Friday, April 29, 2022

آی ماللا گه‌ل دوزه‌لده‌ک قُرآن‌ی سه‌ن‌لی مه‌ن‌لی، یونگول‌له‌ده‌ک کتابِ سبحان‌ی سه‌ن‌لی مه‌ن‌لی

آی ماللا گه‌ل دوزه‌لده‌ک قُرآن‌ی سه‌ن‌لی مه‌ن‌لی

یونگول‌له‌ده‌ک کتابِ سبحان‌ی سه‌ن‌لی مه‌ن‌لی

مئهران باهارلی

 شعر تورکی کریمی مراغه‌ای در ضرورت انجام اصلاحات بنیادین در دین اسلام و تصحیح و تغییر بعضی از نصوص قرآن و احکام شریعت

Marağalı Kerimi'nin İslam Dininde Temel Reformların Uygulanması, Kur'an Hükümlerinin ve Şeriat Kanunlarının Bazısının Değiştirilmesi ve Düzeltilmesi Gerekliliğine Dair Türkçe Şiiri.

Karimi Maraghei's Turkish Poem on the Necessity of Implementing Fundamental Reforms in the Religion of Islam, Amending and Rectifying Certain Provisions of the Qur'an and Sharia Laws.

خلاصه:

حسین کریمی مراغه‌ای شعری تورکی در لزوم انجام اصلاحات در اساس دین اسلام و تصحیح و تغییر احکام شریعت دارد. این منظومه ‌‌به ‌صورت بیانات و سخنان یک شاعر خیالی خطاب به ‌یک موللا و یا روحانی شیعی به‌ زبانی شاعرانه ‌و طنز است. او می‌گوید: اسلام موجود، با مجازات‌های شرعی در این دنیا و مجازات و عذاب و جهنم و هول و هراس قیامت بعد از مرگ، مبدل به یک دین خوف و مجازات و ترس و وحشت شده است. می‌باید اسلام با حذف و تغییر این مفاهیم، ثواب و پاداش را اساس گرفته و تبدیل به‌ دینی «رحمانی» شود. اسلام فقاهتی، بعضی از احکام شریعت و نصوص قرآن، تکالیف و حرام‌های شرعی و عبادات و رسومات دینی با مقتضیات زمان و تمدن و طبیعت امور تطابق ندارند، برای مردم سخت و طاقت‌فرسا و کمرشکن هستند، ‌و باید تخفیف و تسهیل، ‌تصحیح و تکمیل شدن شوند. حکم حجاب اجباری برای زنان و دختران عاقلانه نیست. پوشاندن رو بی انصافی به‌ دختران و زنان است و باعث افسرده‌گی آن‌ها می‌شود. زنان و دختران باید از این ظلم نجات داده ‌شوند. همه‌ی احکام و تکالیف شرعی در این موارد در قرآن و فتاوا یا باید لغو و نسخ شوند، و یا باید با تصریف و تحریف و تفسیر و تاویل، تغییر داده ‌شده‌ آسان‌تر و سبک‌تر گردند. دین مذهبیون افراطی، تعصب و سخت‌گیری آن‌ها در ظواهر و سبک زنده‌گی خودشان و دیگر امور دینی، و تعصبات فرقه‌ای شیعه‌ و سنّی‌، باعث عقب‌مانده‌گی مسلمانان شده‌ است. روحانیون می‌باید از همه جهت، خود را به ‌روز کنند. زیرا آن‌ها عامل اصلی هستند که باعث شده‌اند مردم اعتقادات خود به ‌دین و ایمان و معاد را از دست به‌دهند. بسیاری از مفاهیمی که شاعر در این شعر بیان کرده است، مانند عدم تقید به و رعایت نه‌کردن احکام اسلام فقاهتی ناخوان با زمانه در زنده‌گی شخصی، داشتن حیاتی سکولار، انتقاد از و مخالفت با احکام دینی مشوق خشونت و آن‌هایی که مانند حجاب اجباری آزادی‌ها و حقوق زنان و بشر را زیر پا می‌گذارند؛ و نکوهش تعصبات مذهبی و دشمنی بین شیعه ‌– سنی ،.... در تطابق با تؤره‌ی (اخلاق و سنن) تورک و مفهوم «اسلام تورک» است.

اؤزه‌ت:

تورک شاعیر ماراغالی حسین کریمی، ایسلام دینی‌نده‌ کؤک‌لو بیر رئفورمون یاپیلماسی و بیر سیرا قورآن احکامی و شریعت قورال‌لاری‌نین دوزه‌لتیلمه‌سی و ده‌ییشدیریلمه‌سی گه‌ره‌ک‌لی‌لییی‌نی آنلاتان تورک‌جه ‌بیر شئعیر یازمیش‌دیر. شئعیر خیالی بیر شاعیرین شیعه ‌بیر موللایا شئعیرسه‌ل و مزاحی بیر دیل‌له ‌خطاب ائده‌ن سؤزله‌ری‌نده‌ن اولوشماق‌دادیر. شاعیر، ایسلام‌ین خشونت، مجازات و وحشت مرکزلی بیر دینه ‌دؤنوشدویونو ساوونور. بو، انتقام و جزالاندیرماق قورخوسونون آشیلانماسی‌یلا، ایندی‌کی یاشام‌دا شریعت یاسالاری و سونراکی یاشام‌دا جهنم و قیامت قاورام‌لاری آراجی‌لیغی ایله ‌– باشاریلیر. ایسلام‌ین رادیکال بیر دؤنوشوم گئچیرمه‌سی، وورقوسونو بونلارین یئری‌نه، شفقت و مرحمته‌ قایدیرماسی، و اؤزونو یاخشی‌لیق‌لار و باغیش‌لامانی تشویق ائده‌ن، سئوگی‌یه ‌دایالی بیر دین اولاراق یئنی‌ده‌ن یاپی‌لاندیرماسی گه‌ره‌کیر. فقاهت ایسلامی (اورتودوکس ایسلام)، قورآن و شریعت‌ده‌کی بعضی احکام و یاساق‌لار ایله ‌بیر سیرا عبادت و دینی سنت‌له‌ر، چاغیمیزین گه‌ره‌ک‌له‌ری‌نه، مدنیتین احتیاج‌لاری‌نا و اشیانین طبیعتی‌نه ‌اویقون دئییل‌دیر. بو نه‌ده‌ن‌له ‌اینسان‌لار اوچون سیخینتی وئریجی، زورلاییجی، و یوروجودور. بون‌لاری گونجه‌ل‌له‌مه‌ک و دوزه‌لتمه‌ک گه‌ره‌کیر. قادین‌لار و قیز اوشاق‌لاری اوچون اجباری حجاب، عاقیل‌لی‌جا اولمایان بیر حکم‌دور. قیز اوشاق‌لاری و قادین‌لاری قاپانمایا مجبور ائتمه‌ک، حق‌سیزلیک و عدالت‌سیزلیک یارادیر، اونلاری بونالیما سوخور. قادین‌لاری و قیز اوشاق‌لاری‌نی بو ظلم‌ده‌ن قورتارماق گه‌ره‌کمه‌ک‌ده‌دیر. قورآن، شریعت و فتوالاردا حجاب اجباری‌نا ‌ایلیشکین بوتون دوزه‌ن‌له‌مه‌له‌ر یا ابطال ائدیلمه‌لی، یا ده‌ییشدیریلمه‌لی، یا دا چاغا اویقون یئنی‌ده‌ن یوروم‌لانیپ قولای‌لاشدیریلمالی‌دیر. آشیری دین‌دار بیرئی‌له‌رین اؤزله‌ری‌نین و باشقالاری‌نین گؤرونوش‌له‌ری و یاشام طرزله‌ری قونوسونداکی تاخینتی‌لاری و قاتی‌لیق‌لاری ایله‌ شیعه‌– سنی مذهب‌له‌ری آراسی‌نداکی مذهب‌چی‌لیک موسولمان‌لارین گئری قالماسی‌نا نه‌ده‌ن اولموش‌دور. اینسان‌لارین دینه ‌اولان اینانجی‌نی ایتیرمه‌له‌ری‌نده ‌اه‌ن بؤیوک ائتکه‌ن اولان دین آدام‌لاری‌نین هر قونودا اؤزله‌ری‌نی ته‌مه‌ل‌ده‌ن گونجه‌ل‌له‌مه‌سی گه‌ره‌کیر. شاعیرین بو شئعری‌نده ‌افاده‌ ائتدییی په‌ک چوخ قاورام، تورک گه‌له‌نه‌ک‌له‌ری و تؤره‌سی ایله ‌تورک ایسلامی قاورام‌لاری‌یلا اویوم‌لودور: کیشی‌سه‌ل یاشام‌دا فقاهتی ایسلام‌ین چاغ‌دیشی اجتهادلاری‌نا اویولماماسی و لاییک بیر حیات یاشامانین گه‌ره‌ک‌لی‌لییی، خشونت ایچه‌ره‌ن شریعت قورال‌لاری‌نین و مجبوری حجاب کیمی قادین و اینسان حاق و اؤزگورلوک‌له‌ری‌نی هئچه ‌سایان دینی حکم‌له‌رین اه‌له‌شدیریلمه‌سی و رد ائدیلمه‌سی، شیعی – سنی دوشمان‌لیغی‌نین قینانماسی و ....

