ممنوع ساختن تورکی در ادارات: تا به ‌فارسی سخن نگویی، فروغ روح پاکت آشکار نمی‌شود

 

ممنوع ساختن تورکی در ادارات:

 

تا به ‌فارسی سخن نگویی، فروغ روح پاکت آشکار نمی‌شود

 

مئهران باهارلی

در این سند از سال ١٩٤١ که‌ نامه‌ای [1] است فرستاده‌ شده‌ به ‌نشریه‌ی آزربایجان، ناشر افکار جمعیت آزربایجان[2]، مولف آن حسین لطفی حین اشاره ‌به ‌مظالم و ستم‌های دوره‌ی ٢٠ ساله‌ی حاکمیت رضاخان – سردارسپه - رضاشاه ‌(۲۲ فوریه ‌۱۹۲۱ میلادی-١٦ سپتامبر ١٩٤١) سه‌ مولفه ‌از سیاست نسل‌کشی زبانی (Linguicide) زبان تورکی و نسل‌کشی  ملی (Ethnocide) ملت تورک توسط دولت ایران را هم ذکر کرده ‌است. سه ‌مولفه‌ی مذکور عبارتند از:

-ممنوع ساختن استفاده ‌از زبان تورکی در ادارات آزربایجان و دیگر مناطق تورک‌نشین

-استخدام مامورین فارس از فارسستان در ادارات دولتی آزربایجان و دیگر مناطق تورک‌نشین به‌جای مامورین تورک

-اخراج معلمین تورک از مدارس آزربایجان و دیگر مناطق تورک‌نشین به‌ علت تورک بودنشان (و جای‌گزینی آن‌ها با معلمین فارس از فارسستان)

این نوشته به ویژه به لحاظ مستند ساختن تابلوهایی که از طرف دولت ایران در تمام ادارات آزربایجان و دیگر مناطق تورک‌نشین در تبلیغ زبان فارسی نصب شده بود حائز اهمیت است. همچنین به طور ضمنی تورکی‌ بودن زبان ادارات مذکور را هم مستند ساخته است.

«مدیر محترم نشریه‌ی آزربایجان

.....

٦-مثل سابق به ‌هر اداره ‌برسیم این تابلو را خواهیم دید «تا به ‌فارسی سخن نگویی، فروغ روح پاکت چنانچه ‌باید و شاید آشکار نمی‌شود». یا ما آزربایجانی‌ها را ایرانی خواهند شمرد و اجازه‌ خواهند داد با زبان مادری خود حرف بزنیم؟

٧-مثل سابق هر کس رئیس فرهنگ تبریز شد دبیران آزربایجانی را به ‌بهانه‌ی آزربایجانی بودن از خدمت رانده، پیش‌خدمت خود را هم از مشهد و سایر شهرستان‌ها انتخاب خواهند کرد؟ یا نسبت به ‌لیاقت هر کس کار داده، غرض را نیز کنار می‌گذارند؟

حسین لطفی»

در شماره‌ی دیگری از همین نشریه[3] در سر مقاله‌ای با نام «ما چه ‌می‌گوئیم» از سیاست دولت ایران دائر به ‌محروم کردن تورک‌ها از خدمت در ادارات و موسسات «وطن و آب و خاک اجدادی‌شان» و به ‌عوض آن‌ها تعیین کردن فارس‌ها برای آن مشاغل شکایت شده ‌است:

«ما چه ‌می‌گوئیم

..... روی سخن ما به ‌ برادران فارسی‌زبان به ‌خصوص تهرانی بوده‌ می‌گوئیم .... که‌ دخالت آنان در زبان، عادات و اداره‌ی امور اجتماعی ما مخالف قانون و انسانیت است.... آنان ما را به ‌چشم برادری و برابری ننگریسته‌اند، سهل است تصور نموده‌اند که ‌آزربایجانی همیشه‌ اسیر و خدمت‌کار آنان است.... آیا چگونه ‌است با اینکه ‌ذکاوت، هوش و جدیت آزربایجانی معروف است، حق خدمت در ادارات و موسسات آزربایجان یعنی وطن و آب و خاک اجدادی خود نداشته‌ و فارسی‌زبانان برای آن کارها باید تعیین گردند.... »

