مسئول فجایع اخیر در خاورمیانه
دیدگاهی
که صرفا تکفیری‌های سنی را مسئول فجایع اخیر در خاورمیانه می‌بیند یک طرفه، ساده‌انگارانه
و مخدوش است. این فجایع علاوه بر اسلامیست‌ها و تکفیری‌های سنی، معلول اسلامیست‌ها
و تکفیری‌های شیعی و جلادان سکولار متحد آن‌ها مانند اسد و پوتین است. اتحاد
روسیه، اوروپا و غرب با شیعیان بر علیه دیگر مسلمانان چیز تازه‌ای نیست و از زمان
صفویان شروع شده است.
از
طرف دیگر، مخالفت و دشمنی بسیاری از اسلامیست‌های تورکیه با ایران، بیش‌تر از آنکه
ریشه در مخالفت معقول و موجه با توسعه‌طلبی‌ها و سیاست‌های فرقه‌گرایانه‌ی جمهوری
اسلامی ایران داشته باشد، خود ریشه در نوعی بنیادگرائی سنی و حتی تکفیری‌منشی دارد.
به
نظر من عامل اصلی و تعیین‌کننده در فجایع اخیر در جهان اسلام، عامل داخلی یعنی درد
سنی و شیعه، رفورم و مدنی و عصری نشدن خود دین اسلام، توسعه‌نیافته‌گی مزمن و
چندجانبه‌ی جوامع اسلامی، ... است. عامل خارجی، عاملی فرعی است. مساله‌ی رفورم
نشدن و عقب‌مانده‌گی اندیشه‌گی اسلام ماجرائی هزار ساله است و به فتح استانبول،
قرون وسطی حتی پیش از آن بر می‌گردد. از آن زمان عقب‌مانده‌گی جهان اسلامی و
پیشرفت جهان مسیحی، به موازات رفورم شدن مسیحیت و رفورم نشدن اسلام شتاب گرفت.
عامل
خارجی همیشه از جمله در صد سال قبل هم وجود داشت. اما امپراتوری عثمانلی با درایت،
پروژه‌ی «اتحاد اسلام» را برای مقابله با متجاوزین و استعمارگران اوروپائی ایجاد
کرد و باعث شد از چین و هندوستان تا ایران و آزربایجان و تا آلبانی و بوسنا همه‌ی
جوامع مسلمان متحدا بر علیه استعمارگران عمل کنند. در حالیکه امروز وارثان عثمانلی
در تورکیه بر اساس سنی‌گری تنگ‌نظر عمل می‌کنند.
No comments:
Post a Comment