Özet

Türk şair Marağalı Hüseyin Kerimi, İslam dininde köklü bir reformun yapılması ve bir sıra Kuran hükümleri ile şeriat kurallarının düzeltilmesi ve değiştirilmesi gerekliliğini anlatan Türkçe bir şiir yazmıştır. Şiir, hayali bir şairin Şii bir mollaya şiirsel ve mizahi bir dille hitap eden sözlerinden oluşmaktadır. Şair, İslam'ın şiddet, ceza ve dehşet merkezli bir dine dönüştüğünü savunuyor. Bu, intikam ve cezalandırılma korkusunun aşılanmasıyla - şimdiki yaşamda Şeriat yasaları ve sonraki yaşamda cehennem ve kıyamet kavramları aracılığıyla - başarılır. İslam'ın radikal bir dönüşüm geçirmesi, vurgusunu bunların yerine şefkat ve merhamete kaydırması ve kendisini, iyilikleri ve affı teşvik eden, sevgiye dayalı bir din olarak yeniden yapılandırması gerekiyor. Fıkhi [Ortodoks] İslam, Kur'an ve Şeriattaki bazı hüküm ve yasaklar ile bir sıra ibadet ve dini ritüeller, çağımızın gereklerine, medeniyetin ihtiyaçlarına ve eşyanın tabiatına uygun değildir. Bu nedenle insanlar için sıkıntı verici, zorlayıcı ve yorucudur. Bunları güncellemek ve düzeltmek gerekiyor. Kadınlar ve kız çocukları için zorunlu hicab, akıllıca olmayan bir hükümdür. Kız çocukları ve kadınları kapanmaya zorlamak, haksızlık ve adaletsizlik yaratır, onları depresyona iter. Kadınları ve kız çocuklarını bu zulümden kurtarmak gerekmektedir. Kuran, Şeriat ve fetvalarda hicab zorunluluğuna ilişkin tüm düzenlemeler ya iptal edilmeli, ya değiştirilmeli ya da çağa uygun yorumlanıp kolaylaştırılmalıdır. Aşırı dindar bireylerin kendilerinin ve başkalarının görünüşleri ve yaşam tarzları konusundaki takıntıları ve katılıkları ile Şii ve Sünni mezhepler arasındaki mezhepçilik Müslümanların geri kalmasına neden olmuştur. İnsanların dine olan inancını yitirmelerinde en büyük etken olan din adamlarının her konuda kendilerini temelden güncellemesi gerekiyor.​ Şairin bu şiirinde ifade ettiği pek çok kavram, Türk gelenekleriyle Türk töresi ve "Türk İslamı"na uyumludur: kişisel yaşamda Fıkhi İslamın çağdışı içtihatlarına uyulmaması ve laik bir hayat yaşamanın gerekliliği; şiddet içeren şeriat kurallarının, zorunlu örtünme gibi kadın ve insan hak ve özgürlüklerini hiçe sayan dini hükümlerin eleştirilmesi ve reddedilmesi, Şii-Sünni düşmanlığının kınanması, ....

Abstract

Turkish poem Marağalı Hüseyin Kerimi wrote a Turkish poem that explains the need for a radical reform in the Islamic religion. In this poem, he suggests corrections and changing to the rules of sharia. The poem is composed of the words of an imaginary poet who addresses a Shiite cleric, using a poetic and humorous language. The poet argues that Islam has transformed into a religion centered around violence, punishment, and horror. This is achieved by instilling fear of retribution in both the present life and the afterlife, specifically through the concepts of hell and the apocalypse. Islam should undergo a radical transformation, shifting its emphasis towards acts of kindness and compassion, and reconstructing itself as a religion rooted in mercy that incentivizes good deeds and amnesty. Some provisions and prohibitions, as well asworship and religious rituals of Islamic jurisprudence, the Quran, and Sharia, are not compatible with the requirements of our age, the needs of civilization and the nature of things. As a result, they are distressing, challenging and exhausting for people. It is necessary to update and correct them. Mandatory hijab for women and girls is an unwise regulation. Forcing them to cover their faces, creates unfairness, is cruelty to girls and women, and pushes them into depression. It is crucial to free women and girls from this oppression. All regulations pertaining to mandatory hijab in the Quran, sharia and fatwas should be either canceled, amended, or interpreted and facilitated. The obsession and rigidity of overly religious individuals regarding their own and others’ appearance and lifestyle, as well as the sectarianism between Shiite and Sunni denominations, have contributed to the backwardness of Muslims. The clergy needs to fundamentally update themselves in every aspect, as they are the main factor contributing to people losing faith in religion. Many concepts expressed by the poet in this poem are compatible with Turkish traditions and the concepts of "Turkish Islam", as: non-compliance with orthodox Islamic jurisprudence in personal life, rejection of compulsory veiling and other outdated sharia rules, the necessity of living a secular life, criticizism of violent religious provisions, and condemnation religious provisions that disregard human and women's rights and freedoms, as well as Shiite-Sunni hostility.... 

Thursday, April 28, 2022

عریضه‌ی دادخواهی تورک‌های ولایت ایروان در سال ١٩١٩ از ظلم و ستم دولت داشناک ارمنستان، نابود کردن میراث تاریخی و مدنی و دینی تورک و قتل عام و کشتار اهالی غیر نظامی صد و هفتاد روستای تورک منطقه

 عریضه‌ی دادخواهی تورک‌های ولایت ایروان در سال ١٩١٩ از ظلم و ستم دولت داشناک ارمنستان، نابود کردن میراث تاریخی و مدنی و دینی تورک و قتل عام و کشتار اهالی غیر نظامی صد و هفتاد روستای تورک منطقه

مئهران باهارلی


در این نوشته یک عریضه‌ی دادخواهی و مددطلبی نوشته شده توسط نماینده‌گان تورک‌های قوبرنیا (ولایت) ایروان از سال ١٩١٩ خطاب به هئیت وزرای دولت آزربایجان را معرفی کرده‌ام. در این فریادرسی، مولفین پس از ذکر ظلم و ستم دولت داشناک ارمنستان، نابود کردن میراث تاریخی و مدنی و دینی تورک‌های ولایت ایروان و قتل عام‌ها و کشتار بی‌رحمانه‌ی اهالی غیر نظامی بیش از صد و هفتاد روستای تورک منطقه، از جامعه‌ی دموکرات و هیت وزرای دولت آزربایجان التماس می‌کنند که به اسم انسانیت و اسلامیت به یاری و کومک آن‌ها بشتابند. زیرا در غیر این صورت صدها هزار انسان توسط دولت داشناک ارمنستان و مامورین آن نیست و نابود خواهند شد.

