خانم معلم و صندوق جریمه‌ی تکلم به زبان تورکی، و بؤیوک آنامین ناماز چادراسی

خانم معلم و صندوق جریمه‌ی تکلم به زبان تورکی، و بؤیوک آنامین ناماز چادراسی

 

نویسنده: قایاقیزی، شهربانو باقرموسوی

2008-02-20

 

(حکایت‌های شهربانو-زن متولد ماکو) - پنجشنبه ٢ اسفند ۱۳۸٦

 

http://gayagizi.blogspot.com/2008/02/blog-post_20.html

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/02/blog-post_21.html

 

سخن از دوم اسفند و روز زبان مادری به میان آمد، بی‌اختیار یاد خانم معلم و قلّک سفالی‌اش افتادم ... هر کسی که اشتباه می‌کرد و کلمه‌ای به زبان مادری (تورکی) ادا می‌کرد، می‌بایست یک ریال داخل قلّک بیاندازد. مگر بچه‌ی آن وقت‌ها چقدر پول توجیبی می‌گرفت که یک ریالش را هم توی قلّک خانم معلم بیاندازد؟ با یک ریال می‌توانستیم مداد یا مدادتراش یا پاک‌کن و دفتر بیست برگی کوچک بخریم. انصاف نبود که به گناه نکرده مجازات شویم.

به بهانه‌ی دوم اسفند و روز زبان مادری

سخن از دوم اسفند و روز زبان مادری به میان آمد، بی‌اختیار یاد خانم معلم و قلّک سفالی‌اش افتادم. اول صبح که وارد کلاس می‌شد، دفتر نومره‌ی بزرگش را روی میز می‌گذاشت و سپس کیفش را باز می‌کرد. اول جاخودکاری فلزی نیم‌کره‌ای‌اش را در می‌آورد و روی میز می‌گذاشت و خودکار قرمز و آبی و مداد سیاهش را یکی یکی روی جامدادی به دارازا می‌چید و چند نیم‌ورقه که رویش با خط درشت «تنبل» نوشته شده بود را نیز زیر جامدادی می‌گذاشت. بعد توشک‌چه‌ی کوچک ده سانتی‌متری گلی گلی‌اش را که خودش دوخته بود و مخصوص سنجاق ته‌گرد بود از کیفش در می‌آورد و به قسمت بالای جامدادی آویزان می‌کرد. مادر و مادربزرگ و خاله‌ها و عمه‌هایم نیز از این توشک‌چه‌ها داشتند و به آن «ایینه قابی» (جا سوزن) می‌گفتند. آن‌ها با حلقه‌ی کوچک پارچه‌ای که خودشان برایش دوخته بودند، ایینه قابی را از گوشه‌ای از چرخ خیاطی آویزان می‌کردند. مادران‌مان سوزن و سنجاق ته‌گرد خیاطی‌شان را داخل این توشک‌چه فرو می‌کردند.

اما خانم معلم ما وقتی می‌خواست دانش‌آموزی را تنبیه کند، به وسیله‌ی این سنجاق ته‌گردها، نیم‌ورقه‌ی «تنبل» را به پشت دانش‌آموزان می‌چسبانید و آن‌ها را سر صف می‌فرستاد تا بچه‌های کلاس‌های دیگر برایشان تنبل بکشند. این نوع تنبیه خانم معلم اول‌ها خیلی وحشتناک بود. آدمی رسوای مدرسه می‌شد. اما سال که به آخر رسید، این تنبیه نیز عادی و سپس خنده‌دار شد. یک چیز دیگری هم داشت و آن خط‌کش کلفت تخته‌ای‌اش بود که برای زدن به کف دست دانش‌آموزان، از آن استفاده می‌کرد.

سخن کوتاه کنم که بعد از این مهمات، نوبت به قلّک سفالی خانم معلم می‌رسید. آن را نیز بغل دست جامدادی می‌گذاشت. هر کسی که اشتباه می‌کرد و کلمه‌ای به زبان مادری [تورکی] ادا می‌کرد، می‌بایست یک ریال داخل قلّک بیاندازد. مگر بچه‌ی آن وقت‌ها چقدر پول توجیبی می‌گرفت که یک ریالش را هم توی قلّک خانم معلم بیاندازد؟ با یک ریال می‌توانستیم مداد یا مدادتراش یا پاک‌کن و دفتر بیست برگی کوچک بخریم. انصاف نبود که به گناه نکرده مجازات شویم.

