فرقه‌ی دموکرات آزربایجان – آزادی سِتان در تبریز، مخترع صندوق جریمه‌ به ‌جرم صحبت کردن به تورکی در مدارس است

 

فرقه‌ی دموکرات آزربایجان – آزادی سِتان در تبریز، ایجاد کننده‌ی صندوق جریمه‌ی تورکی به ‌جرم صحبت کردن در مدارس است

 

مئهران باهارلی

 

١-یکی از خیانت‌های بی‌شمار جریان و ایدئولوژی ضد تورک و شعوبی - صلیبی – پان ایرانیسم – استالینیسم ساخته‌ی آزربایجان‌گرایی و تاریخ‌نگاری آزربایجانی، وارونه‌نمایی و بازنویسی تاریخ، حذف و دشمن‌سازی از جریانات و شخصیت‌های ملی تورک (مجادله‌ی ملی تورک در ربع اول قرن بیستم، جمشیدخان سوباتای‌لی افشار اورومی – مجدالسلطنه ‌رهبر ملی تورک، ...) و در عوض، تقدیم جریانات و شخصیت‌های فاقد شعور ملی تورک و یا دشمن تورک به‌ صورت جریانات و شخصیت‌های ملی است. آزربایجان‌گرایی و تاریخ‌نگاری آزربایجانی با این عمل، هم به ‌حقیقت و علم و هم به‌ ملت تورک خیانت کرده‌ و می‌کنند. این رفتار، علاوه ‌بر دروغ‌پردازی و تحریف تاریخ، تلاش برای تحمیق و در جهالت نگاه ‌داشتن ملت تورک و آسیب‌پذیر ساختن و در غفلت نگهداشتن او و در نتیجه‌ در خدمت تسهیل و تسریع امر فارس‌سازی و نسل‌کشی زبانی و ملی تورک در ایران است.

٢-یکی از اقدامات بسیار نکوهیده ‌و منفور دولت ایران در دوره‌ی شاهنشاهی پهلوی، در بستر سیاست عمومی نسل‌کشی زبانی و ملی تورک که‌ توسط آن دولت اجرا می‌شد، گذاشتن صندوق جریمه ‌در مدارس برای تورکی صحبت کردن کودکان و دانش‌آموزان بود. اما تاریخ‌نگاری آزربایجانی در این مورد هم به‌ مردمان ایران و ملت تورک دروغ گفته ‌و گذاشتن صندق جریمه‌ی تورکی صحبت کردن در مدارس را اقدامی آغاز شده ‌برای اولین بار در دوره‌ی پهلوی نمایانده ‌است. در حالیکه ‌این امر منفور هم اختراع نخبه‌گان مانقورت و گؤزقامان تبریزی و یا مشروطه‌طلبان، آزادی‌خواهان و دموکرات‌های آزربایجان لانه ‌کرده ‌در تبریز به ‌سال ١٩١٨، اقلا هفت- هشت سال پیش از تاسیس سلسله‌ی پهلوی است.

همانطور که‌ «ممنوع کردن ‌تدریس زبان تورکی در مدارس» در نظام‌نامه‌ی انجمن معارف تهران ١٨٩٨ و انجمن معارف تبریز ١٩٠٠ قبل از مشروطیت که ‌فارسی را زبان انحصاری و اجباری تدریس در مناطق تورک‌نشین تعیین کرد، «تاسیس شبکه‌ی مدارس منحصرا فارسی‌زبان» توسط آزادی‌خواهان و دموکرات‌های آزربایجانی تبریز، مطرح کردن «لزوم کاربرد انحصاری و اجباری و رسمی زبان فارسی» در شماره‌های گوناگون «جریده‌ی ملی» و یا «روزنامه‌ی انجمن تبریز» اورگان رسمی «انجمن ایالتی آزربایجان» در سال‌های ١٩٠٦-١٩٠٧، و لایحه‌ی قانون انجمن‌های ایالتی و ولایتی پیشنهادی انجمن ایالتی (غیبی) تبریز که ‌داشتن سواد فارسی کامل را شرط انتخاب شدن برای مجلس اعلام نمود و بدین طریق زبان فارسی را در سطح دولت مرکزی قانونا زبان رسمی انحصاری کرد و زبان تورکی را به‌ حاشیه ‌‌راند، [1]...  هم محصول آن‌هاست. 