١- در آغاز قرن بیستم اهالی قوبرنیا (ولایت) ایروان در قفقاز اساسا مرکب از ارمنی و تورک، و طبق برخی منابع و ارزیابی‌ها اکثریت آن، (خود ایروان پایتخت فعلی ارمنستان تا اواخر نیمه‌ی اول قرن نوزده) تورک بود. به حدی که در پایان جنگ جهانی اول، به هنگام اعلام استقلال دولت ارمنستان، تورکی به همراه ارمنی و روسی به صورت یکی از سه زبان مکتوب رسمی دولتی بکار می‌رفت. با این همه در نتیجه‌ی عوامل گوناگون از جمله اشغال قفقاز توسط بولشویک‌ها - روس‌ها و غفلت و در بعضی موارد خیانت مقامات تورک جمهوری سوسیالیستی آزربایجان، کشتارها و دیپورت کردن‌ها و فراری دادن‌ها در اثر ظلم و تبعیض سیستماتیک و .... به مرور زمان تمام مناطق و روستاها و شهرهای تورک‌نشین در ارمنستان فعلی از سکنه‌ی تورک خالی و پاک‌سازی شد. به نحوی که امروز در جمهوری ارمنستان نفوس و اهالی تورک دیگر وجود ندارد و میراث تاریخی و مدنی و فرهنگی تورکی تماما تصفیه و زدوده شده است.

٢-روایت ارمنی از وقایع سال‌های جنگ جهانی اول و پیش از آن در منطقه، در هم‌سویی با ذهنیت صلیبی اوروپایی و ناسیونالیسم افراطی ایرانی - فارسی، تفسیر و قرائتی تماما یک‌جانبه، و در بسیاری موارد همراه با بازنویسی و وارونه‌نویسی تاریخ بر اساس تورک‌هراسی و تورک‌ستیزی و بنیادگرایی مسیحی و نژادپرستی آریایی و ... است. این روایت مخدوش و غیر علمی از جمله از یک طرف ظلم و ستم و قتل و کشتارها و تخریبات و خون‌ریزی‌ها و جنایاتی که ارمنیان در حق تورکان منطقه مرتکب شده‌اند را مخفی نموده و از طرف دیگر این موارد را به تورک‌ها، قربانیان واقعی فجایع مذکور منتسب کرده است. به همین سبب، بازیابی و نشر گسترده‌ی اسنادی مانند عریضه‌ی موضوع این نوشته، به نام روشن‌گری و حقیقت و علم و انسانیت، ضرورت کامل دارد.

مضمون عریضه‌ی استغاثه‌ی تورک‌های ولایت ایروان سال ١٩١٩:

مردم صاف‌دل بیش از صد روستای تورک که در قلمروی ارمنستان قرار داده شده بودند، تخریب و نابودی میراث تاریخ و مقدسات ملی و دینی خود توسط داشناک‌ها را فراموش کرده و گمان می‌کردند که می‌توانند در کنار دیوارهای فروریخته با جمع کردن کمی محصولات کشاورزی به حیات خود ادامه دهند.

اما حکومت داشناک و ماموران رذیل او ناگهان به روستاهای واقع در محال ایروان و آخ‌ساخلی، قالین، سورمه‌لی، ایچمییادزین، قیرخ بولاق، دره‌ چیچه‌ک هجوم آورده و آن‌ها را لگدکوب کردند. اگر در گذشته امکان داشت که با دادن پول به این مامورین با کمی غذا و لباس تکه پاره از روستا فرار کرد، این بار امکان ندارد. علاوه بر صدها زن و بچه‌ی معصوم و پاک که مواجه با دشمن می‌شوند، آن‌ها صدها مرد را که دست‌گیر می‌کنند مانند گوسفند سر می‌بُرند. باقی‌مانده‌ی اهالی هم که مانند گله‌های حیوانات در کنار دیوارهای ریخته و زیر آفتاب، زنده‌گی می‌کنند و ظاهر انسانی خود را از دست داده‌اند، مناظر وحشتناکی می‌آفرینند. تنها ٢٠ روستا در محال زنگه‌زور مصون باقی مانده است که آن‌ها هم پناهگان فراریان از ٥٠ روستای مجاور – که توده‌ی عظیمی را تشکیل می‌دهند- هستند. اما داشناک‌ها قصد نابود و لگدمال کردن این روستاها را هم دارند.

وکلای توده‌ی عظیمی مرکب از اهالی ١٥٠ روستای تورک ولایت ایروان به علاوه‌ی اهالی ٢٠ روستای مذکور، به نام انسانیت و اسلامیت گردهم آمده و با تاسیس تشکیلاتی به اسم «هیئت دفاع ملی»، از دولت ارمنستان جدا شده‌ و در سایه‌ی این تشکیلات به طور موقتی موفق به دفاع و محافظه از خود شده‌اند.

اکنون با صدایی ضغیف، از اهالی دموکراسی‌دوست و شورای وزرای دولت آزربایجان التماس می‌کنیم که دست یاری خود را به طرف ما دراز کنند. شفقت و رحم نشان داده به هر نحوی که ممکن است، تدابیر لازم را برای حفاظت از ما اتخاذ کنند، توسط مطبوعات همه‌گانی و مدیاهای دیگر به پارلمان‌ها (کشورهای دیگر) اطلاع داده ما را تحت حمایت خود درآورند و مانع ظلم و تطاول و ستم داشناک‌ها بعد از این شوند. زیرا اگر با فوریت دست مرحمت خود را دراز نکرده و از دست‌های فریاد دادخواهی و تضرع این کودکان مظلوم و معصوم نگیرید، صدها هزار انسان نیست و نابود خواهد شد.

یکشنبه ٦ سپتامبر ١٩١٩

وکلای قریه‌های قاراقیشلاق، خاچاپاراقلی، شورلو دمیرچی ....

متن اصلی تورکی عریضه




Wednesday, April 27, 2022

هی تو! هم کشوری فارس! هیچ وقت لهجه‌ی فارسی کسی را مسخره نکن.

 

هی تو! هم کشوری فارس!

 

هیچ وقت لهجه‌ی فارسی کسی را مسخره نکن. چون آن لهجه نشان می‌دهد که او – بر خلاف تو – یک زبان دیگر هم بلد است.

 

در ایران، تورک و کورد و عرب و تاجیک و تورکمن و لور و بلوچ و لار و تالش و گیلگ و مازنی و ارمنی و آسوری و خلج و تات و قازاق و ....، یعنی همه به غیر از فارس‌ها، اقلاً دو زبان ملی کشور را می‌دانند.

