تبریزلی شیخ رمزی بابا افندی: ائتدی مُلکِ روُم‌و گلزارِ ارم، سلطان حمید - وه نه خوش ائتمیش جهان‌ی منتظم، سلطان حمید

تبریزلی شیخ رمزی بابا افندی:

 

ائتدی مُلکِ روم‌و گلزارِ ارم، سلطان حمید

وه نه خوش ائتمیش جهان‌ی منتظم، سلطان حمید

 

تبریزلی شئیخ رمزی بابا افه‌ندی‌ده‌ن (؟-تبریز، ١٨٨٩ ایستانبول) عوثمان‌لی سولطان عبدالحمید ایله حافظ بهرام آغا اؤوگوسونده اوچ تورک‌جه قوشوق

Tebrizli Şeyh Remzi Baba Efendi’den (?– Tebriz, 1889-Istanbul) Osmanlı Sultan Abdülhamid ile Hafız Behram Ağa övgüsünde üç Türkçe koşuk

سه مدحیه‌ی تورکی از تبریزلی شیخ رمزی بابا افندی (؟-تبریز، ١٨٨٩ استانبول) در ستایش سلطان عبدالحمید عثمانلی و حافظ بهرام آغا

١-[ائتدی مُلکِ روم‌و گلزارِ ارم، سلطان حمید]

دیگر تاریخِ سالِ همایون ١٢٩٨ [١٨٨١]

ماهِ بُرجِ سلطنت، مِهرِ سپهرِ مرحمت

شاهِ انجم لشکر و گردون خَدَم، سلطان حمید

دادخواهِ مُلک و ملّت، پادشاهِ دین پناه

ظلِّ حق، عون الورا، غوث الامم، سلطان حمید

کبکْ شاهین‌ده‌ن هراس ائتمه‌ز، کبوترْ بازدان

وه نه خوش ائتمیش جهان‌ی منتظم، سلطان حمید

قصه‌یِ حاتم اولور سطحِ زمین‌ده‌ن ناپدید

آچسا گر احسان ایچون دستِ کَرَم، سلطان حمید

کشتی‌یِ ماه نویِ دریایِ چرخِ اخضری

ائیله‌دی مستغرقِ ناز و نعم، سلطان حمید

قدِّ سرو و خطِّ ریحان و رُخِ نسرین ایله

ائتدی مُلکِ روم‌و گلزارِ ارم، سلطان حمید

تا فلک‌ده جلوه ائیله‌ر آفتاب و ماهتاب

گؤرمه‌یه مرآتِ قلبین ژنگِ غم، سلطان حمید

عُمْر و تخت و تاج و مُلک و مالی‌نا اولسون مزید

گون به گون، ساعت به ساعت، دَم به دَم، سلطان حمید

یازدی «رمزی» گوهر ایله سالِ نو تاریخی‌نی

ائتمه‌یه یارب باشی‌ندان سایه کم؛ سلطان حمید

سالینیز اولسون همایون، ماهینیز فیروز روز

خسرویِ دارا مَقام و کَی حَشَم، سلطان حمید

 

٢-[سلطان ابنِ سلطان حضرتِ عبدالحمید]

سالِ همایون تاریخی- ١٣٠٥ [١٨٨٧]

شهریارِ مُلکت ‌آرا، خسرویِ فرخنده‌ فرّ

دادخواهِ مُلْک و ملّت، داورِ والا همم

آسمانِ عزّ و عصمت، کوهِ تمکین و وقار

معدنِ اسرار و حکمت، منبعِ جود و کرم

یعنی سلطان ابنِ سلطان حضرتِ عبدالحمید

کیم جهانا گلمه‌میش بیر اؤیله ذاتِ محترم

وئرمه‌میش‌دیر بیر ثمر دولت ‌نهالِ سلطنت

ذاتِ والاسی گیبی، شوکت‌ مدارِ محتشم

اؤیله بر شاهنشهِ غازی که یُمْنِ همّتی

زیب و فرّ وئرمه‌ک‌ده‌دیر اوضاعِ مُلکه دم به دم

ائتدی مُلکِ روم‌و اوْل روشن‌ ضمیر و نیک ‌رای

سر به سر کنزالعلوم و در به در دارالحکم

ای زهی کسرایِ عادلْ دِل؛ که نظمی‌نده‌ن آنین

ائیله‌مه‌ز آهویِ وحشی شیرده‌ن صحرادا رم

ای فلک‌ جاه و مَلَک ‌چاکر، مهِ خورشید تاج

خسرویِ شیرین ‌شمایل، داورِ فرخنده‌ دم

روز و شب «رمزی» ائده‌ر درگاهِ باری‌ده‌ن نیاز

کیم به حقِ عرش و فرش و کرسی و لوح و قلم

یئتمه‌یه مرآتِ صافِ خاطرِ مسرورونا

گردشِ ایّام‌دان ژنگِ ملال و گَرْدِ غم

بؤیله چوخ سالِ همایون ‌فال گؤر با کامِ دل

ای شهنشاهِ سکندر چاکر و دارا خَدَم

ائتدی بو تاریخه جوزایِ فلک تاجین نثار

سعد اوْلا بو ییل سانا ای مشفقِ رافت شیَم

 

