برپا شدن مجسمه‌ی سوسن نواده رضی در تبریز و واکنش او به آن
سوسن نواده رضی‌نین هئیکلی بیر گون تبریزده دیکیله‌جه‌ک
اؤن‌گؤرومه وئردییی یانیت
مئهران باهارلی
سوسن نواده رضی، بی شک یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های ادبی و فرهنگی و اهل قلم تورک در تاریخ معاصر تورک‌ایلی است. من از همان اولین برخورد با نوشته‌ها و آثار او ملتفت شده بودم که با یک جوهر مواجهم. با گذشت زمان و آشنائی بیشترم با وی و آثارش دریافتم که وی نه یک جوهر، بلکه گنجینه‌ای مکمل از جواهرات نایاب است. بعد از یک قرن آکنده از قحط الرجالی، اکنون طالع و تاریخ با تقدیم سوسن نواده رضی به ملت تورک ما و مخصوصا تبریزیان به آن‌ها روی خوش نشان داده بود. من این برداشتم را که در آن کوچک‌ترین اغراقی وجود ندارد، به دفعات و صراحتا و در اشکال متفاوت به خود او هم بیان می‌کردم. زیرا قدردانی از او را وظیفه‌ی خودم و آگاه کردنش از شکران و سپاس‌گذاری مردم تورک از وی را حق او می‌دانستم:
-بعد از آن که شعر «تورکوجان» سوسن نواده رضی را خوانده و از فوران اوریژینالیته‌ی آن، از هر جنبه، به معنی دقیق کلمه شوریده و شوکه شده بودم، خطاب به او نوشتم روزی خواهد آمد که شعر تورکوجان شما در کتاب‌های درسی درج و در مدارس تدریس خواهد شد: «بیر زامان گه‌له‌جه‌ک سیزین بو [تورکوجان] شعرینیز درس کیتاب‌لاری‌ندا یازیلاجاق، اوخول‌لاردا اوخوتولاجاق‌دیر ...».
-من همانگونه که به خود او هم گفته بودم قویا اعتقاد داشتم و دارم که نام و خدمات سوسن نواده رضی در تاریخ ملت تورک و ادب و فرهنگ تورک، معناً و مادّاً ثبت خواهد شد، در آینده‌ای نزدیک مجسمه‌های او در تبریز و دیگر شهرهای تورک‌ایلی برپا و برافراشته خواهند گشت: «سیزین [سوسن نواده رضی‌نین] خیدمت‌له‌رینیز تاریخ‌ده ثبت اولاجاق. که‌سین‌لیک‌له بیر گون گه‌له‌جه‌ک سیزین هئیکلینیزی ته‌بریزده دیکه‌جه‌ک‌له‌ر».
-همانطور که بارها به خود وی هم گفته بودم به منظور ثبت شدن در تاریخ، قصد داشتم مقاله‌ای در باره‌ی او به عنوان یک شخصیت ملی تورک، و در ردیف اعاظمی چون مستوره افشار و اولجای افشار و مریم جهانگیری بنویسم: «من اؤزوم بیله سیزین حاققینیزدا بیر گون بیر مقاله یازاجاغام .... »، «بو گئدیش‌له مستوره افشار و اولجای افشار و مریم جهانگیری - کاملیا بیگ‌له‌ربیگی‌ده‌ن سونرا سیزین باره‌نیزده ده، تاریخ‌ده ثبت اولسون دییه بیر یازی یازمالی‌یام. ...».
-و نهایتا بعد از ایجاد آلبوم شخصیت‌ها و قهرمانان ملی تورک در فیس‌بوک، برای قرار دادن عکس سوسن نواده رضی در این آلبوم – که به معنی دقیق کلمه یک قهرمان ملی تورک بود - از او اجازه خواستم: «سیزین ده عکسینیزی، «تورک اولوسال باهادیرلار و ملی شخصیت‌له‌ر آلبومو»نا قویمام گه‌ره‌کیر. آنجاق اؤنجه ایذین وئرمه‌لی‌سینیز بونا».
سوسن نواده رضی شخصیتی فرهیخته و انسانی والا و کامل، فوق العاده متین و
متواضع بود. این همه در جواب‌های او به قدردانی‌های مذکور من هم، که در زیر قسمتی
از آن‌ها را آورده‌ام، به عیان منعکس شده است:
.png)
.jpg)
مئهران باهارلی:
-«بیر زامان گه‌له‌جه‌ک سیزین [سوسن نواده رضی‌نین] بو [تورکوجان] شعرینیز
درس کیتاب‌لاری‌ندا یازیلاجاق، اوخول‌لاردا اوخوتولاجاق‌دیر ...».
-«سیزین خیدمت‌له‌رینیز تاریخ‌ده ثبت اولاجاق. که‌سین‌لیک‌له بیر گون گه‌له‌جه‌ک سیزین هئیکلینیزی
ته‌بریزده دیکه‌جه‌ک‌له‌ر».
