آی
ماللا گه‌ل دوزه‌لده‌ک قُرآن‌ی سه‌ن‌لی مه‌ن‌لی
یونگول‌له‌ده‌ک
کتابِ سبحان‌ی سه‌ن‌لی مه‌ن‌لی
مئهران باهارلی
شعر تورکی کریمی مراغه‌ای در ضرورت انجام اصلاحات بنیادین در دین اسلام و تصحیح و تغییر بعضی از نصوص قرآن و احکام شریعت
Marağalı Kerimi'nin İslam Dininde Temel Reformların Uygulanması, Kur'an Hükümlerinin ve Şeriat Kanunlarının Bazısının Değiştirilmesi ve Düzeltilmesi Gerekliliğine Dair Türkçe Şiiri.
Karimi Maraghei's Turkish Poem on the Necessity of Implementing Fundamental Reforms in the Religion of Islam, Amending and Rectifying Certain Provisions of the Qur'an and Sharia Laws.
MÉHRAN BAHARLI
«سؤزوموز، مئهران باهارلی‌نین یازقالاری توپلوسو» پیتییی، بیرینجی جیلدده‌ن
“Sözümüz, Méhran Baharlının yazqalar toplusu” pitiyinden, cild I
از کتاب « سؤزوموز، مجموعه مقالات مئهران باهارلی» - جلد اول
https://independent.academia.edu/MBaharli
https://sozumuz1.blogspot.com/
https://www.facebook.com/profile.php?id=61579230999069
خلاصه:
حسین کریمی مراغه‌ای شعری تورکی در لزوم انجام اصلاحات رادیکال در اساس دین اسلام و تصحیح و تغییر احکام شریعت دارد. این منظومه به صورت بیانات و سخنان یک شاعر خیالی خطاب به یک موللا و یا روحانی شیعی به زبانی شاعرانه و طنز است. او می‌گوید: اسلام موجود، با مجازات‌های شرعی در این دنیا و مجازات و عذاب و جهنم و هول و هراس قیامت بعد از مرگ، مبدل به یک دین خوف و کیفر و ترس و وحشت شده است. می‌باید اسلام با حذف و تغییر این مفاهیم، ثواب و پاداش را اساس گرفته و تبدیل به دینی «رحمانی» شود. اسلام فقاهتی، بعضی از احکام شریعت و نصوص قرآن، تکالیف و حرام‌های شرعی و عبادات و رسومات دینی با مقتضیات زمان و تمدن و طبیعت امور تطابق نه‌دارند، برای مردم سخت و طاقت‌فرسا و کمرشکن هستند، و باید تخفیف و تسهیل، تصحیح و تکمیل شدن شوند. حکم حجاب اجباری برای زنان و دختران عاقلانه نیست. پوشاندن صورت بی انصافی به دختران و زنان است و باعث افسرده‌گی آن‌ها می‌شود. زنان و دختران باید از این ظلم نجات داده شوند. همه‌ی احکام و تکالیف شرعی در این موارد در قرآن و فتاوا یا باید لغو و نسخ شوند، و یا باید با تصریف و تحریف و تفسیر و تاویل، تغییر داده شده آسان‌تر و سبک‌تر گردند. دین مذهبیون افراطی، تعصب و سخت‌گیری آن‌ها در ظواهر و سبک زنده‌گی خودشان و دیگر امور دینی، و تعصبات فرقه‌ای شیعه و سنّی، باعث عقب‌مانده‌گی مسلمانان شده است. روحانیون می‌باید از همه جهت، خود را به روز کنند. زیرا آن‌ها عامل اصلی هستند که باعث شده‌اند مردم اعتقادات خود به دین و ایمان و معاد را از دست به‌دهند. بسیاری از مفاهیمی که شاعر در این شعر بیان کرده است، مانند عدم تقید به و رعایت نه‌کردن احکام اسلام فقاهتی ناخوان با زمانه در زنده‌گی شخصی، داشتن حیاتی سکولار، انتقاد از و مخالفت با احکام دینی مشوق خشونت و آن‌هایی که مانند حجاب اجباری آزادی‌ها و حقوق زنان و بشر را زیر پا می‌گذارند؛ و نکوهش تعصبات مذهبی و دشمنی بین شیعه – سنی ،.... در تطابق با تؤره‌ی (اخلاق و سنن) تورک و مفهوم «اسلام تورک» است.
