موللانصرالدین: ائی مه‌نیم «تورک» قارداش‌لاریم، مه‌ن سیزینله ‌«تورک‌»ون «تورک دیلی» ایله ‌دانیشیرام.

موللانصرالدین:

ائی مه‌نیم «تورک» قارداش‌لاریم، مه‌ن سیزینله ‌«تورک‌»ون «تورک دیلی» ایله ‌دانیشیرام.

١-یکی از بزرگ‌ترین خیانت‌های تاریخ ملت تورک، تغییر نام ملی و زبان ملی او از «تورک» و «تورکی» به ‌«آزربایجانی» در قفقاز است. این تغییر، از مولفه‌ها‌ی «دوکترین صفویسم»، یک پروژه‌ی ضد تورک صلیبی (امپریالیسم اوروپایی، کلیسای ارمنی) – استالینیستی (روسیه) – پان‌ایرانیستی (فارسستان) – شعوبی (شیعه‌ی فارسی) برای ریشه‌کن کردن عنصر ملی تورک، زدودن حضور و تاریخ تورک از قفقاز، و جدا کردن آن از جهان تورکیک و ملت تورک ساکن در ایران هم است. دوکترین صفوی اکنون ایدئولوژی-سیاست راهبردی و ژئواستراتژیک دولت جمهوری اسلامی ایران است.

دولت آزربایجان پس از کسب استقلال به‌ خصوص تحت حاکمیت رئیس جمهور الهام علیف، ضربه‌های اساسی به دوکترین صفویسم، این ‌پروژه‌ی صلیبی – کلیسای ارمنی - شعوبی - پان‌ایرانیستی وارد کرده‌ است. از جمله با ایجاد اتحاد استراتژیک با تورکیه ‌به ‌جای دشمنی با آن، آزادسازی قاراباغ از اشغال ارمنی به‌ جای مسلط کردن ارمنی‌ها بر تورک‌ها، جدائی کامل دین از دولت به ‌جای تبلیغ فاناتیسم شیعی فارسی، باز گرداندن جمهوری آزربایجان به مرکز جهان تورکیک به جای ایزوله کردن و تبدیل آن به عنصر مرکزی جهان ایرانیک و فارسی، پایان دادن به ‌یهودستیزی دوکترین صفویسم - شعوبیسم که ‌ساخته‌ی کلیسای ارمنی و دولت‌های صلیبی بود، ....

در ادامه‌ی فروپاشاندن موفق پروژه‌ی صلیبی – استالینیستی – پان‌ایرانیستی – شعوبی دوکترین ضد تورک صفویسم، بازگشت به جهان تورکیک و هویت ملی خویش، و پس گرفتن هر آن چه به او تعلق دارد، اکنون وقت آن رسیده است که ‌دولت جمهوری آزربایجان سریعاً نام ملی «تورک» مردم تورک جمهوری آزربایجان و قفقاز و نام زبان او «تورکی – تورک‌جه» که توسط روسیه‌ی استالینستی از او گرفته شده است را هم به‌ او بازگرداند. و در ادامه ‌با تورکی‌سازی زبان ادبی و مکتوب خود آن را از یوغ لغات بی شمار و دستور زبان فارسی خلاص و از آزربایجان‌جا به تورک‌جه تبدیل آن کند (در صورت لزوم و در متون تخصصی هنگام اشاره به لهجه‌های ما در مقابل لهجه‌های بالکانی – عوثمان‌لی، می‌توان به جای اسامی جعلی آزربایجانی و آزری و تورکی آزربایجانی و تورکی آزری، از نام لهجه‌های «تورکمانی» استفاده کرد). جمهوری مولدوایا با طرد هویت ملی استالین ساخته‌ی مولداویایی و زبان مولداویایی به هویت ملی واقعی خود رومن و زبان رومانیایی بازگشت. جمهوری آزربایجان هم می‌تواند این کار را انجام دهد.

٢-در زیر سرمقاله‌ی نخستین شماره‌ی مجله‌ی مولانصرالدین منتشر شده‌ در سال ١٩٠٦ را آورده‌ام. نویسنده ‌در مهم‌ترین بند این سرمقاله‌ی فوق‌العاده‌ احساسی و موثر که حکم مانیفستوی آن را دارد، نام ملی مردم تورک در قفقاز را «تورک» و زبانشان را «تورک دیلی» نوشته ‌است.

