در ایران شش ملت و اقلیت ملی تورکیک وجود دارد، هیچ‌کدام از آن‌ها «آزربایجانی» و یا «تورک آزربایجانی» نیست

در ایران شش ملت و اقلیت ملی تورکیک وجود دارد، هیچ‌کدام از آن‌ها «آزربایجانی» و یا «تورک آزربایجانی» نیست

مئهران باهارلی 

٢٠١١

یک صد سال پیش، هیچ کدام از ملت‌های فارس، ارمنی، کورد و یهودی در منطقه دارای دولت ملی خود نبودند. اما ملت تورک ما دارای دولتی بنام قاجار بود. امروز همه‌ی ملل مذکور فارس، ارمنی، کورد و یهودی دارای دولت ملی خود هستند، اما ملت تورک ما بدون دولت است. دلیل اصلی این وضعیت، بی‌شعوری (ناخودآگاهی) ملی و بی‌شعوری (ناخودآگاهی) وطنی نخبه‌گان تورک است که «آزربایجان‌گرایی» (انواع ایران‌گرا، پان‌ایرانیست، استالینیست، سنتی، التقاطی، ....) در یک صد سال گذشته جریان غالب و اصلی هویتی در میان آن‌ها بوده است. نوشته‌ی زیر یک بار دیگر به این جریان منحرف بلکه خائنانه، و «بی‌شعوری (ناخودآگاهی) ملی» و «بی‌شعوری (ناخودآگاهی) وطنی» ذاتی آن، پدیده‌ای که مشابهش در میان نخبه‌گان دیگر ملل منطقه هرگز دیده نشده و نمی‌شود، می‌پردازد:

------

در ایران چند گروه اتنیک (قومی) ویا ملی وجود دارند که در زبان انگلیسی مجموعه‌ی خانواده‌ی ملل و زبان‌هایی که این‌ها هم بدان منسوب‌اند، جمعاً «تورکیک» (Turkic) نامیده می‌شود. من مطابق با این نام‌گذاری، خانواده‌ی ملل و زبان‌های مذکور را در زبان فارسی «تورکیک» می‌نامم. در زبان تورکی هم معادل مفهوم فرااتنیکی – فراملی «تورکیک»، از کلمه‌ی تورک‌منشاء «تورکول» (تورک+ول، Türkül) استفاده می‌کنم (پسوند -یل، پسوند نسبت در تورکی است. مانند یاش – یاشیل، سوت – سوتول، ....).

توده‌های تورکیک در ایران متشکل از شش گروه اتنیکی (قومی) و یا ملی، سه تا در فورم ملت و سه دیگری در فورم اقلیت ملی است:

١-ملت «تورک»: مرکب از «اوغوزهای غربی» که خود را تاریخاً «تورک» می‌نامند، به زبان «تورکی» تکلم می‌کنند و زبانشان را «تورکی» (تورک‌جه) می‌خوانند. ملت تورک در یک «منطقه‌ی ملی تورک» و یا وطن تورک – تورک‌ایلی (به شرحی که خواهد آمد) و چند «کانتون تورک» و یا «اکسکلاو تورک» (در خارج منطقه‌ی ملی تورک – تورک‌ایلی) ساکن است.

٢-ملت «تورکمن»: مرکب از «اوغوزهای شرقی» که خود را «تورکمه‌ن» و زبانشان را «تورکمه‌ن‌چه» (تورکمنی) می‌نامند، در منطقه‌ی ملی خاص خود بنام «تورکمن یورت» (و یا «تورکمنستان جنوب غربی» در مقایسه با جمهوری تورکمنستان) مشتمل بر تورکمن صحرا و نوار حاشیه‌ای استان خراسان شمالی در مرز جمهوری تورکمنستان و افغانستان، در شمال شرق ایران، به صورت جمعیتی پیوسته و دارای اکثریت ساکن‌اند. منطقه‌ی ملی تورکمنستان و یا «تورکمن یورت»، وطن ملت تورکمن است.

