Friday, June 9, 2023

جام و چاناق، از ریشه‌ی چینی چان (پیاله‌ی کوچک شراب)

 

جام و چاناق، از ریشه‌ی چینی چان (پیاله‌ی کوچک شراب)


 جام: پیاله‌ی شراب، پیاله‌ی شراب‌خوری، ساغر، صراحی، گیلاس، کاسه، قدح، ساتگین، ساتگن، ساتگی، سایگی، ایاغ، کأس، پیمانه، طاس، ظرف، کوزه‌ و کدوی شراب، آوندی مانند کوزه ‌که ‌در آن شراب کنند. 

جامه: در اینجا به معنی صراحی، جام، پیاله، ظرف، کوزه‌ و کدوی شراب، آوندی مانند کوزه ‌که ‌در وی شراب کنند، آب‌جامه ‌(جام آب‌خوریشیرجامه ‌(پستان زنان). بدین معنی جامه‌ مرکب از جام و های نسبت، و مزید علیه ‌جام است. 

جام و گونه‌های دیگر آن جامه، چمان، چمانه در زبان فارسی، محرف کلمه‌ی چینی «چان» (Zhân, Chán) به معنی پیاله‌ی کوچک شراب هستند که از طریق زبان تورکی یا مستقیما به زبان‌های تاجیکی – دری - فارسی و یا نخست به زبان سوغدی و سپس از آن طریق به زبان‌های تاجیکی – دری - فارسی وارد شده‌، و بنابراین تورکیسم هستند. 

چاناق: کلمه‌ی چینی چان به ‌معنی پیاله‌ی کوچک شراب، هم‌ریشه ‌با چاناغ، چاناق تورکی (چان + اق پسوند تورکی تضغیر) به‌ معنی کاسه، ظرف کوچک، طبق، ظرف گلی، کاسه‌ی چوبین ته ‌گود و مقعر که به صورت چناق به زبان فارسی وارد شده است.

No comments:

Post a Comment