استریوتیپ «نان بربری، بیسکویت تورک‌ها» در تئاتر مدارس همدان – تورک‌ایلی

استریوتیپ «نان بربری، بیسکویت تورک‌ها» در تئاتر مدارس همدان – تورک‌ایلی

 

مئهران باهارلی

 

در این مقاله به استریوتیپ «نان بربری، بیسکویت تورک‌ها» و تئاتر نژادپرستانه‌ای بر این اساس که در همدان برای کودکان تورک مدارس اجرا شده است، پرداخته‌ام. این دومین نوشته‌ی من در باره‌ی استریوتیپ‌های نژادپرستانه‌ی ضد تورک، بعد از وقفه‌ای ٢٠ ساله است (٢٠ سال پیش تحلیلی – شاید نخستین تحلیل – در باره‌ی «تورک خر» و جوک‌های قومی و آسیب‌شناسی آن بر اساس مکانیزم‌های دفاعی را نوشته و تحت نام « بی فرهنگی خود فرهنگی است. نظری به جوک‌های ائتنیک – قومی »[1] در سؤزوموز منتشر کرده بودم. آن نوشته را بعد از ائدیت کردن، دوباره در سؤزوموز بازنشر خواهم کرد).

١-در ایران ملت تورک در معرض سیاست دولتی نسل‌کُشی زبانی و ملی تورک قرار دارد[2]. یکی از مولفه‌های این سیاست، «شیطان‌سازی» از هویت ملی تورک، از طریق آفریدن «استریوتیپ‌های منفی قومی» است تا باعث شود غرور ملی تورک‌ها درهم شکسته شده و خود تورک‌ها از هویت ملی تورک و تورک بودن متنفر و خجالت‌زده و گریزان شوند. عمده‌ترین این استریوتیپ‌ها عبارتند از غلام و برده نشان دادن سرداران تورک در تاریخ قدیم مخصوصا آن‌هائی که موسس دولت و سلسله‌هایی بودند (در حالی که آن‌ها بیشتر مصداق مفاهیم اسیر و بنده هستند)، وحشی و نامتمدن و بدوی و ویران‌گرا نشان دادن تک تک تورک‌ها و جمعا به عنوان یک گروه قومی -ملی، ساده و ابله و احمق و زبان نفهم و «تُرک بیلمز» نشان دادن تورک‌ها، .... (در حالی که «استریوتیپ‌های مثبت» تاریخی موجود در مورد تورکان، بالکل نادیده و حذف می‌شوند. مانند تورک به معانی زیبایی، جسارت، قابلیت دولت‌سازی، صریح اللهجه‌گی و متمرکز بر نتیجه بودن و ....  که در گذشته به صورت مترادف بکار می‌رفتند؛ و یا تمام آثار و مطالبی که در باره‌ی قابلیت‌های برتر زبان تورکی وجود دارند و در صدر آن‌ها «محاکمة اللغتین» اثر امیر علی شیر نوایی)[3].

٢-این استریوتیپ‌ها به سبب آن که خصوصیاتی منفی و منفور را به تک تک افراد یک گروه ملی به طور جمعی نسبت می‌دهند و از طرف عنصر ملی غالب و حاکم یعنی فارس، آن هم در بستر و هم‌زمان با سیاست‌های فارس‌سازی اجباری و تورک‌زدائی عمومی از تاریخ و جوغرافیای ایران و استعمار داخلی و کشمکش تاریخی توران – ایران و تورک – تاجیک و .... بکار می‌روند، در جهان و فرهنگ مدنی معاصر و از منظر حقوق بشری به حیطه‌ی «نژادپرستی» و «ادبیات نفرت» داخل و مقدمه و مرحله‌ی آغازین «نسل‌کشی – ژنوساید» شمرده می‌شوند. با اینهمه، در ایران برای تحقیر و مسخره کردن تورک‌ها و نهایتاً منزجر و متنفر کردن آن‌ها از هویت ملی تورکشان، به طور گسترده‌ای و با طیب خاطر و بی توجه به زشتی ذاتی و توهین‌آمیز بودنشان به ملت تورک ساکن در ایران، از طرف مقامات دولتی و ادبا و سیاسیون و هنرمندان فارس، در رسانه‌های عمومی دولتی و غیر دولتی فارسی، در کتب درسی، در ادبیات فارسی و در گفتگوهای روزمره‌ی فارس‌ها و ...... بکار می‌روند[4].

