطن» وی می‌دانست. به عبارت دیگر وی هویت ملی و وطن تعریفی فرقه‌ی دمکرات آزربایجان - حکومت ملی آزربایجان را که وارداتی از جمهوری آزربایجان شوروی و ساخته و پرداخته‌ی امپریالیسم و کولونیالیسم روسی بود رد می‌کرد. هویت ملی‌ای که فرقه‌ی دمکرات آزربایجان - حکومت ملی آزربایجان برای خود برگزیده بود، ربطی به واقعیات میدانی، حافظه‌ی تاریخی و استمرار آن و هویت واقعی ملت تورک ساکن در ایران نه‌داشت. بلکه همان بود که حزب کومونیست روسیه به رهبری استالین و میکویان ایجاد و طراحی کرده بود. این هویت استعماری و نژادپرستانه، ملت و توده‌ی واحد تورک (اوغوزهای غربی) در ایران را به چندین قوم مجزا از هم تجزیه می‌کرد؛ بخشی از آن در جوار شوروی را یک ملت مستقل و غیر تورک قفقازی الاصل به نام آزربایجان، و زبان این بخش را نه تورکی، بلکه آزربایجانی می‌نامید، و مناطق تورک‌نشین در شمال غرب ایران که در خارج منطقه‌ی جوغرافیائی آزربایجان بود و نزدیک به نصف وطن تورک و یا «تورک‌ایلی» را تشکیل می‌دهند را وطن وی نه‌می‌دانست، ... این ها همه دیدگاه‌ها و مواضعی ضد تورک و ضد ملی و «خائنانه» است. با این وصف، ژنرال محمود پناهیان را علی رغم عضویت در فرقه‌ی دموکرات آزربایجان - حکومت ملی آزربایجان، باید یک شخصیت ملی تورک از نحله‌ی تورک‌گرایان نیمه‌ی اول قرن بیستم و از نخستین استالینیسم‌زدایان تورک و آزربایجانی، و مبارزین بر علیه ملت‌سازی‌های استعماری و نژادپرستانه ی دولت‌های امپریالیست به‌شمار آورد.

٥-ژنرال دوکتور پناهیان به طرزی ابتکاری در اثر خود به تعریف مناطق ملی تورک در ایران پرداخته و آن‌ها را مرکب از دو قسم یعنی «واحد ملی تورک‌زبانان ایران» - معادل آن چه که ما امروز «تورک‌ایلی» و یا «منطقه‌ی ملی تورک در شمال غرب و نواحی مجاور آن» می‌نامیم- ، و «مناطق زیست تورک‌ها منفصل از پیکر اصلی ملت خود» - معادل «کانتون‌های ملی تورک» در جنوب و در مرکز و در شمال شرق ایران (آفشاریورت، قاشقایورت، ....) می‌نامیم، دانسته است.

٦- ژنرال دوکتور پناهیان به درستی تهران را به صورت «شهری روی مرز ملی» تعریف کرده و بدین وسیله نیمی از این شهر و هم‌چنین نیمی از استان تهران فعلی را جزء وطن تورک و یا «تورک‌ایلی» شمرده است. منظور از مرز ملی، مرز بین دو منطقه‌ی ملی «تورک‌ایلی» و «فارسستان» است.

٧- ژنرال دوکتور پناهیان تاکید می‌کند منطقه‌ی زیست پیوسته‌ی تورکان ایران منحصر به آزربایجان نیست. او به درستی و دقت می‌گوید سرزمین پیوسته‌ای که از داخل شهرستان و شهر تهران شروع می‌شود و تا سرحدات ایران با شوروی و تورکیه و قسمت شمال غرب ایران ادامه می‌یابد، منطقه‌ی زیست پیوسته‌ی تورکان را مجسم و معرفی می‌نماید. این، تعریف دقیق وطن تورک «تورک‌ایلی» است.

٨- ژنرال دوکتور پناهیان نام زبان ما را همان گونه که است و مطابق با «خودنام‌گذاری» و یا «درون‌نام» (Endonym, Autonym) آن– و بر خلاف حکومت ملی آزربایجان - «تورکی» می‌داند و می‌گوید تغییر نام «زبان تورکی» به «زبان آزربایجانی» و محدود نمودن آن به آزربایجان یکی از حیله‌های هئیت حاکمه است. وی با این تثبیت فوق العاده صحیح، به عبارتی بیان می‌کند که تغییر نام زبان تورکی به آزربایجانی از طرف جمهوری سوسیالیستی شوروی و به تبعیت از او از طرف حکومت ملی آزربایجان، هم‌سویی با هئیت حاکمه‌ی پان ایرانیست و سیاست نسل‌کشی زبانی و ملی تورک توسط دولت ایران است.

