در تفاوت تاریخ حجاب و کشف حجاب بین دو ملت تورک و فارس

در تفاوت تاریخ حجاب و کشف حجاب

بین دو ملت تورک و فارس

 

مئهران باهارلی

تاریخ حجاب و تاریخ کشف حجاب بین دو ملت تورک و فارس در ایران دو تاریخ کاملا متفاوت است. در جامعه‌ی تورک کشف حجاب زنان - اگر بتوان به وجود هم‌چو مفهومی قائل شد - یک روند بطئی تاریخی، خودجوش، داوطلبانه و غیر دولتی از طرف خود زنان تورک؛ اما در تاریخ معاصر جامعه‌ی فارسی این روند یک روند مردانه، دولتی، جبری و از بالا به پائین بود. زنان فارس در کشف حجاب البته فاعلیتی نداشتند. اما در کشف حجاب تورکان ساکن در تورک‌ایلی و ایران، در اکثر موارد، کسی به جز زنان فاعل نبود.

در اصل، چادر برای زنان فارس پدیده‌ای خودی بود، زیرا ریشه‌ی زردشتی - پارسی داشت (نگاه کنید به نوشته‌ی: «رو گرفتن یک شیوه باستان ایرانی بوده» - احمد کسروی). اما چادر برای زنان تورک، نشان‌گر دوری از فرهنگ و تاریخ خود و استحاله در فرهنگ زردشتی - پارسی است. این واقعیت به صورت «تورکان زیباروی» در ادبیات فارسی هم منعکس شده است. نه آن که لزوما زنان تورک زیباروتر از زنان فارس (تاجیک) بودند. هر انسان و هر زنی زیبائی خاص خود را دارد. بلکه بدین سبب که زنان تورک بدون چادر و روبند در جامعه ظاهر می‌شدند و امکان رویت آن‌ها و کشف زیبائی‌شان فراهم بود. اما زنان فارس (تاجیک) در پشت چادر سنتی فرهنگ خود و روبند مخفی، و زیبائی طبیعی‌شان، مانند خودشان از انظار از جمله شعرا نهان بود.

در تاریخ معاصر ایران هر چه و هر که بر علیه حجاب و چادر و یا دقیق‌تر مدافعین حقوق و آزادی‌های زنان از جمله در انتخاب پوشش و مالکیت بر بدنشان دیده می‌شود، اغلب تورک و از تورک‌ایلی بودند و نه فارس و از فارسستان. از قبیل قرةالعین، کل خاندان سلطنتی و دربار قاجار، تاج السلطنه، فمینیسم تجدد و آزادی‌ستان و تقی رفعت، مستوره افشار و دیگر دختران جمشیدخان سوباتای‌لی افشار اورومی مجدالسلطنه، کونگره‌ی زنان شرق، ایرج میرزا، ابوالقاسم آزاد، شهناز رشدیه، حتی خود رضاشاه و همسرش تاج الملوک، شمس و اشرف پهلوی، مریک جهانگیری – کاملیا بیگلربیگی افشار اورومی، دوره‌ی حکومت ملی آزربایجان، ایراندخت ابراهیمی، مریم فیروز، گوگوش، گلشیفته فراهانی  ...

فارس‌ها باید تاریخ واقعی خود را بنگارند و از سرقت و غصب تاریخ تورک – و در این میان جنبش فمینیسم تورک - و عرضه‌ی آن به نام خود اجتناب کنند. اندازه نگهدار که اندازه نکوست .....

باید یک دایرة‌المعارف جداگانه در باره‌ی جنبش فمینیستی زنان تورک و فمینیسم تورک در ایران، با تاکید بر ملیت تورک و هویت ملی و سنن ملی تورک تهیه شود. کافی نیست که به تاثیر و تابوشکنی مستوره افشار و اشرف پهلوی و گلشیفته فراهانی و قرة‌العین و اشرف دهقانی و هما ناطق و مریم فیروز و بالا زر خانیم و ... در ایران اشاره کرد. این اشارات اگر بدون ذکر تورک بودن آن‌ها و تعلق آن‌ها به تاریخ و فرهنگ تورک باشد حتی می‌تواند مضر باشد. باید این شخصیت‌ها را در متن تاریخ و فرهنگ تورک و به عنوان شخصیت‌های تورک معرفی کرد، چه مواضع سیاسی و هویتی آن‌ها را، از جمله در باره‌ی ملیت تورک خود و یا ملیتی که برای خود تعریف کرده‌اند، بپسندیم و یا نپسندیم؛ چه تمایلات تورک‌گرا و یا بر عکس ضد تورک داشته باشند. همان‌گونه که کارهای مثبتی که شخصیت‌های روس، آلمان‌، ژاپون‌ و یهودی و ... انجام داده‌اند، جزئی از میراث فرهنگی و تاریخی روس و آلمان‌ و ژاپون و یهودی است، همان‌طور هم کارهای مثبت شخصیت‌های تورک، جزئی از میراث فرهنگی و تاریخی تورک است.