نمونه‌ای از این چنین کاربردها، «کاریکاتور سوسک» اثر مانا نیستانی چاپ شده در هفته‌نامه ی ایران جمعه، ویژه‌نامه‌ی روزهای جمعه‌ی روزنامه‌ی ایران به صاحب‌امتیازی خبرگزاری جمهوری اسلامی ۲۲ اردیبهشت ۱۳۸۵ در صفحه‌ی «کودک و نوجوان»، با عنوان «چه کنیم که سوسک‌ها سوسکمان نکنند» است. در این کاریکاتور تورک به صورت یک سوسک و زبان تورکی به صورت زبان سوسکی عرضه و گفته می‌شود: «سوسک (یعنی تورک) زبان آدم ( یعنی فارسی) حالیش نمی‌شه. دستور زبان سوسکی (یعنی تورکی) هم آن‌قدر سخته که هشتاد درصد خود سوسکا (یعنی تورک‌ها) هم بلد نیستن و ترجیح می‌دن به زبان‌های دیگه حرف بزنن. وقتی سوسکا (یعنی تورک‌ها) زبون خودشونو نمی‌فهمن، شما (فارس‌ها) چه‌ جوری می‌خواین بفهمین؟!...». این کاریکاتور نژادپرستانه منجر به قیامی عمومی در تورک‌ایلی و دیگر مناطق ملی تورک در ایران شد که در حین آن از جمله در سولدوز – نقده در استان آزربایجان غربی تورک‌ایلی، چهار تورک (توحید آذریون -۲۵ ساله، همت اسمزاده -۳۵ ساله متأهل، حسین فتحی‌پور -۱۷ ساله دانش‌آموز، عسگر قاسمی -۳۹ ساله متأهل)  با شلیک مستقیم نیروهای امنیتی – نظامی جمهوری اسلامی ایران به قتل رسیدند.

نمونه‌ی دیگر نمایشِ تلویزیونی طنز «هوتل فیتیله‌ای» از سری نمایش‌های عمو فیتیله‌ای‌ها از شبکه‌ی ۲ سیمای جمهوری اسلامی ایران است. در این نمایش طنز ۷ دقیقه‌ای که در روز جمعه ۱۵ آبان ۱۳۹۴ پخش شد، پدر و پسری تورک به صورت افرادی احمق و زبان نفهم تصویر می‌شوند. آن‌ها دست و پا شکسته و با زبانی مخلوط از تورکی و فارسی صحبت می‌کنند و تفاوت میان مسواک و فرچه‌ی توالت را نمی‌دانند. پسر به جای استفاده از مسواک از فرچه‌ی توالت برای شستن دهان خود استفاده می‌کند و بوی بد از دهان او متصاعد می‌شود و پدر هم می‌گوید: «ایراد، از مسواک‌های هتل است».

نمونه‌ی سوم مطلب «تورک بدبخت گمنام» در شماره‌ی ۸۶۸ روز چهارشنبه ۳۰ تیر ۱۳۹۵هفته نامه‌ی طرح نو است. در این مطلب از قول رستم پهلوان شاهنامه، افراسیاب تورانی «تُرکِ بدبختِ گمنام» نامیده شده و به او گفته می‌شود: «ما تورانیان را مرد نمی‌دانیم، که همه یکسره زنند. و تو ای بد نژاد، برای جنگ با مردان ساخته نشده‌ای. برو مانند زنان پنبه و دوک دست بگیر» این مطلب علاوه بر نژادپرستی عریان علیه ملت تورک، زن‌ستیز نیز است. نشریه‌ی پان‌ایرانیستی طرح نو، حتی از بکار بردن نام جمهوری آزربایجان اجتناب کرده و به جای آن نام‌های جعلی آران و جمهوری باکو را بکار می‌برد.

٣-سیاست متنفر و خجالت‌زده و گریزان کردن تورک‌ها از طریق «شیطان‌سازی» از هویت ملی تورک با آفریدن «استریوتیپ‌های منفی قومی»، به درجه‌ی معینی با موفقیت همراه بوده است. چنانچه بسیاری از نخبه‌گان و تحصیل کرده‌گان و سلبریتی‌ها و مقامات تورک در گذشته و حال از تورک نامیدن خود اجتناب می‌کنند و یا از آن شرم دارند. در گفتار و آثار خود تورک را به معانی منفی بکار می‌برند. بسیاری از چپ‌گرایان تورک‌تبار، هویت ملی انتخابی خود را ایرانی و آزری؛ و آزربایجان‌گرایان پان‌ایرانیست و استالینیست، خود را آزربایجانی می‌نامند. قبول هویت‌های ملی آزربایجانی و آزری توسط آزربایجان‌گرایان و چپ‌های ایرانی، نتیجه‌ی تسلیم شدن آن‌ها به تبلیغات صلیبی – پان‌ایرانیستی و درونی کردن ایده‌ی منفور و پست بودن تورک در نزد این دسته‌ی مانقورت و گؤزقامان است.

