Sözümüz: باز آوردمتان ای واو و یاء - تا شود شاد مَرْدُم و املاء

Tuesday, February 12, 2019

باز آوردمتان ای واو و یاء - تا شود شاد مَرْدُم و املاء

باز آوردمتان ای «واو» و «یاء»

تا شود شاد مَرْدُم و املاء

مئهران باهارلی

این‌جانب تصمیم گرفته‌ام که به هنگام فارسی‌نویسی، تغییراتی در املای کلمات بدهم.

١- نشان دادن یای اضافی در همه جا:

در زبان فارسی، در ترکیبات اضافی، یک کسره به آخر کلمه‌ی اول و یا مضاف - موصوف افزوده می‌شود (کسره‌ی اضافه). این کسره که در گفتار و خوانش با آوای (é) بیان می‌گردد، به هنگام نوشتن و در املاء نشان داده نمی‌شود. به عنوان نمونه، کتابِ من (kétâb.é men) به صورت کتاب من نوشته می‌شود.

-اگر کلمه‌ای به یک حرف صدادار (ا-a، و-o، ی-i، ه-é) ختم شود، بعد از آن حرف صدادار و قبل از کسره، یک حرف « ی » (یای اضافی) افزوده شده و به گفتار و قرائت هم با آوای (yé) بیان می‌گردد.

- یای اضافی در املاء و به هنگام نوشتن، پس از حرف « ا » همیشه، و پس از حرف « و » بسته به تلفّظ گاهاً نشان داده می‌شود. به عنوان نمونه پای من (pâ.yé men)، آوای خوش (âvâ.yé xoş)، پرتوی نور (perto.yé nûr)، رادیوی من (radio.yé men)، ....

- یای اضافی پس از کلمات مختوم به های غیر ملفوظ (با صدای é) یا با « هٔ » نشان داده شده و یا اصلاً نشان داده نمی‌شود. مانند نامهٔ رسمی- نامه رسمی، سینهٔ من - سینه من، خانهٔ بزرگ - خانه بزرگ، زندهٔ جاوید - زنده جاوید، بقیهٔ پول - بقیه پول، ....

- یای اضافی بعد از حرف « ی i» نشان داده نمی‌شود. مانند بینی من، گرمی هوا، نیکی عمل، چینی شکسته، موسیقی عرب، فارسی محاوره‌ای .... در حالی که با آوای (yé) خوانده و گفته می‌شود (bîni.yé men, germî.yé hevâ, nîki.yé emel, çîni.yé şékesté, mûsîqi.yé Ereb)، ....

این‌جانب تصمیم گرفته‌ام که آوای ی اضافی را، در همه جا، هم پس از « ا a» و « و o, u»، هم پس از « ی i» و « های غیر ملفوظé »، با حرف « ی » نشان دهم. چرا که آوای « ی » (yé) در آن‌ها در همه جا خوانده و گفته می‌شود. بنابراین فورم‌های زیر را به کار خواهم برد:

-گرمی‌ی هوا (به جای گرمی هوا)، بینی‌ی من (به جای بینی من)، نیکی‌ی عمل (به جای نیکی عمل)، چینی‌ی شکسته (به جای چینی شکسته)، موسیقی‌ی عرب (به جای موسیقی عرب)، فارسی‌ی محاوره‌ای (به جای فارسی محاوره‌ای)، ....

-سینه‌ی من (به جای سینهٔ من - سینه من)، بقیه‌ی پول (به جای بقیهٔ پول - بقیه پول)، نامه‌ی رسمی (به جای نامهٔ رسمی- نامه رسمی)، خانه‌ی بزرگ (به جای خانهٔ بزرگ - خانه بزرگ)، زنده‌ی جاوید (به جای زندهٔ جاوید - زنده جاوید)، ....

٢- نشان دادن صدای « و » در کلمات تورکی - اوروپایی:

در املای فارسی معاصر صدای ضمّه (o, u) معمولاً در هجای اوّل، و در مواردی در داخل کلمه هم نشان داده نمی‌شود. مانند اتاق، دکتر، مدرن، اروپا، ....

این‌جانب تصمیم گرفته‌ام که صدای ضمّه در تمام کلمات تورکی، اوروپایی (مخصوصا در اسامی خاص) و دیگر کلمات غیر فارسی - غیر عربی را با واو نشان دهم.

-نمونه‌ی کلمات تورکی: اوردو، اوتاق، اوجاق، اوغوز، قوشون، کومک (به جای کمک)، اولگو، جونگ، اوتو (اطو)، قورمه (قرمه)، دولمه (دلمه)، دورنا، توپول، ...

-نمونه‌ی اسامی: اورمیه، تورک، تورکیه، اوزبیک، تورکمن، توغرول (طغرل)، موغول، بوریات، قوت‌لو، لور، کورد، بولشویک، اوروپا، اوتریش، بوسفور، رومانی، کوپنهاگ، هولند، ژاپون، اوکرایین، ...

-نمونه‌ی کلمات اوروپایی: کونترول، تلفون، دموکرات، سالون، کونت، موسیو، فورم، پولیس، کومپانی، کونسرت، کونسرواتوار، دوکتور، دوکترین، کومونیست، کومیسیون، لوژ، مودرن، اورگان، کونسول، کوپی، کومیته، لورد، کومیسر، کوپون، بومب، کونفرانس، کوماندان، کولونل، پوست‌خانه، هوتل (هتل)، اوتوموبیل، نوت، رول، کونگره، لومپن، ...

٣- آیا من مجاز به تعدیل و اصلاح املای فارسی هستم؟

ملّیت این‌جانب تورک می‌باشد و زبان فارسی برای من، یک زبان خارجی است که در حال حاضر از طرف دولت ایران بر مردم تورک - گویا به سبب زبان ملّی بودن همه‌ی ایرانیان - تحمیل می‌شود. اگر دولت ایران واقعاً معتقد است که زبان فارسی زبان ملّی من نوعی تورک نیز است، از آن جائی که هر کس حقّ دارد و مجاز است که به تعدیل و اصلاح زبان ملّی‌اش بپردازد، بنا به این منطق مخدوش دولت ایران من هم حقّ دارم که به تعدیل و اصلاح زبان فارسی اقدام کنم، و اقدام می‌کنم. هرچند دلایل اصلی من برای جرح و تعدیل در املای فارسی، یکی خوی دیرینم برای تصحیح و اصلاح نادرستی‌ها و اغلاط، و دیگری نافرمانی مدنی - مقاومت منفی در مقابل تحمیل زبان فارسی، از جمله از طریق به رسمیت نشناختن و به هیچ شمردن قواعد و اصول املایی رسمی - دولتی زبان فارسی است. همان‌گونه که در مقالات زیر نیز توضیح داده‌ام.