گاهی اوقات سر کلاس (درست یادم نیست، زنگ ورزش یا انشاء یا هر زنگ دیگر) از ما می‌خواست که چیستان یا قصه‌هائی که از مادربزرگمان یاد گرفته بودیم تعریف کنیم. سینه‌ام پر از قصه‌ها و چیستان‌های مادربزرگم بود. اما چطور می‌توانستم آن‌ها را به فارسی برگردانم و تعریف کنم؟ من که فارسی را خوب بلد نبودم، من که به زحمت می‌خواندم و می‌نوشتم و ازبر می‌کردم. من دلم می‌خواست دست بلند کنم و «تاپماجا» بگویم، زیرا که چیستان به دلم نمی‌نشست. دوست داشتم بگویم «‌هارا گئدیرسه‌ن اه‌یریم اویروم؟ سه‌نه نه گؤره ته‌په‌سی ده‌لیک!». دوست داشتم قصه‌ی «سازیم دینقیل» را به زبان مادریم تعریف کنم و آخر سر هم به تقلید از «اورقیه آنا»، دست چپم را به جلو دراز کنم و با دست راستم مثل «آشیق زولفیه» ساز بزنم و بخوانم:

چؤره‌ک وئردیم، قاتیق آلدیم

سازیم دینقیل، دینقیل دینقیل

قاتیق وئردیم، پنیر آلدیم

سازیم دینقیل، دینقیل دینقیل

پنیر وئردیم، خورما آلدیم

سازیم دینقیل، دینقیل دینقیل

خورما وئردیم، کیتاب آلدیم

سازیم دینقیل، دینقیل دینقیل

کیتاب وئردیم، سازی آلدیم

سازیم دینقیل، دینقیل دینقیل

دینقیل دینقیل، دینقیل، دینقیل‌لاما!

افسوس که نه جرات دست بلند کردن داشتم و نه خانم معلم اجازه‌ی قصه‌گوئی به من می‌داد. حق هم داشت. اگر می‌خواستم قصه تعریف کنم که چند ماه پول توجیبی‌ام را بدهکار قلّک خانم معلم می‌شدم. خودم که معلم شدم، اوضاع یک کمی با گذشته فرق کرده بود. آن زمان در هر خانه‌ای تلویزیون بود و بچه‌ها هم در کودکستان سرودها و اشعار فارسی را می‌آموختند و معلم برای آموزش زبان فارسی مشکل چندانی نداشت.

تازه، یک چیز دیگر هم مود روز شده بود. بعضی از پدران و مادران جوان با کودکانشان فارسی حرف می‌زدند. چقدر دلم برای طفلکی‌ها می‌سوخت. بزرگ‌ترها با هم حرف می‌زدند و می‌گفتند «گه‌ل!». اما وقتی بچه‌ی بینوا را صدا می‌کردند، می‌گفتند «بیا». به تهران که می‌رفتی، میزبان سفارش می‌کرد که باجی‌جان فارسی حرف بزن که ندانند از تبریز آمده‌ای. غافل از این که از «ج»اش معلوم بود اهل کجاست. خدا به کسانی که چنین بدعتی را رواج دادند انصاف بدهد.

اکنون که سال‌هاست در دفتر خود و برای دل خود به هر زبانی که دلم می‌خواهد می‌نویسم، قلمم از نوشتن عاجز است. من که دستور زبان مادریم را نیاموخته‌ام، چگونه می‌توانم صحیح و بدون غلط و اشتباه بنویسم؟ من که گاهی اوقات وقت زیادی سپری می‌کنم تا ریشه‌ی فعلی، پسوندی، ضمیری در زبان مادریم پیدا کرده، در وبلاگ دستور زبانم بنویسم، چگونه می‌توانم در مقابل نویسنده‌ی توانای فارسی‌زبان اظهار وجود کنم؟ نمی‌دانم حالا اگر بخواهم همین متن را به مناسبت زبان مادری به تورکی آزربایجانی بنویسم چه آش شله قلمکاری درمی‌آید.