در سطح مردمی و توده‌ها هم، عده‌ای برای مخفی کردن تورک بودنشان لهجه‌ی خود را مخفی می‌کنند، برای لهجه نداشتن فرزندانشان به آن‌ها تورکی نمی‌آموزند و در خانه هم با آن‌ها به فارسی صحبت می‌کنند. موارد بسیاری دیده شده که اینگونه والدین به فرزندان خود یاد می‌دهند که تورکی صحبت کردن زشت است[5] و در صورت تورکی صحبت کردن، فرزندانشان را تنبیه می‌کنند. تبلیغات پست شمردن زبان تورکی و باکلاس گمان کردن فارسی، به خصوص در میان زنان و دختران تورک موثر است[6]. و نهایتا بسیاری از جوک‌ها بر علیه تورک‌ها – مشهورترینشان با مضمون «تورک خر» – توسط عوام تورک مخصوصا تورک‌های ساکن در تهران ساخته و گفته می‌شود. ....

٤- شیطان‌سازی از تورک‌ها صرفا یک روش مقابله با هویت ملی تورک در ایران است و به عنوان متمم روش‌های دیگر (جرم‌انگاری تورک بودن در بند ٨) بکار می‌رود. روش اصلی برای مقابله با هویت ملی تورک، نامرئی و ناموجود کردن تورک در تاریخ و جوغرافیای ایران است. به همین سبب در ادبیات سیاسی رسمی و غیر رسمی و دولتی و اوپوزیسیون فارسی و تاریخ‌نگاری ایرانی و ناسیونالیسم ایرانی، چیزی به اسم ملت تورک و یا اقلیت تورک در ایران وجود ندارد. صرفا اقلیت‌های سنی کورد و عرب و بلوچ و تورکمن وجود دارند. (هدف اساسی ناسیونالیسم ایرانی از مشروطه به این سو، آفریدن ملت مودرن ایران از طریق فارس‌زبان کردن شیعیان و در راس آن‌ها تورک‌های ساکن در ایران است. به همین سبب ناسیونالیسم ایرانی، از جمله سران حرکت فعلی زن، آزادی، زنده‌گی، وجود اقلیتی به اسم تورک در ایران را منکر هستند و صرفا گروه‌های سنی را به عنوان اقلیت ملی قبول می‌کنند). در راستای نامرئی و ناموجود کردن تورک، تمام میراث مدنی و تاریخی و فرهنگی و سیاسی و هنری تورک‌ها (دولت‌های تورک، معماری و قالی‌بافی و آشپزی و گربه و ..... تورک) به عنوان میراث مدنی و تاریخی و فرهنگی و سیاسی و هنری ایرانی – پرشین مصادره و معرفی می‌شود. زیرا در فرهنگ ایرانی و فارسی، تورک صرفا حق وجود به صورت تورک خر و تورک بیلمز و ابله و احمق و بدوی و وحشی و غلام .... را داراست.

٥-در امر نامرئی و ناموجود کردن تورک هم، مانند همه‌ی عرصه‌های دیگر، آزربایجان‌گرایی دست در دست پان‌ایرانیسم و صلیبیان و همکار آن‌ها است. آزربایجان‌گرایان به طور سیستماتیک هویت ملی شخصیت‌های تاریخی و معاصر تورک و مردم تورک را مخفی و نام تورک را با آزربایجانی عوض می‌کنند؛ و دولت‌های تورک، ادبیات تورک، زبان تورکی و ... همه را آزربایجانی می‌نامند. این رفتارها تماما همسو با سیاست‌های پان‌ایرانیستی است و به تنهایی برای ثبوت این ادعا کافی است که آزربایجان‌گرایی نه تنها زائیده‌ی پان‌ایرانیسم و ذهنیت صلیبی و داشناک‌های دوره‌ی مشروطیت و استالینیسم و میکویان ارمنی در روسیه است، بلکه در حال حاضر هم مخصوصا در ایران، ماشه و ابزار پان‌ایرانیسم در اجرای نسل‌کشی زبانی و ملی تورک بوده، و آزربایجان‌گرایان هم ستون پنجم پان‌ایرانیسم و داشناک‌ها و صلیبیان .... در میان مردم تورک هستند.