کریمی مراغه‌ای: منه ‌دیییر رفقا فارسی یاز بو شعرله‌ری، موغول بو تورکونو ایرانا بیر زمان گتیریپ

 

کریمی مراغه‌ای: 

منه ‌دیییر رفقا فارسی یاز بو شعرله‌ری، 

موغول بو تورکونو ایرانا بیر زمان گتیریپ 

(«این دینگه دینگه‌ها چه چیزه» قوشوغونون ایکینجی بؤلومو-٢)

تعجّوبوم وطنی‌نده‌ن گئده‌ن موْدون ده‌ییشیر

دیلین اه‌ییر، گؤروسه‌ن تازا بیر زبان گتیریپ

گئدیر قالیر ایکی ایل ایصفاهان‌دا، تئهران‌دا

گله‌ن‌ده‌ انگین اه‌ییر، تؤحفه ‌بیر لِسان گتیریپ

بو یئرده ‌یادیما بیر خوش مثل دوشوپ دیییره‌م

تازا د‌ئییل، بو سؤزو اهلِ باستان گتیریپ

او کت‌لی اؤز قیزی‌نی وئردی ایصفاهانا اره‌

بیر ایل گئچیپ اری، اوْل کنده‌ میهمان گتیریپ

چیخیپ دولانماغا، دوشدو گؤزو قالاق‌لاری‌نا

تعجّوب ایله ‌باخیپ، فیکری بد گومان گتیریپ

سوروشدو «بهر چه‌ این دینگه ‌دینگه‌ها، ماماجون؟»

آناسی گؤردو قیزی اؤزگه‌ داستان گتیریپ

دئدی «شالاختا، بولار وئردییین قالاق‌لاردیر

بولاردا یئتمیش اویون باشیوا چوبان گتیریپ»

او کس که ‌یاخشی بیلیر زادگاهی‌نین قدرین

دیلین ده‌ییشمه‌ک اونون شانی‌نا گران گتیریپ

منه ‌دیییر رفقا «فارسی یاز بو شعرله‌ری

موغول بو تورکونو ایرانا بیر زمان گتیریپ»

سؤزون سؤز اولسون اوغول، هر دیل ایله ‌یازدین یاز

سنه‌ نه ‌کیم گتیریپ بو دیلی، هاچان گتیریپ

کریمی‌یا سؤزووون اؤزگه ‌بیر ملاحتی وار

بو شعری نطقووا روح القُدُس اینان گتیریپ

KERÎMİ MARAĞALI

 

Mene diyir rüfeqa “Farsı yaz bu şé’rleri

Moğul bu Türkü’nü Îran’a bir zaman getirip”

 

Teeccübüm veteninden géden modun deyişir

Dilin eyir, görüsen taza bir zeban getirip

Gédir qalır iki il İsfahan’da, Téhran’da

Gelende engini eyir, töhfe bir lisan getirip

Bu yérde yadıma bir xoş mesel düşüp, diyirem

Taza déyil, bu sözü ehl-i bâstan getirip

O ketli öz qızını vérdi İsfahan’a ere

Bir il géçip, eri ol kende mîhman getirip

Çıxıp dolanmağa, düşdü gözü qalaqlarına

Teeccüb ile baxıp, fikri bed güman getirip

Soruşdu “behré çé in dinge dingehâ, mama cun?”

Anası gördü qızı özge dâstan getirip

Dédi “şalaxta! bular vérdiyin qalaqlardır

Bularda yétmiş oyun başıva çoban getirip”

O kes ki yaxşı bilir zâdgâhının qedrin

Dilin deyişmek onun şanına giran getirip

Mene diyir rüfeqa “Farsı yaz bu şé’rleri

Moğul bu Türkü’nü Îran’a bir zaman getirip”

Sözün söz olsun oğlum, her dil ile yaz

Sene ne kim getirip bu dili, haçan getirip

Kerîmiya! sözüvün özge bir melâheti var

Bu şé’ri nutquva Rûh ul-Qudus inan getirip


قوشوغون ایلک بؤلومو -١:

این دینگه ‌دینگه‌ها چه ‌چیزه

دیییرله‌ر میر ولی‌نین اوغلو گلدی خارجه‌ده‌ن

یانینجا بیر تولا ایرانا آرماغان گتیریپ

گئده‌نده‌ ذکر و دعا ایله‌ چیخدی ایران‌دان

گله‌نده‌ بیر وییولون، بیر ده ‌بیر ماتان گتیریپ

داخی به‌یه‌نمیری قرآن‌ی، مسلکین ده‌ییشیپ

آتاسی‌نا دئمه ‌بیر چامادان رومان گتیریپ

هایان‌دا اه‌یله‌شیر ایران‌دان انتقاد ائیلیر

سفئه ‌کیشی دییه‌سه‌ن باش کسیپ‌دیر، جان گتیریپ

گزیپ ممالکی آلمان‌دان ازدواج ائیله‌ییپ

یانی‌ندا بیر ساری تئل مطرب اویناغان گتیریپ

او میر ولی کیشی‌ده‌ن بو اوغول؟ تعال الله‌

ماشاء الله‌ شانسی دوروپ، بختی کامران گتیریپ

Saturday, April 23, 2022

Rusya'nın Moldova'ya saldırısına karşı, Türkiye Gagavuz Türklerini Korumalıdır.

Rusya'nın Moldova'ya saldırısına karşı, Türkiye Gagavuz Türklerini Korumalıdır.

 

Putin'in Moldova'ya saldırması an meselesidir. Türkiye Cumhuriyeti Gagavuz Türklerini koruma planları yapıp uygulamaya koymalıdır. Bunların arasında:

-Rusya nezdinde diplomatik girişimlerde bulunarak Gagavuzlara saldırmaması için uyarmak,

-Gagavuzları, Moldova Devleti ile istişareden sonra, kendileri ve vatanlarını savunabilecek ölçüde silahlandırmak,

-Moldova'nın acilen NATO'ya alınması için üye ülkeleri harekete geçirmek

-Putin’in Moldova’ya saldırması durumunda, Rusya son onyılda iki Türk halkı ve yurduna (Kırım Tatarları, Gagavuz Türkleri) saldırmış olacaktır. Bu durumda, Rusya’nın Uluslararası kurallar ve sınırları hiçe saymasına karşılık olarak, Türkiye ve başka Türk devletleri de Rusya Federasyonu’na dahil bütün Türk halkların bağımsızlığını, dolaylı veya doğrudan desteklemeye başlamalıdırlar (Tatarya, Başkordiya, Çuvaş, Tuva, Hakasya, Altay, Yakutya - Saha, Karaçay, Balkar, ...)

....




Thursday, April 21, 2022

RUSYA FEDERASYONUNU BÖLME ZAMANIروسیا فئدئراسیونونو بؤلمه زامانی

 RUSYA FEDERASYONUNU BÖLME ZAMANI

Dünyanın altıda birini işgali altında bulunduran, İnsan haklarını hiçe sayan, liberal demokrasiyi düşman diye belleyen; Emperiyalist yayılmacılık, Totaliter düzen, Rus ultanasiyonalismi ile diplomasi yerine kaba güç kullanmayı benimsemiş bir Rusya;  her zaman Doğu Avrupa, Eski Sovyet Cumhriyetleri, komşuları, Türkik dünyası ve bütün dünya için yaşamsal bir tehdittir. Rusya ayrıca müttefikleri olan Çin ve İranla birlikte Türkik dünyasının yarısını işgali altında bulundurmaktadır. 

Bu tehdidi ortadan kaldırmanın tek yolu, Rusya Federasyonu'nu iç etnik milli sınırlar temelinde en az yirmi bağımsız ülkeye bölmek ve parçalamak, Rusları kendi doğal sınırlarına geri püskürtmektir. Bu gerçekleşirse Rusya Federasyonu enkazından 10-15 yeni Türkik ve Moğul devlet doğacaktır. 

Türk milli demokratik hareketi her zaman ve açıkça Rusya Federasyonu'nun bölünmesi ve oradaki Esir milletlerin bağımsızlıklarına kavuşması gerektiyini kollamalıdır.