برای امتحان، اولین نوشته‌ی وبلاگم، چادرنماز مادربزرگم را به زبان مادری‌ام برگردانده‌ام. به همان زبانی که او سخن می‌گفت، نه به آن زبانی که نمی‌دانم کجا تدریس می‌شود. از دوستانی که لطف می‌کنند، خواهش می‌کنم بخوانند و مقایسه کنند. آیا می‌توانم بقیه‌ی نوشته‌هایم را نیز به زبان مادری ترجمه کنم؟

بؤیوک آنامین ناماز چادراسی

هه‌له اوشاغیدیم کی خالالاریمین بیری‌سی دانش‌سرانی قورتاریپ معلم اولدو. او قاباخ‌جادان نذیر ائله‌میشدی کی معلیم اولجاغین ایلک آیلیغی‌ینان بؤیوک آناما بیر چادرالیق آلسین. آللاه نذری‌نی قبول ائله‌میشدی. ایلک آی‌لیغین آلماق هه‌مه‌ن بؤیوک آناما بیر ناماز چادراسی آلدی‌. بؤیوک آنامی دئییرسیز، سؤووندوغونده‌ن آز قالدی چیچه‌کی چاتداسین. بؤیوک آنامین آق ناماز چادرالیغی‌نین قیرمیزی و ساری رنگ‌له‌ری‌نده نارین – نارین گول‌له‌ری واریدی. آمما حئییف اولسون کی بیچیپ تیکه‌بیلمیردی. نییه کی او زامان‌لار موللالار دئییردی‌له‌ر کی آرواد طایفاسی‌نین قازاندیغی پول حرام‌دیر و اولارین پولوینان آلینان چادرا پالتارینان ناماز قیلماق اولماز. آروادین پولو قیامت گونو اوددان کؤزده‌ن به‌ته‌ر یاندیرار. رحمت‌لی بؤیوک آنام گؤزله‌ری گوله – گوله چادرانی خالامنان آلدی و پوف – پوف‌نه‌ن آپاریپ یاخدانی‌نا قویدو. چونکو او مچید منبر آدامی‌یدی و ائلییه‌بیلمه‌زدی او چادراینان ناماز قیلا.

مه‌نیم آنام هر میلت آیی‌نین اوچومجو گونو مرثیه اوخوتدوراردی. بیر یئکه اوتاغیمیز واریدی کی اونا طنبی [ته‌نه‌بی] دییه‌ردوخ. طنبی‌نین دؤرد دؤوره‌سی‌نه پتولاری ایکی قات ائلیییپ، اوزوناسی‌نا یئره سالیپ، سورا دا موخه‌دده، یاستیق و بالیش‌لاری دا دؤرد دؤوره‌یه دووارا دایایاردی. بیر ده اوشنو ویژه و هما سیگارلاری‌نی آچیپ، هر چوبوق آلتی‌نا بئش اوچ سیگار، بیر ده بیر کیربیت قویوپ، پتولارین قاباغی‌نا دوزه‌ردی، کی سیگار چه‌که‌ن آروادلار او سیگارلاردان چه‌که‌له‌ر.

گون‌له‌رین بیر گونونده کی بیزیم ائوده مرثیه واریدی، موللا گه‌لیپ صندلین اوستونده اه‌یله‌شدی و سلام صلواتی باش‌لادی. هه‌له روضه‌نی باش‌لامامیشدی کی بؤیوک آنامین صبری ده قورتولدو و دئدی: حاج آقا قیزیم معلم اولوپ و ایلک آی‌لیغی‌ینان مه‌نه ناماز چادراسی آلیپ.

موللا تئزجه‌نه دئدی: ایش‌له‌یه‌ن آروادین پولوینان آلینان هر نه حرام‌دیر. او چادراینان دا ناماز اولماز.

بؤیوک آنام دئدی: حاج آقا، آللاه آققی منیم قیزیم او قیزلاردان دئییل کی باش آچیق، قیچ آچیق مدرسییه گئده. باشین آشاغی سالیپ مدرسییه گئده‌ر، زنگ ده وورولماق هه‌مه‌ن ائوه قاییدار. مه‌نیم قیزیم مؤمنه بیر قیزدیر، قرآن آققی!