٦-علاوه بر استریوتیپ اصلی «تورک خر»، در جامعه‌ی فارسی استریوتیپ‌های فرعی دیگری نیز برای تحقیر و اهانت به تورک در ایران وجود دارند. یکی از این استریوتیپ‌های فرعی - سبب تالیف این مقاله - استریوتیپ نژادپرستانه‌ی «نان بربری، بیسکویت تورک‌ها است» می‌باشد. بنا به روایت «توپراق قالا»، این استریوتیپ در تهران و جاهای دیگر برای تحقیر و تمسخر و خندیدن به تورک‌ها گفته می‌شود:

نقل قول از صفحه‌ی توپراق قالا: نان بربری، بیسکویت تورک‌ها

«در زمان شاه خودم شخصا در تهران در دبيرستان و در جاهاي ديگر  شاهد بودم که براي مسخره کردن تورکها به نان بربري مي گفتند بيسکويت تورکها، و مي خنديدند! اين رفتار در دنياي متمدن يک عمل مذموم نژادپرستانه است، اما براي جامعه ي عقب مانده ي فارس کاملا معمولي و يک تفريح روزانه است»[7]

٧- استفاده از استریوتیپ‌های نژادپرستانه و توهین‌آمیز بر علیه تورک‌ها در ایران محدود به گفتارها و شوخی‌ها و جوک‌ها نیست، بلکه علاوه بر رسانه‌ها و کتب، در مدارس دولتی هم برای مغزشویی کودکان تورک بسیار رایج است. در صفحه‌ی «آی لاو همدان» (I ♥ HAMEDAN) روایت - گزارشی تکان‌دهنده و وحشت‌انگیز در استفاده از استریوتیپ «نان بربری، بیسکویت تورک‌ها» برای ترسانیدن و تروریزه کردن کودکان و مغزشویی آن‌ها آمده است. طبق این گزارش در یکی از مدارس مناطق تورک‌نشین در استان همدان – تورک‌ایلی، نمایش‌نامه‌ای برای کودکان اجرا می‌شود. در این نمایش‌نامه، تورک بودن به صورت جرم عرضه شده و مدرک اثبات جرم هم پیدا شدن یک نان بربری در بازرسی بدنی از آن تورک است. پس از پیدا شدن نان بربری، شخص تورک به جرم تورک بودن دست‌گیر و روانه‌ی زندان می شود.

نقل قول از  I ♥ HAMEDAN: نمایش‌نامه‌ی نژادپرستانه‌ی ضد تورک در مدارس

تاتر مسخره‌ی مدرسه‌ای در دوره‌ی راهنمائی ما: «سر صحنه پلیس به یکی ایست می‌دهد و می‌گوید آقا شما تورک هستی؟ طرف مقابل می‌گوید: نه به خدا، بیا بگرد. پلیس او را می‌گردد و در جیبش بربری پیدا می‌کند و اورا به جرم تورک بودن راهی زندان می‌کند. این دقیقا نمایشنامه‌ای بود که در مدرسه‌ی راهنمائی و برایمان اجرا کردند. جرم تورک بودن، زندان است و اسیری در مملکت فارس‌ها. این همه تلقینات و حملات، نمی‌دانم چرا باز عده‌ای با بچه‌هایشان تورکی صحبت می‌کنند. از این خاطرات زیاد در ذهن ما هست. مظلوم‌نمائی نمی‌کنم، این واقعیت تلخ جامعه‌ی ماست. ... این‌ها که تورک‌ها را خر می‌دانند. .... این کشور، کشور مسخره کردن آدم‌هاست و کشور زیر پا گذاشتن وجدان‌هاست»[8].

٨- جرم شمردن تورک بودن در تئاتر فوق، یک نمونه‌ی منفرد نیست. بلکه نوک کوه یخ فاجعه‌ی بزرگ‌تر، وسیع‌تر و عمیق‌تر تورک‌ستیزی و نسل‌کشی ملی تورک در ایران است. نصب تابلوهای صحبت به تورکی ممنوع است در مدارس و ادارات، توبیخ کردن دانش‌آموزان و ماموران دولت به جرم صحبت کردن به تورکی، گذاشتن صندوق‌های جریمه برای تورکی صحبت کردن، گذاشتن کورس‌های تصحیح لهجه و استخدام نکردن افراد دارای لهجه‌ی تورکی، مراسم آتش زدن به کتابهای تورکی و .... نمونه‌های دیگری از این فاجعه هستند. البته تحقیر و شیطان‌سازی و جرم شمردن و استفاده از ابزارهای قانونی و حقوقی و قضایی و نظامی توسط دولت ایران، صرفا محدود و منحصر به‌ ممنوع ساختن زبان تورکی نیست، بلکه‌ همانگونه در موضوع این تئاتر نیز دیده می‌شود فراتر از آن، خود تورک بودن را هم شامل می‌گردد. قبلا در سؤزوموز سندی را منتشر کرده‌ام که بنا به‌ آن یک سرهنگ دادرسی ارتش ایران در دادگاه‌ نظامی به‌ یک فرهنگی و مطبوعاتی تورک از استان زنجان –خمسه- تورک‌ایلی، ابلاغ می‌کند که « تورک بودن جرم است »[9].