٣-ملت «خلجی»: افراد این گروه ملی تورکیک خود را «خه‌له‌ج» (خلجی) و زبانشان را «خه‌له‌ج تیلی» (خلجی) می‌نامند، در منطقه‌ی ملی خلجی به نام «خه‌له‌ج‌اوردو» (به فارسی «خلجستان») ساکن‌اند. منطقه‌ی ملی «خه‌له‌ج‌اوردو» و یا خلجستان، وطن ملت خلج است.

٤-اقلیت ملی «قزاق»: در ایران تعداد نفوس این گروه ملی تورکیک که خود را «قازاق» و زبانشان را «قازاقشا» (قزاقی) می‌نامند، بسیار کم است. قازاق‌ها در میان تورکمن‌ها در شمال شرق ایران به صورت یک اقلیت ملی می‌زیند و دارای منطقه‌ی ملی خاص خود در ایران نیستند.

٥ و ٦- اقلیت‌های ملی «اوزبیک» (ازبک) و «اویقور» (ایغور): در برخی از منابع به حضور این دو گروه ملی تورکیک در ایران به صورت اقلیت‌های ملی اشاره می‌شود. در صورت صحت این ادعا، آن‌ها محتملاً از مهاجرین افغانستانی به ایران در دهه‌های اخیر و شاید هم بازمانده‌گان گروه‌های جغتایی قدیمی و تاریخی بومی در خراسان و دیگر نقاط باشند.

وطن تورک «تورک‌ایلی» و کانتون‌های تورک در خارج آن

١- ملت تورک که در نتیجه‌ی حاکمیت سیاسی و نظامی و اداری هزار و دویست ساله بر کل ایران، در سرتاسر این کشور پراکنده شده است، در حال حاضر اقلاً در سه منطقه، در هر کدام به صورت کومپاکت با اکثریت جمعیتی و به هم پیوسته، ساکن می‌باشد. این مناطق عبارتند از بزرگ‌ترین آن‌ها «منطقه‌ی ملی تورک» و یا «تورک‌ایلی» که در شمال غرب – غرب ایران واقع است؛ و «کانتون‌های تورک» و یا «اکسلاوهای تورک» در مرکز، در جنوب و در شمال شرق ایران. (مانند ملت کورد در ایران که دارای یک «منطقه‌ی ملی کورد» در غرب ایران و یک «کانتون – اکسکلاو کورد» در شمال خراسان است):

آ-تورک‌ایلی: این نام لفظا ترجمه‌ی تورکی «تورک‌ستان» فارسی است که در گذشته و اکنون در منابع و افواه مردم بومی هم برای نامیدن نواحی تورک‌نشین در شمال غرب ایران بکار رفته و می‌رود. (مشابه اسامی مناطق ملی فار‌س‌ستان، کوردستان، بلوچ‌ستان، لورستان، تورکمن‌ستان، عرب‌ستان، لارستان، .... که از اضافه کردن پسوند .ستان ایرانیک به نام قوم - ملت مربوطه حاصل شده‌اند).

«تورک‌ایلی»، نام منطقه‌ی ملی تورک در شمال غرب - غرب ایران با حدود و ثغور کاملا مشخص است. نیمی از وطن ملت تورک و یا تورک‌ایلی (مناطق تورک‌نشین استان‌های آزربایجان غربی، آزربایجان شرقی، اردبیل، زنجان، و بخش‌های شمال گیلان و شمال کوردستان) در جوغرافیای موسوم به آزربایجان، و نیم  دیگر آن (مناطق تورک‌نشین استان‌های همدان، شرق کوردستان، شمال شرق کرمانشاه، مرکزی، قزوین، جنوب شرقی گیلان، غرب قوم، غرب البورز،غرب تهران، و قسمت کوچکی در شمال لورستان) در جوغرافیای سابقا موسوم به عراق عجم و یا عراقستان قرار دارد.