دموکرات‌های آزربایجان در تبریز، آغاز کننده‌ی نسل‌کشی زبانی و ملی ملت تورک و دیگر ملل غیر فارس در ایران هستند. آزربایجان‌گرایان تبریزی بسیار به‌ شهر اولین‌ها بودن تبریز افتخار می‌کنند. حق آن است که ‌به ‌این لیست اولین‌ها، اولین شهری که‌ زبان تورکی را ممنوع ساخت و صندوق جریمه ‌به ‌جرم صحبت کردن به ‌تورکی را ایجاد کرد هم اضافه‌ شود ....

-در زیر دو نقل قول از دو منبع را آورده‌ام که ‌در آن‌ها به ‌گذاشتن صندوق جریمه ‌به‌ جرم تورکی صحبت کردن توسط دموکرات‌های آزربایجان در تبریز اشاره‌ شده‌ است. یکی از این دو منبع در باره‌ی آقا میر آقا رابط تبریزی از سران فرقه‌ی دموکرات آزربایجان تبریز، و دومی مربوط به ‌شخص شیخ محمد خیابانی رهبر فرقه‌ی دموکرات آزربایجان است. این دو منبع، به ‌طور قطع نشان می‌دهند که‌ صندوق جریمه‌ برای تورکی حرف زدن، پدیده‌ای ایجاد شده ‌توسط آزادی‌خواهان و «وطن‌خواهان و روشن‌فکران محل» یعنی دموکرات‌های آزربایجان در تبریز است، نه ‌رژیم رضاشاه. 

الف-آقا میرآقا رابط تبریزی از سران فرقه‌ی دموکرات آزربایجان که ‌داوطلبانه با همفکرانش ‌به‌ جای تورکی به ‌صحبت کردن به ‌فارسی در کوچه و بازار شروع نمود، و پرداختن جریمه به یک صندوق در صورت تورکی صحبت کردن را آغاز کرد.

محمدعلی صفوت در اثر خود «تاریخ فرهنگ آزربایجان با فوائد ادبی، ص ١١٤» از یک تاجر تبریزی قند بنام آقا میرآقا رابط ‌از سران فرقه‌ی دموکرات آزربایجان نام می‌برد که با هم‌فکران خود ظاهرا در سال ١٩١٨ تصمیم گرفت به ‌منظور عملی کردن توحید زبان (فارس‌سازی تورک‌ها) و ترویج ادبیات فارسی در آزربایجان که ‌از زمان‌های گذشته‌ جزو مرام و اهداف و آرزوهای وطن‌خواهان و روشن‌فکران و ایران‌خواهان تبریز بود، پس از آن به ‌تورکی صحبت نکنند و در کوچه و بازار به فارسی سخن بگویند و در صورت صحبت کردن به‌ زبان تورکی، مبلغی – دو ریال – به ‌صندوق اعانت به ‌فقرا بپردازند. هر چند این صندوق جریمه‌ در بازار تبریز گذاشته ‌شده ‌بود (و نه ‌در مدارس)، با این همه ‌این نخستین بار است که‌ پدیده‌ی صندوق جریمه ‌برای تورکی صحبت کردن در تاریخ مودرن تبریز، تورک‌ایلی و ایران دیده می‌شود. 

در عکسی جمعی ‌از «سران» فرقه‌ی پان‌ایرانیست دموکرات آزربایجان و ماجراجویی ایران‌خواهانه‌ی آزادی ستان، آقا میر آقا رابط تبریزی در میان رهبران آن تشکیلات ضد تورک دیده می‌شود. در وسط عکس عارف قزوینی شاعر نژادپرست آریایی و متنفر از تورک که ‌رهبر معنوی فرقه‌ی دموکرات آزربایجان بود جای دارد. سران فرقه‌ی دموکرات آزربایجان (علی حریری تبریزی – بیرنگ از رهبران شدیدا ضد تورک فرقه‌ی دموکرات آزربایجان ، ... )[2] دعوت کننده‌ی عارف تبریزی برای اجرای کونسرت‌های ضد تورک و پان‌ایرانیستی مشهور او در تبریز، و تامین کننده‌ی مالی عارف قزوینی تا پایان حیاتش بودند.