اؤزه‌ت:
تورک شاعیر ماراغالی حسین کریمی، ایسلام دینی‌نده کؤک‌لو بیر رئفورمون یاپیلماسی و بیر سیرا قورآن احکامی و شریعت قورال‌لاری‌نین دوزه‌لتیلمه‌سی و ده‌ییشدیریلمه‌سی گه‌ره‌ک‌لی‌لییی‌نی آنلاتان تورک‌جه بیر شئعیر یازمیش‌دیر. شئعیر، خیالی بیر شاعیرین شیعه بیر ماللایا شئعیرسه‌ل و مزاحی بیر دیل‌له خطاب ائده‌ن سؤزله‌ری‌نده‌ن اولوشماق‌دادیر. شاعیر، ایسلام‌ین - ایندی‌کی یاشام‌دا جزالاندیریجی شریعت یاسالاری قورخوسو و سونراکی یاشام‌دا انتقام ته‌مه‌ل‌لی‌جهنم و قیامت قاورام‌لاری آراجی‌لیغی ایله – خشونت، مجازات و وحشت مرکزلی بیر دینه دؤنوشدویونو ساوونور. ایسلام‌ین رادیکال بیر دؤنوشوم گئچیرمه‌سی، وورقوسونو بون‌لارین یئری‌نه، شفقت و مرحمته قایدیرماسی، و اؤزونو یاخشی‌لیق‌لار و باغیش‌لامانی تشویق ائده‌ن، سئوگی‌یه دایالی بیر دین اولاراق یئنی‌ده‌ن یاپی‌لاندیرماسی گه‌ره‌کیر. فقاهت ایسلامی (اورتودوکس ایسلام)، قورآن و شریعت‌ده‌کی بعضی احکام و یاساق‌لار ایله بیر سیرا عبادت و دینی سنت‌له‌ر، چاغیمیزین گه‌ره‌ک‌له‌ری‌نه، مدنیتین احتیاج‌لاری‌نا و اشیانین طبیعتی‌نه اویقون دئییل‌دیر. بو نه‌ده‌ن‌له اینسان‌لار اوچون سیخینتی وئریجی، زورلاییجی، و یوروجودور. بون‌لاری گونجه‌ل‌له‌مه‌ک و دوزه‌لتمه‌ک گه‌ره‌کیر. قادین‌لار و قیز اوشاق‌لاری اوچون اجباری حجاب، عاقیل‌لی‌جا اولمایان بیر حکم‌دور. قیز اوشاق‌لاری و قادین‌لاری قاپانمایا مجبور ائتمه‌ک، حق‌سیزلیک و عدالت‌سیزلیک یارادیر، اون‌لاری بونالیما سوخور. قادین‌لاری و قیز اوشاق‌لاری‌نی بو ظلم‌ده‌ن قورتارماق گه‌ره‌کمه‌ک‌ده‌دیر. قورآن، شریعت و فتوالاردا حجاب اجباری‌نا ایلیشکین بوتون دوزه‌ن‌له‌مه‌له‌ر یا ابطال ائدیلمه‌لی، یا ده‌ییشدیریلمه‌لی، یا دا چاغا اویقون یئنی‌ده‌ن یوروم‌لانیپ قولای‌لاشدیریلمالی‌دیر. آشیری دین‌دار بیرئی‌له‌رین اؤزله‌ری‌نین و باشقالاری‌نین دیش گؤرونوش‌له‌ری و یاشام طرزله‌ری قونوسونداکی تاخینتی‌لاری و قاتی‌لیق‌لاری ایله شیعه – سنی مذهب‌له‌ری آراسی‌نداکی مذهب‌چی‌لیک موسولمان‌لارین گئری قالماسی‌نا نه‌ده‌ن اولموش‌دور. اینسان‌لارین دینه اولان اینانجی‌نی ایتیرمه‌له‌ری‌نده اه‌ن بؤیوک ائتکه‌ن اولان دین آدام‌لاری‌نین هر قونودا اؤزله‌ری‌نی ته‌مه‌ل‌ده‌ن گونجه‌ل‌له‌مه‌سی گه‌ره‌کیر. شاعیرین بو شئعری‌نده افاده ائتدییی په‌ک چوخ قاورام، تورک گه‌له‌نه‌ک‌له‌ری و تؤره‌سی ایله تورک ایسلامی قاورام‌لاری‌یلا اویوم‌لودور: کیشی‌سه‌ل یاشام‌دا فقاهتی ایسلام‌ین چاغ‌دیشی اجتهادلاری‌نا اویولماماسی و لاییک بیر حیات یاشامانین گه‌ره‌ک‌لی‌لییی، خشونت ایچه‌ره‌ن شریعت قورال‌لاری‌نین و مجبوری حجاب کیمی قادین و اینسان حاق و اؤزگورلوک‌له‌ری‌نی هئچه سایان دینی حکم‌له‌رین اه‌له‌شدیریلمه‌سی و رد ائدیلمه‌سی، شیعی – سنی دوشمان‌لیغی‌نین قینانماسی و ....