بنابراین وطن ملت تورک، عینیتی با آزربایجان، همچنین با عراق عجم ندارد. آزربایجان با وطن تورک مساوی نیست، چنانچه عراق عجم هم نیست. بلکه وطن ملت تورک، تورک‌ایلی و یا منطقه‌ی ملی تورک در شمال غرب - غرب ایران است که مرکب از مجموع همه‌ی بخش‌های تورک‌نشین در جوغرافیای موسوم به آزربایجان، به علاوه‌ی  همه‌ی بخش‌های تورک‌نشین در عراق عجم سابق است.

دیدگاه و اندیشه‌ای که نیمی از وطن تورک و یا تورک‌ایلی (بخش‌های تورک‌نشین استان‌های تهران و البورز و قوم و مرکزی و همدان و کرمانشاه و ...) را - صرفا به این بهانه که آزربایجان نام نداشته و ندارند و یا داخل واحد سیاسی به نام آزربایجان نبوده و نیستند - وطن تورک نمی‌داند؛ دیدگاه و اندیشه‌ای منحط و مخدوش، زائیده‌ی فتیشیسم نام آزربایجان و بی‌شعوری وطنی و کؤزقامانیّت و مانقورتی‌گری (گؤزقامانیسم و مانقورتیسم)، بلکه وطن‌فروشی آشکار و صاف شایع در میان آزربایجان‌گرایان ایران‌گرا، آزربایجان‌گرایان پان‌ایرانیست و آزربایجان‌گرایان استالینیست است.

هر شخصیت و تشکیلات و جریانی که ادعا کند بخش اوروپایی تورکیه - روم‌ائلی به سبب اینکه در خارج آناتولی قرار دارد وطن تورک نیست، در نظر آن‌ها یک وطن‌فروش است. وضعیت ما هم چنین است. هر جریان و تشکیلات و شخصیتی که بخش‌های جنوبی و جنوب شرقی تورک‌ایلی را به این بهانه که در خارج آزربایجان بوده و هستند وطن نداند، یک وطن‌فروش است. (مقایسه کنید با وضعیت کوردها که درمیان نخبه‌گانشان هرگز فردی پیدا نمی‌شود که مناطق کوردنشین استان آزربایجان غربی را بخشی از وطن کورد و یا کوردستان نداند، صرفا بدین دلیل که این مناطق سابقا کوردستان نامیده نشده‌اند و یا همواره داخل در استانی با نامی غیر از کوردستان بوده‌اند)

ب- کانتون و یا اکسکلاو تورک قاشقای‌یورت (در جنوب ایران)

ج-کانتون و یا اکسکلاو تورک آفشاریورت (در شمال شرق ایران)

...

 ٢-بخش‌های غیر تورک‌نشین جوغرافیاهای موسوم به آزربایجان و عراق عجم، وطن ملت تورک نیست. این بخش‌ها وطن ملل کورد - کوردستان و فارس - فارسستان و ... است. اندیشه‌ای که مناطق ملی دیگر ملل و یا وطن آن‌ها را - صرفا به این دلیل که در جوغرافیای موسوم به آزربایجان قرار دارند وطن «ملت آزربایجان» (ایضا بخش‌های غیر تورک‌نشین عراق عجم را صرفا به این دلیل که آن‌ها روزگاری در گذشته تحت حاکمیت سیاسی تورک‌ها بوده‌اند، وطن ملت تورک) می‌داند، توسعه‌طلبی و زیاده‌خواهی ارضی و «شوونیسم قومی آزربایجانی» (و در مورد عراق عجم، شوونیسم قومی تورک) است. مانند چشم‌داشت کوردها به سرزمین‌های تورک به صرف قرار داده شدن آن‌ها در استان‌های کوردستان و کرمانشاه، و یا چشم داشتن فارس‌ها به سرزمین‌های تورک به صرف قرار داده شدن آن‌ها در استان‌های مرکزی و البورز و قوم و تهران و همدان و  .... که مصداق به ترتیب زیاده‌خواهی و توسعه‌طلبی کوردی و فارسی هستند.