 

روسیا فئدئراسیونونو بؤلمه زامانی

دونیانین آلتی‌دا بیری‌نی ایشغالی آلتی‌ندا بولوندوران، اینسان حاق‌لاری‌نی هئچه سایان، لیبئرال دئموکراسی‌نی دوشمان دییه بلله‌یه‌ن؛ امپئرییالیست یاییلماچی‌لیق، توتالیتئر دوزه‌ن، روس اولتراناسیونالیسمی و دیپلوماسی یئری‌نه قابا گوج قول‌لانمانی منیمسه‌میش بیر روسیا، هر زمان دوغو آوروپا، اسکی سوویئت جومهوریت‌له‌ری، قونشولاری، تورکیک دونیاسی و بوتون دونیا اوچون یاشامسال بیر تهدیددیر. روسیا آیری‌جا متفق‌له‌ری اولان چین و ایران‌لا بیرلیک‌ده تورکیک دونیاسی‌نین یاری‌سی‌نی ایشغالی آلتی‌ندا بولوندورماق‌دادیر. 

بو تهدیدی اورتادان قالدیرمانین تک یولو، روسیا فئدئراسیونونو ایچ ائتنیک سینیرلار تمه‌لی‌نده ان آز ییرمی باغیم‌سیز اولکه‌یه بؤلمه‌ک و پارچالاماق، روس‌لاری کندی دوغال سینیرلاری‌نا گئری پوسکورتمه‌ک‌دیر. بو گئرچه‌ک‌له‌شیرسه روسیا فئدئراسیونو انقاضی‌ندان اون – اون بئش یئنی تورکیک و موغول دولت دوغاجاق‌دیر. 

تورک ملی دئموکراتیک حرکتی هر زمان و آچیق‌جا روسیا فئدئراسیونونون بؤلونمه‌سی و اوراداکی اسیر ملت‌له‌رین باغیم‌سیزلیق‌لاری‌نا قاووشماسی گره‌کدییی‌نی قول‌لامالی‌دیر.

 

TIME TO PARTITION RUSSIAN FEDERATION

A Russia which ccupies one sixth of the globe, ignores human rights, sees liberal democracy as the enemy; with a national ideology of imperialist expansionism, totalitarian order, Russian ultranationalism and the use of brute force instead of diplomacy; is always a vital threat to Eastern Europe, the Former Soviet Republics, its neighbors, the Turkic world and the whole world. Russia also with its allies China and Iran occupies half of the Turkic world. 

The only way to eliminate this threat is to divide and break up the Russian Federation into at least twenty independent countries on the basis of internal ethnic borders, pushing the Russians back to their natural borders. If this happens, 10 – 15 new Turkic and Mongolic states will emerge from the rubble of the Russian Federation. 

The Turkish national democratic movement should always and openly support the division of the Russian Federation and the independence of the captive nations there.




Wednesday, April 20, 2022

‌فرمان ناصرالدین شاه‌ به ارتقای رتبه‌ی جمشیدخان افشار اورومی مجدالسلطنه ‌از سرهنگی به ‌سرتیپی‌ی فوج هفتم افشار در سال ١٨٩٠؛ و ریشه‌شناسی‌ی کلمه‌ی تورکی‌ی تیپ

‌فرمان ناصرالدین شاه‌ به ارتقای رتبه‌ی جمشیدخان افشار اورومی مجدالسلطنه ‌از سرهنگی به ‌سرتیپی‌ی فوج هفتم افشار در سال ١٨٩٠؛ و ریشه‌شناسی‌ی کلمه‌ی تورکی‌ی تیپ

 

مئهران باهارلی

 

ناصرالدین شاه‌ قاجار با فرمانی به ‌تاریخ ماه‌ می ١٨٩٠، رتبه‌ی جمشیدخان سوباتای‌لی افشار اورومی مجدالسلطنه‌ را هنگامی که او ٢٦ سال داشت از سرهنگی به ‌سرتیپی‌ی فوج هفتم افشار ارتقاء داد. خاندان و اجداد جمشیدخان سوباتایلی افشار اورومی مجدالسلطنه ‌به‌ طور سنتی دارای مقامات عالی‌رتبه‌ی نظامی در دولت قاجار بودند و فرماندهی‌ی فوج‌های افشار منطقه‌ی اورمیه، مانند فوج هفتم افشار و فوج هشتم افشار و فوج جدید افشار به ‌آن‌ها تعلق داشت (دو هنگ پیاده‌ نظام فوج هفتم افشار و فوج هشتم افشار با اصلاحات ارتش از سوی عباس میرزا، در سال ١٨٠٧؛ و فوج جدید افشار در نیمه‌ی دوم قرن ١٩ تشکیل شد. فرمانده‌ی فوج هشتم افشار اورمیه ‌در جنگ جهانی‌ی اول، پرویز خان شهاب الدوله؛ و در زمان حوادث جیلولوق حاجی عزیزخان امیر تومان بود).

در زیر متن فرمان ناصرالدین شاه ‌را آورده ‌و سپس توضیحاتی داده‌ام. 






فرمان ناصرالدین شاه ‌قاجار به ‌ارتقای رتبه‌ی جمشیدخان افشار اورومی مجدالسلطنه ‌از سرهنگی به ‌سرتیپی‌ی فوج هفتم افشار در سال ١٨٩٠

Monday, April 18, 2022

İran’dan Ermenistan’a uyarı: Soykırım iddiasından vaz geçmeyin, Türkiye ile ilişkileri normalleştirmeyin

İrandan Ermenistan’a uyarı: Soykırım iddiasından vaz geçmeyin, Türkiye ile ilişkileri normalleştirmeyin

Méhran Baharlı

Ermeni siyasetçi ve tarihçi G. J. Libaridian, bir konuşmasında İran büyükeliçisinin Ermenistan - Türkiye ilişkilerinin normalleşmesinden endişe duyduğunu ve Ermeni tarafına Soykırım konusundan vaz geçmemesi gerektiyini ima ettiyini söylüyor.

1-Gerard Jirair Libaridian, Amerikalı Ermeni tarihçi ve siyasetçi, AGİK (Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Konferansı; CSCE) belgelerine göre en az 25 yıl Ermeni Devrimci Federasyonu – Taşnaksutyun”un üyesi. G. J. Libaridian 1991-1997 yıllarında eski Ermenistan Cumhurbaşkanı Levon Ter Petrosyan’ın başdanışmanı idi ve Karabağ müzakelerine yakından katılmıştı.

2-İran devleti 1925ten beri Fars etnik gurupunun hakimiyeti altındadır. Ondan önceki bin yılda bu ülke yüze yakın Türk ve Moğol devlet, sülale ve orduları hakimiyeti altında olup, Türk dünyasının bir parçası hatta merkezi konumunda idi. Ülke 1925te Fars hakiymiyetine geçtikten sonra modern İran devleti (bugünkü İran İslam Cumhuriyeti dahil) yayılmacı olan aşırı Fars milliyetçiliyi temelinde yönetilmektedir. Türk düşmanlığı, Fars milliyetçiliyi ve Fars milli kimliyini oluşturan temel ve kurucu bir öğedir ve kendini içeride çoğunluğu oluşturan Türk halkı, kimliyi, dili ve tarihi - medeni mirasını yok etmek ve Farslaştırmak; dışarıda ise bütün Anti Türk merkezler, en başta haçlı zihniyetli devletlerle bölge ve dünya Türklerini zayıflatmak doğrultusunda uyumlu hareket etmek olarak göstermektedir. Bu nedenle İran devleti; Kıbrıs Türkleri, Karabağ konusu, Kırım Türkleri, Doğu Türkistan, Suriye ve Irak Türkmanları, Afganistan Türkleri vs konularında hep Türklere karşı cephede yer almaktadır. Avrupada global Türk düşmanılığının odağı Fıransa devleti ise, Ortadoğu ve Ortaasyada Türk düşmanlığının odağı Fars hakimiyeti altındaki İran devletidir.