آنچه در این نوت کوتاه بیان و بر آن تاکید می‌شود عبارت است از این موارد :

١-حجاب اسلامی آن‌گونه که اکنون در فقه و شریعت اسلام اورتودوکس - چه سنی و چه شیعه - پذیرفته شده، مخصوصا بالاپوش چادر، بیش از آن که منشاء اسلامی - عربی داشته باشد، منشاء زرتشتی - پارسی دارد و بیگانه با فرهنگ و سنن و سبک زنده‌گی زنان تورک است.

٢-گسترش چادر در میان زنان تورک به موازات و نتیجه‌ی آسیمیلاسیون مذهبی و فرهنگی تورک‌ها در فارس‌ها و محصول روند فارس‌سازی – ایرانیزه شدن آن‌ها است.

٣- زنان فارس در تاریخ معاصر روند کشف حجاب و رهائی از چادر را تجربه کرده و می‌کنند. در حالی که زنان تورک در قرون اخیر روند معکوس گسترش حجاب و چادر - در اثر روند فارس‌سازی و ایرانیزه شدن - را تجربه کرده‌اند.

٤-روند کشف حجاب و رهائی از چادر و ... برای زنان فارس یک روند دولتی، مردانه، جبری و از بالا به پائین بوده است. زیرا چادر در واقع بخشی از فرهنگ سنتی و خودی آن‌ها زرتشتی - پارسی است.

٥-روند کشف حجاب و رهائی از چادر برای زنان تورک، امری داوطلبانه، زنانه و خودجوش است. زیرا این نوع حجاب و چادر جزئی از فرهنگ تورک نیست، بلکه میراث و سمبول تهاجم و آسیمیلاسیون فرهنگی (در جامعه‌ی فارس – ایرانی) است.

٦-در تاریخ معاصر ایران پیشگامان و برجسته‌ترین مدافعین حقوق زنان و از جمله حق و آزادی زنان در تملک بر بدن خود و انتخاب پوشش خود و برهنه‌گی هنری، و تابوشکنان در این عرصه زنان تورک بوده‌اند.

٧-شخصیت‌های تورک و در این میان شخصیت‌های تورک زن، با هر موضع هویت ملی و سیاستی مثبت و یا منفی، و با هر مناسبتی که به هویت ملی تورک خود و تورکیت داشته باشند، بخشی از تاریخ و میراث تاریخی و فرهنگی تورک‌ هستند.

٨-جنبش فمینیسم در جامعه‌ی تورک غیر از جنبش فمینیسم در جامعه‌ی فارس است. شناسنامه و ماضی متفاوتی دارد و می‌باید جداگانه تحلیل و عرضه شود.

٩- آنچه که در حال حاضر به عنوان جنبش فمینیسم در جامعه‌ی فارس مطرح می‌شود مخصوصا شخصیت‌های تاریخی مطرح و نامدار آن، به واقع ربطی به فارس‌ها نداشته، عمدتا جنبش فمینیسم تورک و شخصیت‌های تورک هستند که مانند دیگر میراث تاریخی و فرهنگی تورکان ساکن در ایران و شخصیت‌های تورک، به سرقت رفته و بنام فارسی، پرشین، ایرانی عرضه می‌شوند.

در باره‌ی عکس‌های هنری برهنه‌ی هنرپیشه‌ی تورک گلشیفته فراهانی:

-تعریف نورمال و زننده و متعالی و مبتذل و  ... در مورد لباس زنان و درجه‌ی عرضه‌ی تنشان اموری نسبی است، و علاوه بر زمان ممکن است حتی به تناسب ملیت (تورک و فارس) و سرزمین (تورک‌ایلی و فارسستان) متفاوت باشد.  

-تصمیم‌گیری در باره‌ی نورم‌ها و فرهنگ پوشاکی و لباس زنان و درجه‌ی نمایش و نمایاندن بدن خود و استانداردسازی در این عرصه‌ها در درجه‌ی اول حق زنان است، نه مردان که برای زن‌ها نورم و فرهنگ و درجه و اندازه و استاندارد تعریف کنند.

-مالکیت و تسلط زنان بر بدنشان و حق آن‌ها بر درجه‌ی نمایش و یا عدم نمایش بدنشان، یک دستاورد مهم بشری و از حقوق بنیادین بشر است.

