فتحهنین عرب کؤکه‌ن‌لی تورک یازی‌سی‌ندا
گؤسته‌ریلمه‌سی
مئهران باهارلی
فتحه قونوسوندا تاریخی سیر بو طرفه‌دیر:
١-فارس‌جا و عرب‌جه کلیمه‌له‌ری بو دیل‌له‌رین ایملالارینا
گؤره یازماق
٢-تورک‌جه کلیمه‌له‌رده، کلیمه باشی‌ندا « اه »، باشقا هر یئرده « ه »
ایله گؤسته‌رمه‌ک
فتحه سه‌سی، تورک‌جه‌ده فونئتیک بیر یازی دوزگه‌سی (سیستئمی) یاراتمانین قاباغی‌ندا اه‌ن بؤیوک سورونو اولوشدورور. گونوموزده تورک‌جه یازی‌لاردا فتحه سه‌سی، فارس‌جایا اویاراق ان آز بئش یؤنته‌م‌له به‌لیرله‌نیر:
کلیمه
باشی‌ندا « ا » (ال)
کلیمه
سونوندا « ه » (دده)
همزه
« أ »، « أء »، «ئ» ایله (مبدأ، منشأء،
مأیوس، هئیت)
فتحه
–اوستره ( َ ) حرکه‌سی ایله (دَین، اؤلَن، توتَک)...
گؤسته‌ریلمه‌ده‌ن (عدالت)
ییرمی‌نجی یوز ایل باش‌لاری‌ندا بؤلگه‌میزده جریان ائده‌ن عرب ته‌مه‌ل‌لی تورک الیفباسی‌نی فونئتیک‌له‌شدیرمه سونوجوندا بیر چوخ یازی‌دا تورک‌جه کلیمه و سون‌اه‌ک‌له‌ر حتّی ارده‌بیل کیمی آدلاردا، فتحه و یا اوستره سه‌سی، « ه » حرفی ایله گؤسته‌ریلیردی. لاتین الیفباسی‌نا گئچینجه طبیعی اولاراق، عرب الفیباسی‌نی فونئتیک‌له‌شدیرمه تارتیشمالاری و گیریشم‌له‌ری گه‌ره‌ک‌سیز اولدو و اونوتولووئردی.آنجاق بیزیم، هه‌له ده عرب الیفباسی‌نی قول‌لاندیغیمیز اوچون، عرب ته‌مه‌ل‌لی تورک الیفباسی‌نی فونئتیک‌له‌شدیرمه‌یه دوام ائتمه‌میز گه‌ره‌ک‌مه‌ک‌ده، و بو دوغرولتودا اه‌ن آزی تورک‌جه و یابانجی کلیمه و سون‌اه‌ک‌له‌رده فتحه و یا اوستره‌نی « ه » ایله گؤسته‌رمه‌میز يارارلی، حتّی گه‌ره‌ک‌لی‌دیر.
تورک‌جه دیل‌بیلگی‌سی‌نده اون‌لوله‌ر ویا سه‌س‌لی‌له‌رین به‌لیرله‌ییجی رول و اؤنه‌می واردیر. بوندان دولایی تورک‌جه فونئتیک الیفباسی‌ندا بوتون سه‌س‌لی‌له‌ر، اون‌سوزله‌ر و یا سه‌‌سه‌سیزله‌ر کیمی، بیره‌ر آیری و اؤزگول بیچیک‌له (حرف‌له) گؤستره‌ریلیر. اه‌ک‌له‌رده‌کی سه‌س‌لی‌له‌رین ده الیفبادا آیریجا گؤسته‌ریلمه‌سی، اؤزه‌ل‌لیک‌له تورک‌جه ایله یئنی‌جه تانیشان اوشاق‌لار و گه‌نج‌له‌رین، باش‌لی‌جا اه‌ک‌له‌ر دوزه‌نی اوزه‌ری‌نه قورولموش اولان دیلیمیزین قیرامئری‌نی اؤیره‌نمه‌له‌ری آچی‌سی‌ندان سون که‌رته یارارلی و اؤنه‌م‌لی‌دیر.