3-Fars kimlikli İran devleti, genel Türk düşmanlığına ek olarak, Türk dünyasının Doğu ve Batısı arasında sedd ve duvar oluşturma misyon ve görevini de üstlenmiştir (Zaten bu nedenle 1925te tesis edilmiştir). İran devletinin Ermenistanın Azerbaycan Cumhuriyetine karşı toprak taleplerini desteklemesinin bir nedeni de, oluşturduğu ve Türk dünyasını ikiye bölen bu duvarı Kafkasyanın içlerine doğru uzatarak, Türkiye ve Azerbaycan Respublikasının toprak bağlantısını koparmak istemesidir. Fars milliyetçileri aynı duvar oluşturma amacıyla Birinci Bünya Savaşı yıllarında Batı Azerbaycan ostanında birer Ermeni ve Asuri devleti kurmak isteyen güçleri desteklemişti, bugün de aynı amaçla İran devleti Batı Azerbayan Ostanını Kürtleştirme siyasetini gütmektedir.

4-İran devleti Türklere karşı Ermeni yayılmacı siyasetleri ve tarihi tezlerini desteklemektedir. Bu arada Libaridian’ın da teyit ettiyi gibi, İran devleti Ermenileri sözde Ermeni Soykırımı iddiasının hep canlı tutmaya teşvik ve tahrik etmekte, ve bunu Türkiye - Ermenistan ilişkilerinin normalleşmesini engelleyen bir araç olarak kullanmaktadır. 

Ermeni siyasetçi ve tarihçi G. J. Libaridian’ın sözleri:

Türkçe çevirisi:

Soykırım’ın başka güçlerin elinde seçimlerimiz ve seçeneklerimizi sınırlamak için kolay bir araç haline geldiği çok bâriz olmuştu. Çoğu ülke, bizim doğrudan [Türkiye ile] müzakerelere girmemizden ve başkalarının arabuluculuğunu kabul etmememizden rahatsız idiler…

Türkiye'ye yaptığım birçok seyahatten [Ermenistan’a] geri dönerken, sınırı geçtiğimde beni bekleyen iki çeşit insanın olduğunu size söyleyebilirim. Genellikle ben sınırı bilerek karadan geçtim. Böylece sınırı açmaları gerekiyordu ve onları görebilirdim. Döndüğümde beni bekleyen iki grup insan vardı.

Biri, arabamın etrafını saran ve müzakerelerin başarılı olup olmadığını ve sınırın açılıp açılmayacağını bilmek isteyen yakın köylerdeki [Ermeni] köylülerdi. Çünkü onların ekonomik gelişme için gördükleri fırsatların yeri orasıydı. Görüyorsunuz, Ermenistan'da Ermeni olmak, Diaspora’da olduğunun tersine, yarı zamanlı bir iş değildir. Bu, bir grup insandı.

İkinci insan grupu ise, beni ofiste bekleyen, ve benim ilişkilerin normalleşmesine ilişkin protokolü almakta, yanlışlıkla başarılı olup olmadığımı öğrenmek isteyen üç ülkenin büyükelçileri idi. Sizce benim ya da Ermenistan'ın başarılı olacağından endişe duyan bunlar, kimler olabilirdi?

Tabii, birinin Sovyetler Birliği, Rusya, olduğu açık. Başka kim? İran; ve bizim dostumuz Yunanlılar endişeliydi. Bir gün ben İran büyükelçisine söyledim, biraz abartılı biliyorsunuz, [Türkiye ile ilişkileri normalleştirme anlaşmasına] “çok yakın olabiliriz”. O “peki, ya soykırım?” dedi ….




İngilizce aslı:

It had become very easy, very obvious that genocide had become a tool in the hand of other powers to limit our choices and our options. Most countries were annoyed that we had entered direct negotiations and were not accepting mediations from others …

I can tell you that a number of trips that I took to Turkey and came back, there were two kinds of people waiting for me when I crossed the border. And I usually crossed the border on land, I did it on purpose so they had to open the border and I could see them. There were two groups of people waiting for me when I returned.

One was the peasants in the villages nearby that would surround my car and want to know if the negotiations had been successful and if the border was going to be open because that was where they saw the economic development opportunities. You see, being an Armenian in Armenia is not a part time affair as it is often with diaspora. So, that was one group of people.

The second group of the people would be the ambassadors of three countries would wait for me at the office, to see if I had by mistake been successful in getting the protocol for the establishment of the normalization of the relations. Who would you think they would be, concerned that I would be successful or Armenia would be successful.

Well, it is apparent Soviet Union is one, Russia, who else? (...) no. (Iran). Iran and our friend Greeks, they were concerned. And one day I told Iranian ambassador that, you know slightly exaggerating, we may be very close, He said what about the genocide? ….


İLGİLİ BAĞLANTILAR:

İRAN İSLAM CUMHURİYETİ’NİN ÜST DÜZEY DİPLOMATI: TÜRKLER ALÇAK VE ŞEREFSİZDİRLER. ERDOĞAN MÜNAFIK VE TÜRKİYE DEVLETİ KÖTÜ BİR HAYVANDIR. TÜRKLER ERMENİLERİ SOYKIRIM YAPMIŞ, ŞİMDİ DE KÜRTLERE BOMBA YAĞDIRIYOR.

http://sozumuz1.blogspot.com/2022/11/iran-islam-cumhuriyetinin-ust-duzey.html

İRAN’IN FARS-Şİİ DERİN DEVLETİ SÖZCÜLERİNDEN RÂİFİPÛR: İRAN, TÜRKİYE ALEVİLERİNİ ÖRGÜTLEMELİ VE KULLANMALI; ERDOĞAN’IN İRAN’IN SABRININ TÜKENDİYİNİ ANLAMASINI SAĞLAMALI

http://sozumuz1.blogspot.com/2022/02/irann-fars-sii-derin-devleti.html

KASIM SÜLEYMANİ’NIN TÜRK, TÜRKİYE, OSMANLI VE SELÇUKLU KARŞITI SÖZLERİ

http://sozumuz1.blogspot.com/2023/01/kasm-suleymaninin-turk-turkiye-osmanl.html

İRAN’DAN ERMENİSTAN’A UYARI: SOYKIRIM İDDİASINDAN VAZ GEÇMEYİN, TÜRKİYE İLE İLİŞKİLERİ NORMALLEŞTİRMEYİN

http://sozumuz1.blogspot.com/2022/04/irandan-ermenistana-uyar-soykrm.html

İRAN’DA BULUNAN TÜRKİK MİLLETLER, YURTLARI, VE BUNLARIN ÖZADLANDIRMALARI İLE MİLLİ BAYRAKLARI

http://sozumuz1.blogspot.com/2022/06/iranda-bulunan-turkik-milletleri.html

İRAN’DA YAŞAMAKTA OLAN TÜRK HALKININ İRAN DEVLETİ’NDEN TALEP ETTİĞİ KISA VE ORTAVADELİ İSTEKLER

http://sozumuz1.blogspot.com/2022/11/iranda-yasamakta-olan-turk-halkinin.html

TÜRKİYE CUMHURİYETİ, (İRAN, AFGANİSTAN, İRAK, SURİYE’DE) YAŞAYAN TÜRKLERİN KENDİ FEDERE DEVLETLERİNİ KURMALARINA DESTEK VERMELİDİR

http://sozumuz1.blogspot.com/2022/05/turkiye-cumhuriyeti-iran-afganistan.html

TÜRKİYE’NİN İRAN İŞİNE KARIŞMASI GEREKİYOR

http://sozumuz1.blogspot.com/2022/11/turkiyenin-iran-isine-karismasi.html

TÜRKİYE DİYANETİ’NDE ALEVİ, CAFERİ, HIRISTIYAN VE MUSEVİ BİRİMLERİNİN KURULMASI ÖNERİSİ

http://sozumuz1.blogspot.com/2022/10/turkiye-diyanetinde-alevi-caferi.html

Friday, April 15, 2022

در ٩٠-١٠٠ سال گذشته افرادی مانند بهارلی غایب بودند

در ٩٠-١٠٠ سال گذشته افرادی مانند بهارلی غایب بودند

شکستن بوت‌ها کافی نیست، بلکه باید خوی بوت‌پرستی را ترک کنی

 