٩- ژنرال دوکتور پناهیان به درستی می‌گوید مفاهیم «ملت آزربایجان» و «زبان آزربایجانی» محصولات هئیت حاکمه و دانشمندان مرتجع (مخالف با واقعیت‌ها و علم) هستند و بدین ترتیب دوباره به عبارتی بیان می‌کند که قبول مفاهیم ملت آزربایجان و زبان آزربایجانی از طرف جمهوری آزربایجان شوروی و به تبعیت از او از طرف حکومت ملی آزربایجان، رفتاری ضد تورک و ارتجاعی و هم‌سو با سیاست نسل‌کشی زبانی و ملی تورک توسط دولت ایران است.

١٠-ژنرال دوکتور پناهیان، در کتاب خود، نام‌های اصلی شهرهای اورمو (اورمیه)، سالماس (سلماس)، ساووج‌ بولاق (ساوجبلاغ مکری)، بندر انزلی، تیکان تپه، قوروق‌اووا (در شهرستان ساوه)، ... که توسط دولت پهلوی به اسامی فارسی به ترتیب رضائیه، شاهپور، مهاباد، بندر پهلوی، تکاب، غرق آباد، ... تغییر داده شده‌اند را ذکر نه‌کرده است. می‌بایست به موضوع تغییر اسامی جوغرافیایی تورکی به فارسی به عنوان مولفه‌ای از سیاست نسل‌کشی زبانی و ملی تورک در ایران حساسیت و اهمیت بایسته را نشان داد و  همیشه اسامی اصلی را (با ذکر نام‌های جعلی فارسی در داخل پارانتز و یا زیرنویس‌ها) به کار برد.

پایان مقدمه‌ی مئهران باهارلی

------------------------------------------------------------------------

فهرست عمومی مناطق زیست تورکان ایران‌زمین

ژنرال دوکتور محمود پناهیان

تذکر مهم [از مقدمه‌ی کتاب]:

از مجموعه‌ی آبادی‌های کشور کثیرالمله‌ی ایران بر اساس "فرهنگ جوغرافیائی ایران" از انتشارات "دایره‌ی جوغرافیائی ستاد ارتش ایران" در سال‌های ١٣٢٩-١٣٣١ که منبع تحقیق محقق در تالیف "فرهنگ جوغرافیای ملی تورکان ایران‌زمین" و نقشه‌جات مربوطه بوده است تعداد ١٠،١١٩ آبادی اعم از شهر و شهرک، ده و دهکده طبق فهرست متصرحه در زیر، در سراسر شهرستان‌های ایران متعلق به تورک‌زبانان ایران است. مناطق زیست نام‌برده یا به طور پیوسته پهلوی هم قرار گرفته، تشکیل واحد ملی تورک‌زبانان ایران [تورک‌ایلی] را به معنی واقعی کلمه‌ی ملت داده است (مراجعه شود به نقشه‌ی شماره ١)، و یا خود مناطق زیست آن‌ها منفصل از پیکر اصلی ملت خود در داخل ملل دیگر قرار گرفته‌اند (مراجعه شود به نقشه‌های شماره‌ی ٢ و ٣).

در جامعه‌ی کثیرالمله ایران بر اساس منبع تحقیق به موجب سرشماری رسمی دولتی، در سال‌های ١٣٢٩-١٣٣١ ١٨،٧٠٠ میلیون نفر زنده‌گی می‌کرده‌اند. از این رقم طبق فهرست ضمیمه ٥،١٨٤،٨٤٦ نفر تورک‌زبان در مناطق زیست واقعه در شهرستان‌های متصرح در فهرست "در سال‌های ١٣٢٩-١٣٣١" وجود داشته‌اند. با در نظر گرفتن ادعای رسمی دولت ایران مبنی بر این که به جمعیت ایران افزوده شده و امروز [منظور سال ١٣٥١ می‌باشد] جمع نفوس ایران تقریباً بالغ به سی و دو ملیون و اندی رسیده است، باید اذعان کرد که در این افزایش تورک‌زبانان اگر سهم بیشتر نه‌داشته باشند، لااقل به‌طور مساوی سهیم می‌باشند. یعنی جمع نفوس تورک‌زبانان ایران، امروز [منظور سال ١٣٥١ می‌باشد] بالغ بر ١١-١٢ میلیون است. بنابراین یک سوم جمعیت ایران در حقیقت تورک‌زبانان می‌باشند.

از زحماتی که در ترسیم و طبع نقشه‌جات مربوط به "فرهنگ جوغرافیای ملی تورکان ایران‌زمین" دوست عزیزم مهندس محمد عبدالهی اصل ممقانی تبریزی کشیده‌اند بدین وسیله صمیمانه سپاس‌گذارم.