چند توضیح:

١- زبان تورکی اقلا به ‌مدت یک هزار سال یکی از زبان‌های رسمی و دولتی دول تورک - موغول حاکم بر ایران، و در این مدت زبان اکثریت مطلق جمعیت قلم‌روی آن دول و پس از عهدنامه‌های تورکمان‌چای و گلستان زبان اکثریت نسبی جمعیت ایران فعلی بوده است. همچنین حدود نیمی از جمعیت ایران را شهروندان منسوب به ‌‌ملل تورکیک تورک، تورکمن، خلج و قازاق تشکیل می‌دهند. اما حاکمیت و دولت ایران پس از اشغال تهران پایتخت دولت تورک قاجار توسط مشروطه‌طلبان انگلیسی و عوامل و متحدین آن‌ها (پارسی‌یان هند، داشناک‌ها و دیگر ناسیونالیست‌های ارمنی، تروریست‌های مجاهد و فدایی قفقازی، ماسون‌ها، مانقورت‌های تورک انجمن آزربایجان و مشروطه‌طلب افراطی، باستان‌گرایان، بختیاری‌های آنگلوفیل، ...) از سال ١٩٠٦ در انحصار اقلیت فارس (تاجیک‌های غربی سابق) که‌ در آغاز قرن بیستم صرفا ٥-١٥ درصد جمعیت بومی کشور را تشکیل می‌داد قرار دارد.

در این سال دولت تاسیس شده‌ی جدید مشروطه‌‌ و فارس‌گرای ایران، با سائقه‌های استعمار داخلی، نژادپرستی آریایی، مزدوری برای دول اوروپائی استعمارگر ضد تورک دارای ذهنیت صلیبی، و ایجاد اکثریت فارس‌زبان از طریق فارس‌سازی ملت تورک (و دیگر ملل ساکن در ایران)؛ برای نخستین بار در تاریخ این کشور سیاست دشمنی رسمی - دولتی با هویت ملی تورک را عموما، و به‌ حاشیه ‌‌راندن و حذف زبان تورکی را خصوصا، مخصوصا در تورک‌ایلی - شمال غرب و نواحی مجاور تورک‌نشین آن که‌‌ در پیوسته‌گی فیزیکی – خاکی با جمهوری‌های تورکیه ‌و آزربایجان قرار دارند، آغاز و دنبال کرد. بهانه‌ی اصلی مشروطه‌طلبان و مانقورت‌های تورک در اتخاذ این موضع ‌آن بود که ‌‌تورکی زبان قاجارهای تورک و تورکمان، و بنابراین زبانی غیر ایرانی و بیگانه ‌‌است.

با کودتای سردار سپه و سپس ساقط کردن دولت تورک قاجار و تاسیس دولت پهلوی توسط دول اوروپایی ضد تورک دارای ذهنیت صلیبی، فارس‌سازی کامل ملت تورک به‌ سیاست علنی، نهادینه، همه‌جانبه ‌‌و راه‌بردی دولت مودرن ایران - تبدیل شد، فورم نسل‌کشی زبانی تورکی و نسل‌کشی ملی ملت تورک را به ‌خود گرفت و در تمام طول حاکمیت دولت پهلوی، با سائقه‌های ملی‌گرایی فارسی و نژادپرستی آریایی ضد تورک ادامه‌یافت. با تاسیس جمهوری اسلامی ایران، سیاست دولتی نسل‌کشی زبانی و ملی تورک با افزوده ‌شدن رنگ و لعاب اسلامی - شیعی بیش‌تری به ‌‌آن، عمیق‌تر و شدیدتر و همه‌جانبه‌تر و شتابان‌تر از قبل ادامه‌‌ یافت.