-هنر برهنه و یا برهنه‌گی در هنر (ادبیات، مجسمه‌سازی، مینیاتور، نقاشی، عکاسی، فیلم، ...) ، غیر از برهنه‌گی شهوانی بوده، هم‌سن نوع بشر، و پدیده‌ای جهان شمول است.

-همان قدر که پوشش سنتی ایلات تورک جزئی از فرهنگ و میراث فرهنگی تورک است، پوشش غیر سنتی، آوانگارد و برهنه‌گی هنری هنرمندان تورک از جمله عکس‌های هنری برهنه‌ی گلشیفته فراهانی هم بخشی از میراث فرهنگی تورک است.

.... 

برای مطالعه‌ی بیشتر:

رو گرفتن و چادر یک شیوه‌ی باستان ایرانی بوده و در اسلام نیست - احمد کسروی

 https://sozumuz1.blogspot.com/2022/10/blog-post_4.html

اهمیت اشتراک زنان در آیین‌های تورکی سماه و سماع. سماع تورک بر دو گونه است: سماع مولوی و سماه قیزیل‌باشی

http://sozumuz1.blogspot.com/2016/03/blog-post_23.html

نمونه‌ای از ادبیات ائروتیک تورک: غزل «قیلدی اول سرو سحر ناز ایله‌ حمّاما خرام» از محمد بایات – فضولی بغدادی

https://sozumuz1.blogspot.com/2022/05/blog-post_10.html

تورک‌جه‌میزده قادین و اه‌رکه‌ک آیریم‌چی‌لیغی ایله جنسیت‌‌چی‌لیک، قاورام‌لار و اؤرنه‌ک‌‌له‌ر

http://sozumuz1.blogspot.com/2015/12/blog-post_30.html

آسیمیلاسیون پوشاکی ملت تورک در ایران

http://sozumuz1.blogspot.com/2016/04/blog-post_8.html

در تفاوت تاریخ حجاب و کشف حجاب بین دو ملت تورک و فارس

http://sozumuz1.blogspot.com/2016/01/blog-post_25.html

چادرادان قورتولموش اؤزگور قادین، باکی، آزه‌ربایجان رئسپوبلیکاسی، جعفر جاببارلی ایله زیور به‌ی احمدبه‌یوف کوچه‌له‌ری قاوشاغی‌ندا

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/07/blog-post_51.html

بوتون جهان فقرایِ کاسبه‌سی، توپلاشین! قادین عمله‌له‌ر!

https://sozumuz1.blogspot.com/2022/06/blog-post_25.html

قادین‌لاری‌نا اعتبار ائده‌ن ملّت، مدنی بیر ملّت‌دیر. مقاله‌ای تورکی از مریم جهانگیری (کاملیا بیگلربیگی) قاسملوی افشار اورومی در باره‌ی مسائل زنان. مریم جهانگیری (کامئلیا به‌ی‌له‌ربه‌یی) قاسیم‌لی آوشار اورومی‌ده‌ن قادین قونوسوندا بیر تورک‌جه یازقاچا

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/04/blog-post_6.html

پیس (نمایشنامه) تورکی مریم جهانگیری و نطق او در باره‌ی حقوق و مسائل زنان

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/04/blog-post_14.html

مه‌مه بالون‌لو قیز. نمونه‌هایی از تورکیات نسیم نجفی اقدم

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/04/blog-post_95.html

اوینایان قیزلار و باش‌لاری‌نی آچان قادین‌لار

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/07/blog-post_51.html

قتل مهسا ژینا امینی- ملت تورک همانگونه که با «هویت ملی اجباری» (ایرانی) و «زبان اجباری» (فارسی) مخالف است؛ با «حجاب اجباری»، «دین اجباری» و «دولت اسلامی» هم مخالف است.

https://sozumuz1.blogspot.com/2022/09/blog-post_14.html

حادثه‌ی فجیع قتل دختری جوان توسط پدر جانی‌اش در شهر خوی آزربایجان

http://sozumuz1.blogspot.com/2016/06/blog-post_58.html

Gelecek Dişidir گله‌جه‌ک دیشی‌دیر

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/03/gelecek-disidir.html

قادین اؤنده‌ر:کوروناویروس سالقینی ایله ان باشاری‌لی موجادیله ائده‌ن اؤلکه‌له‌رده اورتاق بیر یان

QADIN ÖNDER: Ķoronavirüs salqını ile en başarılı mücadele éden ölkelerde bir ortaq yan

http://sozumuz1.blogspot.com/2020/04/blog-post.html