 مولف ژنرال دوکتور محمود پناهیان ١٣٥١

از متن [دست‌چین شده از صفحات مختلف کتاب]:

استان‌های مرکزی و ١ و ٢ و ٣ و ٤ و ٥ و ٧ و ٩ و فرمان‌داری‌های زنجان و همدان و غیره در زمره‌ی واحدهای اداری - قلمروی است که ساکنین آن‌ها قسماً و یا همه از تورکان ایرانند (ص ٩٨). در استان‌های مرکزی و ١ و ٢ و ٣ و ٤ و ٥ تورکان به طور پیوسته و در دیگر مناطق به شکل جزیره‌وار ساکن‌اند. مرز غربی غیر از تورکیه مرزهای ملی اکراد ایران و از شرق و جنوب فارس و گیلک، مازندران و تالش است (خلق‌های گروه زبان‌های ایرانی [ایرانیک]). در استان‌های مرکزی و اول و دوم ٢،٥٢٦ آبادی تورک‌نشین با ١،٢٦٩،١٠٦ نفر وجود دارد. تهران شهر روی مرز ملی است و یک سوم جمعیت آن تورک است.

تمام آبادی‌های واقع در قسمت شرقی و قسمت معینی از آبادی‌های واقع در قسمت غربی محور "همدان – بیجار – تکاب – میاندوآب – مراغه - بناب" تورک‌نشین‌اند. تمام آبادی‌های واقع در قسمت شرقی و قسمت معینی از آبادی‌های واقع در قسمت غربی "میاندوآب – مهاباد – رضائیه – شاهپور - خوی" تورک‌نشین‌اند. در استان کوردستان در شهرستان قروه ٨٠ آبادی تورک‌نشین از مناطق هم مرز تورک‌نشین جدا شده و در اختیار کوردستان قرار داده شده و برعکس در آزربایجان غربی با کوردها همین عمل شده است. مانند مهاباد و بوکان و سردشت و اوشنویه. در آزربایجان شرقی صایین قلعه (شاهین دژ) و قسمتی از آباد‌ی‌های بخش تکاب، قره آغاج، مراغه کوردنشین است.

به عبارت دیگر ساکنین اطراف محورهای:

الف: تهران-قزوین-زنجان-میانه-تبریز

ب: تبریز-مرند-جلفا

ج: تبریز-مرند-خوی-ماکو-بازرگان

د: تبریز-سراب-اردبیل-آستارا

ه: تهران-قزوین-تاکستان-همدان

و: تهران-علیشاه عوض-رباط کریم-ساوه دستجرد-خلجستان-اشتهارد

ز: تهران-ساوه-غرق آباد-روان-قزوین-بوئین آوج،

همه و همه تورک‌نشین‌اند.

وجود این آبادی‌ها در یک سرزمین پیوسته بین شهرستان تهران تا سرحدات ایران با شوروی و تورکیه و قسمت شمال غرب ایران منطقه‌ی زیست پیوسته‌ی تورکان را مجسم و معرفی می‌نماید. با وصف این منطقه‌ی زیست پیوسته‌ی تورکان ایران منحصر به آزربایجان نیست. تغییر نام "زبان تورکی" به "زبان آزربایجانی" و محدود نمودن آن به آزربایجان نیز یکی از همان حیله‌های هئیت حاکمه است و یک غلط مشهور [بیش] نیست (ص ١٣٣). در ظرف ٥٠ سال اخیر از طرف هئیت حاکمه و دانشمندان ارتجاعی سعی می‌شود که اصولاً چنین وانمود نمایند که آزربایجان خود ملتی است مستقل و زبان آزربایجان هم زبان مستقلی است و ارتباطی با زبان تورکی نه‌دارد.

آبادی‌هایی که جمعیت آن‌ها بیش از ٥٠٠ نفرند در نقشه ثبت شده و بقیه به شکل نقطه‌اند. در تمام شهرها و موسسات صنعتی و وسایل ارتباطات اراضی دیگر آن چه تورک‌زبان وجود دارد، و هم‌چنین کوچ‌نشین‌ها (قشقائی‌ها و غیره) جزو آمار نیامده‌اند.

در استان‌های مرکزی و ١ و ٢ و ٣ و ٤ و ٥ یعنی مناطق پیوسته، ٨،٤٩٨ آبادی اعم از شهر و شهرک و روستای تورک‌نشین ٤،٣٨٨،٣٢٣ نفر جمعیت دارد. به این رقم باید یک سوم جمعیت تهران را افزود.