٩-این نمونه، مصداق صریح جنایت قوم‌کشی و نسل‌کشی زبانی تورک توسط دولت ایران بر علیه ملت تورک ساکن در ایران، علاوتا تروریزه کردن کودکان و مغرشویی آن‌ها است و می‌باید علاوه بر محکوم شدن گسترده از طرف تورک‌ها و شخصیت‌ها و تشکیلات فرهنگی و سیاسی و اجتماعیشان، به محکمه‌های داخلی و بین المللی و مراکز حقوق بشری گزارش و شکایت شود. همزمان تورک‌ها و شخصیت‌ها و تشکیلات فرهنگی و سیاسی و اجتماعیشان باید مصرا خواستار شوند که جوک‌های قومی و دیگر مصادیق ادبیات نفرت و نژادپرستی بر علیه گروه‌های غیر فارس – غیر شیعی، مخصوصا بر علیه تورک‌ها، با تصویب قوانین صریح، بسته به مورد «عمل خلاف»، «جنحه» و در صورت استفاده در رسانه‌های عمومی و مدارس و توسط مقامات و سلبریتی‌ها و .... «جنایت» شمرده شود.

١٠ – ریشه‌ی نام نان بربری: بربری در مناطق مختلف تورک‌ایلی با نام‌های گوناگون از جمله کۆکه - یاوان کۆکه، اه‌ل چؤره‌یی، سومون - آغ سوْمون، ائو چؤره‌یی، پاپان، په‌نگیش -په‌نگاواش،  .... نامیده می‌شود که نشانگر مقبولیت و محبوبیت گسترده‌ی این نوع نان در میان ملت تورک است. باور عمومی آن است نخستین بار این نوع نان را گروهی از هزاره‌های مهاجرت کرده به تهران پایتخت دولت تورک قاجار پس از انقلاب مشروطه، آورده و به جامعه‌ی فارس معرفی کرده‌اند. هزاره‌ها قومی با تبار آمیخته‌ی موغولی – تورکی اما تغییر زبان داده به دری و تغییر مذهب داده به شیعی امامی فارسی هستند. گروهی از آن‌ها که از افغانستان به خوراسان در ایران مهاجرت کرده‌اند، در گذشته بربری نامیده می‌شدند. اما این ریشه‌یابی به نظر من صحیح نیست. زیرا نانی که امروزه بربری نامیده می‌شود، از زمان‌های بسیار قدیم در میان تورکان ساکن در ایران و سراسر تورک‌ایلی، شامل تورکان ساکن در تهران پایتخت دولت قاجاری که در قرن نوزده دارای اکثریت جمعیتی تورک بود، شناخته شده و بسیار رایج و محبوب بود. فارس‌ها هم در سراسر ایران و بسیار قبل از دوره‌ی قاجاری با این نان تورکی از طریق تورک‌های همسایه‌شان آشنا شده بودند. علت حقیقی نام‌گذاری این نان به بربری هر چه باشد، رایج بودن نان بربری و انواع مختلف آن در میان تورک‌ها با نام‌های گوناگون در تخصیص نان بربری (در شکل تمسخرآمیز بیسکویت تورک‌ها) از طرف فارس‌ها به تورکان موثر بوده است.

١١-نام بربری برای هزاره‌ها: در باره‌ی ریشه‌ی بربری نامیده شدن گروهی از هزاره‌ها که به ایران مهاجرت کرده بودند، نظرات مختلفی وجود دارد. بنا به عده‌ای نام بربری به آن‌ها به دلیل انتسابشان به بند بربر در بامیان افغانستان داده شده است. نظر دیگری نام بربری را به معنی وحشی (باربار در زبان‌های اوروپایی که نخستین بار در مورد پرس‌های نامتمدن بکار رفته) می‌دانند که در دوره‌ی رضاشاه در بستر آریاگرایی ضد تورک و ضد موغول به ایشان داده شده است. در صورت صحت این نظر، خود نام بربری هم می‌باید در بستر سیاست تورک هراسی - تورک ستیزی و نسل‌کشی زبانی و ملی تورک (و موغول) در ایران بررسی شود.

برای مطالعه‌ی بیشتر:

سیر ممنوع ساختن زبان تورکی و آموزش به تورکی، تحمیل زبان بیگانه‌ی فارسی بر تورک‌ها به منظور فارس‌سازی آن‌ها و تبدیل زبان فارسی به یک زبان رسمی انحصاری و تحمیلی قاتل

تدریس زبان تورکی در مدرسه‌ی دارالفنون دوره‌ی ناصرالدین شاه قاجار، نخستین دانشگاه در تاریخ مودرن ایران

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/08/blog-post_28.html

تحصیل تورکی در مدارس اصول جدید در تهران ده سال قبل از امضای فرمان مشروطیت به گزارش ترجمان-قاسپیرالی

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/11/blog-post_29.html

بیگانه بودن زبان فارسی برای تورکان 

ا. اسمیت و ه.گ.او. دووایت (١٨٣٣ میلادی): فارسی برای تورک‌ها زبانی بیگانه؛ و پرشیا نامیدن ایران یک دروغ یونانی است.

