SÛSEN NEVÂDE REZÎ: AZERBAYCANÇILIQ İHTİZÂR HALINDA, ÇÖKMEKDEDİR.

SÛSEN NEVÂDE REZÎ: AZERBAYCANÇILIQ İHTİZÂR HALINDA, ÇÖKMEKDEDİR.

 

Not: bu metin Sûsen Nevâde Rezî’nin yazışmalarından derlenmişdir. Metin yéniden yazılırken, daha qolay anlaşılması üçün be’zi cümleler öne veya gériye çekilmiş, noqtalama ve Sözümüz’ün Fonétik İmlası uyqulanmışdır. Ancaq orijinal metnin sözlerinde deyişiklik vérilmemişdir. Méhran Baharlı

Sûsen Nevâde Rezî:

Azerbaycançılarla men de qet’iyyetle muxâlifem. Zâten Âzer kelimesini éşidince re’şe gelir bileme. Azerbaycançılar hem de doqm baxışları ve düşünceleri üzünden, ister istemez çağımızdan géride qalmışlar. Azerbaycançılıq ihtizâr halındadır, çökmekdedir. Bu quşağın Azerbaycançılığı son nefeslerini çekir, ciddiye alınmamalı.

Bizleri Farslar déyil, Türkler ezip dağıdır. Azerbaycan Cumhurusu hüner ve edebiyat sâhesinde élediyi xidmet qeder, [milli adı, millet ve veten tanımıları, târixçilik ... qonularında] xeyânet de éleyip, özellikle de bizlere. Hâlâ da étmekdedirler. Doğru düzgün béyinleri yuyuplar uzun iller boyunca.

Démek bu [Azerbaycançılıq] bir siyâsi oyundur ve elbette yénilmekde olan bir siyâset, verşikest düşen bir pilan. Bu, iller boyu sürdürülen bir siyâsetin sonucudur. Sél kimi her şéyi yıxa yıxa götürüp gédir. Amma bir çoxları heqîqeten bilmir. Mence bizim séçginlerimizin de bir çoxu bu sélin qurbanlığı oluplar.

Türk’ün ne olduğunu tam olaraq çoxları hele de bilmirler. Türkce danışırlar, yéddi püştleri Türk’dür, ancaq Türk’sen diyende qard tuturlar. Bir böyük kütle vardır ki Türk’le Âzerî’nin ferqini bilmir. Çoxları özüne Âzerî diyir ve iddia édirler ki Türkler Türkiyededirler. Démek istediyim bu ki “Millet” anlamını bilmeyen, hetta séçginler arasında çoxdur. Bir çox Tebrizli var Almanda. Onlar özlerini Îranlı bilir, Îranlı tanıdır. Diyirler biz Türk déyilik. Hetta Türk olmaqdan saxınırlar. Çünkü onlar Türkiyelileri Türk bilirler ... daşlaşmış qafalar. Bunlara tay o qeder çoxdur ki. Ancaq zaman içinde belke çâre bulundu.

Bu xemir çox su aparacaq. Amma mence tendirden çıxan çörek e’lâ olacaq. Men yéniyétmelere inanıram. Onlar târiximizi araşdıracaqlar. Onlar qanıtsız bilgileri qebul étmirler artıq. Her halda târiximizi araşdırmaq, oxuyup örgeşmek ve öyretmek ilk ve son çâredir. Târixi ortaya qoyunca yarqılama da asan olacaq gelecek nesiller üçün.

Amma teeccüb élirem bu qeder şeffaflığı, açıq aşkarlığı târixde néce danmaq olar? Sizin yazılarda olan târixi şeffaflığı diyirem.

Gét géde daha çox îmân getiriem ki sizden başqa sah düz emelli düşünce sâhibimiz yoxdur. Mence Türklerimizi bir qurtaran olacaqsa, o da mütleq siz olacaqsız. Çünkü doğru yolda olan bir tek sizi tanıdım bu sürecde. Ne yaxçı ki siz varsınız. Yoxsa bizler her şéyi terse tebene öyreşecekdik. Doğrusu héç ne bilmirik târiximizden. Oradan buradan bir şéyler tapıp yığmışıq belleyimize, yalandan doğrudan, qatma qarışıq.

Sizin telaşlarız alqışlamağa yox, sitâyişe lâyıqdır. Sizin araşdırmalarız ve târiximizin gizler ve gizlinlerinin açığa çıxartmalarız baha biçilmez bir işdir. Beli, yazdıqlarız hem deyerli, hem bilgilendiricidir. Beyenmemek mümkün mü sizin titizlikle séçdiklerizi? Hemîşe démişem sizden kaş çox olaydı. Béş on nefer size tay olsaydı, yurdumuz cennet olardı. Aqa-yı Nezmi Afşar démişken size nobél ödülü vérmek gerek.

Çalışmalarızı her dâim alqışlayıp séve séve izlemişem. Maşallah size! Yorulmaz qahraman! Yaxşı ki varsız. Var oluşuz mene qüvvet-i qelb vérir. İnandığım ve tek erk élediyim insansız. Var olun her zaman!

Menim zihnim bu qederini çekmir. Menim üçün ve belke bir çoxları üçün [bir sıra düşüncelerinizin] başa düş[ül]mesi, zihne sindirebilmesi ağır bir movzudur... size qibte élirem. Ve öyrenmeye çalışıram. Sebirsizlikle yazılarınızı gözlürem, oxuyup öyrenek...

Çalışmalarıza, emeklerize sağlıq, başarılarız bol olsun! Bilgileriniz zâten qanıt sayılır târixçiliyimizde. Lütfen esirgemeyin, lütfen!

Durqun qalaraq çöküp, söner insanlıq

Tûfanlaşaraq bilövlener insanlıq

Derd ehli bilir derd nedir, çekdikce

Allahlığa méyl édip, döner insanlıq.