%20-%20Copy.png)
١-کلیمه‌له‌رده
١-تورک‌جه و یابانجی (آوروپا دیل‌له‌ری، موغول‌جا، چین‌جه، هیندجه، ....) کلیمه و سون‌اه‌ک‌له‌رده، فتحه حره‌که‌سی ( َ ) و ده کسره ( ِ) ، ضمه ( ُ ) ، همزه ( ء )، تنوين ( ً )، تشديد ( ّ )، ... هئچ بیر بیچیم‌ده (شکیل‌ده) ایشله‌دیلمه‌ز. (بونلار یالنیز، و گه‌ره‌کدییی‌نده فارس‌جا و عرب‌جه کلیمه‌له‌رده قول‌لانیلابیله‌ر).
٢-بوتون تورک‌جه و یابانجی (آوروپا دیل‌له‌ری، موغول‌جا، چین‌جه، هیندجه، ....) کلیمه و سون‌اه‌ک‌له‌رده وار اولان فتحه سه‌سی، نئچه استثناء دیشی‌ندا، آیریجا و « ه » ایله گؤسته‌ریلیر.
کلیمه‌نین باشی‌ندا اولان فتحه سه‌سی:
الف-فتحه سه‌سی کلیمه‌نین باشی‌ندا ایسه، « اه » بیچیمی‌نده یازیلیر:
اه‌ل، اهر، اه‌رمیش، اه‌سکی، اه‌زیک، اه‌کین‌چی، اه‌ت، اه‌ن، اه‌زمه، اه‌ریک، اه‌ت‌چی، اه‌مجه‌ک، اه‌ره‌ن، ...
ب-فتحه سه‌سی‌نین اؤزه‌ل‌لیک‌له « ی » و « و » حرفی‌نده‌ن اؤنجه گلیرسه، اوخونما یانلیش‌لیغی‌نی اؤن‌له‌مه‌ک اوچون، « اه » ایله گؤسته‌ریلمه‌سی‌نه دقت ائدیلمه‌لی‌دیر:
اه‌یری (کج)، (ایری ایسه درشت آنلامی‌ندادیر)، اه‌یله‌ش (ایلش یئری‌نه)، اه‌یله‌نجه (ایله‌نجه یئری‌نه)، اه‌یمه‌ک (ایمک یئری‌نه)، اه‌ییرمه‌ک (ایریمک یئری‌نه)، اه‌ییتمه‌ک (اییتمک یئری‌نه)، اه‌یین (ایین، اگین یئری‌نه)، اه‌یله‌نمه‌ک، ...
کلیمه‌نین ایکینجی سه‌سی اولان و یا اورتا و سونوندا گه‌له‌ن فتحه سه‌سی:
الف-فتحه سه‌سی کلیمه‌نین ایکینجی هئجه‌سی، اورتا و سونودا، « ه » ایله گؤسته‌ریلیر:
-ایکینجی هئجه‌ده: ته‌په، ده‌وه، مه‌نه، ده‌ده، نه‌نه، که‌رته‌ن‌که‌له، مه‌مه، نه‌مه‌نه، گه‌ره‌ک (گرک یئری‌نه)، اه‌لجه‌ییم (الجگیم یئری‌نه)، که‌په‌نه‌ک، ته‌ره‌چی، گه‌له‌جه‌ک، یه‌ده‌ک، به‌زه‌ک، گه‌ل (بیا)، مه‌ن (مَن، یئری‌نه)، سه‌ن (سَن یئری‌نه)، ده‌رنه‌ک (دَرنک یئری‌نه)، سه‌رگی (سَرگی یئری‌نه)، سه‌کیز، که‌سیک، ته‌رلیک، چه‌پیش، به‌رک، به‌ل‌لی، ته‌پیک، گه‌ز، که‌س، که‌ردی، یه‌هه‌ر، ...