ذهنیت آزربایجان‌گرایان که سرزمین‌های تورک در قسمت‌های جنوبی تورک‌ایلی را صرفا به آن دلیل که آزربایجان نام ندارند وطن ملت خیالی آزربایجان خود نمی‌داند، اما سرزمین‌های غیر تورک را صرفا به آن دلیل که آزربایجان نام دارند وطن خود می‌شمارد، هم‌زمان مصداق بی‌شعوری وطنی (به سبب وطن ندانستن مناطق غیر آزربایجانی تورک‌ایلی) و زیاده‌خواهی و توسعه‌طلبی (به سبب وطن شمردن مناطق غیر مسکون توسط تورک‌ها) و نمونه‌ی اعلای پریشان‌اندیشی است.

٣-در قرن بیست و یکم «ملل تورکیک» وجود دارند، نه «اَبَرْملت تورک»: دیگر در قرون وسطی زنده‌گی نمی‌کنیم. توده‌ی عظیمی که در گذشته‌ی طولانی یک‌جا «تورک» نامیده می‌شد، امروز در سیر طبیعی تاریخ به ملت‌ها و گروه‌های ملی متعددی که مجموعشان «تورکیک» نامیده می‌شود، هر کدام با نام و هویت اتنیک - ملی ویژه‌ی خود، انشقاق و تحول یافته است. در ایران هم مشابه این روند تحقق یافته و گروه‌های ملی- اتنیک تورکیک شش‌گانه که فوقا ذکر شد (تورک، تورکمن، خلج، قازاق، اوزبیک، اویقور) به منصه‌ی ظهور رسیده‌اند.

آزربایجان‌گرایان استالینیست تورک را به معنای «نام ملی» صرفا در مورد تورک‌های تورکیه بکار می‌برند. اما آن‌ها علی رغم ضد تورک بودن خودشان، به منظور مغلطه و مشوش‌سازی اذهان، دیگر ملت‌های تورکیک را هم تورک - به معنی «نام فراملی» تورکیک - می‌نامند. مانند تورک تورکمن، تورک قیرقیز .... این رفتار، یعنی کاربرد تورک هم به معنی تورکیک – مجموعه‌ی ملل و زبانها، هم به معنی نام قومی – ملی مردم تورکیه، اما مخالفت با کاربرد آن به صورت نام قومی – ملی ملت تورک ساکن در ایران، مصداق شارلاتانیسم و مهمل‌گویی است.

٤- «تورک» و «تورکمن» دو نام و دو هویت قومی و ملی جداگانه‌اند: یکی از دو گروه اتنیک - ملی تورکیک عمده‌ای که در ایران ساکن است، یعنی «اوغوزهای غربی» خود را «تورک» و دیگری یعنی «اوغوزهای شرقی» خود را «تورکمن» می‌نامد. به عبارت دیگر «تورک» و «تورکمن»، نام‌های اتنیک (قومی) - ملی خاص و خودنامگذاری‌های (Self-Designation, Autonmym, Endonym) طبیعی و تاریخی به ترتیب این دو گروه ملی تورکیک اوغوزی است.

دسته‌بندی و یا نام‌گذاری دو گروه «تورک» و «تورکمن» ساکن در ایران در قالب یک ملت واحد و با یک نام قومی ویا ملی یکسان (تورک، ...) که از سوی برخی از تورک‌گرایان افراطی دیده می‌شود نادرست است. وضعیت ایران، مشابه تورکیه نیست که در آن‌ها همه‌ی گروه‌های تورکیک بومی و مهاجر در داخل یک هویت اتنیکی - ملی واحد «تورک» حل شده باشند. در ایران بین «تورکمن» و «تورک» از هر جنبه، از جمله تعریف هویت ملی از سوی خود اعضای گروه، خودنام‌گذاری، تاریخ، زبان، الفباء، درک از وطن، اعتقادات - مذهب سنتی و حتی فیزیوتیپ تمایز بارزی وجود دارد (در حد تمایز بین دو  ملت ایرانیک تالش و بلوچ). این دو آنتیته‌ی اتنیک - ملی، مانند گذشته، امروز نیز دارای رسانه‌ها و تشکیلات سیاسی جدا می‌باشند. تورکمن‌ها خود را امتداد تورکمن‌ها در کشورهای تورکمنستان و افغانستان دانسته و آینده‌ی خود را در ارتباط با آن‌ها؛ تورک‌ها خود را ادامه‌ی کشورهای تورکیه و آزربایجان دانسته و آینده‌ی خود را در ارتباط با آن‌ها می‌بینند.