٣-[ای دولتِ عثمانیه‌نین مخلصِ خاصی-وی ملّتِ اسلامیه‌نین یارِ معینی][1]

ابن الامین محمود کمال اینال‌ا گؤره (سون عصر تورک شاعیرله‌ری؛ ج.٣، ص. ١٣٩٩)، رمزی بو قوشوغو دارالسلطنه آغاسی «حافظ بهرام آغا» اؤوگوسونده یازمیش‌دیر. مئهران باهارلی

بهرامِ فلک گؤرسه بو بهرامِ زمینی

درگاهی‌نین ایسته‌ر اوْلا دربانِ کمینی

بیر آصفِ جمشیدْ مراتب که سزادیر

خورشیدِ فلکْ خاتمی‌نین اولسا نگینی

بیر منعمِ فیّاض که اکسیرِ نگاهی

گر دوشسه زرِ خالص ائده‌ر خاکِ زمینی

شاد ائیله‌دی یثرب‌ده بنا ائتدییی خیرات

پیغمبری، هم آلی، هم اصحابِ گزینی

احسانا جزا بیلدی که یوخ‌دور مگر احسان[2]

احسان ایله کسب ائیله‌دی فردوسِ برینی

یوز قرن‌ده اوْل ذاتِ کثیرالبرکاتین

سانمان که گله ساحتِ غبرایا قرینی

نه باک آنا وار فتنه‌ی دور و قریب‌ده‌ن[3]

کالطاف الاهی‌دیر آنین حصنِ حصینی

بو نام و نشان شانی‌نا شایسته‌دیر الحق

وار دین و دیانت گیبی برهانِ متینی

ای دولتِ عثمانیه‌نین مخلصِ خاصی

وی ملّتِ اسلامیه‌نین یارِ مُعینی

بیر بحرِ کرم‌دیر دِلی سلطانِ حمیدین

ذاتی‌ندایر او بحرِ کرمین دُرِّ ثمینی

هر پادشهین گنجِ زر و سیمی وار، امّا

یوخ سن گیبی بیر محرمِ رازِ دل و دینی

بیر کنزِ کرامات‌دیر اوْل دارِ سعادت

سن پاک گُهَر، خازنِ مختارِ امینی

بیر بارگهِ قدس‌دور اول درگهِ والا[4]

سن ماهِ مَلَکْ سیرت، آنین روحِ امینی

وئرمیش سانا هر یول‌دا خدا بدرقه‌یِ راه

گنجینه‌یِ سینه‌نده اوْلان نورِ یقینی

ثبت ائتسه قلم روم‌دا اوصافِ جمیلین

آفاقی توتار رایحه‌یِ نافه‌یِ چينی

 

مدحِ تو به تحریر نهایت نه‌پذیرد

آن بِهْ که دعا گویمت از قلبِ خزینی

تا هست به مرآتِ مَهْ و مِهْر فروغی

یارب کدر از حادثه‌یِ چرخ نه‌بینی

تا سروِ سمن را به چمنِ روحِ شُکوُه است

هر دم گلی از گلبنِ آمال به‌چينی

صد ماه چنان روزه به طاعات به‌داری

صد عید چنین با دلِ خوشکام به‌بینی

«رمزی» بَرَد آن روزِ سعادت که به‌مالد

بر خاکِ درت از سرِ اخلاص جبینی

 

سؤزلوک

آصف: لقب وزیر دانا و باتدبیر

ثمین: گران، گران بها، پرقیمت، بیش بها، پربها، بهاور، بهائی، قیمتی

جوزا: سومین صورت فلکی

خدم: ج ِ خادم، چاکران، غلامان، خادمان، خدمت‌کاران

سمن: گل سفید خوش‌بو که سه برگ دارد.