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/03/blog-post_9.html

رابینو: روستائیان همدان تورک‌اند و کلمه‌ای فارسی نمی‌دانند.

http://sozumuz1.blogspot.com/2015/12/blog-post_13.html

دانش‌آموزان تورک کوریجان- کبود راهنگ- همدان اصلاً زبان فارسی نمی‌دانند

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/03/blog-post_28.html

وزیر کشور سهیلی (١٣١٩): اهالی استان‌های سوم و چهارم به هیچ وجه فارسی نمی‌دانند

https://sozumuz1.blogspot.com/2019/06/blog-post_2.html

تورکی‌ستیزی و  مخالفت با تحصیل به ‌زبان تورکی در دوره‌ی مشروطیت 

انجمن ایالتی آزربایجان-تبریز و «کورش کبیر»، «نژاد ایرانی»، «زبان شیرین، ملی فارسی»، «ملت شش هزار ساله‌ی ایران» و «ملت آزربایجان»‌اش

http://sozumuz1.blogspot.com/2020/05/blog-post_11.html

تبریز مرکز جنبش ملیت‌گرایی ایرانی بوده‌است

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/01/blog-post_12.html

مغلوبیت‌مان در انقلاب مشروطه‌ی ایران و خبطمان در انجمن آزربایجان ویا تاریخ مختصر بی زبان شدنمان

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/12/blog-post_19.html

کتاب درسی مشروطیت: بعد از این تورکی حرف نزنیم. اگر او تورکی حرف زد جواب ندهیم

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/04/blog-post_19.html

کتاب درسی دوره‌ی مشروطیت: زبان مردم تورک در آزربایجان قبل از غلبه‌ی موغول، فارسی بود

https://sozumuz1.blogspot.com/2020/02/blog-post_9.html

مخالفت دولت مشروطه با تحصیل به زبان تورکی و ممنوع کردن آن در سال ١٩١٨

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/10/blog-post.html

مخالفت مرامنامه‌ی فرقه‌ی اجتماعیون عامیون (برنامه‌ی جمعیت مجاهدان) دوره‌ی مشروطیت با حقوق زبانی و ملی ملت تورک

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/04/blog-post_18.html

مرامنامه‌ی فرقه‌ی اجتماعیون ایران (حزب دموکرات) در دوره‌ی مشروطیت و انکار مساله‌ی ملی و حقوق زبانی، و مخالفت با فدرالیسم در آن

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/02/blog-post_3.html

مرامنامه‌ی فرقه‌ی سوسیالیست ایران و نفی فدرالیسم ملی و حقوق زبانی

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/07/blog-post_21.html

لغو ممنوعیت زبان تورکی در مدارس توسط مظفرالدین شاه به ترغیب سلطان عبدالحمید

http://sozumuz1.blogspot.com/2020/12/blog-post_35.html

دستور مظفرالدین ‌شاه برای تدریس زبان تورکی در مدارس آزربایجان و اعتناء بایسته به تعلم آن

http://sozumuz1.blogspot.com/2015/12/blog-post.html

ممنوع ساختن زبان تورکی و آموزش به تورکی توسط دموکرات‌های آزربایجان-آزادی‌ستان 

موضع منفی خیابانی نسبت به زبان تورکی  به ادعای عبدالله بهرامی

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/02/blog-post_26.html

دستور موکد خیابانی برای تحمیل زبان فارسی به کودکان تورک و تنبیه آنان به جرم تورکی‌گویی به روایت ناصح ناطق

https://sozumuz1.blogspot.com/2018/07/blog-post_8.html

لغو تدریس زبان تورکی در دوره‌ی حاکمیت آزادی‌سِتان در مدرسه‌ی مموریال آمریکایی تبریز

http://sozumuz1.blogspot.com/2022/09/blog-post_13.html

از خیانت‌های آزربایجان‌گرایان: ممنوع کردن تورکی توسط دموکرات‌های آزربایجان

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/07/blog-post.html

از خیانت‌های آزربایجان‌گرایان: فیوضات و طراحی نسل‌کشی ملی و زبانی تورکی در ایران

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/08/blog-post_17.html

فرقه‌ی دموکرات آزربایجان – آزادی سِتان در تبریز، مخترع صندوق جریمه‌ به ‌جرم صحبت کردن به تورکی در مدارس است