٢-جوهر سیاست نژادپرستانه ‌و ضد انسانی نسل‌کشی زبانی تورکی و نسل‌کشی ملی ملت تورک در ایران را تلاش بر حذف کامل زبان تورکی از تمام عرصه‌های اجتماعی و شخصی و فرهنگی و هنری و سیاسی و مکتوب و رسانه‌ها و .... تشکیل می‌دهد. این سیاست در دوره‌ی رضاشاه در تهران، آزربایجان و دیگر مناطق تورک‌نشین از جمله ‌از طرق زیر – و نه محدود به آن‌ها - انجام می‌گرفت (و می‌گیرد):

نسل‌کشی زبانی تورکی در نظام تحصیلی:

-ممنوع کردن مدارس تورک بومی در تهران، آزربایجان و دیگر مناطق تورک‌نشین

-برچیدن نظام تحصیلی تورک در ایران

-بستن مدارس تورک تاسیس شده ‌توسط عثمانلی و قفقازیان در ایران

-ممانعت از تدریس زبان تورکی در مدارس متعلق به ‌عثمانلی - تورکیه ‌و مدارس هیئت‌های تبشیری

-تاسیس و توسعه‌ و تکمیل مدارس دولتی فارسی‌زبان

-اجباری کردن تدریس و تعلیم زبان فارسی در مدارس

-ممنوع کردن تدریس زبان و ادبیات تورکی در مدارس

-ممنوع کردن استفاده‌ی معلمین از زبان تورکی و ترجمه‌‌ی درس‌ها به ‌زبان تورکی در حین آموزش

-ممنوع کردن مکالمه‌ی محصلین بین خود و با معلمین

-اخراج معلمین و آموزگاران تورک

-استخدام معلمین و آموزگاران فارس از فارسستان

-توبیخ و تنبیه‌ و خشونت فیزیکی بر علیه محصلین به ‌سبب تورکی سخن گفتن

-گذاشتن صندوق جریمه ‌برای تورکی صحبت کردن

-نصب تابلوها و اعلانات در کلاس‌ها با شعارهایی در تحقیر و بیگانه ‌و تحمیلی نشان دادن زبان تورکی، و برتر و زیبا و وطن پرستانه‌ نشان دادن زبان فارسی

-ایجاد کلاس‌های اطفال، اکابر و شبانه ‌و زنان ... برای رایج ساختن فارسی و فارس‌زبان کردن ایشان

نسل‌کشی زبانی تورکی در سیستم اداری و حقوقی:

-اعزام مامورین و کارمندان فارس و فارسی‌زبان به آزربایجان و دیگر مناطق تورک‌نشین

-ممنوع کردن تکلم به‌ زبان تورکی در ادارات

-ممنوع کردن نگارشات اداری به ‌زبان تورکی

-تصفیه‌ی کلمات تورکی از زبان فارسی بخصوص از زبان اداری و دیوانی

نسل‌کشی زبانی تورکی در عرصه‌ی مطبوعات و نشر کتب:

-برچیدن مطبوعات تورک در تهران، آزربایجان و دیگر مناطق تورک‌نشین

-مجوز ندادن به ‌ و جلوگیری از مطبوعات تورک زبان

-مجوز ندادن به و جلوگیری از چاپ و توزیع کتاب‌های تورکی

-محدود کردن در صد مطالب به ‌زبان تورکی در نشریات، حتی در صورت اجازه‌ دادن به‌ درج مطالب تورکی در آن‌ها

-جلوگیری از کاربرد املاء صحیح کلمات و نام‌های تورکی در نشریات و کتب

-ممانعت از ورود اوراق مطبوعات و کتب تورکی چاپ عثمانلی - تورکیه ‌و قفقاز

-جمع آوری و مصادره‌ی کتب و نشریات چاپ شده ‌به‌ زبان تورکی

-سوزانیدن کتب و نشریات چاپ شده ‌به‌ زبان تورکی

-ممانعت از ورود آموزگاران، ماموران و مبلغین تورک از عثمانلی - تورکیه، قفقاز و تورکمنستان