در ایران امروز، فعالین سیاسی می‌باید مطابق با و با احترام به خود‌تعریفی و خودشناسی و خودنام‌گذاری مردمان منسوب به اوغوزهای غربی و اوغوزهای شرقی، از دو ملت تورکیک با نام‌های «تورک» و «تورکمن»، که با خطوط قطعی از یکدیگر متمایز گشته‌اند سخن رانند، یعنی منطبق بر آنچه که در واقعیت وجود دارد، نه آرزوها و خیالات خود. مطلب ساده است: در ایران دو گروه ملی «تورکیک» عمده وجود دارند که یکی خود را «تورک» دانسته و با نام قومی «تورک» می‌خواند، دیگری خود را «تورکمن» دانسته و با نام قومی«تورکمن» می‌خواند. هنگامی که موضوع مورد بحث ایران است، تقدیم و بررسی این دو گروه ملی «تورک» و «تورکمن»، تحت عنوان واحد تورک، خیال‌بافی و مهندسی هویت قومی الیتیست است، صرفاً به مجادله‌ی ملی این دو ملت ضرر می‌رساند و حتی به نابودی هویت ملی آن‌ها کومک می‌کند؛ و در نتیجه خدمت به پان‌ایرانیسم و دیگر مراکز ضد تورک منطقه‌ای و جهانی است.

٥- بازی‌های ذهنی فعالین سیاسی آزربایجان‌گرا و ایران‌گرا با هویت ملی ملت تورک: نام ملی و هویت ملی تورک‌های ساکن در شمال غرب ایران در «منطقه‌ی ملی تورک» (وطن تورک‌ایلی)، هم در قسمتی از آن که آزربایجان نامیده می‌شود، هم در قسمتی از آن که آزربایجان خوانده نمی‌شود؛ هم‌چنین تورک‌های ساکن در مناطق دیگر ایران، اعم از مرکز، جنوب و شمال شرق آن صرفاً «تورک» است؛ «آزری، آزربایجانی، تورک آزری، تورک آزربایجانی، تورک ایرانی، ...» نیست. این دیگرنام‌گذاری‌ها و هویت‌های ملی جعلی، چیزی نیست به جز بازی‌های ذهنی فعالین سیاسی آزربایجان‌گرا و ایران‌گرای بریده از مردم خود و واقعیات و یا گؤزقامانیسم - مانقورتیسم  و البته خیانت .

هر شخصیت و تشکیلات و جریانی که برای تغییر نام ملی تورک‌های ساکن در تورکیه به چیز دیگری - مثلا ملت آناتولیایی، ملت تورک آناتولیایی، .... - برخیزد، در نظر آن‌ها خائن است. وضعیت ما هم چنین است. هر جریان و تشکیلات و شخصیتی که نام ملی ما تورک را به چیز دیگری از جمله آزربایجانی عوض کند، خائن به ملت تورک است. (مقایسه کنید با وضیعت نخبه‌گان کورد که هرگز در میانشان شخصیت‌ها و جریان‌هایی که خواهان تغییر هویت ملی کورد به کوری، کرمانشاهی، کورد کرمانشاهی، کورد ایرانی،.... باشند دیده نشده است).