https://sozumuz1.blogspot.com/2023/03/blog-post_87.html

مخالفت خیابانی با انتشار موللا نصرالدین تورکی در تبریز، و دروغ‌پردازی‌ها و تاریخ‌بافی‌های آزربایجان‌گرایان

https://sozumuz1.blogspot.com/2023/03/blog-post_29.html

پس از کودتای رضاخان-دوره‌ی پهلوی

اسناد دولتی در باره‌ی منسوخ کردن زبان تورکی و فارس‌سازی اجباری تورک‌ها توسط مدارس فارسی‌زبان بنا به گزارشات رسمی سالهای ١٣٠٤-١٣٠١

http://sozumuz1.blogspot.com/2016/03/blog-post.html

سخنرانی تقی‌زاده در مجلس: همه چیز باید فارسی باشد

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/01/blog-post_27.html

انتقاد از سید حسن تقی‌زاده به سبب توصیه‌ی او به فارس‌سازی تورک‌ها در ایران

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/01/blog-post_26.html

شعار فارسی کردن ایران تقی‌زاده و اعتراض حاج محمدجعفر افشار کنگاوری به آن

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/01/blog-post_92.html

از کونگره‌‌ی ملی فارس در تبریز-١٩٢٦ تا کونگره‌ی ترویج زبان و ادب فارسی در اورمیه-٢٠١٩

http://sozumuz1.blogspot.com/2021/02/blog-post_24.html

تکلم زبان تورک و کورد در ایران هر چه ‌زودتر متروک گردد

https://sozumuz1.blogspot.com/2021/08/blog-post.html

جرم شمردن نام و هویت تورک 

استریوتیپ «نان بربری، بیسکویت تورک‌ها» در تئاتر مدارس همدان – تورک‌ایلی

https://sozumuz1.blogspot.com/2023/04/blog-post_28.html

سرهنگ دادگاه‌ نظامی در دادرسی ارتش: در ایران، تورک بودن جرم است

https://sozumuz1.blogspot.com/2021/10/blog-post_4.html

بخش‌نامه‌ی اداره‌ی فرهنگ آزربایجان برای رایج ساختن نام و هویت قومی آذری و آذربایجانی به جای تورک

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/10/blog-post_12.html

ممنوعیت مدارس تورک و زبان تورکی در مدارس

افسار الاغ به سر کودکان تورک و بستنشان به آخور تا مثل آدم به فارسی حرف بزنند

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/06/blog-post_9.html

تکلم به لهجه‌ی اجنبی تورکی اکیداً ممنوع است. با زبان شیرین فارسی صحبت کنید!

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/04/blog-post_4.html

یک سند تاریخی: تحمیل زبان فارسی به شاگردان تورک با توبیخ و اخطار و قدغن نمودن تورکی حرف زدن در مدارس

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/03/blog-post_30.html

جلوگیری از جار زدن به زبان تورکی در مدارس شهر بین (بن)، استان چهارمحال بختیاری - ایران مرکزی

http://sozumuz1.blogspot.com/2015/12/blog-post_11.html

صندوق جریمه و تنبیه بدنی – شکنجه برای تورکی صحبت کردن

فرقه‌ی دموکرات آزربایجان – آزادی سِتان در تبریز، مخترع صندوق جریمه‌ به ‌جرم صحبت کردن به تورکی در مدارس است

https://sozumuz1.blogspot.com/2023/03/blog-post_87.html

خانم معلم و صندوق جریمه‌ی تکلم به زبان تورکی، حکایت‌های شهربانو-زن متولد ماکو

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/02/blog-post_21.html

صندوق جریمه‌ی تورکی صحبت کردن در مدارس، یکی از متودهای تروریزه کردن کودکان تورک و تحمیل فارسی به آن‌ها در ایران

https://sozumuz1.blogspot.com/2023/05/blog-post_13.html

ممنوعیت تورکی در ادارات 

ممنوع ساختن تورکی در ادارات: تا به فارسی سخن نگویی، فروغ روح پاکت آشکار نمی شود

https://sozumuz1.blogspot.com/2021/10/blog-post_7.html

ممنوعیت انتشارات و کتب و نشریات تورک در ایران 

وزارت فرهنگ و هنر ایران: چاپ کتاب و نشریه و هر گونه‌ انتشارات دیگر ‌به ‌زبان تورکی ممنوع می‌باشد.

https://sozumuz1.blogspot.com/2022/02/blog-post_16.html

سوزانیدن کتب و نشریات تورکی

قومیت‌گرائی افراطی فارسی و مراسم کتاب‌سوزی ٢٦ آذر سال ١٣٢٥ در آزربایجان

http://sozumuz1.blogspot.com/2015/12/blog-post_22.html

ممنوعیت تئاتر تورک: 