نقل قول اول: «آقای فیوضات از بدو ورود و ماموریت خود به ‌عملی کردن بعض نیات اساسی اقدام نمود. در درجه‌ی اول مساله‌ی توحید زبان و ترویج ادبیات فارسی در آزربایجان بود که ‌به ‌وسیله‌ی فرهنگ و فرهنگیان آن را بهتر می‌توان رایج کرد و از زمان سابق هم جزو مرام وطن‌خواهان و روشن‌فکران محل بوده‌ است. اما نه ‌به ‌آن ترتیبی که‌ بعض مامورین اعزامی قدم برداشته‌اند، نه ‌با تشدید و تحکم که ‌آن نتیجه‌ی معکوس و اثر بد بخشد. هنوز جماعتی از پیرمردان به‌ یاد دارند که‌ مرحوم آقا میرآقا معروف به ‌رابط که ‌جزو وطن‌خواهان آزربایجان و مردی صاف‌دل و بی‌غش بود، با هم‌قدمان خود تصمیم کردند که‌ به ‌فارسی گفتگو کنند، اگر هر یک از آن‌ها به ‌تورکی حرف زند دو ریال به‌ صندوق اعانت به ‌فقرا بپردازد. چون مرحوم رابط کم‌سواد و شغل او دلالی تجارت قند بود، به ‌هر تجارت‌خانه ‌می‌رفت و فارسی حرف می‌زند (البته‌ شکسته‌ بسته) شنونده‌گان به‌ آن سید ایران‌خواه ‌می‌خندیدند». (محمدعلی صفوت. تاریخ فرهنگ آزربایجان با فوائد ادبی، ص ١١٤).

ب- شیخ محمد خیابانی، رهبر فرقه‌ی دموکرات آزربایجان تبریز و ماجراجویی ایران‌گرایانه‌ی آزادی ستان که ‌تکلم به‌ تورکی در مدارس را ممنوع و تنبیه ‌به ‌این جرم را رایج ساخت.

نمونه‌ی دوم مطلبی است در رساله‌ی «چهره‌ی تابناک خیابانی» اثر آزربایجان‌گرای پان‌ایرانیست تبریزی مهندس ناطق[3] که ‌در آن گفته ‌می‌شود شیخ محمد خیابانی محاوره‌ و تکلم به ‌زبان تورکی در مدارس تبریز را مطلقا و در همه‌ی مواقع و در همه جا ممنوع کرد ‌و برای هر کودکی که‌ تورکی صحبت می‌کرد تنبیه‌ و مجازات قائل شد. در این منبع هرچند صراحتا از صندوق جریمه ‌اسم برده ‌نمی‌شود، اما این اقدام خیابانی سیر گذر از مجازات پرداختن پول به ‌صندوق اعانه ‌در بازار به ‌تنبیهی به‌ همان جرم در مدارس را می‌تواند توضیح دهد. 

نقل قول دوم: «خیابانی مرحوم .... مسلما در صدد تجزیه‌ی آزربایجان و ترویج زبان تورکی نبود. و قیام خیابانی پیش‌آهنگ نهضت‌های تجزیه‌طلب نباید تلقی شود.... در دوران قیام مرحوم خیابانی، بنده‌ محصل بودم و در مدرسه‌ی متوسطه‌ی منحصر به ‌فرد تبریز درس می‌خواندم. مرحوم شیخ، دستور موکد به ‌معلمین همان مدرسه‌ داده‌ بود که ‌زبان محاوره‌ی مدرسه، خواه‌ بین معلمین و شاگردان و خواه ‌میان شاگردان، در سر کلاس و ساعات گردش و استراحت باید به ‌زبان فارسی باشد و حتی برای کسانی ‌که‌ در موقع بازی، یک کلمه ‌تورکی می‌گفتند، تنبیه ‌مختصری قائل شده ‌بود. و اگر امروز در آزربایجان در همه‌ی مدارس، لااقل در کلاس‌ها حتی یک کلمه ‌تورکی گفته‌ نمی‌شود، این وضع یادگار دوران آن قیام است».