این توصیه و هشدار خطاب به جمهوری آزربایجان هم می‌باشد که بایست به نام ملی مردم ما «تورک» و نام زبان ما «تورکی» احترام گذارد و از تلاش برای تغییر آن‌ها به ملت آزربایجان و زبان آزربایجانی جدا اجتناب کند. زیرا این رفتار، مانند رفتار دولت ایران برای آزری نامیدن قسمتی از ملت تورک ما که ساکن آزربایجان است و زبان او، یک مهندسی قومی استعماری و نژادپرستانه‌، و عملی به غایت ضد تورک است.

الف-«آزری»، قوم و ملتی خیالی است: نام و هویت قومی «آزری»، یک نام و هویت قومی بی‌پایه و جدید است که در اواخر قرن نوزده از طرف دولت‌های استعماری اوروپایی مانند فرانسه و بریتانیا و ... اختراع و شایع شد و امروز نیز در متن ایدئولوژی استعماری و نژادپرستانه‌ی «آزریسم» و یا دوکترین «آزری‌گری» توسط تورک‌ستیزان از جمله برخی از آزربایجان‌گرایان استالینیست (علی.اصغ، ...) و ناآگاهان در جمهوری آزربایجان و تورکیه و .... بکار می‌رود.

ب-«آزربایجانی»، قوم و ملتی خیالی است: نام و هویت قومی آزربایجانی به عنوان یک قوم متعلق به «ملت ایران»، یک هویت بی‌ریشه و جدید است که در دوره‌ی مشروطیت از طرف عوامل اطلاعاتی انگلستان (اردشیر ریپورتر عضو انجمن آزربایجان تهران) و اعضای ماسون و پارسی زرتشتی و ازلی و ... آن انجمن و دیگر آزربایجان‌گرایان ایران‌گرا و آزربایجان‌گرایان پان‌ایرانیست در تبریز و لندن و برلین و ... ایجاد شد. سی سال بعد در ١٩٣٧ این‌بار هویت ملی آزربایجانی به عنوان یک ملت قفقازی غیر تورک از طرف دولت روسیه به رهبری استالین گورجی الاصل خودروس‌پندار و میکویان ارمنی و در متن ایدئولوژی استعماری و نژادپرستانه‌ی «آزربایجانیسم» و یا «آزربایجان‌گرایی استالینیستی» اختراع گشت.

این ادعا که در ایران هویت‌های قومی و یا ملی بنام آزربایجانی وجود دارند، دروغ آزربایجان‌گرایان ضد تورک است. مردم تورک ما در طول تاریخ و امروز هویت ملی و قومی خود را صرفا تورک دانسته و می‌داند. هویت قومی آزربایجانی و هویت ملی آزربایجانی، صرفا به عنوان محصولات مهندسی قومی - ملی استعماری دول استعمارگر اوروپایی صرفا در میان جمعی معدود از فعالین سیاسی آزربایجان‌گرای پیرو و یا مزدور آن‌ها وجود دارند. جامعه‌ی جهانی و تورکیه نمی‌بایست فریفته‌ی این دروغ‌پردازی‌ها و شیادی‌های خائنانه شوند.

هر کس که ادعا کند تورک‌های ساکن در تورکیه یک ملت تورک واحد نیستند، در نظر آن‌ها خائن است. وضعیت ما هم چنین است. هر جریان و تشکیلات و شخصیتی که ادعا کند تورک‌های ساکن در آزربایجان یک گروه ملی جداگانه از تورک‌های ساکن در خارج منطقه‌ی آزربایجان هستند؛ به سبب تلاش برای  تجزیه‌ی ملت واحد تورک ما و یا اوغوزهای غربی ساکن در ایران به آزربایجانی و - غیر آزربایجانی، خائن به ملت تورک است.