Keyone Nasimi

4 January 2019


جناب گئنه سوزوموز: بدون اغراق و افراط، من عمیقا باور و اطمینان دارم که در این ٩٠ سال تاریخ تورکان ساکن در ایران هیچ کس و هیچ گروه و حزبی به اندازه‌ی شما در بیداری و رهنمود دادن به تورکان موثر نبوده است. به قولی اشاعه و گسترش اندیشه‌های نوین از سه مرحله می‌گذرند. در مرحله‌ی اول اکثریت مطلق خواهند گفت که کاربرد این اندیشه غیر عملی [است] و امکان ندارد. در مرحله‌ی دوم همین‌ها خواهند گفت که با اینکه امکان دارد، ولی چندان موثر نیست. در مرحله‌ی آخر همین این‌ها قبول خواهند کرد، ولی خواهند گفت که با اینکه امکان دارد و مهم هم است، اما چیز تازه‌ای نیست و همه‌گان می‌دانند.

اندیشه‌های مطرح شده از طرف شما فعلا در مرحله‌ی اول است و انواع و اقسام مخالفین‌تان، از راسیست‌های فارس گرفته تا مانقورت‌های شناخته شده و آب ‌رو باخته، و آزربایجان‌گرایان استالینسیت و پان‌ایرانیستی، و حتی معدود آن‌هائی که در خارج از این قشر و گروه قرار دارند و خودشان را هویت‌طلب تورک می‌دانند، [با آن‌ها دشمنی می‌کنند]. در کنار دشمنی آشکار گروه اول، این آخری‌ها هم ظرفیت هضم حقایق بیان شده از طرف شما را ندارند و دولا دولا شترسواری می‌کنند.

دکارت از آنجایی که معتقد به عقلانیت آدمی بود باور داشت که اگر آدمی با حقیقت مواجه شود آن را قبول خواهد کرد. اسپینوزا بر عکس- و به درستی - معتقد بود که ذهن آدمی طوری است که به راحتی باورها و سنت‌های دم دست و حاضر و غالب را قبول می‌کند. برای اینکه برای شنا بر خلاف جریان آب باید انرژی بیشتری صرف کند. امروزه دانشمندان و فیلسوفان ذهن بر درستی آرای اسپینوزا مهر تائید می‌زنند.

مخالفت و یا عدم درک و کژفهمی و قبول اندیشه‌های مئهران باهارلی از طرف بخشی از هویت‌طلبان و فعالین تورکان در ایران به خاطر همین امر است که در ذهن‌شان باورهای رایج در جامعه از آنجایی که ریشه‌ی ٩٠-١٠٠ ساله دارند حک شده و به راحتی نمی‌توانند [آن‌ها را] کنار بگذارند. برای این‌ها حقیقت مهم نیست - با اینکه من در صداقت‌شان شکی ندارم - بلکه دست کشیدن از بوت‌های ذهنی‌شان مشکل است. فکر می‌کنند که اگر به افرادی مانند ستارخان و خیابانی و بهرنگی و پیشه‌وری و نابدل و ساعدی نقد وارد شود، استخوان آن‌ها در قبر درد خواهد گرفت. یعنی این دوستان، خرافاتی هم هستند و نمی‌خواهند روح «شهیدانشان» آزار بیند. انگار که این گذشته‌گان - با همه‌ی اشتباهات‌شان - رشد اندیشه در ایران را به اسم خود ثبت کرده‌اند.

دلیل جان‌سختی این باورهای باطل به خاطر این است که در ٩٠-١٠٠ سال گذشته افرادی مانند باهارلی غایب بودند که به موازات باور و آرای غالب و مسلط بر جامعه‌ی تورکان ایران، آرا و نقطه نظرها و درک خودشان را ارائه دهند. اگر در دهه‌های گذشته امثال باهارلی زیاد بودند محال بود که تفکر غالب بر جامعه‌ی فرهنگی تورکان اینگونه جان سختی از خود نشان دهد. نیچه می‌گفت که «شکستن بوت‌ها کافی نیست، بلکه باید خوی بوت‌پرستی را ترک کنی». این دوستان جسارت ترک بوت‌های ذهنی‌شان را ندارند و به مانند «پوینده‌گانی هستند بر کژراهه که شتابشان جز بر دوری‌شان نمی‌افزاید».


10 comments


Majid Khalilzade

یورولمایان بیر پژوهش‌گر و یول‌دان قاییتمایان

Alireza Amir Nazmi Afshar

«در این ٩٠ سال تاریخ تورکان ساکن در ایران هیچ کس و هیچ گروه و حزبی به اندازه‌ی شما در بیداری و رهنمود دادن به تورکان موثر نبوده است». جناب نسیمی عزیز، کاملا درست می‌فرمائید، و البته که دست‌های کثیفی که سال‌ها و دهه‌ها نه، که قرن‌ها برای هیپنوتیزم، و خواب غفلت ما تلاش کرده، قهرمان‌ها پرورده، ملت ساخته، و لیدرها تراشیده‌اند، از این «بیداری» ملت ما که صحبتش را می‌کنید عصبانی خواهند شد. و طبعاً، چوب این عصبانیت از حنجره‌ی هم‌تباران‌مان، اغلب از ناآگاهی، و گاهی مغرضانه، بر مهران بهارلی زده خواهد شد. ولی نه مهران عقب خواهد نشست، نه حقیقت عوض خواهد شد. اما این بر ماست که می‌خواهیم بیدار شویم، یا نه. بیداری ما، دیر و زود دارد، ولی سوخت و سوز ندارد.

Hossein Samsami

اغراق‌سیز مشروطیت‌ده‌ن بو یانا اه‌ن وئریم‌لی، ده‌یه‌رلی تاریخ‌چی و آراشتیرماجی سایین باهارلی‌دیر. سایین مئهران باهارلی‌نی چه‌کمه‌یه‌ن‌له‌ر و گؤره‌مه‌یه‌ن‌له‌ر چئته‌چی‌لیک‌له، جاسوس‌لوق‌لا بوهتان آتیرلار اما بوهتان‌کارین اه‌لی‌نده نه بیر مدرکی وار، نه بیر سند. بوهتان آتان‌لار انحصارطلب مفلس بعضی سیاسی کسیم‌له‌ردیرله‌ر، سایی‌لاری اه‌ل باماق‌لاری‌ندان چوخ دئییل .باندبازلیغا، بولاندیریق سودان بالیق توتماغا و آرخادان دانیشماغا سون وئره‌لیم. اگر هر موردده بیر سند وار، اورتایا قویوپ و دئموکرات و آزاد بیر انسان اولماغا چالیشالیم. یئنی نسلین گؤره‌وی اؤز وارلیق‌لاری‌نا صاحاپ چیخماق‌دیر، چومور آتماق دئییل.