Özet
Türk şâir Marağalı Hüseyin Kerimi, İslam dininde köklü bir reformun yapılması ve bir sıra Kur’an hükümleri ile şeriat kurallarının düzeltilmesi ve değiştirilmesi gerekliliğini anlatan Türkçe bir şiir yazmıştır. Şiir, hayâlî bir şâirin Şii bir mollaya şiirsel ve mizâhî bir dille hitap eden sözlerinden oluşmaktadır. Şâir, İslam'ın şiddet, ceza ve dehşet merkezli bir dine dönüştüğünü savunuyor. Bu, intikam ve cezalandırılma korkusunun aşılanmasıyla - şimdiki yaşamda Şeriat yasaları ve sonraki yaşamda cehennem ve kıyâmet kavramları aracılığıyla - başarılır. İslam'ın radikal bir dönüşüm geçirmesi, vurgusunu bunların yerine şefkat ve merhamete kaydırması ve kendisini, iyilikleri ve affı teşvik eden, sevgiye dayalı bir din olarak yeniden yapılandırması gerekiyor. Fıkhî [Ortodoks] İslam, Kur'an ve Şeriattaki bazı hüküm ve yasaklar ile bir sıra ibâdet ve dînî ritüeller, çağımızın gereklerine, medeniyetin ihtiyaçlarına ve eşyanın tabiatına uygun değildir. Bu nedenle insanlar için sıkıntı verici, zorlayıcı ve yorucudur. Bunları güncellemek ve düzeltmek gerekiyor. Kadınlar ve kız çocukları için zorunlu hicab, akıllıca olmayan bir hükümdür. Kız çocukları ve kadınları kapanmaya zorlamak, haksızlık ve adaletsizlik yaratır, onları depresyona iter. Kadınları ve kız çocuklarını bu zulümden kurtarmak gerekmektedir. Kur'an, Şeriat ve fetvalarda hicab zorunluluğuna ilişkin tüm düzenlemeler ya iptal edilmeli, ya değiştirilmeli ya da çağa uygun yorumlanıp kolaylaştırılmalıdır. Aşırı dindar bireylerin kendilerinin ve başkalarının dış görünüşleri ve yaşam tarzları konusundaki takıntıları ve katılıkları ile Şiî ve Sünnî mezhepler arasındaki mezhepçilik Müslümanların geri kalmasına neden olmuştur. İnsanların dine olan inancını yitirmelerinde en büyük etken olan din adamlarının her konuda kendilerini temelden güncellemesi gerekiyor. Şâirin bu şiirinde ifâde ettiği pek çok kavram, Türk gelenekleriyle Türk töresi ve "Türk İslamı"na uyumludur: kişisel yaşamda Fıkhî İslamın çağdışı içtihatlarına uyulmaması ve laik bir hayat yaşamanın gerekliliği; şiddet içeren şeriat kurallarının, zorunlu örtünme gibi kadın ve insan hak ve özgürlüklerini hiçe sayan dini hükümlerin eleştirilmesi ve reddedilmesi, Şiî-Sünnî düşmanlığının kınanması, ....
Abstract
Turkish poem Marağalı Hüseyin Kerimi wrote a Turkish poem that explains the need for a radical reform in the Islamic religion. In this poem, he suggests corrections and changes to the rules of sharia. The poem is composed of the words of an imaginary poet who addresses a Shiite cleric, using a poetic and humorous language. The poet argues that Islam has transformed into a religion centered around violence, punishment, and horror. This is achieved by instilling fear of retribution in both the present life and the afterlife, specifically through the concepts of hell and the apocalypse. Islam should undergo a radical transformation, shifting its emphasis towards acts of kindness and compassion, and reconstructing itself as a religion rooted in mercy that incentivizes good deeds and amnesty. Some provisions and prohibitions, as well asworship and religious rituals of Islamic jurisprudence, the Quran, and Sharia, are not compatible with the requirements of our age, the needs of civilization and the nature of things. As a result, they are distressing, challenging and exhausting for people. It is necessary to update and correct them. Mandatory hijab for women and girls is an unwise regulation. Forcing them to cover their faces, creates unfairness, is cruelty to girls and women, and pushes them into depression. It is crucial to free women and girls from this oppression. All regulations pertaining to mandatory hijab in the Quran, sharia and fatwas should be either canceled, amended, or interpreted and facilitated. The obsession and rigidity of overly religious individuals regarding their own and others’ appearance and lifestyle, as well as the sectarianism between Shiite and Sunni denominations, have contributed to the backwardness of Muslims. The clergy needs to fundamentally update themselves in every aspect, as they are the main factor contributing to people losing faith in religion. Many concepts expressed by the poet in this poem are compatible with Turkish traditions and the concepts of "Turkish Islam", as: non-compliance with orthodox Islamic jurisprudence in personal life, rejection of compulsory veiling and other outdated sharia rules, the necessity of living a secular life, criticizism of violent religious provisions, and condemnation religious provisions that disregard women's rights and freedoms, as well as Shiite-Sunni hostility....
.jpg)
.png)
.png)