موللا گؤردو کو بؤیوک آنام سؤیوندوغونده‌ن یئرده گؤی‌ده دورابیلمیر و ایستیر کی هر نه اولور اولسون، او چادرانی بیچیپ ناماز قیلسین. بلکی ایسته‌مه‌دی بیر مؤمنه خانیمین شاققی‌نی سیندیرا، بلکی ایسته‌مه‌دی بیر سؤیونه‌ن آدامین، سئوینجی باغیرساغی‌ندا قالا. سوروشدو: سیزین قیزیز چادرالی‌دیر یا باش آچیق؟

بؤیوک آنام ته‌له‌سیک دئدی: بلی کی چادرالی‌دی. اوزونو محکم – محکم توتار. بیر توکونو ده نامحرم گؤره‌بیلمه‌ز. تیلویزیون میلویزیونا دا باخماز.

موللا دئدی: ائله بس قیزیز آلان چادراینان ناماز قیلابیله‌سیز. آللاه سیزین کیمی آتا آنالارین سایه‌سین بالالارین باشین‌نان گؤتورمه‌سین. آللاه بو محققر عزانی قبول ائلیییپ، ائو صاحبی‌نین ائوین آباد، بوتون امواتِ مسلمینه رحمت ائله‌سین. فاتحه مع الصلوات!

سورا موللا آیاغا قالخیپ گئتدی و آق بیرچه‌ک بؤیوک آنامین اوزونده گول‌له‌ر آچدی. چادرانی بیچیپ تیکدی و بوجاق‌لاری‌ندا قالان تیکه‌له‌رده‌ن ده خیردا دستمال‌لار تیکدی و بیری‌نی ده مه‌نه وئره – وئره آرزو ائیله‌دی کی بیر گون من ده معلم اولوپ، ایلک آی‌لیغیم‌نان آناما ناماز چادراسی آلام.

بؤیوک آنامین بیر سججاده‌سی واریدی‌. او سججاده‌نین ایچی‌نده مهر و تسبیح‌دن سورا بیر جوت ناماز جورابی، بیر روبند (کی ایندی مقنعه دئییرله‌ر)، بیر ناماز چادراسی، بیر ده بیر مشهد عطری واریدی. مشهد عطری‌نین ایی‌سی قیزیل گول اییی، آممان اون‌دان چوخ غلیظیدی. او ناماز پالتارلاری‌نی یویان‌نان سورا، مشهد عطری‌نده‌ن بیر آز ووراردی. آممان چادرایا عطیر وورمازدی. بیری‌سی ده سوروشان‌دا دییه‌ردی کی بیلمیره‌م بو چادرانین اؤزونون بیر گؤزه‌ل اییی وار، اؤز اه‌لیم اؤز باشیم اییی وئریر .

آللاه هامیمیزین اؤله‌ن‌له‌ری‌نه رحمت ائله‌سین!

[سون]

مه‌نیم (مئهران باهارلی نین) قایاقیزی شهربانو خانیم‌ین وئبلاگی‌ندا بو یازی‌سی آلتی‌ندا یازدیغیم یوروم:

سلام، مه‌ن سیزین وئبلاگ‌لا ایل‌له‌ر اؤن‌جه تانیش اولموش، و اوندان چوخ شئی اؤیره‌نمیشدیم. سیزین وئبلاگ و یازی‌لارینیز مه‌نیم وئبلاگ یازارلیغیم‌دا بؤیوک ائتگی‌سی اولموش‌دور. ائله او واخت‌لار دا سیزین بو یازینیزی سؤزوموز وئبلاگیم‌دا و فیس‌بوک صفحه‌م‌ده پای‌لاشمیش‌دیم. اوندان سونرا دا هر نئچه ایل‌ده بیر، یئنی‌ده‌ن اونو پای‌لاشارام.