سندی از ممنوعیت تئاتر تورکی در تهران، بزرگترین شهر تورک‌نشین در ایران

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/10/blog-post_13.html

ممنوع کردن تئاتر تورک در قزوین تورک‌ایلی توسط دولت ایران-١٩٤١

https://sozumuz1.blogspot.com/2022/02/blog-post_9.html

قدغن کردن تئاتر تورکی توسط ریاست معارف آزربایجان در دوره‌ی رضاشاه-١٩٢٩

https://sozumuz1.blogspot.com/2020/03/blog-post.html

تورکی‌ستیزی در دوره‌ی جمهوری اسلامی

اشکالات اصل ١٥ قانون اساسی و مسئله‌ی خط و زبان تورکی

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/06/blog-post_14.html

ممنوع کردن خط لاتین تورکی: کومدی ـ تراژیکی دیگر از قومیت‌گرایی فارسی

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/07/blog-post_24.html

مصوبه‌ی حکومت احمدی‌نژاد در باره‌ی تدریس اختیاری دو واحد درسی اختیاری زبان و ادبیات تورکی در دانشگاهها

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/10/blog-post_31.html

یکی بر سر شاخ، بن می‌برید و یا یونسی دستیار رئیس جمهور و بطحایی وزیر آموزش و پرورش، نفوذی موساد و سیا هستند

https://sozumuz1.blogspot.com/2018/04/blog-post_26.html

آیت الله احمد مجتهدی تهرانی: در جهنم تورکی حرف می‌زنند!

http://sozumuz1.blogspot.com/2022/12/ayetullah-muctehidi-tahrani-cehennemin.html

 توهین نژادپرستانه‌ی ضد تورک از موللای شیعی فارس محمد یزدی و چپ ایرانی تورک‌تبار محمد قراگوزلو

https://sozumuz1.blogspot.com/2018/10/blog-post_70.html

---

[1] مئهران باهارلی:  تورک خر، و یا بی فرهنگی خود فرهنگی است. نظری به جوک‌های ائتنیک – قومی. ٢٠٠٣

2003, Wednesday, February 05

[2] مورد ایران: نژادپرستی زبانی، نسل‌کُشی زبانی و زبان‌کُشی دولتی

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/02/blog-post_18.html

اسناد دولتی در باره‌ی منسوخ کردن زبان تورکی و فارس‌سازی اجباری تورک‌ها توسط مدارس فارسی‌زبان بنا به گزارشات رسمی بین سال‌های ١٣٠٤-١٣٠١

http://sozumuz1.blogspot.com/2016/03/blog-post.html

[3] همچنین:

هیچ سخنی و لغتی بهتر و با هیبت‌تر از زبان تورکی نیست. محمد بن منصور بن سعید، معروف به فخرِ مدبّر و ملقب به مبارک‌شاه

https://sozumuz1.blogspot.com/2017/05/blog-post_11.html

میرزا علی بخت اظفری گورکان – کوره‌که‌ن: هنر و وسعتِ تورکی و عیب و تنگی‌یِ فارسی مبرهن است

https://sozumuz1.blogspot.com/2021/09/blog-post_26.html

[4] توهین نژادپرستانه‌ی ضد تورک از موللای شیعی فارس محمد یزدی و چپ ایرانی تورک‌تبار محمد قراگوزلو

https://sozumuz1.blogspot.com/2018/10/blog-post_70.html

آیت الله احمد مجتهدی تهرانی: در جهنم تورکی حرف می‌زنند!

http://sozumuz1.blogspot.com/2022/12/ayetullah-muctehidi-tahrani-cehennemin.html

[5] همدان: بابام گفته تورکی حرف نزن، زشته

İran sözde islam Cumhurisinde Türk uşaqları-Hemedan Şehri

https://www.youtube.com/watch?v=OjInjd2grJU

[6] زبان‌مان تورکی در همدان در خطر است. «زنان و دختران» زبان مادری‌مان را تهدید می‌کنند!!!

https://sozumuz1.blogspot.com/2020/08/blog-post_10.html

[7]Toprak Qala. 22 April at 23:23

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid02jZj4b16EhfcYQhrJeL4Cw4qLNdiiy3gfMkhusQ3qaRrBAWxPbJ3zVa5mmAGpoTWkl&id=100085450774926

[8] ما تورک‌های همدانیم. مهران بهارلی را یک قهرمان بزرگ می‌دانم. و من نمونه‌ای معمولی از میلیون‌ها نفر تورک خارج از آزربایجانم.

https://sozumuz1.blogspot.com/2023/04/blog-post_66.html

[9] سرهنگ دادگاه‌ نظامی در دادرسی ارتش:  در ایران، تورک بودن جرم است

https://sozumuz1.blogspot.com/2021/10/blog-post_4.html