٤-اختراع صندوق جریمه‌ برای مجازات تورکی صحبت کردن در مدارس توسط دموکرات‌های آزربایجان – آزادی ستان کاملا با هویت ملی انتخابی آن‌ها که ملت ایران با زبان ملی فارسی بود و تمایلات پان‌ایرانیستی و شدیدا ضد تورکی آن‌ها همخوان است. دموکرات‌های آزربایجان که ‌در ادبیات سیاسی آن موقع «ملیون» (یعنی ناسیونالیست‌های ایرانی) نامیده ‌می‌شدند، زبان فارسی را زبان ملی خود و زبان تورکی را تهدیدی برای تمامیت و وحدت ایران می‌دانستند و بنابراین مدافع آتشین توحید لسان یعنی فارس‌سازی زبان تورک‌ها بودند. در عمل هم نشریات و اعلامیه‌ها و اسناد و تمبرها و همه‌ی دیگر آثار مکتوب دموکرات‌های آزربایجان – آزادی ستان ‌به‌ زبان فارسی بود. حتی یک سند به ‌تورکی از آن‌ها وجود ندارد. در این انتشارات و اسناد کلمه‌ای در باره‌ی زبان تورکی نیست. آن‌ها حتی برای اعتلاء زبان و ادبیات فارسی نشریه‌ی ویژه‌ای به ‌اسم آزادی‌ستان منتشر کردند (مقاله‌ای در این باره‌ در سؤزوموز منتشر خواهد شد). تمام مدارس جدید تاسیس شده ‌توسط دموکرات‌های آزربایجان منحصرا فارسی‌زبان بود و هرگز زبان تورکی در آن‌ها تاسیس نمی‌شد. دموکرات‌های آزربایجان – آزادی ستان حتی تدریس زبان تورکی در مدرسه‌ی مموریال تبریز را لغو کردند، اما به ‌ادامه‌ی تدریس زبان ارمنی در آن مجوز دادند. همچنین خیابانی بر خلاف وارونه‌نمایی و دروغ‌پردازی تاریخ‌نگاری آزربایجانی و آزربایجان‌گرایان تبریزی، با انتشار نشریه‌ی تورکی موللا نصرالدین در تبریز مخالف کرده ‌است، زیرا آن نشریه تورکی‌زبان بود (مقاله‌ای در این باره‌ در سؤزوموز منتشر خواهد شد) ....

٥-در منابع متعدد دیگر هم مخالفت دموکرات‌های آزربایجان و آزادی ستان با زبان تورکی ثبت شده‌ است. به ‌عنوان نمونه ‌ناصح ناطق می‌گوید «خیابانی و دیگر دموکرات‌ها حتی در محافل خصوصی خود به ‌زبان فارسی صحبت می‌کردند»؛ عبدالله ‌بهرامی از رهبران فرقه‌ی دموکرات آزربایجان، از یاران خیابانی و رئیس نظمیه ‌در دوره‌ی آزادی ‌سِتان صراحتا می‌نویسد: «مرحوم خیابانی جدّاً با تورک‌ها و تورک‌زبان‌ها مخاصمت داشت ‌و چنین عناوینی را ننگ ایرانی می‌دانست. کراراً به‌ رفقای خود توصیه‌ می‌کرد که‌ در بسط زبان فارسی کوشیده‌ و ترتیبی بدهند که ‌کودکان هم در مدرسه ‌به ‌زبان فارسی صحبت کرده، تورکی را بکلی منسوخ سازند». ابوالقاسم فیوضات تبریزی، از زعمای حرکت مشروطیت در آزربایجان، از آزادی‌خواهان و احرار و دموکرات‌های آزربایجان، از مدیران روزنامه‌ی تجدد اورگان فرقه‌ی دموکرات آزربایجان و رئیس معارف دوره‌ی آزادی‌ سِتان و سپس سردار سپه، طرح و نقشه‌ی راهی با جزئیات برای ریشه‌کن کردن زبان تورکی تهیه‌ و آن را به‌ دولت پهلوی به ‌عنوان «معارف آزربایجان» و به‌ نیت «نجات آزربایجان» تقدیم نمود.... 