-جرم شناختن کاربرد زبان تورکی در چاپ و نشر کتب و مطبوعات؛ و مجازات مولفین، ناشرین و چاپ‌خانه‌های آن‌ها

-جلوگیری از کاربرد الفبای فونتیک عربی تورکی در نشریات و کتب

-ممنوع کردن استفاده‌ از خط لاتینی تورکی

نسل‌کشی زبانی تورکی در عرصه‌ی تئاتر:

-برچیدن تئاتر تورک در ایران

-ممنوع کردن تئاترها و موزیکال‌های تورک در سراسر ایران، تهران، تبریز، قزوین، ...

-تهیه ‌و اجرای تئاترها در ملی و وطن‌پرستانه‌ نشان دادن زبان فارسی؛ و تحمیلی و بیگانه ‌و وطن‌فروشی نشان دادن زبان تورکی

نسل‌کشی زبانی تورکی در نام‌ها:

-ممنوع ساختن تقویم دوازده‌ماهه‌ی حیوانی ختایی - تورک

-تعویض سیستماتیک اسامی تورکی اماکن تاریخی، جوغرافیایی، طوائف و عشایر و .... به‌ فارسی

-جلوگیری از نامگذاری اماکن جدید به تورکی

-ممنوع ساختن کاربرد زبان تورکی در تابلوهای اماکن تجاری و کسب و کار

-ممنوع ساختن  نام‌گذاری اشخاص و افراد و کودکان به تورکی

نسل‌کشی زبانی تورکی در دیگر عرصه‌های فرهنگی:

-تبدیل وزارت و ادارات معارف به وزارت فارس‌سازی و تخصیص بودجه‌ی فوق العاده برای گسترش فعالتی‌های آن

-تاسیس قرائت‌خانه‌ها و کتاب‌خانه‌های فارسی‌زبان در آزربایجان و دیگر مناطق تورک‌نشین

-جلوگیری از فعالیت‌های آموزشی و فرهنگی ماموران و مقامات و دولت تورکیه ‌در آزربایجان که اهالی تورک خود را با آن‌ها هم‌زبان، هم‌فرهنگ و هم‌ردیف می‌دانند

-تحقیر و تضعیف زبان و ادبیات تورکی در کتب درسی، برنامه‌های رادیویی (و تلویزیونی، اینترنتی...)؛

- ممنوع ساختن تورکی‌گویی در رسانه‌ها و تورکی‌نویسی به ‌زبان ادبی و معیار

-ممنوع ساختن زبان تورکی اعلانیه‌ها

-ممنوع ساختن زبان تورکی سنگ قبرها و ...

-تخریب میراث مادی نوشته شده به زبان تورکی مانند سنگ قبرها، ماده‌های تاریخ بناها، ...

-جلوگیری از دست‌رسی محققین و علاقه‌مندان به‌ منابع و اسناد تاریخی و نسخه‌های خطی بی شمار به‌ زبان تورکی که‌در آرشیوهای ایران نگهداری می‌شوند

-نشر مغلوط و تحریف شده ‌و نامفهوم منابع و اسناد تاریخی و نسخه‌های خطی بی شمار به‌ زبان تورکی توسط محققین دولتی ایران و غیر دولتی فارس

....