شیَم . ج ِ شیمة، خلق‌ها، خوی‌های نیک، عادت‌ها و خوی‌ها

عون الورا: یاری دهنده به عقب‌مانده‌گان

غبرا: غبراء، زمین، ارض

غوث الامم: فریادرس امت‌ها

کِی، کَی: مَلِک، پادشاه بلندقدر و بزرگ مرتبه، جبار

ماه نو: یئنی آی

 

تورک‌جه اؤوگو قوشوق‌لاری-مدحیه‌های تورکی:

شعر نصیر باکویی به تورکی شرقی در مدح سلطان اوْلجای‌تۇ خۇربان اۇۇدا (خدابنده) ایلخان‌لی

https://sozumuz1.blogspot.com/2020/06/xurban-uuda.html

کتیبه‌ی تورکی با خط اویغوری در صومعه‌ی سوریانی-آسوری مار بهنام  موصل- عراق

https://sozumuz1.blogspot.com/2020/01/blog-post_30.html

 

سید لقمان اورموی: در مدح سلطان محمد فاتح و ستایش فتح استانبول

https://sozumuz1.blogspot.com/2019/12/blog-post_69.html

سید لقمان اورموی: آلِ عثمان نورِ چشمِ عالمند، و مدح سلطان سلیم دوم

https://sozumuz1.blogspot.com/2020/06/blog-post.html

تبریزلی شیخ رمزی بابا افندی: ای دولتِ عثمانیه‌نین مخلصِ خاصی - وی ملّتِ اسلامیه‌نین یارِ معینی

http://sozumuz1.blogspot.com/2020/11/blog-post_27.html

قصیده‌ی تورکی کونسول قاجار در شام در مدح فخرِ شاهان، حضرتِ سلطان حمید

https://sozumuz1.blogspot.com/2018/11/blog-post.html

میللی شاعیر معلم فیضی: عوثمانلی سلطان عبدالحمیدخان و قاجار مظفرالدین شاه اؤیگوسونده

https://sozumuz1.blogspot.com/2019/10/blog-post_4.html

اوجان‌لی معلم احمد فیضی افندی‌ده‌ن میللی بیر تورکو : تورک باهادیرلاری حرب شرقی‌سی [ساواش تورکوسو]

https://sozumuz1.blogspot.com/2018/09/blog-post.html

شیخ الرئیس قاجار تبریزی: در ستایش خلیفه‌ی اعظم، سلطان معظم مَحْمَتْ رشات عثمانی

https://sozumuz1.blogspot.com/2019/10/blog-post_16.html

علی احسان پاشایا

https://sozumuz1.blogspot.com/2019/03/blog-post_23.html

زنده باد خویی‌ها، زنده باد تورک‌ها، زنده باد علی‌احسان پاشا و ژؤن تورک‌ها

https://sozumuz1.blogspot.com/2016/09/blog-post_25.html

تبریزلی علی: ائی تورکییه ملّتی، ائی قهرمان ملّت!

https://sozumuz1.blogspot.com/2020/02/blog-post_13.html

 

شاه تهماسب، «خاقان تورکستان»، پادشاه تورک‌زمین

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/04/blog-post_9.html

شاه اسماعیل دوم، پادشاه سنی صفویان و نواندیش دینی تورک

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/09/blog-post_11.html

میرزا زكی ندیم، ایناق نادرشاه: سلطان محمود عثمان‌لی و نادرشاه افشار دو نخل بوستان تورکمان هستند

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/12/blog-post_23.html

شعر تورکی آرام‌گاه نادرشاه آوشار (افشار)، آخرین جهان‌گیر تورک

http://sozumuz1.blogspot.com/2017/07/blog-post_19.html

 

یوهان گوته و «فتح‌علی‌شاه تورک»، «ناصرالدین شاه، آن تورک پسر»، و سمبولیسم- آیکونولوژی تورکی –موغولی نشان شیر و خورشید ....

http://sozumuz1.blogspot.com/2019/12/blog-post_10.html

محمدشاه غازی قاجار اؤوگۆسۆنده: مدحیه‌ی تورکی ابوالقاسم نباتی برای محمدشاه غازی، مفخر قاجار

https://sozumuz1.blogspot.com/2020/08/blog-post_29.html

مدحیه‌ی تورکی قُمْری دربندی در ستایش ناصرالدین شاه قاجار

https://sozumuz1.blogspot.com/2020/01/blog-post.html

قدم قویدو فغفور و خاقانیمیز- شعر تورکی میرزا مهدی شکوهی در استقبال ورود مظفرالدین میرزا به مراغه

https://sozumuz1.blogspot.com/2020/01/blog-post_18.html

شاعر ملی معلم فیضی افندی، سراینده‌ی مرثیه‌ی سعید سلماسی است

https://sozumuz1.blogspot.com/2019/08/blog-post_92.html

سِنْجه بیر طفلِ صغیر، عقل و فطانت‌جه کبیر؛ تختِ ایرانا جلوس ائتدی بو دم «احمدشاه»

https://sozumuz1.blogspot.com/2018/11/blog-post_22.html

---

[1]

[2] اصلی،‌ آنلام وئرمه‌یه‌ن «احسانه جزا بیلدیکه یوقدر مکر احسسان» بیچیمی‌نده‌دیر

[3] «دور ـقریدن» بیچیمی‌نده باسیلان ترکیب، «دور و قریب‌ده‌ن» اولاراق اوناریلدی

[4] قوس اولاراق باسیلمیش‌دیر