Élşen Türkoğlu

من زمانی با مئهران باهارلی آشنا شدم که در پرشین‌بلاگ وبلاگ داشت و می‌نوشت. بسیار منظم و جدی. سعی کردم همه‌ی مطالبی که نوشته بود را از ابتدا بخوانم. از این جهت من مانند بسیاری دیگر، از نظر آگاهی به شعور ملی مدیون مئهران باهارلی هستم. در همه‌ی این سال‌ها او را دنبال کرده‌ام. زمانی که هنوز شبکه‌های اجتماعی رونق چندانی نداشتند و روزنامه‌های تورکی نسبتا در وضعیت خوبی بودند می‌دیدم که در هر شماره یک یا چند مطلب از او را کار می‌کنند. مئهران باهارلی قطعا و بدون شک یکی از بزرگ‌ترین محققین خلق تورک در دوران معاصر است.

در رابطه با نقد و مخالفت با مئهران باهارلی و نوشته‌هایش: به نظر من انتقاد بی‌رحمانه و مخالفت باعث پیش‌رفت و توسعه‌ی گفتمان تورکی خواهد شد، ولی با یک شرط: اجتناب از روش‌های غیر اخلاقی، برچسب‌زنی و ترور شخصیت. متاسفانه چیزی که ما تاالان دیده‌ایم، بیش‌تر ترور شخصیت [مئهران باهارلی] بوده، تا نقد و مخالفت [با او].

Simin Sabri

ترجمه‌ها و اسناد تاریخی‌ به جای خود که بسیار ارزنده است. اما به نظر من یکی‌ از بهترین آثار تحلیلی ایشان در مورد مسائل اکتول و بسیار حاد منطقه این مقاله است. دستتان واقعا درد نکند !

سورییه و عیراق`ین فئدئرال‌لاشماسی و یا بؤلونمه‌سی، تورک خالقی‌نین هابئله تورکییه‌نین میللی چیخارلاری‌نا اویقون‌دور

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/09/blog-post_20.html

SOZUMUZ1.BLOGSPOT.COM

Afşar Urmu

حرکت ملی دئموکراتیک تورک‌های ایران همیشه مدیون اندیشمندانی بوده که در فضای آلوده‌ی دشمن ساخته باریکه‌ی راهی یافته و بدون واهمه از تیرهای زهرآگین دشمنان و خودباخته‌گان ملی، خلق تورک را رهنمون گشته‌اند .... و در این میان استاد باهارلی چون اخگری روشنی‌بخش این راه بوده ....تیرهای زهرآگین دشمنان که هیچ ....این خیل مانقوردان هویت‌باخته بیش‌ترین زخم‌ها را زده و می‌زنند.....چه مبارک روزی است که قلم دوستی شهامت یافت از باهارلی سخن گوید ....این را باید به فال نیک گرفت..... سحر نزدیک است

Morteza Imannezhad

مئهران باهارلی بیگ و مطالبی که اشاره می‌کنند به زمان (بعد از) آینده‌ی جلوتر از زمان خود در حال حرکت است که در این صورت شاید هضم و تجزیه تحلیل آن برای عده‌‌ای میسر نباشد. ولی دیر یا زود ملت به صورت فراگیر به این حقیت پی خواهد برد. مشروطیت و تجددگرایی در سرزمین موسوم به ایران با دخالت بی چون چرای انگلیس و تغییر حکومت به نفع خود برای چپاول هر چه بهتر و بیشتر آغاز شد و در ادامه دیگر قدرت‌ها ... اما این کابوس در سال ٥٧ به زیر کشیده شد و در ادامه‌ی حرکت خود به بیراهه کشیده شد و همچنان ایران به عنوان یک مستعمره به راه خودش ادامه می‌دهد. پوست مودرنیسم در ایران و حرکت به سوی هویت و اصالت خویش برای بنیان‌گذاری یک کشور پیشرفته در داخل ملت‌های موسوم به ایران مراحل سرنوشت‌ساز و صعب العبوری را طی می‌کند ... در این راه روشن‌گری‌هایی نیاز است که به‌ دور از ایجاد هر گونه دو دسته‌گی و تفرقه باشد. استاد بزرگوار جناب باهارلی به بعضی حقایق و مطالبی اشاره دارند که شاید به مزاج عده‌ای خوش نباشد، چون به زمان بعد از اشاره می‌کند ... و بهتر است بعضی حقایق در مورد ستارخان وحکومت پیشه‌وری و آزربایجانیسم و... که باعث اختلاف و دو دسته‌گی می‌شود به زمان بعد از موکول شود. بعد از تشکیل حکومت ملی تورکان سراسر ایران اشاره به حقایق و تاریخ حقیقی ... در زمان حال هرگونه حرکاتی که موجب اتحاد و یک‌پارچه‌گی برای ادامه راه و رسیدن به هدف والای مشترک باشد ضروری است.

Alireza Amir Nazmi Afshar

از این رساتر، گویاتر، و فشرده‌تر نمی‌توان گفت.

مهران بهارلی، چراغی است در تاریکیِ نفرت‌ها، سیاهیِ دسته‌بازی‌ها، خفقانِ توطئه‌ها، و زشتیِ افتراها، که نه عقب می‌نشیند، نه متزلزل و  مرعوب می‌شود.

کارهای این انسان را، در شاخه‌ها، رشته‌ها، و موضوعات اساسی مربوط به ملتمان، با هر چهره و نام و ساختاری که انجام شده است، و من افتخار می‌کنم که آن‌ها را از  TDPبا شوق و لذت تعقیب می‌کنم، فقط تاریخ آینده‌ی تورکان جهان، قادر به ارزیابی خواهد بود.

امروز، در این فضای مصنوعِ هیجانات کاذب، انتسابات ناجوانمردانه، و تنگ‌نظری‌های ایدئولوژیک، افراد ملت ما، چه ناآگاه، چه هیجان‌زده، چه گم‌راه، چه مامور، و چه مغرض قادر به درک، استنباط، و فهم عظمت آن‌ها نیستند. این آثار زیر بنای فرهنگستان اصیل ملت ماست.

حسرت او چرچی‌یه قالسین، که جواهر نه‌دیر، بیلمیر!!!


مطالب مرتبط:

 

سوسن نواده رضی (مئهران باهارلی‌یا): تورک‌له‌ریمیزی بیر قورتاران اولاجاق‌سا، او دا مطلق سیز اولاجاقسیز.

https://sozumuz1.blogspot.com/2023/04/blog-post_14.html

سوسن نواده ‌رضی و لومپه‌ن آزه‌ربایجان‌چی‌ «شانلی ایلدیریم»ین اونو شخصیت تئرورو و تهدید ائتمه‌سی

https://sozumuz1.blogspot.com/2023/04/blog-post_93.html

مقالات باهارلی مرا عاشق تورک و زبان تورکی کرد

https://sozumuz1.blogspot.com/2023/04/blog-post_56.html

ما تورک‌های همدانیم. مهران بهارلی را یک قهرمان بزرگ می‌دانم. و من نمونه‌ای معمولی از میلیون‌ها نفر تورک خارج از آزربایجانم.

https://sozumuz1.blogspot.com/2023/04/blog-post_66.html

مئهران بئی : شما در شوره‌زاری درختی را کِشته‌اید که ریشه دوانیده است

https://sozumuz1.blogspot.com/2023/04/yine-sozumuz.html

در ٩٠-١٠٠ سال گذشته افرادی مانند بهارلی غایب بودند

http://sozumuz1.blogspot.com/2022/04/90-100.html

اگر می‌خواهید که از نوشته‌های جناب مئهران بهارلی بهره ببرید

http://sozumuz1.blogspot.com/2022/11/blog-post.html