ج-«تورک آزربایجانی» و «تورک آزری» قوم و ملت‌های خیالی است: در ایران هیچ گروه اتنیک - ملی و یا توده‌ای که خود را «تورک آزری» و یا «تورک آزربایجانی» بداند و یا بخواند وجود ندارد. «تورک آزری» و «تورک آزربایجانی»، تعابیر و نام‌های انتقالی هستند که از سوی عده‌ای از فعالین سیاسی آزربایجان‌گرا و ایران‌گرا بکار می‌روند. هدف از کاربرد این نام‌های انتقالی، آسان کردن امر تغییر هویت ملی بخشی از توده‌ی «تورک» ساکن در شمال غرب به نام و هویت‌های استعماری و نژادپرستانه‌ی «آزری» و «آزربایجانی»، به عبارت دیگر تسهیل آسیمیلاسیون بخشی کلیدی از ملت تورک که در ناحیه‌ی آزربایجان یعنی قسمت شمالی تورک‌ایلی ساکن است می‌باشد. با این وصف، نام و هویت‌های به ظاهر معصوم «تورک آزری» و «تورک آزربایجانی»، به همان اندازه و یا حتی خطرناک‌تر از هویت‌های جعلی نژادپرستانه، استعماری و ضد تورک آزری و آزربایجانی می‌باشند. کاربرد تورکی آزربایجانی در اشاره به گروه لهجه‌های ما هم نادرست و نامناسب است. زیرا به لحاظ زبان‌شناسی و تاریخی، گروه لهجه‌های ما -که خاص منطقه‌ی آزربایجان هم نیست - «تورکمانی» نام دارد، نه «آزربایجانی».

٤-زیرگروه‌های ملت تورک، نه اقوام و ملل جداگانه: در منابع خارجی، هنگام اشاره به زیرگروه‌های تورک ساکن در ایران، ردیف کردن نام‌های «آزری، قاجار، افشار، خمسه، قشقائی، سونقور، خراسانی، ....» به عادت تبدیل شده است. برخی از آزربایجان‌گرایان هم در مزدوری برای دولت‌های استعمارگر روسیه و بریتانیا و ارمنستان و فارسستان (اکب. آزا، علی. فرش. ...) ادعا می‌کنند که این‌ها اقوام جداگانه‌ی تورک هستند. این ادعاها که در تورکیه نیز مدام تکرار می‌شوند منعکس کننده‌ی واقعیات میدانی و روزگار ما نیستند:

-«قشقائی» نام یک اتحادیه‌ی طوائف تورک و مانند افشار و قاجار یک زیرگروه‌های طائفه‌ای ملت واحد تورک ساکن در این کشور است.

-در ایران گروهی قومی به اسم «قاجار» وجود ندارد، قاجارها که در گذشته یک زیرگروه طائفه‌ای ملت تورک بودند، امروزه کاملاً در توده‌ی تورک حل شده و مشخصات طائفه‌ای خود را از دست داده‌اند (بسیاری نیز در فارسستان، فارس‌زبان و فارس شده، و در دیگر مناطق ملی هویت قومی و زبان بومیان آنجا را اخذ کرده‌اند).

-سونقور و خراسانی زیرگروه‌های جوغرافیایی و لهجه‌ای ملت واحد تورک هستند.

-«خمسه» نام اتحادیه‌ای از پنج طائفه است که سه تای آن‌ها تورک، یکی لور و دیگری عرب است.

-...... 

 برای مطالعه‌ی بیشتر:

پان‌تورک، پان آزربایجانیسم، تورک باوری، تورکیسم، پان‌تورکیسم، پان‌تورکیکیسم، تورانیسم

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/05/blog-post_20.html

ایضاحاتی در باره‌ی کاربرد مودرن و دموکراتیک دو نام تورک و آزربایجان

http://sozumuz1.blogspot.com/2016/10/blog-post_9.html

مناطق ملی در ایران؛ و منطقه‌ی ملی و یا اتنودموگرافیک تورک در شمال غرب آن

http://sozumuz1.blogspot.com/search/label/تاتاریزه%20کردن

تورک صرفاً نام قومی - ملی اغوزهای غربی است، نه همه‌ی ملل تورکیک

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/08/blog-post_12.html

در ایران شش ملت و اقلیت ملی تورکیک وجود دارد، هیچ‌کدام از آن‌ها «آزربایجانی» و یا «تورک آزربایجانی» نیست