مجموع تورکان در ٥٩ شهرستان و ١٠،١١٩ آبادی ٥،١٨٤،٨٤٦ نفر در سال ١٣٣٠-١٣٢٨ می‌باشد [با احتساب تورک‌های کوچنده، به علاوه‌ی تورک‌های ساکن تهران، و بدون احتساب ساکنان تورک مراکز شهری ٧،٠٩١،٦٨٣ نفر و یا ٣٧،٩٪ از جمعیت کل کشور] 

فهرست عمومی مناطق زیست تورکان ایران‌زمین بر حسب استان

-استان:
-شهرستان: تعداد آبادی تورک - تعداد جمعیت تورک

١- مرکزی
- طهران : ٢٠٩ آبادی - ٦٨،٦٤٣ نفر
- قزوین : ٤٤١ آبادی - ٢٨٩،٤٧٨ نفر
- دماوند : ٢٨ آبادی - ٩،١٥٦ نفر
- قم : ١٧ آبادی - ٧،١١٥ نفر
- ساوه : ٢٢٤ آبادی - ١٢٣،٧٥٤ نفر
- محلات : ١٢ آبادی - ٥،٠٤٦ نفر
٢- استان یکم:
- اراک : ٣٣٤ آبادی - ٢٠٣،٣٢٢ نفر
- بندر پهلوی : ١٠ آبادی - ٩،٠٩٩ نفر
- رشت : ٣٩ آبادی - ٣٣،٥٣٤ نفر
- زنجان : ١،٠٣٢ آبادی - ٤٣٣،٢٩١ نفر
- طوالش : ٦٨ آبادی - ٤٠،٧٨٨ نفر
- فومن : ٤ آبادی - ٦،٢٣١ نفر
- لاهیجان : ٤ آبادی - ٥،١٦٤ نفر
٣- استان دوم:
- آمل : ٢ آبادی - ١،٠٢٥ نفر
- ساری : ٧ آبادی - ٢،٧١٥ نفر
- شاهرود : ١٥ آبادی - ٦،٢٣٠ نفر
- گرگان : ١٠٧ آبادی - ٤٣،٦١٥ نفر
- گنبدکاوس : ٢٢١ آبادی - ٤٧،٢٩٠ نفر
- نوشهر : ١ آبادی - ١٨٠ نفر
٤- استان سوم:
- تبریز : ٦٦٨ آبادی ـ ٦٦٢،٨٠٩ نفر
- اردبیل : ٧٣٢ آبادی ـ ٣٧١،٥٣٦ نفر
- اهر : ٨٦٨ آبادی ـ ٢٦٢،٦٢٤ نفر
- هروآباد (خلخال) : ٣٢٣ آبادی ـ ١١٤،٤٢٥ نفر
- میانه : ٢٨٩ آبادی ـ ١٢٤،٠٥٧ نفر
- سراب : ١٧٨ آبادی ـ ١٢٣،٨٣٢ نفر
- مرند : ١٤١ آبادی ـ ١٢٢،٠٢٦ نفر
- خیاو (مشگین شهر): ٣٢٧ آبادی ـ ٦٤،٥٨٩ نفر
٥- استان چهارم:
- رضاییه : ٣٦١ آبادی - ١٣٦،٠٦١ نفر
- خوی : ٢٥٢ آبادی - ١٤٩،٢٣٢ نفر
- مراغه : ٨٨١ آبادی - ٣٤٧،٢٧٠ نفر
- ماکو : ٢٩١ آبادی - ٦٤،١٦٧ نفر
- مهاباد : ١٠ آبادی - ٧،١٦٩ نفر
٦- استان پنجم:
- بیجار : ١٣٥ آبادی - ٤٦،٧٣٦ نفر
- تویسرکان : ٩ آبادی - ٦،٧٢٩ نفر
- سنندج : ٨٣ آبادی - ٣٩،٥٨٦ نفر
- شاه آباد : ٢ آبادی - ٢٩٥ نفر
- کرمانشاه : ٨ آبادی - ٣،١٨٣ نفر
- ملایر : ٦٥ آبادی - ٣٩،٢٦٦ نفر
- همدان : ٤٥٢ آبادی - ٣٨٩،٩٦٥ نفر
٧- استان ششم:
- اهواز : ٥ آبادی - ١،٢٦٠ نفر
- خرم آباد : ٣ آبادی - ١،٤٠٠ نفر
٨- استان هفتم:
- آباده : ٦٥ آبادی - ٣٣،٦١٢ نفر
- بوشهر : ٥٧ آبادی - ٢٣،٩٧٢ نفر
- شیراز : ٢٩ آبادی - ٢٤،٤٦١ نفر
- فسا : ٤٧ آبادی - ١٢١،٣٤٣ نفر
- فیروزآباد : ١٢ آبادی - ٣،٩٩٧ نفر
- کازرون : ٥٣ آبادی - ٢٩،٨٢٧ نفر
- لار : ١٠ آبادی - ١١١،٩٢١ نفر
٩- استان هشتم
- سیرجان : ٤ آبادی - ٥٨٠ نفر
١٠- استان نهم
- بجنورد : ١٩٣ آبادی - ٦٢،٣٥٥ نفر
- دره گز : ٩٩ آبادی - ٧٧،٦٧٣ نفر
- سبزوار : ١٠٩ آبادی - ٨٠،٨٤٩ نفر
- قوچان : ٣٣٠ آبادی - ١١٠،٩٢٥ نفر
- مشهد : ٢٥ آبادی - ٩،٨٩٠ نفر
- نیشابور : ٤٦ آبادی - ١٣،٩٧٠ نفر
١١- استان دهم
- اصفهان : ٧ آبادی - ٣،٢٨٧ نفر
- شهرضا : ١٩ آبادی - ٤٨،٣٩٥ نفر
- شهرکرد : ٣٠ آبادی - ٤٢،٤٩٨ نفر
- فریدن : ٨٢ آبادی - ٧٢،٠٩٠ نفر