یازینیزی هر اوخودودوغومدا اوندا گئچه‌ن جریمه قلکی، تورک‌له‌رین اوشاق‌لاری ایله فارس‌جا دانیشماسی و بیزیم تورک‌جه یازماق‌دا چه‌تین‌لیک چه‌کمه‌میز کیمی مساله‌له‌رده‌ن دولایی بیر آز غصّه‌له‌نیپ، آنجاق سیزین کیمی ده‌یه‌رلی و بیلگه بیر اینسان و یازارا صاحیب اولدوغوموز اوچون ده اولدوقجا سئوینه‌ر و افتخار ائله‌ره‌م. «بؤویوک آنامین ناماز چادراسی» حیکایه‌نیز ده مه‌ن‌جه هم مضمون و هم ادبی و هم دیل باخیمی‌ندان سون درجه گؤزه‌ل و اوستون بیر اثردیر. اونو دا همیشه سئوه سئوه اوخویوپ و پای‌لاشمیشام. اومارام تورک‌جه یازمایا دوام ائده‌رسینیز و بیزی تورک‌جه یازی‌لارینیزدان دا محروم بیراخمازسینیز.

سیزه اوزون عؤمورله‌ر و هر شئیین اه‌ن گؤزه‌لی‌نه صاحیب اولمانیز دیله‌ک‌له‌ریم‌له. ساغ‌لیق‌لا قالین سایین شهربانو خانیم!

مئهران باهارلی

برای مطالعه‌ی بیشتر:

سیر ممنوع ساختن زبان تورکی و آموزش به تورکی، تحمیل زبان بیگانه‌ی فارسی بر تورک‌ها به منظور فارس‌سازی آن‌ها و تبدیل زبان فارسی به یک زبان رسمی انحصاری و تحمیلی قاتل

تدریس زبان تورکی در مدرسه‌ی دارالفنون دوره‌ی ناصرالدین شاه قاجار، نخستین دانشگاه در تاریخ مودرن ایران

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/08/blog-post_28.html

تحصیل تورکی در مدارس اصول جدید در تهران ده سال قبل از امضای فرمان مشروطیت به گزارش ترجمان-قاسپیرالی

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/11/blog-post_29.html

بیگانه بودن زبان فارسی برای تورکان 

ا. اسمیت و ه.گ.او. دووایت (١٨٣٣ میلادی): فارسی برای تورک‌ها زبانی بیگانه؛ و پرشیا نامیدن ایران یک دروغ یونانی است.

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/03/blog-post_9.html

رابینو: روستائیان همدان تورک‌اند و کلمه‌ای فارسی نمی‌دانند.

http://sozumuz1.blogspot.com/2015/12/blog-post_13.html

دانش‌آموزان تورک کوریجان- کبود راهنگ- همدان اصلاً زبان فارسی نمی‌دانند

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/03/blog-post_28.html

وزیر کشور سهیلی (١٣١٩): اهالی استان‌های سوم و چهارم به هیچ وجه فارسی نمی‌دانند

https://sozumuz1.blogspot.com/2019/06/blog-post_2.html

تورکی‌ستیزی و  مخالفت با تحصیل به ‌زبان تورکی در دوره‌ی مشروطیت 

انجمن ایالتی آزربایجان-تبریز و «کورش کبیر»، «نژاد ایرانی»، «زبان شیرین، ملی فارسی»، «ملت شش هزار ساله‌ی ایران» و «ملت آزربایجان»‌اش

http://sozumuz1.blogspot.com/2020/05/blog-post_11.html

تبریز مرکز جنبش ملیت‌گرایی ایرانی بوده‌است

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/01/blog-post_12.html

مغلوبیت‌مان در انقلاب مشروطه‌ی ایران و خبطمان در انجمن آزربایجان ویا تاریخ مختصر بی زبان شدنمان

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/12/blog-post_19.html

کتاب درسی مشروطیت: بعد از این تورکی حرف نزنیم. اگر او تورکی حرف زد جواب ندهیم

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/04/blog-post_19.html

کتاب درسی دوره‌ی مشروطیت: زبان مردم تورک در آزربایجان قبل از غلبه‌ی موغول، فارسی بود

https://sozumuz1.blogspot.com/2020/02/blog-post_9.html

مخالفت دولت مشروطه با تحصیل به زبان تورکی و ممنوع کردن آن در سال ١٩١٨

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/10/blog-post.html

مخالفت مرامنامه‌ی فرقه‌ی اجتماعیون عامیون (برنامه‌ی جمعیت مجاهدان) دوره‌ی مشروطیت با حقوق زبانی و ملی ملت تورک