-«من اؤزوم بیله سیزین حاققینیزدا بیر گون بیر مقاله یازاجاغام»
-«بو گئدیش‌له مستوره افشار و اولجای افشار و مریم جهانگیری - کاملیا بیگ‌له‌ربیگی‌ده‌ن
سونرا سیزین باره‌نیزده ده، تاریخ‌ده ثبت اولسون دییه بیر یازی یازمالی‌یام»
-«سیزین ده عکسینیزی، «تورک اولوسال باهادیرلار و میللی شخصیت‌له‌ر آلبومو»نا قویمام گه‌ره‌کیر. آنجاق
اؤنجه ایذین وئرمه‌لی‌سینیز بونا».
سوسن نواده رضی‌نین یانیتی:
سلام صاحبی اولاسیز. بس هارالارداسیز؟ سه‌سیز سوراغیز گه‌لسین. هرده‌ن سه‌سیز آز گه‌لسه ده گوج‌لو گه‌لیر همیشه‌کی کیمی. همیشه سیزده‌ن سه‌س سوراق به‌کله‌مه‌ک‌ده‌یه‌م. هر زامان گؤزوم یول‌دادیر، بیر ایزیز بولونور دییه ..... بورادا بوگون سیزه گؤره گه‌لدیم. گؤروم وارسیز یوخ‌سوز ..... نه شانس‌لی ایمیشه‌م مه‌ن بوگون. ایتیییمی تاپمیش کیمی‌یه‌م!
وئریله‌ن بوتون اه‌مه‌ک‌له‌ر بوشا گئدیر. یازیلان‌لار هدر اولور، مع الاسف اوخوجوموز یوخ‌دور! نییه گینه ده یازیریق؟؟ کیمه یازیریق؟ بیلمیره‌م دوغروسو. ... نه ده اولسا آدام اومدوغو یئرده‌ن کوسمه‌ز می؟ آدام ٣ ایل سوره‌ک‌لی یازار، اونون بونون شعری‌نی، یازی‌سی‌نی ائدیت ائله‌ییپ یاییم‌لایار، دیلی‌نه ادبیاتی‌نا خیدمت ائله‌ر ..... سورا دا اؤلوپ گئده‌ر؟ اوخوجوسو اولمایان بیر شاعیر، بیر خبر یازاری، بیر قلم اییه‌سی.....
تام اومودسوزلوغا قاپیلدیق‌لاریم اولور گاه‌دان. اون‌دا گه‌لیپ فئیس‌بوک‌ا باش چه‌کیرم، سیزده‌ن بیر سه‌س سوو واردیر بلکه دییه. یعنی بوردا سیزده‌ن باشقا بیر انگیزه‌م یوخ‌دور باش چه‌کمه‌یه. مه‌ن ته‌ک‌جه سیزی اوخوماق اوچون فئیس‌بوک‌ا باش چه‌که‌ره‌م، بیلیرسیز. اوخویوپ اؤرگه‌شیره‌م. ...
صیرف سیزین بوردا اولماغیز اومودلانماغیما یئتیر. بعضن چوخ یورولموش حیسّ ائلیره‌م اؤزومو. اومودسوزلاشیرام دا بعضن. بعضن هانسی‌سا بیر یئرده‌ن ده‌یه‌ر وئریلمه‌سی‌نی گؤرونجه، سئوینیره‌م طبیعی کی. .... بعضن اؤزگووه‌نجیمی ساغلایان بئله سؤزله‌ره [حاققیم‌دا سؤیله‌دیک‌له‌رینیزه] احتیاجیم اولور! چوخ ده‌یه‌رلی سیز مه‌نیم اوچون.
مه‌نیم هئیکلیمی تیکه‌جه‌ک‌له‌رمیش‌له‌ر!!! مه‌نی تاریخ‌ده ساخلایاجاق‌میش‌لار.....!!!!. مه‌ن نه باهادیرام، نه ده میللی شخصیت. دوغوردان کیمه‌م؟ یئریم هاراسی‌ندادیر بو میللتین ؟ ائله ایتیرمیشه‌م کی اؤزومو. دوغروسو اؤزومون گه‌له‌جه‌ک‌ده نه اولاجاغیم هئچ وئجیمه دئییل، یئته‌ر بو میللت ایینه اوجو قه‌ده‌ر آییلسین. مه‌ن ده اؤز پاییم قه‌ده‌ر، باشاردیغیم قه‌ده‌ر چالیشیرام.
آمما سیزین مه‌نه گؤره بیر شئی‌له‌ر یازماق ایسته‌دیییز، ایشته بو آرزوسونو بیله ائده‌مه‌دیییم بیر موضوع! خیال ائتمه‌سی بیله گؤزه‌ل! آمما ده‌یمه‌ز دوغروسو. او قه‌ده‌ر گیزلی – آشکار خدمت ائله‌یه‌ن وار کی وطن‌ده، مه‌ن اون‌لارین آیاغی آلتین‌دا توز اولابیلمه‌ره‌م.
نه یاخشی کی وارسیز، وار اولون هر زمان!
سوسن نواده رضی
No comments:
Post a Comment