مجموع: ١٠،١١٩ آبادی تورک‌نشین، دارای ٥،١٨٤،٨٤٦ نفر جمعیت تورک [با احتساب تورک‌های کوچنده، به علاوه‌ی تورک‌های ساکن تهران، و بدون احتساب ساکنان تورک مراکز شهری ٧،٠٩١،٦٨٣ نفر و یا ٣٧،٩٪ از جمعیت کل کشور در سال‌های ١٣٢٩ و ١٣٣١]

 ------------------------------------------------------------------

شهرستان‌های تورک‌نشین کل ایران-تعداد آبادی تورک-جمعیت تورک (به ترتیب نزولی)

- تبریز : ٦٦٨ آبادی - ٦٦٢،٨٠٩ نفر
- زنجان : ١،٠٣٢ آبادی - ٤٣٣،٢٩١ نفر
- همدان : ٤٥٢ آبادی - ٣٨٩،٩٦٥ نفر
- اردبیل : ٧٣٢ آبادی - ٣٧١،٥٣٦ نفر
- مراغه : ٨٨١ آبادی - ٣٤٧،٢٧٠ نفر
- قزوین : ٤٤١ آبادی - ٢٨٩،٤٧٨ نفر
- اهر : ٨٦٨ آبادی - ٢٦٢،٦٢٤ نفر
- اراک : ٣٣٤ آبادی - ٢٠٣،٣٢٢ نفر
- خوی : ٢٥٢ آبادی - ١٤٩،٢٣٢ نفر
- رضاییه : ٣٦١ آبادی - ١٣٦،٠٦١ نفر
- میانه : ٢٨٩ آبادی - ١٢٤،٠٥٧ نفر
- سراب : ١٧٨ آبادی - ١٢٣،٨٣٢ نفر
- ساوه : ٢٢٤ آبادی - ١٢٣،٧٥٤ نفر
- مرند : ١٤١ آبادی - ١٢٢،٠٢٦ نفر
- فسا : ٤٧ آبادی - ١٢١،٣٤٣ نفر
- هروآباد (خلخال): ٣٢٣ آبادی - ١١٤،٤٢٥ نفر
- لار : ١٠ آبادی - ١١١،٩٢١ نفر
- قوچان : ٣٣٠ آبادی - ١١٠،٩٢٥ نفر
- سبزوار : ١٠٩ آبادی - ٨٠،٨٤٩ نفر
- دره گز : ٩٩ آبادی - ٧٧،٦٧٣ نفر
- فریدن : ٨٢ آبادی - ٧٢،٠٩٠ نفر
- طهران : ٢٠٩ آبادی - ٦٨،٦٤٣ نفر
- خیاو (مشگین شهر): ٣٢٧ آبادی - ٦٤،٥٨٩ نفر
- ماکو : ٢٩١ آبادی - ٦٤،١٦٧ نفر
- بجنورد : ١٩٣ آبادی - ٦٢،٣٥٥ نفر
- شهرضا : ١٩ آبادی - ٤٨،٣٩٥ نفر
- گنبدکاوس : ٢٢١ آبادی - ٤٧،٢٩٠ نفر
- بیجار : ١٣٥ آبادی - ٤٦،٧٣٦ نفر
- گرگان : ١٠٧ آبادی - ٤٣،٦١٥ نفر
- شهرکرد : ٣٠ آبادی - ٤٢،٤٩٨ نفر
- طوالش : ٦٨ آبادی - ٤٠،٧٨٨ نفر
- سنندج : ٨٣ آبادی - ٣٩،٥٨٦ نفر
- ملایر : ٦٥ آبادی - ٣٩،٢٦٦ نفر
- آباده : ٦٥ آبادی - ٣٣،٦١٢ نفر
- رشت : ٣٩ آبادی - ٣٣،٥٣٤ نفر
- کازرون : ٥٣ آبادی - ٢٩،٨٢٧ نفر
- شیراز : ٢٩ آبادی - ٢٤،٤٦١ نفر
- بوشهر : ٥٧ آبادی - ٢٣،٩٧٢ نفر
- نیشابور : ٤٦ آبادی - ١٣،٩٧٠ نفر
- مشهد : ٢٥ آبادی - ٩،٨٩٠ نفر
- دماوند : ٢٨ آبادی - ٩،١٥٦ نفر
- بندر پهلوی : ١٠ آبادی - ٩،٠٩٩ نفر
- مهاباد : ١٠ آبادی - ٧،١٦٩ نفر
- قم : ١٧ آبادی - ٧،١١٥ نفر
- تویسرکان : ٩ آبادی - ٦،٧٢٩ نفر
- فومن : ٤ آبادی - ٦،٢٣١ نفر
- شاهرود : ١٥ آبادی - ٦،٢٣٠ نفر
- لاهیجان : ٤ آبادی - ٥،١٦٤ نفر
- محلات : ١٢ آبادی - ٥،٠٤٦ نفر
- فیروزآباد : ١٢ آبادی - ٣،٩٩٧ نفر
- اصفهان : ٧ آبادی - ٣،٢٨٧ نفر
- کرمانشاه : ٨ آبادی - ٣،١٨٣ نفر
- ساری : ٧ آبادی - ٢،٧١٥ نفر
- خرم آباد : ٣ آبادی - ١،٤٠٠ نفر
- اهواز : ٥ آبادی - ١،٢٦٠ نفر
- آمل : ٢ آبادی - ١،٠٢٥ نفر
- سیرجان : ٤ آبادی - ٥٨٠ نفر
- شاه آباد : ٢ آبادی - ٢٩٥ نفر
- نوشهر : ١ آبادی – ١٨٠ نفر