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/04/blog-post_18.html

مرامنامه‌ی فرقه‌ی اجتماعیون ایران (حزب دموکرات) در دوره‌ی مشروطیت و انکار مساله‌ی ملی و حقوق زبانی، و مخالفت با فدرالیسم در آن

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/02/blog-post_3.html

مرامنامه‌ی فرقه‌ی سوسیالیست ایران و نفی فدرالیسم ملی و حقوق زبانی

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/07/blog-post_21.html

لغو ممنوعیت زبان تورکی در مدارس توسط مظفرالدین شاه به ترغیب سلطان عبدالحمید

http://sozumuz1.blogspot.com/2020/12/blog-post_35.html

دستور مظفرالدین ‌شاه برای تدریس زبان تورکی در مدارس آزربایجان و اعتناء بایسته به تعلم آن

http://sozumuz1.blogspot.com/2015/12/blog-post.html

ممنوع ساختن زبان تورکی و آموزش به تورکی توسط دموکرات‌های آزربایجان-آزادی‌ستان 

موضع منفی خیابانی نسبت به زبان تورکی  به ادعای عبدالله بهرامی

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/02/blog-post_26.html

دستور موکد خیابانی برای تحمیل زبان فارسی به کودکان تورک و تنبیه آنان به جرم تورکی‌گویی به روایت ناصح ناطق

https://sozumuz1.blogspot.com/2018/07/blog-post_8.html

لغو تدریس زبان تورکی در دوره‌ی حاکمیت آزادی‌سِتان در مدرسه‌ی مموریال آمریکایی تبریز

http://sozumuz1.blogspot.com/2022/09/blog-post_13.html

از خیانت‌های آزربایجان‌گرایان: ممنوع کردن تورکی توسط دموکرات‌های آزربایجان

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/07/blog-post.html

از خیانت‌های آزربایجان‌گرایان: فیوضات و طراحی نسل‌کشی ملی و زبانی تورکی در ایران

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/08/blog-post_17.html

فرقه‌ی دموکرات آزربایجان – آزادی سِتان در تبریز، مخترع صندوق جریمه‌ به ‌جرم صحبت کردن به تورکی در مدارس است

https://sozumuz1.blogspot.com/2023/03/blog-post_87.html

مخالفت خیابانی با انتشار موللا نصرالدین تورکی در تبریز، و دروغ‌پردازی‌ها و تاریخ‌بافی‌های آزربایجان‌گرایان

https://sozumuz1.blogspot.com/2023/03/blog-post_29.html

پس از کودتای رضاخان-دوره‌ی پهلوی

اسناد دولتی در باره‌ی منسوخ کردن زبان تورکی و فارس‌سازی اجباری تورک‌ها توسط مدارس فارسی‌زبان بنا به گزارشات رسمی سالهای ١٣٠٤-١٣٠١

http://sozumuz1.blogspot.com/2016/03/blog-post.html

سخنرانی تقی‌زاده در مجلس: همه چیز باید فارسی باشد

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/01/blog-post_27.html

انتقاد از سید حسن تقی‌زاده به سبب توصیه‌ی او به فارس‌سازی تورک‌ها در ایران

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/01/blog-post_26.html

شعار فارسی کردن ایران تقی‌زاده و اعتراض حاج محمدجعفر افشار کنگاوری به آن

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/01/blog-post_92.html

از کونگره‌‌ی ملی فارس در تبریز-١٩٢٦ تا کونگره‌ی ترویج زبان و ادب فارسی در اورمیه-٢٠١٩

http://sozumuz1.blogspot.com/2021/02/blog-post_24.html

تکلم زبان تورک و کورد در ایران هر چه ‌زودتر متروک گردد

https://sozumuz1.blogspot.com/2021/08/blog-post.html

جرم شمردن نام و هویت تورک 

استریوتیپ «نان بربری، بیسکویت تورک‌ها» در تئاتر مدارس همدان – تورک‌ایلی

https://sozumuz1.blogspot.com/2023/04/blog-post_28.html

سرهنگ دادگاه‌ نظامی در دادرسی ارتش: در ایران، تورک بودن جرم است

https://sozumuz1.blogspot.com/2021/10/blog-post_4.html

بخش‌نامه‌ی اداره‌ی فرهنگ آزربایجان برای رایج ساختن نام و هویت قومی آذری و آذربایجانی به جای تورک

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/10/blog-post_12.html

ممنوعیت مدارس تورک و زبان تورکی در مدارس

افسار الاغ به سر کودکان تورک و بستنشان به آخور تا مثل آدم به فارسی حرف بزنند

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/06/blog-post_9.html

تکلم به لهجه‌ی اجنبی تورکی اکیداً ممنوع است. با زبان شیرین فارسی صحبت کنید!