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/08/blog-post_11.html

در ایران چهار ملت تورکیک با نام‌های تورک، تورکمن، خلج و قزاق زندگی می‌کنند

http://sozumuz1.blogspot.com/2016/06/blog-post_9.html

روح دوکترین آزربایجان‌گرایی عَلَم کردن هویت آزربایجانی به جای هویت ملی تورک

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/03/blog-post_85.html

ایران‌دا نه «آزه‌ربایجان‌لی» وار، نه «آزه‌ربایجان تورکو» و نه باشقا به‌نزه‌ر اویدورما و قوندارما میللت‌له‌ر و کیم‌لیک‌له‌ر

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/03/blog-post_10.html

اصطلاح «ایران تورک‌چوله‌ری»، صرفاً می‌تواند محصول مغز علیل و پاک باخته‌ی یک آزربایجان‌گرای ضد تورک باشد

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/03/blog-post_95.html

در هویت ملی آزربایجانی، «انکار هویت ملی تورک» مندرج و مستتر است

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/08/blog-post.html

بحران‌های آزربایجان‌گرایانه

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/08/blog-post_1.html

آزربایجان‌گرایی تالشی: گل بود به چمن نیز آراسته شد

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/08/blog-post_95.html

باز هم ملت جعلی آذربایجان، اعتراض به تیتر خبر آیت الله منتظری

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/11/blog-post_8.html

در ایران، یک «مساله‌ی تورک» وجود دارد و یک «مساله‌ی حق تعیین سرنوشت ملت تورک». مساله‌ای به اسم آزربایجان و حق تعیین سرنوشت آزربایجان و ... وجود ندارد

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/02/blog-post_5.html

تورکان تکانی خورده‌اند. هویت ملی تورک در حال شکل‌گیری، اما بر مبانی مبهم و نه چندان درست است

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/01/blog-post_29.html

ایران‌دا تورک خالقی اؤزونه «تورک» دییه‌ر. بو دا مساله‌نی بیتیریر

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/02/blog-post.html

لهجه‌گرائی، طائفه‌گرایی و محلی‌گرایی، سه مانع عمده در مسیر روند ملت شدن خلق تورک در ایران

http://sozumuz1.blogspot.com/2016/09/blog-post_47.html

هدف از بررسی زیرگروه‌های لهجه‌ای، جوغرافیایی، مذهبی، طائفه‌ای، ... خلق تورک

http://sozumuz1.blogspot.com/2016/09/blog-post_9.html

ناکارآمدی، ناقص و عقیم و غیر واقعی بودن آذربایجان‌گرایی صرف

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/01/blog-post_23.html

Türk yérine koloniyal Azerbaycan Étnosu-Milleti qavramı Quzéyde de iflas étmekdedir

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/01/turk-yerine-kolonliyal-azerbaycan.html

قانون تشکیل ایالات و ولایات مشروطه و تجزیه‌ی منطقه‌ی ملی تورک

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/01/blog-post_24.html

نقشه‌ای نادرست، ذهنیتی مغشوش، طرزی مضر

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/06/blog-post_29.html

تورکیستان ایله تورکییه دوغرویسا، تورک‌ایلی» ده دوغرودور

http://sozumuz1.blogspot.com/2016/08/blog-post_64.html

نام و ترکیب تورک‌ایلی

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/01/blog-post_25.html

موضوعِ بحث وطن (تورک‌ایلی) ایسه، گئری‌سی تفرّعات

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/01/blog-post_31.html

تورک‌ایلی، احمد جواد

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/05/blog-post_6.html

جمهوریت‌خواهی فارسی و مساله‌ی ملی در ایران، نگاهی به طرح پیشنهادی و. انصاری-س. مددی

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/05/blog-post_31.html