-اورتادا: چؤره‌ک (چؤرک یئری‌نه)،
ایله‌ری (ایلری یئری‌نه)، اوره‌ییمی (اورگیمی یئری‌نه)، اؤرنه‌ک (اؤرنک یئری‌نه)،
گؤنده‌رمه‌ک (گؤندرمک یئری‌نه)، اؤنه‌م‌لی (اؤنملی یئری‌نه)، گؤسته‌رمه‌ک
(گؤسترمک یئری‌نه)، گؤبه‌له‌ک، گؤیه‌رچین (گؤیرچین یئری‌نه)، گؤزه‌ل، اؤیره‌نیله‌ن،
گئده‌لیم، گؤره‌و، ایینه‌لی، کؤله‌مه‌ن، اؤزه‌ل
-سون‌دا: یئکه، بیرجه، بووه، گؤزله‌مه، گئتسه، بیلدیرگه، وئرسه‌نه، ایله، نئجه،
ب-فتحه سه‌سی‌نین اؤزه‌ل‌لیک‌له « ی » و « و » حرف‌له‌ری‌نده‌ن اؤنجه گه‌لیرسه، « ه » ایله یازیلماسی‌نا دقت ائدیلمه‌لی‌دیر:
«ی»ده‌ن اؤنجه: ده‌یه‌ر=ارزش (دگر، دَیر، دیر یازیلماز)، به‌یه‌نمه‌ک (بینمک یازیلماز)، ده‌ییش (دیش یازیلماز)، به‌ی= بیگ قدیم (بی یازیلماز)، ده‌ييشيک، ده‌یه‌ری (ارزشش، دیری = جانلی یازیلماز)، ده‌یمه‌ک (دیمک یئری‌نه)، ده‌یمه (دیمه یئری‌نه)، به‌ی‌لیک (بیلیک یئری‌نه)، سه‌ییرتمه‌ک (سییرتمک یئری‌نه)، ده‌ییرمه‌ن (دییرمان یئری‌نه)، گه‌ییرمه‌ک (گییرمک یئری‌نه)، ده‌ییل (دییل یئری‌نه)، ده‌ییشمه‌ک (دییشمک یئری‌نه)، هه‌یه (هیه یئری‌نه)، مه‌یه‌ر (میر یئری‌نه)، ته‌یه‌ر (تیر یئری‌نه)
«و»ده‌ن اؤنجه: ده‌وه (دوه یئری‌نه)، گه‌وشه‌مه‌ک (گوشه‌مک یئری‌نه)، گه‌وشه‌ک (گوشک یئری‌نه)، گؤره‌و (گؤرو یئری‌نه)، هه‌وه‌نگ (هونگ یازیلماز)
٢-آدلاردا:
الف-فتحه سه‌سی تورک‌جه و یابانجی آدلاردا « ه » ایله گؤسته‌ریلیر:
ده‌نیز، ته‌رکه‌ن، اؤگه‌ده‌ی، ائرمه‌نیستان، ...
ب-فتحه سه‌سی‌نی ایچه‌ره‌ن فارس‌جا و عرب‌جه آدلار، آشاغی‌داکی استثناء دیشی‌ندا، او دیل‌له‌رین املالاری‌نا گؤره یازیلیر:
علی، حسن، اردشیر، ایّوب، احواز، ...
ج- ده‌ییشیمه اوغرامیش، تورک‌لوک اوچون اؤزه‌ل آنلام داشییان و یا تورک‌له‌شمیش عرب‌جه، فارس‌جا - ایرانیک و یا هر هانسی باشقا بیر دیل کؤکه‌ن‌لی آدلارداکی فتحه سه‌سی، یوخاری‌دا تورک‌جه کلیمه‌له‌ر اوچون آنلاتیلان قورال‌لارا اویاراق آیریجا و « ه » ایله گؤسته‌ریلیر:
تورک‌جه متین‌له‌رده آزه‌ربایجان، اه‌رده‌بیل، هه‌مه‌دان، اه‌هه‌ر، اه‌بهه‌ر (فارس‌جا متین‌له‌رده آزربایجان، اردبیل، همدان، اهر، ابهر)، ته‌بریز، زه‌نگان، ... یازیلیر
٣- اهکلهرده:
الف-تورک‌جه اه‌ک‌له‌رین باشی، ایچی و سونونداکی بوتون فتحه‌له‌ر، ایسته‌ر ته‌ک باش‌لاری‌نا گؤسته‌ریلدیک‌له‌ری‌نده، ایسته‌ر کلیمه ایچی و یا سونونا آرتیریلدیق‌لاری‌ندا، آیریجا « ه » بیچیمی‌نده گؤسته‌ریلیر:
- ته‌ک باشی‌نا: -هر، -ه‌ن، -ه‌ل، –ه‌م،
-ه‌ج، -ه‌ک، -ه‌جه‌ک ، -ه‌ره‌ک، -ه‌ری، -ه‌رگه، -ه‌نه‌ک، ده‌ن، -مه‌ک، -له‌ر، -ره‌ک، -گه‌ن، -مه‌ز، --مه، -له، -ه، ...