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/04/blog-post_4.html

یک سند تاریخی: تحمیل زبان فارسی به شاگردان تورک با توبیخ و اخطار و قدغن نمودن تورکی حرف زدن در مدارس

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/03/blog-post_30.html

جلوگیری از جار زدن به زبان تورکی در مدارس شهر بین (بن)، استان چهارمحال بختیاری - ایران مرکزی

http://sozumuz1.blogspot.com/2015/12/blog-post_11.html

صندوق جریمه و تنبیه بدنی – شکنجه برای تورکی صحبت کردن

فرقه‌ی دموکرات آزربایجان – آزادی سِتان در تبریز، مخترع صندوق جریمه‌ به ‌جرم صحبت کردن به تورکی در مدارس است

https://sozumuz1.blogspot.com/2023/03/blog-post_87.html

خانم معلم و صندوق جریمه‌ی تکلم به زبان تورکی، حکایت‌های شهربانو-زن متولد ماکو

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/02/blog-post_21.html

صندوق جریمه‌ی تورکی صحبت کردن در مدارس، یکی از متودهای تروریزه کردن کودکان تورک و تحمیل فارسی به آن‌ها در ایران

https://sozumuz1.blogspot.com/2023/05/blog-post_13.html

ممنوعیت تورکی در ادارات 

ممنوع ساختن تورکی در ادارات: تا به فارسی سخن نگویی، فروغ روح پاکت آشکار نمی شود

https://sozumuz1.blogspot.com/2021/10/blog-post_7.html

ممنوعیت انتشارات و کتب و نشریات تورک در ایران 

وزارت فرهنگ و هنر ایران: چاپ کتاب و نشریه و هر گونه‌ انتشارات دیگر ‌به ‌زبان تورکی ممنوع می‌باشد.

https://sozumuz1.blogspot.com/2022/02/blog-post_16.html

سوزانیدن کتب و نشریات تورکی

قومیت‌گرائی افراطی فارسی و مراسم کتاب‌سوزی ٢٦ آذر سال ١٣٢٥ در آزربایجان

http://sozumuz1.blogspot.com/2015/12/blog-post_22.html

ممنوعیت تئاتر تورک: 

سندی از ممنوعیت تئاتر تورکی در تهران، بزرگترین شهر تورک‌نشین در ایران

http://sozumuz1.blogspot.com/2018/10/blog-post_13.html

ممنوع کردن تئاتر تورک در قزوین تورک‌ایلی توسط دولت ایران-١٩٤١

https://sozumuz1.blogspot.com/2022/02/blog-post_9.html

قدغن کردن تئاتر تورکی توسط ریاست معارف آزربایجان در دوره‌ی رضاشاه-١٩٢٩

https://sozumuz1.blogspot.com/2020/03/blog-post.html

تورکی‌ستیزی در دوره‌ی جمهوری اسلامی

اشکالات اصل ١٥ قانون اساسی و مسئله‌ی خط و زبان تورکی

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/06/blog-post_14.html

ممنوع کردن خط لاتین تورکی: کومدی ـ تراژیکی دیگر از قومیت‌گرایی فارسی

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/07/blog-post_24.html

مصوبه‌ی حکومت احمدی‌نژاد در باره‌ی تدریس اختیاری دو واحد درسی اختیاری زبان و ادبیات تورکی در دانشگاهها

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/10/blog-post_31.html

یکی بر سر شاخ، بن می‌برید و یا یونسی دستیار رئیس جمهور و بطحایی وزیر آموزش و پرورش، نفوذی موساد و سیا هستند

https://sozumuz1.blogspot.com/2018/04/blog-post_26.html