مقامات و فرهنگیان و سیاسیون جمهوری آزربایجان که ‌در حدی فاناتیک به ‌تقدیر و حتی تقدیس و بوت‌سازی از نشریه‌ی موللا نصرالدین می‌پردازند، می‌باید اقلاً در رفتاری صادقانه ‌و در احترام به ‌موسسین و محررین تورک آن مجله (جلیل محمدقولوزاده - ناخجیوان، فائق نعمان‌زاده - آخیسقا)، دست از سانسور کردن و تغییر دادن نام ملی «تورک» و زبان «تورکی»-«تورک‌جه» که‌ آن نشریه هم ‌به ‌آن‌ها معتقد بود و به ‌کار می‌برد بردارند.

جمهوری آزربایجان می‌باید درک کند که رفتار انکار نام ملی «تورک» و «تورکی» و اصرار بر نام جعلی «آزربایجانی»، در مقیاس تاریخی چیزی نیست به‌ جز خدمت به ‌ریشه‌کن کردن عنصر ملی تورک و زدودن حضور و تاریخ تورک از قفقاز، و هم‌چنین تسهیل و تسریع امر فارس‌سازی ملت تورک ساکن در ایران. بر عکس، بازگرداندن نام ملی تورک و زبان تورکی به‌ جمهوری آزربایجان، باعث ایجاد هیجان و انفجار شعف و تحکیم یگانه‌گی ملی توده‌ی تورک در ایران حول تورک نامی که اساسا و همیشه خود را با آن نامیده‌اند، افزایش خوش‌بینی‌شان به جمهوری آزربایجان و تحکیم علائقشان با او که به سبب قبول هویت و نام ملی جعلی «آزربایجانی» به جای «تورک» به شدت ضربه دیده است، و سرعت بخشیدن به تبدیل ملت تورک ساکن در ایران به ‌یک قدرت غیر قابل اغماض در معادلات سیاسی ایران و منطقه ‌خواهد شد. 

مئهران باهارلی

EY MENİN TÜRK QARDAŞLARIM, MEN SİZİNLE TÜRK’ÜN TÜRK DİLİ İLE DANIŞIRAM.

1-Türk milletinin tarihindeki en büyük ihanetlerden biri Kafkasya'da yaşamakta olan Türk halkının milli adı “Türk”ü ve “Türk Dili”ni “Azerbaycanlı” ve “Azerbycanca” – “Azerbaycan Dili”’ne değiştirmek olmuştur. Bu değişiklik, bir Haçlı (Avrupa emperyalizmi, Ermeni Kilisesi) - İstalinist (Rusya) - Panİranist (Farsistan) - Şuubi (Fars Şiiliği) projesi olan Türk karşıtı “Safevilik Doktrini”nin de ana bileşenidir. Bu değiştirmeden amaç, Kafkasya’da yaşayan Türk halkını  Türkik dünyasından ve İran'da yaşayan Türk milletinden ayırmak, Türk milli unsuru ve varlığını Kafkasya coğrafyası ve tarihinden bütünüyle silmektir. Safevilik Doktrini günümüzde İran İslam Cumhuriyeti Devleti’nin kabul ettiği milli ideolojisi ve makro jeo-istrateji siyasetidir.

Azerbaycan Devleti bağımsızlığını kazandıktan sonra, özellikle Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in yönetimi altında anti Türk Haçlı– Ermeni kilisesi, Şuubi - panİranist projesi olan “Safevilik Doktrini”ne büyük ve başarılı darbeler indirdi. O cümleden:

-Türkiye'ye düşmanlık yerine onunla stratejik ittifak oluşturmak,

-Ermenileri Türk halkına musallat etmek yerine Karabağ'ı Ermeni işgalinden kurtarmak,

-Fars Şii fanatizmini teşvik etmek yerine din’i devlet’ten tamamen ayırmak,

-Azerbayan Cumhuriyetini Türkik dünyasından kopartarak İranik dünyası ve Farslığın merkezine yerleştirmek yerine, onu yeniden Türkik dünyasının merkezinde konumlandırmak,

-Şuubizm ile Ermeni Kilisesi ve Haçlı devletlerin yapımı olan Safevi Doktrini’nin “Yahudi Karşıtlığı”nı sona erdirmek, …