- کلیمه‌نین ایچی و سونوندا: یئته‌ر، دؤنه‌م، اؤزه‌ل، گئده‌ن، ایچه‌م، گئده‌ر (گئدر یئری‌نه)، گه‌له‌ن، سوره‌ج (سورج یئری‌نه)، ائده‌ر (ائدر یئری‌نه)، ایتیره‌ن (ایتیرن یئری‌نه)، سوره‌ن (سورن یئری‌نه) یؤنه‌لمه‌ک، سئوه‌ن، دیره‌ک (دیرک یئری‌نه)، گه‌له‌جه‌ک (گلجک یئری‌نه)، بیله‌ره‌ک (بیلرک یئری‌نه)، اؤنه‌رگه (اؤنرگه یئری‌نه)، سوزه‌ری (سوزری یئری‌نه)، وئرمه‌ره‌م (وئرمرم یئری‌نه)، گؤره‌نیم (گؤرنیم یئری‌نه)، ایسته‌ییره‌م (ایسته‌ییرم یئری‌نه)، وئریره‌م (وئریرم یئری‌نه)، گه‌له‌نیم (گلنیم یئری‌نه)، یؤنه‌لتمه‌ک (یؤنلتمک یئری‌نه)، دوزه‌لیش (دوزلیش یئری‌نه)، سئچه‌نه‌ک، گه‌له‌نه‌ک، دؤنه‌م‌له‌ر (دؤنملر یئری‌نه) بیله‌ره‌ک، گؤزه‌ل (گؤزل یئری‌نه)، اؤزه‌ل‌لیک (اؤزللیک یئری‌نه)، گؤسته‌ریله‌ن (گؤستریلن یئری‌نه)، گؤره‌لیم، گؤزله‌یه‌لیم، اؤیره‌نمه‌ک (اؤیرنمک یئری‌نه)، اؤیره‌نمه‌یی (اؤیرنمگی یئری‌نه)، گئتمه، ایکی‌له، یئره، ائوده‌ن، وئرمه‌ک، گه‌لیرله‌ر، گه‌زه‌ره‌ک، دئیینگه‌ن، بیلینمه‌ز، اؤرنه‌ک‌له‌ر، کؤله‌مه‌ن، ده‌ره‌سو، ته‌په‌باشی، اؤن‌جه‌ده‌ن، بیرله‌شمه‌له‌ر، بیره‌ر بیره‌ر
سونو فتحه اولان بیر کلیمه و یا اه‌ک‌ه باشقا بیر اه‌ک آرتیریلان‌دا، اورتایا چیخان کلیمه + اه‌ک و یا اه‌ک + اه‌ک بیرله‌شمه‌سی‌نده ایلک کلیمه و یا اه‌ک‌ین سون « ه » حرفی سیلیم‌له‌نمه‌ز (حذف ائدیلمه‌ز)، اؤزون‌ده‌ن سونرا گه‌له‌ن اه‌ک‌ه بیتیشیک، آنجاق اوندان آیری یازیلیر. باشقا بیر دئییش‌له بیرله‌شیک کلیمه + اه‌ک و یا اه‌ک + اهکلهرده ده ایلک کلیمه و یا اه‌ک‌ین سونونداکی فتحه سه‌سی آتیلماز، « ه » ایله گؤسته‌ریلیر. اؤرنه‌یین «مه‌لی» (گئت‌مه‌لی) بیرله‌شیک اه‌ک‌ین، «ملی» (گئتملی) بیچیمی‌نده یازیلماسی یانلیش‌دیر:
-مه‌لی (ملی یئری‌نه)، نه‌مه‌نه، نه‌ده‌ن، ته‌ره‌چی، ایینه‌لی، ته‌په‌باشی، ده‌ره‌سو، اؤن‌جه‌ده‌ن، ته‌رله‌مه‌ک (ترلمک یئری‌نه)، بیلمه‌یه‌ن (بیلمین یئری‌نه)، گوج‌له‌ندیره‌ن (گوجلندیرن یئری‌نه)، دئمه‌سه‌یدی (دئمه‌سیدی یئری‌نه) گه‌لمه‌لی (گلملی یئری‌نه)، گوج‌له‌نه‌ن (گوجلنن یئری‌نه)، یئرله‌شمه (یئرلشمه یئری‌نه)، گولمه‌ییمیز (گولمگیمیز یئری‌نه)، دئسه‌ک (دئسک یئری‌نه)، ایش‌له‌تمه‌ک (ایشلتمک یئری‌نه)، ایش‌له‌تمه‌ز (ایشلتمز یئری‌نه)، سؤیله‌نیر (سؤیلنیر یئری‌نه)، ائوله‌ندیریله‌ن (ائولندیریلن یئری‌نه)، یئنی‌له‌شمه (یئنیلشمه یئری‌نه)، یئنی‌له‌مه (یئنیلمه یئری‌نه)، بیرله‌شیک (بیرلشیک یئری‌نه)، ایزله‌نمه‌ک (ایزلنمک یئری‌نه)، ته‌به‌نه ...