مجموع: ٥،١٨٤،٨٤٦ نفر جمعیت تورک [با احتساب تورک‌های کوچنده، به علاوه‌ی تورک‌های ساکن تهران، و بدون احتساب ساکنان تورک مراکز شهری ٧،٠٩١،٦٨٣ نفر و یا ٣٧،٩٪ از جمعیت کل کشور]

--------------------------------------------------------

شهرستان‌ها با نفوس تورک در شمال غرب کشور [تورک‌ایلی] -تعداد آبادی تورک-جمعیت تورک- به ترتیب نزولی

- تبریز : ٦٦٨ آبادی - ٦٦٢،٨٠٩ نفر
- زنجان : ١،٠٣٢ آبادی - ٤٣٣،٢٩١ نفر
- همدان : ٤٥٢ آبادی - ٣٨٩،٩٦٥ نفر
- اردبیل : ٧٣٢ آبادی - ٣٧١،٥٣٦ نفر
- مراغه : ٨٨١ آبادی - ٣٤٧،٢٧٠ نفر
- قزوین : ٤٤١ آبادی - ٢٨٩،٤٧٨ نفر
- اهر : ٨٦٨ آبادی - ٢٦٢،٦٢٤ نفر
- اراک : ٣٣٤ آبادی - ٢٠٣،٣٢٢ نفر
- خوی : ٢٥٢ آبادی - ١٤٩،٢٣٢ نفر
- رضاییه (اورمیه) : ٣٦١ آبادی - ١٣٦،٠٦١ نفر
- میانه : ٢٨٩ آبادی - ١٢٤،٠٥٧ نفر
- سراب : ١٧٨ آبادی - ١٢٣،٨٣٢ نفر
- ساوه : ٢٢٤ آبادی - ١٢٣،٧٥٤ نفر
- مرند ١٤١ آبادی - ١٢٢،٠٢٦ نفر
- هروآباد (خلخال) : ٣٢٣ - ١١٤،٤٢٥ نفر
- طهران : ٢٠٩ آبادی - ٦٨،٦٤٣ نفر
- خیاو(مشگین شهر): ٣٢٧ آبادی - ٦٤،٥٨٩ نفر
- ماکو : ٢٩١ آبادی - ٦٤،١٦٧ نفر
- بیجار : ١٣٥ آبادی - ٤٦،٧٣٦ نفر
- طوالش : ٦٨ آبادی - ٤٠،٧٨٨ نفر
- ملایر : ٦٥ آبادی - ٣٩،٢٦٦ نفر
- بندر پهلوی : ١٠ آبادی - ٩،٠٩٩ نفر
- قم : ١٧ آبادی - ٧،١١٥ نفر
- تویسرکان : ٩ آبادی - ٦،٧٢٩ نفر

مجموع: ٤،١٠٠،١٢٢ نفر جمعیت تورک [با احتساب تورک‌های شهر تهران ٤،٤٤٦،٧٨٩ نفر؛ با احتساب ٢٢٪ کوچنده‌ها ٥،٧٠١،٠١١ نفر؛ ٨٠،٤٪ از کل جمعیت تورک‌های ایران؛ ٣٠،٥٪ از کل جمعیت ایران]