Artık Azerbaycan Cumhuriyeti’nin, Haçlı-Stalinist-Panİranist-Şuubi projesi olan Türk düşmanı Safevi Doktrini’ni çökertme ve bitirme politikası, Türkik dünyası ile kendi ulusal kimliğine dönüşü, ve kendine ait olanları yeniden sahiplenmesinin devamında, Kafkasya’da yaşayan Türk halkının milli adı ve ulusal kimliği olan “Türk” ve “Türkçe” adlarını da ona geri vermesinin zamanı gelmiştir. Bununla birlikte, edebi ve yazı dilini Türkçeleştirerek, onu sayısız Farsça kelimenin ve gramerinin boyunduruğundan kurtararak Azerbaycanca’dan Türkçe’ye dönüştürmesi gerekir (gerektiği durumlarda ve bilimsel metinlerde bizim lehçelerimizden bahsederken Balkan-Osmanlı lehçelerine karşılık, Azerbaycanca, Azerice, Azerbaycan Türkçesi, Azeri Türkçesi gibi uydurma adlar yerine “Türkman lehçeleri” adı kullanılabilir). Moldova Cumhuriyeti benzer bir süreçte kendini İstalin Rusyası’nın uydurduğu Moldoven milleti ve Moldevence’den kurtardı ve gerçek kimliyi olan Romen ve Romence’ye geri döndü. Azerbaycan Cumhuriyeti de bunu yapabilir.

2-Aşağıda Molla Nasreddin Dergisi’nin 1906 yılında yayınlanan ilk sayısının başyazısını sunuyorum.  Oldukça duygusal ve dokunaklı olan ve derginin manifestosu sayılan bu başyazının en önemli paragrafında yazar, Kafkasya'daki Türk halkının ulusal adını "Türk", dilini ise "Türk Dili" olarak yazmıştır.

Molla Nasreddin Dergisi’ni fanatik bir şekilde takdir eden, hatta kutsayıp putlaştıran Azerbaycan Cumhuriyeti yetkilileri, aydınları ve politikacıları, en azından dürüst davranmalı ve o derginin Türk kurucularına ve editörlerine (Celil Muhammed Kuluzade - Nahçıvan, Faik Numanzade - Ahıska) saygı göstererek Türk halkının ulusal ismini ve dilinin ismini sansürleme ve değiştirmeğe son vermeli, onların da inandığı ve dergilerinde kullandıkları “Türk” ve “Türkçe” isimlerini yeniden kullanmalıdırlar.

Azerbaycan Cumhuriyeti şu gerçeyi kavramalıdır: “Türk” ve “Türkçe” milli ismilerini inkar ve sahte “Azerbaycanlı” ve “Azerbaycanca” adlarında ısrar etme, Türk milleti, varlığı ve tarihini Kafkasya'dan silmeye, ve de İran’da yaşayan Türk halkının Farslaştırılması ve yok edilmesine hizmet etmekten başka bir şey değildir. Tersine, Türk milli isminin ve Türk Dili’nin resmi olarak Azerbaycan Cumhuriyeti'ne geri dönmesi, İran'daki Türk kitlelerinde heyecan ve coşku patlaması yaratacak, onların zaten kendilerini tanımladıkları ve adlandırdıkları Türk adı etrafında milli birliğini pekiştirecek, Azerbaycan Cumhuriyetine karşı “Azerbaycan milleti” ve “Azerbaycanca” adlarını kabul etmesi sonucunda azalan sempatilerini artıracak ve zayıflayan bağlarını güçlendirecek, ve İran'da yaşayan Türk milletini, ülke içi ve bölge denklemlerinde vazgeçilmez bir siyasi güç merkezine dönüşmesini hızlandıracaktır.

Méhran Baharlı

ائی مه‌نیم «تورک» قارداش‌لاریم، مه‌ن سیزینله ‌«تورک‌»ون «تورک دیلی» ایله ‌دانیشیرام.

موللا نصرالدین، ایل ١، سایی ١، ٧ آپریل ١٩٠٦

تیفلیس ٧ آپریل

سیزی دویوپ گه‌لمیشه‌م. ائی مه‌نیم مسلمان قارداش‌لاریم! او کس‌له‌ری دویوپ گه‌لمیشه‌م کی مه‌نیم صؤحبتیمی خوش‌لاماییپ بعض باهانالار ایله ‌مه‌ن‌ده‌ن قاچیپ گئدیرله‌ر. مثلا فالا باخدیرماغا، ایت بوغوشدورماغا، درویش ناغیلی‌نا قولاق آسماغا، حامام‌دا یاتماغا و غیری بو نوع واجیب عمل‌له‌ره. چونکو حکمالار بویوروپ‌لار: سؤزونو او کس‌له‌ره‌دئ کی سانا قولاق وئرمیرله‌ر.