پ-ته‌ک حرف‌لی اه‌ک‌له‌ر (ش، -ن، -ت، -ک، ...) ایله منسوبیت اه‌ک‌له‌ری‌نده‌ن (-م، -ن، -سی، -له‌ری، ...) اؤن‌جه‌کی کلیمه و یا اه‌ک‌له‌رین سونونداکی فتحه‌له‌ر ده، یوخاری‌داکی قورالا (قایدایا) اویقون اولاراق آیریجا و « ه » ایله یازیلیر:
-له‌شمه (لشمه یئری‌نه)، -له‌نمه (لنمه یئری‌نه)، -له‌تمه (لتمه یئری‌نه)، ایزله‌نیر (ایزلنیر یئری‌نه)، ده‌ده‌م، نه‌نه‌م، چه‌نه‌سی، ته‌په‌له‌ر، وظیفه‌ن، ایسته‌ک (ایستک یئری‌نه)، مه‌نه‌م (منم یئری‌نه)، سه‌ن‌سه‌ن (سنسن یئری‌نه)، چه‌نه‌میز، بیله‌سی‌نه،...
فارس‌جا و عرب‌جه کلیمه و اهکلهرده:
١-فتحه‌نی «ه» (و کلیمه باشی‌ندا «اه») ایله گؤسته‌رمه قورالی، فارس‌جا و عرب‌جه کؤکه‌ن‌لی کلیمه‌له‌ر و سون‌اه‌ک‌له‌ر دئییل، یالنیز تورک‌جه و یابانجی (آوروپا دیل‌له‌ری، موغول‌جا، چین‌جه، ...) کلیمه‌له‌ر و سون‌اه‌ک‌له‌ر اوچون گئچه‌رلی‌دیر.
٢-فارس‌جا و عرب‌جه‌ده‌ن آلینان، آنجاق ده‌ییشیمه اوغرامامیش، تورک‌جه ایله فارس‌جا-عرب‌جه‌ده عینی بیچیم‌ده تلفظ ائدیله‌ن بوتون کلیمه و اه‌ک‌له‌ر، او دیل‌له‌رده اولدوغو کیمی یازیلیر:
-گؤسته‌ریلمه‌یه‌ن فتحه سه‌سی: درجه، وطن، خبر، حکمت، هدر، کدر، کهر، قمری، مکتب، سیاست، عدالت، حسن، مدر‌سه، عرب، مملکت، ثریا، نهایت، ایالت، اول، ایام، اوان، اوائل، رئیس، خیام، حیا، سیاره، سیار، طیاره، عیار، شوال، هوس، جو، جوی، عوض، زوار، فواره، لواسان، تواریخ، نوه، تواتر، موسوی،...
-همزه (اء، أ، ئ) ایله گؤسته‌ریله‌ن فتحه سه‌سی: هیئت-هیأت، مبدأ- مبداء، منشأ-منشاء، مسئله- مسأله، تأکید، مأیوس،..
-«ا» ایله گؤسته‌ریله‌ن فتحه سه‌سی: احوال، امیر، اکبر، اعلاء، ...