--------------------------------------------------------------------------

شهرستان‌ها با نفوس تورک در مرکز و جنوب ایران-تعداد آبادی تورک-جمعیت تورک- به ترتیب نزولی

- فسا : ٤٧ آبادی - ١٢١،٣٤٣ نفر
- لار : ١٠ آبادی - ١١١،٩٢١ نفر
- فریدن : ٨٢ آبادی - ٧٢،٠٩٠ نفر
- شهرضا : ١٩ آبادی - ٤٨،٣٩٥ نفر
- شهرکرد : ٣٠ آبادی - ٤٢،٤٩٨ نفر
- سنندج : ٨٣ آبادی - ٣٩،٥٨٦ نفر
- آباده : ٦٥ آبادی - ٣٣،٦١٢ نفر
- رشت : ٣٩ آبادی - ٣٣،٥٣٤ نفر
- کازرون : ٥٣ آبادی - ٢٩،٨٢٧ نفر
- شیراز : ٢٩ آبادی - ٢٤،٤٦١ نفر
- بوشهر : ٥٧ آبادی - ٢٣،٩٧٢ نفر
- دماوند : ٢٨ آبادی - ٩،١٥٦ نفر
- مهاباد : ١٠ آبادی - ٧،١٦٩ نفر
- فومن : ٤ آبادی - ٦،٢٣١ نفر
- شاهرود : ١٥ آبادی - ٦،٢٣٠ نفر

- لاهیجان : ٤ آبادی - ٥،١٦٤ نفر
- محلات : ١٢ آبادی - ٥،٠٤٦ نفر
- فیروزآباد : ١٢ آبادی - ٣،٩٩٧ نفر
- اصفهان : ٧ آبادی - ٣،٢٨٧ نفر
- کرمانشاه : ٨ آبادی - ٣،١٨٣ نفر
- ساری : ٧ آبادی - ٢،٧١٥ نفر
- خرم آباد : ٣ آبادی - ١،٤٠٠ نفر
- اهواز : ٥ آبادی - ١،٢٦٠ نفر
- آمل : ٢ آبادی - ١،٠٢٥ نفر
- سیرجان : ٤ آبادی - ٥٨٠ نفر
- شاه آباد : ٢ آبادی - ٢٩٥ نفر
- نوشهر : ١ آبادی - ١٨٠ نفر

مجموع: ٦٣٨،١٥٧ نفر جمعیت تورک [با احتساب ٢٢٪ کوچنده‌ها ٨١٨،١٥٠ نفر؛ ١١،٥٤٪ از تورک‌های ایران؛ ٤،٣٨٪ از کل جمعیت ایران]

--------------------------------------------------------------
شهرستان‌ها با نفوس تورک در شمال شرق کشور (شمال خراسان)-تعداد آبادی تورک-جمعیت تورک- به ترتیب نزولی

- قوچان : ٣٣٠ آبادی - ١١٠،٩٢٥ نفر
- سبزوار : ١٠٩ آبادی - ٨٠،٨٤٩ نفر
- دره گز : ٩٩ آبادی - ٧٧،٦٧٣ نفر
- بجنورد : ١٩٣ آبادی - ٦٢،٣٥٥ نفر
- گنبدکاوس : ٢٢١ آبادی - ٤٧،٢٩٠ نفر
- گرگان : ١٠٧ آبادی - ٤٣،٦١٥ نفر
- نیشابور : ٤٦ آبادی - ١٣،٩٧٠ نفر
- مشهد : ٢٥ آبادی - ٩،٨٩٠ نفر

مجموع: ٤٤٦،٥٦٧ نفر جمعیت تورک [با احتساب ٢٢٪ کوچنده‌ها ٥٧٢،٥٢١١ نفر؛ ٨،٠٧٪ از تورک‌های ایران، ٣،٠٦٪ از کل جمعیت ایران]

---------------------------------------------------------------------------------

[خلاصه:

جمعیت تورک‌های ایران اقلا ٣٧،٩٪ از کل جمعیت ایران:

الف-تورک‌های شمال غرب کشور (تورک‌ایلی): ٨٠،٤٪ از کل جمعیت تورک‌های ایران، اقلاً ٣٠،٥٪ از کل جمعیت ایران

ب-تورک‌های جنوب و مرکز ایران: ١١،٥٤٪ تورک‌های ایران، اقلاً ٤،٣٨٪ از کل جمعیت ایران

ج-تورک‌های شمال شرق کشور: شمال خراسان: ٨،٠٧٪ تورک‌های ایران، اقلاً ٣،٠٦٪ از کل جمعیت ایران]

گئرچه‌یه هو!!!!