٣-استناد به ‌نوشته‌ای از نشریه‌ی آزربایجان ناشر افکار جمعیت آزربایجان، دلیلی بر اغماض و غفلت از ماهیت و موضع‌گیری بسیار غلط و در مواردی خائنانه‌ی آن نشریه و جمعیت در دشمنی با هویت ملی تورک و تبلیغ «ملت آزربایجان»، محصول پروژه‌ی مهندسی ملی استعماری، نژادپرستانه‌ و ضد تورک دولت روسیه‌ی استالینیستی نیست. این نشریه‌ در سال‌های اشغال آزربایجان و بخش‌های جنوبی‌تر تورک‌ایلی و دیگر نقاط در شمال ایران توسط اوردوی سرخ، توسط عوامل وابسته ‌به ‌او تاسیس شد و مبلغ و مدافع سیاست‌ها و منافع ملی آن دولت بود. در این استقامت به ‌تبلیغ ملت آزربایجان و زبان آزربایجانی به‌ جای ملت تورک و زبان تورکی، و در نتیجه‌ی تجزیه‌ی ملت واحد تورک ساکن در ایران؛ محدود کردن وطن تورک به‌ ایالت و استان‌های آزربایجان دوره‌ی قاجار و مشروطیت (در حالی که‌ وطن تورک علاوه‌ بر مناطق تورک‌نشین ایالت آزربایجان دوره‌ی مشروطه،‌ تمام مناطق تورک‌نشین هشت ولایت و ایالت مجاور آن را هم شامل می‌‌شد) و در نتیجه‌ تکه ‌پارچه‌کردن وطن تورک؛ قهرمان‌سازی از انقلاب انگلیسی و ضد تورک مشروطه‌ی ایران و آزادی سِتان و رهبران ایران‌گرا و ضد تورک آن‌ها، شخصیت‌های پان‌ایرانیست و مارکسیست ضد تورک خائن مانند ارانی، تبلیغات بر علیه‌ عثمانلی و تورکیه‌ و .... می‌پرداخت، و در نتیجه ‌از منظر هویت ملی تورک، همسو با سیاست‌های رضاشاهی و صلیبی ضد تورک، اما از خاست‌گاهی دیگر، بود. ....

نگاهی به سیر ممنوع ساختن زبان تورکی و آموزش به تورکی ، تحمیل زبان بیگانه‌ی فارسی بر تورک‌ها به منظور فارس‌سازی آن‌ها و تبدیل زبان فارسی به یک زبان رسمی انحصاری و تحمیلی قاتل

تدریس زبان تورکی در مدرسه‌ی دارالفنون دوره‌ی ناصرالدین شاه قاجار، نخستین دانشگاه در تاریخ مودرن ایران

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/08/blog-post_28.html

تحصیل تورکی در مدارس اصول جدید در تهران ده سال قبل از امضای فرمان مشروطیت به گزارش ترجمان-قاسپیرالی

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/11/blog-post_29.html

لغو ممنوعیت زبان تورکی در مدارس توسط مظفرالدین شاه به ترغیب سلطان عبدالحمید

http://sozumuz1.blogspot.com/2020/12/blog-post_35.html

دستور مظفرالدین ‌شاه برای تدریس زبان تورکی در مدارس آزربایجان و اعتناء بایسته به تعلم آن

http://sozumuz1.blogspot.com/2015/12/blog-post.html

بیگانه بودن زبان فارسی برای تورکان

ا. اسمیت و ه.گ.او. دووایت (١٨٣٣ میلادی): فارسی برای تورک‌ها زبانی بیگانه؛ و پرشیا نامیدن ایران یک دروغ یونانی است.

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/03/blog-post_9.html

رابینو: روستائیان همدان تورک‌اند و کلمه‌ای فارسی نمی‌دانند.