٣- تورک‌جه‌ده ده‌ییشیمه اوغرامیش، فارس‌جا و عرب‌جه‌ده‌ن فرق‌لی تلفظ ائدیله‌ن آلینتی فارس‌جا و عرب‌جه کلیمه‌له‌رده، فتحه سه‌سی تورک‌جه کلیمه‌له‌ر اوچون آنلاتیلان قورال‌لارا اویاراق آیریجا و «ه » ایله گؤسته‌ریلیر:
شهر یئری‌نه «شه‌هه‌ر» (عوثمانلی‌جادا «شئهیر»)، قدر یئری‌نه «قه‌ده‌ر» (بورایا قده‌ر، عوثمانلی‌جادا «قادار»)، زه‌هه‌ر (فارس‌جادا زهر)، مه‌یه‌ر (مگر یئری‌نه)، اه‌یه‌ر (اگر یئری‌نه)، حه‌یه‌ت (حیط، حیاط یئری‌نه)، جه‌ویز (جویز یئری‌نه)، حه‌ویض (حویض یئری‌نه)
٤- فتحه سه‌سی عینی بیچیم‌ده یازیلان باشقا بیر کلیمه ایله قاریشما احتیمالی اولان نئچه فارس‌جا-عرب‌جه کلیمه‌ده، فتحه حرکه‌سی ایله گؤسته‌ریلیر:
صَفَر (آد، صِفْر سایی‌سی‌یلا قاریشابیله‌ر)، نَفَس (نَفْس کلیمه‌سی ایله قاریشابیله‌ر)، قَمَری (قُمْری ایله قاریشابیلیر)....
سون
فتحه قونوسوندا تاریخی سیر بو طرفه‌دیر:
١-فارس‌جا و عرب‌جه کلیمه‌له‌ری بو دیل‌له‌رین ایملالارینا
گؤره یازماق
٢-تورک‌جه کلیمه‌له‌رده فتحه‌نی، کلیمه باشی‌ندا « اه »، باشقا هر یئرده « ه » ایله گؤسته‌رمه‌ک
برای مطالعه‌ی بیش‌تر:
صدای
فتحه در املای تورکی (در ایران، افغانستان، عراق، ....)، در اول کلمه با «اه» و در
داخل و آخر کلمه با «ه» نشان داده می‌شود.
https://sozumuz1.blogspot.com/2023/06/blog-post_4.html
فتحهنین
عره‌ب کؤکه‌ن‌لی تورک یازی‌سی‌ندا گؤسته‌ریلمه‌سی
http://sozumuz1.blogspot.com/2020/04/blog-post_29.html
ضرورت
و صحت املای «آزه‌ربایجان» در نوشته‌جات تورکی
https://sozumuz1.blogspot.com/2022/07/blog-post_11.html
فتحه،
کسره، ضمه، تشديد و تنوين
https://sozumuz1.blogspot.com/2016/04/blog-post_72.html
باز
آوردمتان ای واو و یاء - تا شود شاد مَرْدُم و املاء
https://sozumuz1.blogspot.com/2019/02/blog-post_12.html
افزودن
حرف ع - عین عربی به کلمات تورکی، آشیق-عاشق، اوراقات-آروات-عورت، آباقا-عمی جان،
آیراکی-عرق، آتامان-تومان-عثمان، ...
https://sozumuz1.blogspot.com/2019/11/blog-post_18.html
آزربایجان
دیگر چه صیغه‌ای است؟
http://sozumuz1.blogspot.com/2016/01/blog-post_6.html
«آزربايجان»، صور اسرافيل است
http://sozumuz1.blogspot.com/2016/09/blog-post_3.html
فورم
آزربايجان، آتاتورک و نشريه‌ی اراده‌ی مليه
http://sozumuz1.blogspot.com/2016/07/blog-post_14.html
نه
ترک، نه اتراک، دوغروسو تورک، و یا «تورک» دیگر چه صیغه‌ای است؟
http://sozumuz1.blogspot.com/2018/08/blog-post.html
اعتراض
آزربایجان‌گرایان به فورم‌های تورک و کورد
http://sozumuz1.blogspot.com/2018/09/blog-post_85.html
لاتین
یازی‌لاردا اوستره-فتحهنین (Ə-ǝ) یئری‌نه (E-e) و آسترا-کسره‌نین (E-e) یئری‌نه (É-é) ایله گؤسته‌ریلمه‌سی
https://sozumuz1.blogspot.com/2020/04/e-e-e-e-e-e.html
Türkcenin Latın Elifbası
http://sozumuz1.blogspot.com/2017/02/turkcenin-latn-elifbas.html
TÜRK LATİN BİÇİG (ABÉCÉ) – TÜRKİLİ
http://sozumuz1.blogspot.com/2022/07/turk-latin-bicig-abece-turkili-turk.html
No comments:
Post a Comment