 گؤروتون متنی:

Jénéral Doķtor Mahmid Penâhiyan Tebrizli: Qızılbaş Yaraqlı Gücleri’nin başqomutanı, Azerbaycan Milli Hökümeti savaşbaxanı, İran Xalqları Milli Cebhesi’nin qurucu başqanı, Âzâd Azerbaycan Radyosu sorumlularından:

“Türkce’nin adını Azerbaycan dili’ne deyişdirmek ve onu Azerbaycan’la sınırlandırmaq, hâkim düzenin (İran devleti’nin) bilinen aldatmacalarından biridir. Bu, yayqınlaşdırılmış bir yanılqı yalandan başqa bir şéy déyildir. Son elli ilde hâkim düzen ve gérici âlimlerince Azerbaycan’ın Türk’den ayrı bir millet ve Azerbaycan dili’nin de Türkce ile ilgisi olmayan bağımsız bir dil kimi gösterilmesine çalışılır”.

ژنرال دوکتور محمود پناهیان تبریزی: فرمانده‌ی نیروهای مسلح قیزیل‌باش و وزیر جنگ حکومت ملی آزربایجان، از مسئولین رادیو آزربایجان آزاد، موسس و رهبر جبهه‌ی ملی خلق‌های ایران:

تغییر نام زبان تورکی به زبان آزربایجانی و محدود نمودن آن به آزربایجان نیز یکی از همان حیله‌های هئیت حاکمه است و یک غلط مشهور بیش نیست. در ظرف پنجاه سال اخیر از طرف هئیت حاکمه و دانشمندان ارتجاعی سعی می‌شود اصولا چنین وانمود نمایند که آزربایجان خود ملتی است مستقل و زبان آزربایجان هم زبان مستقلی است و ارتباطی با زبان تورکی ندارد.

ژئنئرال دوکتور ماحمید پناهیان تبریزلی: قیزیل‌باش یاراق‌لی گوج‌له‌ری‌نین باش‌قوموتانی، آزه‌ربایجان میللی حؤکومتی ساواش‌باخانی، ایران خالقل‌اری میللی جبهه‌سی‌نین قورجو باشقانی، آزاد آزه‌ربایجان رادیوسو سوروم‌لولاری‌ندان:

تورک‌جه‌نین آدی‌نی آزه‌ربایجان دیلی‌نه ده‌ییشدیرمه‌ک و اونو آزه‌ربایجان‌لا سینیرلاندیرماق، حاکیم دوزه‌نین (ایران دولتی‌نین) بیلینه‌ن آلداتماجالاری‌ندان بیری‌دیر. بو، یایقین‌لاشدیریلمیش بیر یانیلقی – یالان‌دان باشقا بیر شئی دئییل‌دیر. سون اه‌للی ایل‌ده حاکیم دوزه‌ن و گئری‌جی عالیم‌له‌ری‌نجه آزه‌ربایجان‌ین (تورک‌ اولمایان) آیری بیر ملت و آزه‌ربایجان دیلی‌نین ده تورک‌جه ایله ایلگی‌سی اولمایان باغیم‌سیز بیر دیل کیمی گؤسته‌ریلمه‌سی‌نه چالیشیلیر. 

برای مطالعه‌ی بیشتر

لینک دانلود کتاب فرهنگ جورافیائی ملی ترکان ایران‌زمین (جلد دوم این پدف، ناقص است):

http://turuz.com/fa/book/title/F%C9%99rh%C9%99nge+Cografiyayi+Mellie+T%C3%BCrkane+%C4%B0ran+Z%C9%99min+4+Cild+M%C9%99hmud+P%C9%99nahiyan

عمل‌کرد حکومت ملی آزربایجان در فروپاشاندن هویت ملی تورک و توده‌ی تورک در ایران

http://sozumuz1.blogspot.com/2022/12/blog-post_28.html

تبلیغ نام‌ها و مفاهیم پان‌ایرانیستی آذری، آذرستان و آذرآبادی توسط حکومت ملی آزربایجان

https://sozumuz1.blogspot.com/2020/05/blog-post_19.html

دلائل عدم استقبال ملت تورک از حکومت ملی آزربایجان به عنوان یک پدیده‌ی ملی که هر تورک خود را اخلاقا به حمایت از آن موظف حس کند

https://sozumuz1.blogspot.com/2022/12/blog-post_12.html

کشتار و ویرانی‌های ارتش سرخ در اورمیه

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/09/blog-post_28.html

ژنرال دوکتور پناهیان، رد ملت آزربایجان و زبان آزربایجانی، و قبول منطقه‌ی ملی تورک (تورک‌ایلی) توسط او

http://sozumuz1.blogspot.com/2016/04/blog-post_16.html