http://sozumuz1.blogspot.com/2015/12/blog-post_13.html

دانش‌آموزان تورک کوریجان- کبود راهنگ- همدان اصلاً زبان فارسی نمی‌دانند

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/03/blog-post_28.html

وزیر کشور سهیلی (١٣١٩): اهالی استان‌های سوم و چهارم به هیچ وجه فارسی نمی‌دانند

https://sozumuz1.blogspot.com/2019/06/blog-post_2.html

در دوره‌ی مشروطیت

کتاب درسی مشروطیت: بعد از این تورکی حرف نزنیم. اگر او تورکی حرف زد جواب ندهیم

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/04/blog-post_19.html

کتاب درسی دوره‌ی مشروطیت: زبان مردم تورک در آزربایجان قبل از غلبه‌ی موغول، فارسی بود

https://sozumuz1.blogspot.com/2020/02/blog-post_9.html

مخالفت دولت مشروطه با تحصیل به زبان تورکی و ممنوع کردن آن در سال ١٩١٨

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/10/blog-post.html

مخالفت احزاب دوره‌ی مشروطیت با تحصیل به زبان تورکی

انجمن ایالتی آزربایجان-تبریز و «کورش کبیر»، «نژاد ایرانی»، «زبان شیرین، ملی فارسی»، «ملت شش هزار ساله‌ی ایران» و «ملت آزربایجان»‌اش

http://sozumuz1.blogspot.com/2020/05/blog-post_11.html

مغلوبیت‌مان در انقلاب مشروطه‌ی ایران و خبطمان در انجمن آزربایجان ویا تاریخ مختصر بی زبان شدنمان

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/12/blog-post_19.html

مخالفت مرامنامه‌ی فرقه‌ی اجتماعیون عامیون (برنامه‌ی جمعیت مجاهدان) دوره‌ی مشروطیت با حقوق زبانی و ملی ملت تورک

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/04/blog-post_18.html

مرامنامه‌ی فرقه‌ی اجتماعیون ایران (حزب دموکرات) در دوره‌ی مشروطیت و انکار مساله‌ی ملی و حقوق زبانی، و مخالفت با فدرالیسم در آن

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/02/blog-post_3.html

مرامنامه‌ی فرقه‌ی سوسیالیست ایران و نفی فدرالیسم ملی و حقوق زبانی

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/07/blog-post_21.html

ممنوع ساختن زبان تورکی و آموزش به تورکی توسط دموکرات‌های آزربایجان-آزادی‌ستان

موضع منفی خیابانی نسبت به زبان تورکی  به ادعای عبدالله بهرامی

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/02/blog-post_26.html

دستور موکد خیابانی برای تحمیل زبان فارسی به کودکان تورک و تنبیه آنان به جرم تورکی‌گویی به روایت ناصح ناطق

https://sozumuz1.blogspot.com/2018/07/blog-post_8.html

از خیانت‌های آزربایجان‌گرایان: ممنوع کردن تورکی توسط دموکرات‌های آزربایجان

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/07/blog-post.html

از خیانت‌های آزربایجان‌گرایان: فیوضات و طراحی نسل‌کشی ملی و زبانی تورکی در ایران

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/08/blog-post_17.html

پس از کودتای رضاخان-دوره‌ی پهلوی

اسناد دولتی در باره‌ی منسوخ کردن زبان تورکی و فارس‌سازی اجباری تورک‌ها توسط مدارس فارسی‌زبان بنا به گزارشات رسمی سالهای ١٣٠٤-١٣٠١

http://sozumuz1.blogspot.com/2016/03/blog-post.html

سخنرانی تقی‌زاده در مجلس: همه چیز باید فارسی باشد

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/01/blog-post_27.html

انتقاد از سید حسن تقی‌زاده به سبب توصیه‌ی او به فارس‌سازی تورک‌ها در ایران

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/01/blog-post_26.html

شعار فارسی کردن ایران تقی‌زاده و اعتراض حاج محمدجعفر افشار کنگاوری به آن

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/01/blog-post_92.html

از کونگره‌‌ی ملی فارس در تبریز-١٩٢٦ تا کونگره‌ی ترویج زبان و ادب فارسی در اورمیه-٢٠١٩

http://sozumuz1.blogspot.com/2021/02/blog-post_24.html

ممنوعیت نام و هویت تورک

سرهنگ دادگاه‌ نظامی در دادرسی ارتش: در ایران، تورک بودن جرم است

https://sozumuz1.blogspot.com/2021/10/blog-post_4.html

بخش‌نامه‌ی اداره‌ی فرهنگ آزربایجان برای رایج ساختن نام و هویت قومی آذری و آذربایجانی به جای تورک