برای مطالعه‌ی بیشتر:

ممنوع ساختن زبان تورکی در مدارس و تعلیم و تعلم به ‌تورکی توسط دموکرات‌های آزربایجان- آزادی‌ستان

تبریز مرکز جنبش ملیت‌گرایی ایرانی بوده‌است

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/01/blog-post_12.html

کتاب درسی مشروطیت: بعد از این تورکی حرف نزنیم. اگر او تورکی حرف زد جواب ندهیم

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/04/blog-post_19.html

کتاب درسی دوره‌ی مشروطیت: زبان مردم تورک در آزربایجان قبل از غلبه‌ی موغول، فارسی بود

http://sozumuz1.blogspot.com/2020/02/blog-post_9.html

موضع منفی خیابانی نسبت به‌زبان تورکی  به‌ادعای عبدالله‌بهرامی

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/02/blog-post_26.html

دستور موکد خيابانی برای تحميل زبان فارسی به‌کودکان تورک و تنبيه‌آنان به‌جرم تورکی‌گويی به‌روايت ناصح ناطق

https://sozumuz1.blogspot.com/2018/07/blog-post_8.html

مئهران باهارلی - مخالفت خیابانی با نشر موللانصرالدین تورکی در تبریز، نشر آن توسط ابوالفتوح علوی «پان‌تورکیست» و دورغ‌پردازی‌ها و تاریخ‌بافی‌های آزربایجان‌گرایان

(منتشر خواهد شد)

مئهران باهارلی – آزادیستان، نشریه ی دموکراتهای آزربایجان تبریز برای اعتلای زبان و ادبیات فارسی

(منتشر خواهد شد)

لغو تدریس زبان تورکی در دوره‌ی حاکمیت آزادی‌سِتان در مدرسه‌ی مموریال آمریکایی تبریز

http://sozumuz1.blogspot.com/2022/09/blog-post_13.html

از خیانت‌های آزربایجان‌گرایان: ممنوع کردن تورکی توسط دموکرات‌های آزربایجان

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/07/blog-post.html

از خیانت‌های آزربایجان‌گرایان: فیوضات و طراحی نسل‌کشی ملی و زبانی تورکی در ایران

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/08/blog-post_17.html

 

مواضع غیر ملی و ضد تورک دموکرات‌های آزربایجان، سرکوب تورک‌گرایان و نیروهای ملی تورک توسط دموکرات‌های آزربایجان - آزادی‌ستان

مبارزه‌ی قهرآمیز و زدوخورد فیزیکی دموکرات‌های آزربایجان با تورک‌گرایان و قائلین به‌عدم مرکزیت (فدرالیست‌ها، آزادی‌خواهان و ملیون واقعی)

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/03/blog-post_3.html

کومیته‌ی تروریستی خیابانی- دموکرات‌های آزربایجان

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/03/blog-post.html

اخلالگری‌ها و سابوتاژهای دموکرات‌های آزربایجان در تبریز بر علیه ‌نیروهای متحد تورک بومی-عثمانلی

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/02/blog-post_28.html

خیانت عده‌ای از دموکرات‌های آزربایجان و اشغال اورمیه ‌توسط سیمیتقو

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/02/1.html

از خیانت‌های آزربایجان‌گرایان مشروطه‌طلب و دموکرات‌های آزربایجان:  برآمدن رضاشاه

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/12/blog-post_12.html

فریت گووه‌ن آجودان مخصوص جمشیدخان، و از نزدیکان آتاتورک: مجدالسلطنه‌ افشار یک تورک بسیار فداکار، فوق‌العاده ‌اصیل و دانش‌مند بود که‌‌ خانواده ‌‌و ثروت خود را در راه ‌تورک‌چولوک – تورک‌گرایی فدا نمود

http://sozumuz1.blogspot.com/2022/11/blog-post_18.html

حسین جاوید: مجدالسلطنه ‌‌تنها شخصیت طرف‌دار تورک و ضد انگلیس؛ و خیانات فرقه‌ی دموکرات آزربایجان

http://sozumuz1.blogspot.com/2021/04/blog-post.html

شخصیت ملی تورک تبریزلی حاجی بیگ (حاجی میرزا آقا بلوری) و حزب مجاهدان تورک (تورک موجاهیدله‌ر فیرقه‌سی)