ائی مه‌نیم مسلمان قارداش‌لاریم! زامانی کی مه‌ن‌ده‌ن بیر گؤلمه‌لی سؤز ائشیدیپ آغزینیزی گؤیه ‌آچیپ و گؤزله‌رینیزی یوموپ او قه‌ده‌ر خا خا ائدیپ گولدونوز کی آز قالدی باغیرساق‌لارینیز ییرتیلسین، و دستمال عوضی‌نه‌ اه‌ته‌ک‌له‌رینیز ایله ‌اوز گؤزونوزو سیلیپ «لعنت شئیطانا» دئدینیز، او واقت ائیله ‌گومان ائتمه‌یین که ‌موللا نصرالدین‌ه‌ گولورسونوز. ائی مه‌نیم مسلمان قارداش‌لاریم! اگر بیلمه‌ک ایسته‌سه‌نیز کی کیمین اوستونه‌ گولورسونوز، او واقت قویونوز قاباغینیزا آینانی و دقت ایله ‌باخینیز جمالینیزا.

سؤزومو تامام ائتدیم. آنجاق بیرجه ‌عؤذروم وار:

مه‌نی گه‌ره‌ک باغیش‌لایاسینیز ائی مه‌نیم تورک قارداش‌لاریم کی مه‌ن سیز ایله ‌تورک‌ون آچیق آنا دیلی [تورک‌جه] ایله‌ دانیشیرام. مه‌ن اونو بیلیره‌م کی تورک دیلی دانیشماق عاییب‌دیر و شخصین علمی‌نین آزلیغی‌نا دلالت ائدیر. آمما هرده‌ن بیر گئچمیش گون‌له‌ری یاد ائتمه‌ک لازیم‌دیر: سالینیز یادینیزا او گون‌له‌ری کی آنانیز سیزی بئشیک‌ده ‌ییرقالایا ییرقالایا سیزه‌ تورک دیلی‌نده ‌لای لای دیییردی و سیز قولاق آغری‌سی سببی‌نه‌ ساکیت اولموردونوز. آخیری بئچارا آنانیز سیزه‌ دییوردو: «بالا آغلاما، خورتلان گه‌له‌ر سه‌نی آپارار». و سیز داخی جانینیزین قورخوسوندان سه‌سینیزی که‌سیپ آغلاماق‌دان ساکیت اولوردونوز.

هرده‌ن بیر آنادیلی‌نی [تورک‌جه‌نی] دانیشماق ایله‌ گئچمیش‌ده‌ گؤزه‌ل گون‌له‌ری یاد ائتمه‌نین نه‌ عایبی وار؟

موللا نصرالدین.

ÉY MENİM TÜRK QARDAŞLARIM, MEN SİZİNLE TÜRK’ÜN AÇIQ DİLİ, TÜRK DİLİ İLE DANIŞIRAM.

Molla Nesreddin, yıl 1, sayı, 7 Aprél, 1906

Tiflis 7 Aprél

Sizi duyup gelmişem. Éy menim Müsülman qardaşlarım! O kesleri duyup gelmişem ki menim söhbetimi xoşlamayıp be’z bahanalar ile menden qaçıp gédirler. Meselen fala baxdırmağa, it boğuşdurmağa, derviş nağılına qulaq asmağa, hamamda yatmağa ve qayrı bu növ vâcib emellere. Çünkü hükemâlar buyuruplar: sözünü o keslere dé ki sana qulaq vérmirler.

Éy menim Müsülman qardaşlarım! Zamânî ki menden bir gülmeli söz éşidip ağzınızı göye açıp ve gözlerinizi yumup o qeder xa xa édip güldünüz ki az qaldı bağırsaqlarınız yırtılsın, ve desmal evezine etekleriniz ile üz gözünüzü silip “Lehnet Şéytana!” dédiniz, o vaxt éyle güman étmeyin ki Molla Nesreddin’e gülürsünüz. Éy menim Müsülman qardaşlarım! Eyer bilmek isteseniz ki kimin üstüne gülürsünüz, o vaxt qoyunuz qabağınıza aynanı ve diqqet ile baxınız camâlınıza!

Sözümü tamam étdim. Ancaq birce özrüm var:

Meni gerek bağışlayasınız éy menim Türk qardaşlarım ki men siz ile Türk’ün açıq ana dili [Türkce] ile danışıram. Men onu bilirem ki Türk dili danışmaq ayıbdır ve şexsin élminin azlığına delâlet édir. Amma herden bir géçmiş günleri yâd étmek lâzımdır: salınız yadınıza o günleri ki ananız sizi béşikde yırqala yırqalaya size Türk dilinde lay lay diyirdi ve siz qulaq ağrısı sebebine sâkit olmurdunuz. Axırı béçara ananız size diyordu: “bala ağlama, Xortdan geler seni aparar”. Ve siz daxı canınızın qorxusundan sesinizi kesip ağlamaqdan sâkit olurdunuz.

Herden bir anadilini [Türkceni] danışmaq ile géçmişde gözel günleri yâd étmenin ne aybı var?