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/10/blog-post_12.html

ممنوعیت مدارس تورک و زبان تورکی در مدارس

افسار الاغ به سر کودکان تورک و بستنشان به آخور تا مثل آدم به فارسی حرف بزنند

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/06/blog-post_9.html

تکلم به لهجه‌ی اجنبی تورکی اکیداً ممنوع است. با زبان شیرین فارسی صحبت کنید!

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/04/blog-post_4.html

یک سند تاریخی: تحمیل زبان فارسی به شاگردان تورک با توبیخ و اخطار و قدغن نمودن تورکی حرف زدن در مدارس

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/03/blog-post_30.html

جلوگیری از جار زدن به زبان تورکی در مدارس شهر بین (بن)، استان چهارمحال بختیاری - ایران مرکزی

http://sozumuz1.blogspot.com/2015/12/blog-post_11.html

خانم معلم و صندوق جریمه‌ی تکلم به زبان تورکی، حکایت‌های شهربانو-زن متولد ماکو

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/02/blog-post_21.html

ممنوعیت تورکی در ادارات

ممنوع ساختن تورکی در ادارات: تا به فارسی سخن نگویی، فروغ روح پاکت آشکار نمی شود

https://sozumuz1.blogspot.com/2021/10/blog-post_7.html

ممنوعیت انتشارات و کتب و نشریات تورک در ایران

قومیت‌گرائی افراطی فارسی و مراسم کتاب‌سوزی ٢٦ آذر سال ١٣٢٥ در آزربایجان

http://sozumuz1.blogspot.com/2015/12/blog-post_22.html

ممنوعیت تئاتر تورک:

سندی از ممنوعیت تئاتر تورکی در تهران، بزرگترین شهر تورک‌نشین در ایران

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/10/blog-post_13.html

قدغن کردن تئاتر تورکی توسط ریاست معارف آزربایجان در دوره‌ی رضاشاه-١٩٢٩

https://sozumuz1.blogspot.com/2020/03/blog-post.html

در دوره‌ی جمهوری اسلامی

اشکالات اصل ١٥ قانون اساسی و مسئله‌ی خط و زبان تورکی

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/06/blog-post_14.html

ممنوع کردن خط لاتین تورکی: کومدی ـ تراژیکی دیگر از قومیت‌گرایی فارسی

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/07/blog-post_24.html

مصوبه‌ی حکومت احمدی‌نژاد در باره‌ی تدریس اختیاری دو واحد درسی اختیاری زبان و ادبیات تورکی در دانشگاهها

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/10/blog-post_31.html

یکی بر سر شاخ، بن می‌برید و یا یونسی دستیار رئیس جمهور و بطحایی وزیر آموزش و پرورش، نفوذی موساد و سیا هستند

https://sozumuz1.blogspot.com/2018/04/blog-post_26.html

---

[1] آزربایجان، ناشر افکار جمعیت آزربایجان، شماره ٧، سال ١٣٢٠، ١ شنبه، ٢ آذر ماه-٢٣ نووامبر ١٩٤١

http://www.iran-archive.com/sites/default/files/2021-07/azerbaican-1320-0007.pdf

[2] آرشیو تمام شماره‌های نشریه‌ی آذربایجان، ناشر افکار جمعیت آذربایجان، ١٣٢٠

http://www.iran-archive.com/fa/bakhsh-tozih/320

[3] آزربایجان، ناشر افکار جمعیت آزربایجان، شماره ١٣، سال ١٣٢٠؛ دوشنبه، ٢٤ آذرماه-١٥ دسامبر ١٩٤١

http://www.iran-archive.com/sites/default/files/2021-07/azerbaican-1320-013.pdf