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/12/blog-post_9.html

تبعید سه ‌‌رهبر فرقه‌ی دموکرات آزربایجان (خیابانی، نوبری، بادام‌چی) به ‌‌دلیل تبلیغات انگلیس پرستانه ‌‌و فعالیت‌های ضد تورک‌شان

http://sozumuz1.blogspot.com/2021/08/blog-post_49.html

کربلایی علی آقا حریری از رهبران فرقه‌‌ی دموکرات آزربایجان: دشمن تورک، عامل انگلیس، تروریست، پان‌ایرانیست، پاک‌دین و حامی و مرید نژادپرست معروف عارف قزوینی

http://sozumuz1.blogspot.com/2022/06/blog-post_10.html

پیوستن تقی رفعت به‌ حرکت ایران‌گرا‌ی آزادی‌سِتان و دلائل آن

http://sozumuz1.blogspot.com/2022/05/blog-post_19.html

ميرزا علی آقا هئيت تبريزی: يک شخصيت ملی تورک

https://sozumuz1.blogspot.com/2018/12/blog-post_15.html

تحميل زبان فارسی به ‌تورک‌ها:

اسناد دولتی در باره‌ی منسوخ کردن زبان تورکی و فارس‌سازی اجباری تورک‌ها توسط مدارس فارسی‌زبان بنا به ‌گزارشات رسمی سال‌های ١٣٠٤-١٣٠١

http://sozumuz1.blogspot.com/2016/03/blog-post.html

زدن افسار اولاغ به‌سر کودکان تورک و بستنشان به ‌آخور تا مثل آدم به ‌فارسی حرف بزنند

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/06/blog-post_9.html

تکلم به ‌لهجه‌ی اجنبی تورکی اکیداً ممنوع است. با زبان شیرین فارسی صحبت کنید!

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/04/blog-post_4.html

یک سند تاریخی: تحمیل زبان فارسی به ‌شاگردان تورک با توبیخ و اخطار و قدغن نمودن تورکی حرف زدن در مدارس

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/03/blog-post_30.html

خانم معلم و صندوق جریمه‌ی تکلم به ‌زبان تورکی

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/02/blog-post_21.html

جلوگیری از جار زدن به ‌زبان تورکی در مدارس شهر بین (بن)، استان چهارمحال بختیاری - ایران مرکزی

http://sozumuz1.blogspot.com/2015/12/blog-post_11.html

قومیت‌گرائی افراطی فارسی و مراسم کتاب‌سوزی ٢٦ آذر سال ١٣٢٥ در آزربایجان

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/03/blog-post_28.html

---

[1]انجمن ایالتی آزربایجان-تبریز و «کورش کبیر»، «نژاد ایرانی»، «زبان ملی فارسی»، «ملت شش هزار ساله‌ی ایران» و «ملت آزربایجان»‌اش توسط لایحه ی انتخابات ایالات و ولایات و ....

http://sozumuz1.blogspot.com/2020/05/blog-post_11.html

[2] کربلایی علی آقا حریری از رهبران فرقه‌‌ی دموکرات آزربایجان: دشمن تورک، عامل انگلیس، تروریست، پان‌ایرانیست، پاک‌دین و حامی و مرید نژادپرست معروف عارف قزوینی

http://sozumuz1.blogspot.com/2022/06/blog-post_10.html

[3] هما ناطق فعال سیاسی تاریخ‌باف، میلیتان چپ‌گرا و خائنی ضد تورک

http://sozumuz1.blogspot.com/2022/08/blog-post_22.html